Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների ցանկ

Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ

Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ (շվեդերեն՝ Nobelpriset i fysik), Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիայի կողմից ֆիզիկայի տարբեր ոլորտների ֆիզիկոսներին տրվող ամենամյա մրցանակ։ Ըստ Ալֆրեդ Նոբելի (մահացել է 1896 թվականին[1]) կտակի տրվող հինգ մրցանակներից մեկը, որը տրվում է ֆիզիկայի բնագավառում բացառիկ ներդրում ունեցած անձանց[2]։ Ըստ Նոբելի կտակի՝ մրցանակը կառավարում է Նոբելյան հիմնադրամը և տրվում է Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիայի կողմից ընտրված՝ հինգ հոգուց բաղկացած հանձնաժողովի կողմից[3]։ Մրցանակը տրվում է Ստոկհոլմում ամենամյա հանդիսավոր արարողության ժամանակ՝ Ալֆրեդ Նոբելի մահվան տարելիցին՝ դեկտեմբերի 10-ին[4]։ Մրցանակը բաղկացած է մեդալից, դիպլոմից և դրամական պարգևից[5]։

Վիճակագրություն Խմբագրել

Առաջին Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը շնորհվել է գերմանացի Վիլհելմ Ռենտգենին 1901 թվականին, որն ստացել է 150,782 շվեդական կրոն, որը 2019 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ հավասար է 9 միլիոն շվեդական կրոնի։ Ընդհանուր առմամբ Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը շնորհվել է 113 անգամ (բացառություն են եղել՝ 1916, 1931, 1934, 1940, 1941 և 1942 թվականները), որոնցից 47-ը շնորհվել է մեկ, 32-ը՝ երկու իսկ 34-ը երեք դափնեկրի, սակայն Նոբելյան մրցանակ ստացել է 213 դափնեկիր, քանի որ Ջոն Բարդինը ստացել է Նոբելյան մրցանակ երկու անգամ։ Ամենաերիտասարդ դափնեկիրը Ուիլյամ Լորենս Բրեգն է (25 տարեկանում), ով կիսել է 1915 թվականի Նոբելյան մրցանակը հոր՝ Ուիլյամ Հենրի Բրեգի հետ, ամենածերը Արթուր Էշկինն է (96 տարեկանում)։ Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի արժանացել են երեք կին՝ 1903 թվականին Մարիա Կյուրին (նաև արժանացել է 1911 թվականի Քիմիայի Նոբելյան մրցանակին), 1963 թվականին Մարիա Գյոպերտ-Մայերը և 2018 թվականին Դոննա Սթրիքլենդը։ Ամուսիններ Մարի և Պիեռ Կյուրիները միասին կիսել են 1903 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը Անրի Բեքերելի հետ (հետագայում՝ 1935 թվականին, նրանց աղջիկներից Իրեն Ժոլիո-Կյուրին իր ամուսնու՝ Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրիի հետ արժանացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի)։ Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակակիրներ Ուիլյամ Հենրի Բրեգի, Նիլս Բորի, Կարլ Սիգբանի և Ջոզեֆ Ջոն Թոմսոնի որդիները՝ համապատասխանաբար Ուիլյամ Լորենս Բրեգը, Օգե Բորը, Կայ Սիգբանը և Ջորջ Փաջեթ Թոմսոնը, նույնպես ստացել են Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[5]։

Դափնեկիրներ Խմբագրել

1900-ականներ1910-ականներ1920-ականներ1930-ականներ1940-ականներ1950-ականներ

1960-ականներ1970-ականներ1980-ականներ1990-ականներ2000-ականներ2010-ականներ


1900-ականներ Խմբագրել

Տարի Մրցանակակիր[1] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1901    Վիլհելմ Ռենտգեն

(1845-1923)
1/1

«Ի նշան ուշագրավ ճառագայթների, որոնք հետագայում կոչվեցին իր անունով, հայտնաբերման գործում իր ունեցած բացառիկ ծառայության»
Մյունխենի համալսարան [6]
1902    Հենդրիկ Լորենց

(1853-1928)
1/2

«Ի նշան ճառագայթման երևույթի վրա մագնիսականության ազդեցության հետազոտման գործում նրանց ունեցած բացառիկ ծառայության»
Լեյդենի համալսարան [7]
   Պիտեր Զեեման

(1865-1943)
1/2

Ամստերդամի համալսարան [8]
1903    Անրի Բեքերել

(1852-1908)
1/2

«Ի նշան ինքնաբուխ ռադիոակտիվության բացահայտման գործում իր ունեցած բացառիկ ծառայության»
Փարիզի պոլիտեխնիկական դպրոց [9]
   Պյեռ Կյուրի

(1859-1906)
1/4

«Ի նշան պրոֆեսոր Անրի Բեքերելի հայտնաբերած ռադիացիոն երևույթների հետազոտության գործում իրենց բացառիկ ծառայությունների»
Ֆիզիկայի և քիմիայի արդյունաբերական մունիցիպալային դպրոց [10]
    Մարիա Կյուրի

(1867-1934)
1/4

[11]
1904    Ջոն Ուիլյամ Ստրետ (Ռելեյ)

(1842-1919)
1/1

«Ամենակարևոր գազերի խտությունների վերաբերյալ իր հետազոտությունների և այս ուսումնասիրություններով պայմանավորված արգոնի հայտնագործման համար»
Մեծ Բրիտանիայի թագավորական ինստիտուտ [12]
1905     Ֆիլիպ Լենարդ

(1862-1947)
1/1

«Կատոդային ճառագայթների վերաբերյալ իր աշխատանքների համար»
Քիլի համալսարան [13]
1906    Ջոզեֆ Ջոն Թոմսոն

(1856-1940)
1/1

«Ի նշան գազերում էլեկտրականության անցման վերաբերյալ իր փորձարարական և տեսական հետազոտությունների բարձր վաստակի»
Քեմբրիջի համալսարան [14]
1907    Ալբերտ Մայքելսոն

(1852-1931)
1/1

«Ճշգրիտ օպտիկական գործիքների ստեղծման և դրանց օգնությամբ սպեկտրոսկոպիկ և չափագիտական հետազոտությունների համար»
Չիկագոյի համալսարան [15]
1908    Գաբրիել Լիպման

(1845-1921)
1/1

«ինտերֆերենցիայի երևույթի հիման վրա լուսանկարի գունավոր վերարտադրության մեթոդի ստեղծման համար»
Սորբոնի համալսարան [16]
1909    Գուլիելմո Մարկոնի

(1874-1937)
1/2

«Անլար հեռագրի ստեղծման գործում իրենց ներդրման համար»
Մարկոնի ընկերություն [17]
   Ֆերդինանդ Բրաուն

(1850-1918)
1/2

Ստրասբուրգի համալսարան [18]

1910-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[2] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1910    Յոհանես Դիդերիկ Վան-դեր-Վալս

(1837-1923)
1/1

«Գազերի և հեղուկների վիճակի հավասարումների վերաբերյալ իր աշխատանքի համար»
Ամստերդամի համալսարան [19]
1911    Վիլհելմ Վին

(1864-1928)
1/1

«Ջերմային ճառագայթման օրենքների վերաբերյալ իր հայտնագործույթունների համար»
Վյուրցբուրգի համալսարան [20]
1912    Նիլս Դալեն

(1869-1937)
1/1

«Ավտոմատ փականների հայտնագործման համար, որոնք նախագծվել են փարոսներում և խութանշաններում գազի կուտակիչների հետ օգտագործման համար»
Շվեդական «Գազ-ակումուլյատոր» ընկերություն [21]
1913    Հեյկե Կամերլինգ Օնես

(1853-1926)
1/1

«Ցածր ջերմաստիճաններում նյութի հատկությունների վերաբերյալ իր հետազոտությունների համար, որը ի թիվս այլոց հանգեցրեց հեղուկ հելիումի արտադրությանը»
Լեյդենի համալսարան [22]
1914    Մաքս Լաուե

(1879-1960)
1/1

«Բյուրեղներով ռենտգենյան ճառագայթների դիֆրակցիան հայտնագործելու համար»
Ֆրանկֆուրտի Գյոթեի անվան համալսարան [23]
1915    Ուիլյամ Հենրի Բրեգ

(1862-1942)
1/2

«Ռենտգենյան ճառագայթների միջոցով բյուրեղների վերլուծության վերաբերյալ իրենց ծառայությունների համար»
Լոնդոնի համալսարանական քոլեջ [24]
    Ուիլյամ Լորենս Բրեգ

(1890-1971)
1/2

Մանչեստրի համալսարան [25]
1916 Այս տարի Նոբելյան մրցանակ չի շնորհվել։ Գումարը հատկացվել է մրցանակի այս բաժնի մասնավոր ֆոնդին: [26]
1917    Չարլզ Գլովեր Բարկլա

(1877-1944)
1/1

«Քիմիական տարրերին բնորոշ ռենտգենյան ճառագայթման հայտնաբերման համար»
Էդինբուրգի համալսարան [27]
1918    Մաքս Պլանկ

(1858-1947)
1/1

«Ի նշան էներգիայի քվանտի հայտնաբերման շնորհիվ ֆիզիկայի զարգացման գործընթացում իր ունեցած նշանակալի ծառայությունների»
Բեռլինի համալսարան [28]
1919    Յոհանես Շտարկ

(1874-1957)
1/1

«Կանալային ճառագայթներում Դոպլերի էֆեկտի և սպեկտրային գծերի ճեղքումը էլեկտրական դաշտերում հայտնաբերելու համար»
Գրայֆսվալդի համալսարան [29]

1920-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[3] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1920    Շառլ Էդուար Գիյոմ

(1861-1938)
1/1

«Ի նշան նիկել-պողպատ համաձուլվածքի անոմալիաների բացահայտման միջոցով ֆիզիկայում ճշգրիտ չափումների վերաբերյալ իր մատուցած ծառայությունների»
Կշիռների և չափերի միջազգային բյուրո [30]
1921     Ալբերտ Այնշտայն

(1879-1955)
1/1

«Տեսական ֆիզիկայում իր ծառայությունների, հատկապես ֆոտոէֆեկտի օրենքի հայտնաբերման համար»
Կայզեր Վիլհելմի անվան ֆիզիկայի ինստիտուտ [31]
1922    Նիլս Բոր

(1885-1962)
1/1

«Ատոմների կառուցվածքի և նրանց ճառագայթման հետազոտություններում իր ծառայությունների համար»
Կոպենհագենի համալսարան [32]
1923    Ռոբերտ Միլիկեն

(1868-1953)
1/1

«Ֆոտեֆեկտի և էլեկտրականության տարրական լիցքի վերաբերյալ իր աշխատանքների համար»
Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [33]
1924    Կարլ Սիգբան

(1886-1978)
1/1

«Ռենտգենյան սպեկտրադիտումների վերաբերյալ իր հետազոտությունների և հայտնագործությունների համար»
Ուփսալայի համալսարան [34]
1925    Ջեյմս Ֆրանկ

(1882-1964)
1/2

«Ատոմում էլեկտրոնի ազդեցությունը ղեկավարող օրենքների հայտնագործման համար»
Գոթինգենի համալսարան [35]
   Գուստավ Հերց

(1887-1975)
1/2

Հալեի համալսարան [36]
1926    Ժան Բատիստ Պերրեն

(1870-1942)
1/1

«Նյութի դիսկրետ կառուցվածքի վերաբերյալ իր աշխատանքների, և հատկապես նստվածքագոյացման հավասարակշռության հայտնագործման համար»
Սորբոնի համալսարան [37]
1927    Արթուր Քոմփթոն

(1892-1962)
1/2

«Իր պատվին կոչված երևույթի հայտնագործման համար»
Չիկագոյի համալսարան [38]
   Չառլզ Թոմսոն Ռիս Վիլսոն

(1869-1959)
1/2

«Գերհագեցած գոլորշու կոնդենսացման միջոցով լիցքավորված մասնիկների հետագծերի դիտման մեթոդ ստեղծելու համար»
Քեմբրիջի համալսարան [39]
1928    Օուեն Ուիլանս Ռիչարդսոն

(1879-1959)
1/1

«Ջերմաէլեկտրական էմիսիայի վերաբերյալ իր աշխատանքների և հատկապես իր պատվին կոչված օրենքի համար»
Լոնդոնի համալսարան [40]
1929    Լուի դը Բրոյլ

(1892-1987)
1/1

«Էլեկտրոնի ալիքային բնույթի հայտնագործման համար»
Սորբոնի համալսարան, Անրի Պուանկարեի անվան ինստիտուտ [41]

1930-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[4] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1930    Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման

(1888-1970)
1/1

«Լույսի ցրման վերաբերյալ իր աշխատանքների և իր պատվին կոչված երևույթի հայտնագործման համար»
Կալկաթայի համալսարան [42]
1931 Այս տարի Նոբելյան մրցանակ չի շնորհվել։ Գումարը հատկացվել է մրցանակի այս բաժնի մասնավոր ֆոնդին: [43]
1932    Վերներ Հայզենբերգ

(1901-1976)
1/1

«Քվանտային մեխանիկայի ստեղծման համար, ինչի կիրառությունը, ի թիվս այլոց հանգեցրեց ջրածնի ալոտրոպ ձևերի հայտնագործմանը»
Լայպցիգի համալսարան [44]
1933    Էրվին Շրյոդինգեր

(1887-1961)
1/2

«Ատոմային տեսության նոր՝ ավելի արդյունավետ ձևի հայտնագործման համար»
Բեռլինի համալսարան [45]
   Պոլ Դիրակ

(1902-1984)
1/2

Քեմբրիջի համալսարան [46]
1934 Այս տարի Նոբելյան մրցանակ չի շնորհվել։ Գումարի 1/3 մասը հատկացվել է Նոբելյան հիմնադրամի հիմնական բաժնին, իս 2/3 մասը այս բաժնի մասնավոր ֆոնդին: [47]
1935    Ջեյմս Չադվիկ

(1891-1974)
1/1

«Նեյտրոնի հայտնաբերման համար»
Լիվերպուլի համալսարան [48]
1936    Վիկտոր Հեսս

(1883-1964)
1/2

«Տիեզերական ճառագայթման հայտնաբերման համար»
Ինսբրուքի համալսարան [49]
   Կառլ Անդերսոն

(1905-1991)
1/2

«Պոզիտրոնի հայտնաբերման համար»
Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [50]
1937    Քլինտոն Դևիսոն

(1881-1958)
1/2

«Բյուրեղներով էլեկտրոնների բեկման փորձարարական հայտնաբերման համար»
Բելլի լաբորատորիա [51]
   Ջորջ Փաջեթ Թոմսոն

(1892-1975)
1/2

Լոնդոնի համալսարան [52]
1938    Էնրիկո Ֆերմի

(1901-1954)
1/1

«Մի շարք տարրերի նեյտրոնային ռմբակոծումից առաջ եկող արհեստական ռադիոակտիվությունը դիտելու և նեյտրոնների դանդաղեցման երևույթը հայտնագործելու համար»
Սապիենցա համալսարան [53]
1939    Էռնեստ Լոուրենս

(1901-1958)
1/1

«Ցիկլոտրոնի գյուտի և կառուցման, ինչպես նաև դրանով ստացված արդյունքների, հատկապես՝ արհեստական ռադիոակտիվ տարրերի հայտնաբերման համար»
Կալիֆորնիայի համալսարան (Բերկլի) [54]

1940-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[5] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1940 Այս տարիներին Նոբելյան մրցանակ չի շնորհվել։ Գումարի 1/3 մասը հատկացվել է Նոբելյան հիմնադրամի հիմնական բաժնին, իսկ 2/3 մասը այս բաժնի մասնավոր ֆոնդին: [55]
1941 [56]
1942 [57]
1943    Օտտո Շտեռն

(1888-1969)
1/1

«Մոլեկուլային ճառագայթման մեթոդի մշակաման վերաբերյալ իր ներդրումների և պրոտոնի մագնիսական մոմենտը բացահայտելու համար»
Կարնեգի Մելոն համալսարան [58]
1944    Իզիդոր Այզեկ Ռաբի

(1898-1988)
1/1

«Ատոմի միջուկի մագնիսական հատկությունները գրանցող իր ռեզոնանսային մեթոդի համար»
Կոլումբիայի համալսարան [59]
1945    Վոլֆգանգ Պաուլի

(1900-1958)
1/1

«Արգելման սկզբունքը հայտնաբերելու համար, որը նաև կոչվում է՝ Պաուլիի սկզբունք»
Փրինսթոնի համալսարան [60]
1946    Պերսի Ուիլյամս Բրիջմեն

(1882-1961)
1/1

«Խիստ բարձր ճնշում ստեղծող սարք հայտնագործելու, և բարձր ճնշման ֆիզիկայի բնագավառում հայտնագործությունների համար»
Հարվարդի համալսարան [61]
1947    Էդուարդ Վիկտոր Էփլթոն

(1892-1965)
1/1

«Մթնոլորտի վերին շերտի ֆիզիկայի հետազոտության և հատկապես Էպլտոնի շերտի հայտնագործության համար»
Գիտական և արդյունաբերական հետազոտությունների վարչություն (Մեծ Բրիտանիա) [62]
1948    Պատրիկ Բլեկետ

(1897-1974)
1/1

«Վիլսոնի խցիկի մեթոդի զարգացման, և միջուկային ֆիզիկայի և տիեզերական ճառագայթների վերաբերյալ իր հայտնագործությունների համար»
Մանչեստրի համալսարան [63]
1949    Հիդեկի Յուկավա

(1907-1981)
1/1

«Միջուկային ուժերի վերաբերյալ իր տեսական աշխատանքների հիման վրա մեզոնների գոյության կանխատեսման համար»
Կիոտոյի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան [64]

1950-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[6] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1950    Սեսիլ Փաուել

(1903-1969)
1/1

«Միջուկային գործընթացները ուսումնասիրող լուսանկարչական մեթոդի զարգացման և այս մեթոդով մեզոնների հետ կապված հայտնագործությունների համար»
Բրիստոլի համալսարան [65]
1951    Ջոն Կոկրոֆտ

(1897-1967)
1/2

«Ատոմային մասնիկների արհեստական արագացմամբ ատոմի միջուկի փոխակերպման վերաբերյալ իրենց աննախադեպ աշխատանքների համար»
Ատոմային էներգիայի հետազոտական հաստատություն [66]
   Էռնեստ Ուոլտոն

(1903-1995)
1/2

Դուբլինի Երրորդության քոլեջ [67]
1952     Ֆելիքս Բլոխ

(1905-1983)
1/2

«Միջուկային մագնիսական մոմենտի ճշգրիտ չափման նոր մեթոդի զարգացման և այս աշխատանքներով պայմանավորված հայտնագործությունների համար»
Սթենֆորդի համալսարան [68]
   Էրնեստ Միլս Պարսել

(1912-1997)
1/2

Հարվարդի համալսարան [69]
1953    Ֆրից Ցերնիկե

(1888-1966)
1/1

«Փուլային ցայտունության մեթոդի ցուցադրման, հատկապես փուլացայտուն մանրադիտակի գյուտի համար»
Գրոնինգենի համալսարան [70]
1954     Մաքս Բոռն

(1882-1970)
1/2

«Քվանտային մեխանիկայում իր հիմնարար հետազորությունների, հատկապես ալիքային ֆունկցիայի վիճակագրական մեկնաբանության համար»
Էդինբուրգի համալսարան [71]
   Վալտեր Բոթե

(1891-1957)
1/2

«Համընկման մեթոդի և դրա շնորհիվ կատարված հայտնագործությունների համար»
Հայդելբերգի համալսարան, Մաքս Պլանկի անվան բժշկական հետազոտությունների ինստիտուտ [72]
1955    Ուիլլիս Լեմբ

(1913-2008)
1/2

«Ջրածնի սպեկտրի նուրբ կառուցվածքի վերաբերյալ իր հայտնագործությունների համար»
Սթենֆորդի համալսարան [73]
   Պոլիկարպ Կաշ

(1911-1993)
1/2

«Էլեկտրոնի մագնիսական մոմենտը ճշգրիտ որոշելու համար»
Կոլումբիայի համալսարան [74]
1956    Ջոն Բարդին

(1908-1991)
1/3

«Կիսահաղորդիչների վերաբերյալ իրենց հետազոտությունների և տրանզիստորային էֆեկտը հայտնաբերելու համար»
Իլինոյսի համալսարան (Ուրբանա) [75]
   Վոլտր Բրատեյն

(1902-1987)
1/3

Բելլի լաբորատորիա [76]
   Ուիլյամ Շոկլի

(1910-1989)
1/3

Բեքման ինստրումետսի կիսահաղորդիչների լաբարատորիա [77]
1957     Ցզունդաո Լի

(1926)
1/2

«Այսպես կոչված զույգության օրենքների վերաբերյալ իրենց խորը հետազոտությունների համար, որոնք հանգեցրել են տարրական մասնիկների հետ կապված կարևոր հայտնագործությունների»
Կոլումբիայի համալսարան [78]
    Չժեննին Յանգ

(1922)
1/2

Հեռանկարային հետազոտությունների ինստիտուտ [79]
1958    Պավել Չերենկով

(1904-1990)
1/3

«Չերենկովի էֆեկտի հայտնաբերման և մեկնաբանման համար»
Լեբեդևի անվան ֆիզիկայի ինստիտուտ [80]
   Իլյա Ֆրանկ

(1908-1990)
1/3

Մոսկվայի պետական համալսարան, Լեբեդևի անվան ֆիզիկայի ինստիտուտ [81]
   Իգոր Տամմ

(1895-1971)
1/3

[82]
1959    Օուեն Չեմբեռլեն

(1920-2006)
1/2

«Հակապրոտոնի հայտնաբերման համար»
Կալիֆորնիայի Բերկլիի համալսարան [83]
    Էմիլիո Սեգրե

(1905-1989)
1/2

[84]

1960-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[7] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1960    Դոնալդ Արթուր Գլեզեր

(1926-2013)
1/1

«Բշտիկային խցիկի գյուտի համար»
Կալիֆորնիայի Բերկլիի համալսարան [85]
1961    Ռոբերտ Հոֆստեդեր

(1915-1990)
1/2

«Ատոմային միջուկում էլեկտրոնի ցրման վերաբերյալ բացառիկ ուսումնասիրությունների և դրա շնորհիվ նուկլոնների կառուցվածքի վերաբերյալ իր հայտնագործությունների համար»
Սթենֆորդի համալսարան [86]
   Ռուդոլֆ Մյոսբաուեր

(1929-2011)
1/2

«Գամմա ճառագայթների ռեզոնանսային կլանման վերաբերյալ իր հետազոտությունների և իր անունը կրող երևույթի հայտնագործման համար»
Մյունխենի տեխնիկական համալսարան, Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [87]
1962    Լև Լանդաու

(1908-1968)
1/1

«Խտացված նյութի՝ հատկապես հեղուկ հելիումի վերաբերյալ իր բացառիկ տեսությունների համար»
Մոսկվայի պետական համալսարան [88]
1963     Յուջին Վիգներ

(1902-1995)
1/2

«Ատոմի միջուկի և տարրական մասնիկների տեսության վերաբերյալ իր ներդրումների, հատկապես սիմետրիայի հիմնարար սկզբունքները հայտնաբերելու և կիրառելու համար»
Փրինսթոնի համալսարան [89]
   Մարիա Գյոպերտ-Մայեր

(1906-1972)
1/4

«Միջուկի թաղանթի կառուցվածքի վերաբերյալ իրենց հայտնագործությունների համար»
Կալիֆորնիայի Սան Դիեգոյի համալսարան [90]
   Յոհանես Հանս Դանիել Ենսեն

(1907-1973)
1/4

Հայդելբերգի համալսարան [91]
1964    Նիկոլայ Բասով

(1922-2001)
1/4

«Քվանտային էլեկտրոնիկայի բնագավառում իրենց հիմնարար աշխատանքների համար, որոնք, հիմնավելով մազեր-լազերի սկզբունքի վրա, հանգեցրեցին տատանակների և ուժեղացուցիչների կառուցմանը»
Մոսկվայի Լեբեդևի անվան ինստիտուտ [92]
   Ալեքսանդր Պրոխորով

(1916-2002)
1/4

[93]
   Չարլզ Հարդ Թաունս

(1915-2015)
1/2

Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [94]
1965    Ռիչարդ Ֆեյնման

(1918-1988)
1/3

«Քվանտային էլեկտրադինամիկայի վերաբերյալ իրենց հիմնարար աշխատանքների համար, որոնք ունեցան խորը հետևանքներ տարրական մասնիկների ֆիզիկայում»
Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [95]
   Յուլիուս Շվինգեր

(1918-1994)
1/3

Հարվարդի համալսարան [96]
   Սինյիտիրո Տոմոնագա

(1906-1979)
1/3

Տոկիոյի կրթության համալսարան [97]
1966    Ալֆրեդ Կաստլեր

(1902-1984)
1/1

«Ատոմներում Հերցյան ռեզոնանսը ուսումնասիրող օպտիկական մեթոդի հայտնաբերման և զարգացման համար»
Փարիզի Նորմալ դպրոց [98]
1967    Հանս Բետե

(1906-2005)
1/1

«Միջուկային ռեակցիաների տեսության վերաբերյալ իր ներդրումների, հատկապես աստղերում առաջացող էներգիային առնչվող հայտնագործությունների համար»
Կորնելի համալսարան [99]
1968    Լուիս Ուոլթեր Ալվարես

(1911-1988)
1/1

«Տարրական մասնիկների ֆիզիկայում խոշոր ներդրումների, հատկապես մեծ թվով ռեզոնանսային վիճակների հայտնագործման համար, որը հնարավոր է դարձել տվյալների վերլուծության և ջրածնային բշտիկային խցիկի տեխնիկայի բնագավառում իր ներդրումների միջոցով»
Կալիֆորնիայի Բերկլիի համալսարան [100]
1969    Մարի Գել-Ման

(1929-2019)
1/1

«Տարրական մասնիկների և նրանց փոխազդեցությունների դասակարգման վերաբերյալ ներդրումների և հայտնագործությունների համար»
Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [101]

1970-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[8] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1970    Հանես Ալֆվեն

(1908-1995)
1/2

«Մագնիսական հիդրոդինամիկայի վերաբերյալ իր հիմնարար հայտնագործությունների համար, որոնք կիրառվեցին պլազմայի ֆիզիկայի տարբեր բաժիններում»
Թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտ [102]
   Լուի Նեել

(1904-2000)
1/2

«Ֆեռիմագնիսականություն և հակաֆեռոմագնիսականության վերաբերյալ իր հիմնարար աշխատանքների համար, որոնք կարևոր կիրառում ստացան պինդ մարմնի ֆիզիկայում»
Գրենոբլի համալսարան [103]
1971     Դենիս Գաբոր

(1900-1979)
1/1

«Հոլոգրամիայի մեթոդի հայտնագործման և կառուցման համար»
Լոնդոնի կայսրական քոլեջ [104]
1972    Ջոն Բարդին

(1908-1991)
1/3

«Գերհաղորդիչների, սովորաբար կոչվում է ԲԿՇ-տեսություն, տեսության զարգացման համար»
Իլինոյսի համալսարան (Ուրբանա) [105]
   Լեոն Կուպեր

(1930)
1/3

Բրաունի համալսարան [106]
   Ջոն Ռոբերտ Շրիֆեր

(1931-2019)
1/3

Փենսիլվանիայի համալսարան [107]
1973    Լեո Էսակի

(1925)
1/4

«Կիսահաղորդիչներում թունելային երևույթին վերաբերող իր փորձարարական հայտնագործությունների համար»
Թոմաս Ջ. Վաթսոնի անվան գիտահետազոտական կենտրոն [108]
    Այվար Ջայևեր

(1929)
1/4

«Գերհաղորդիչներում թունելային երևույթին վերաբերող իր փորձարարական հայտնագործությունների համար»
Ջեներալ էլեկտրիկ [109]
   Բրայան Ջոզեֆսոն

(1940)
1/2

«Թունելային արգելքի միջով անցնող գերհաղորդիչ հոսանքների հատկությունների տեսական կանխատեսումների համար` հատկապես այն ֆենոմեններում, որոնք հայտնի են Ջոզեֆսոնի երևույթ անվամբ»
Քեմբրիջի համալսարան [110]
1974    Մարտին Ռայլ

(1918-1984)
1/2

«Ռադիո աստղաֆիզիկայում իրենց աննախադեպ հետազոտությունների համար․ Ռայլը իր դիտարկումների և հայտնագործությունների, մասնավորապես ապերտուրային սինթեզի տեխնիկայի համար, Հյուիշը՝ բաբախիչների հայտնաբերման գործում իր վճռորոշ դերի համար»
Քեմբրիջի համալսարան [111]
   Անտոնի Հյուիշ

(1924)
1/2

[112]
1975    Օգե Բոր

(1922-2009)
1/3

«Ատոմի միջուկում հավաքական և մասնիկային շարժի կապը հայտնաբերելու և այս կապի հիման վրա ատոմի միջուկի կառուցվածքի տեսությունը զարգացնելու համար»
Նիլս Բոր ինստիտուտ [113]
   Բեն Ռոյ Մոտելսոն

(1926)
1/3

Տեսական ֆիզիկայի սկանդինավյան ինստիտուտ [114]
   Ջեյմս Ռեյնուոտեր

(1917-1986)
1/3

Կոլումբիայի համալսարան [115]
1976    Բարթոն Ռիխտեր

(1931-2018)
1/2

«Նոր տեսակի ծանր տարրական մասնիկի հայտնաբերման գործում իրենց աննախադեպ աշխատանքի համար»
«SLAC» արագացուցիչների ազգային լաբարատորիա [116]
   Սեմյուել Թինգ

(1936)
1/2

Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [117]
1977    Ֆիլիպ Անդերսոն

(1923-2020)
1/3

«Մագնիսական և չկարգավորված համակարգերի էլեկտրական կառուցվածքի վերաբերյալ իրենց կատարած հիմնարար հետազոտությունների համար»
Բելլի լաբորատորիա [118]
   Նևիլ Մոտտ

(1905-1996)
1/3

Քեմբրիջի համալսարան [119]
   Ջոն Վան Ֆլեք

(1899-1980)
1/3

Հարվարդի համալսարան [120]
1978    Պյոտր Կապիցա

(1894-1984)
1/2

«Ցածր ջերմաստիճանների ֆիզիկայի վերաբերյալ իր հիմնարար հայտնագործությունների և բացահայտումների համար»
Մոսկվայի գիտությունների ակադեմիա [121]
   Առնո Փենզիաս

(1933)
1/4

«Տիեզերական միկրոալիքային ֆոնի ճառագայթումը հայտնաբերելու համար»
Բելլի լաբորատորիա [122]
 Ռոբերտ Վիլսոն

(1936)
1/4

[123]
1979    Շելդոն Գլեշոու

(1932)
1/3

«Տարրական մասնիկների միջև թույլ և էլեկտրամագնիսական փոխազդուցությունների միասնական տեսության վերաբերյալ իրենց ներդրումների, այդ թվում թույլ չեզոք լիցքի կանխատեսման համար»
Հարվարդի համալսարան, Լայման լաբարատորիա [124]
   Աբդուս Սալամ

(1926-1996)
1/3

Տեսական ֆիզիկայի միջազգային կենտրոն, Լոնդոնի կայսրական քոլեջ [125]
   Սթիվեն Վայնբերգ

(1933)
1/3

Հարվարդի համալսարան [126]

1980-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[9] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1980    Ջեյմս Կրոնին

(1931-2016)
1/2

«Չեզոք K-մեզոնների քայքայման ժամանակ հիմնարար համաչափության սկզբունքի խախտումները բացահայտելու համար»
Չիկագոյի համալսարան [127]
   Վալ Ֆիտչ

(1923-2015)
1/2

Փրինսթոնի համալսարան [128]
1981    Նիկոլաս Բլոմբերգեն

(1920-2017)
1/4

«Լազերային սպեկտրոսկոպիայի զարգացման գործում իրենց ներդրումների համար»
Հարվարդի համալսարան [129]
   Արթուր Շավլով

(1921-1999)
1/4

Սթենֆորդի համալսարան [130]
   Կայ Սիգբան

(1918-2007)
1/2

«Բարձր հստակության էլեկտրոնային սպեկտրասկոպիայի զարգացման գործում իր ներդումների համար»
Ուփսալայի համալսարան [131]
1982    Քենետ Վիլսոն

(1936-2013)
1/1

«Փուլային անցումների հետ կապված ծայրահեղ ֆենոմենների վերաբերյալ իր տեսության համար»
Կորնելի համալսարան [132]
1983     Սուբրամանյան Չանդրասեկար

(1910-1995)
1/2

«Աստղերի կառուցվածքում և էվոլյուցիայում կարևոր դեր կատարող ֆիզիկական գործընթացների վերաբերյալ իր տեսական ուսումնասիրությունների համար»
Չիկագոյի համալսարան [133]
   Ուիլյամ Ֆաուլեր

(1911-1995)
1/2

«Տիեզերքում քիմիական տարրերի ձևավորման համար կարևոր դեր կատարող միջուկային ռեակցիաների վերաբերյալ իր տեսական և փորձարարական ուսումնասիրությունների համար»
Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [134]
1984    Կառլո Ռուբիա

(1934)
1/2

«Մեծ նախագծում իրենց ունեցած որոշիչ ներդրումների համար, որոնք հանգեցրին թույլ փոխազդեցությունների կրող W և Z դաշտային մասնիկների հայտնաբերմանը»
ՑԵՌՆ [135]
   Սիմոն վան դեր Մեեր

(1925-2011)
1/2

[136]
1985    Քլաուս Ֆոն Քլիտցինգ

(1943)
1/1

«Հոլի քվանտացված էֆեկտի հայտնաբերման համար»
Մաքս Պլանկի անվան պինդ մարմնի հետազոտությունների ինստիտուտ [137]
1986    Էռնստ Ռուսկա

(1906-1988)
1/2

«Էլեկտրոնային օպտիկայում իր հիմնարար աշխատանքի և առաջին էլեկտրոնային մանրադիտակը նախագծելու համար»
Ֆիրց Հաբերի անվան ՄՊԳԸ-ի ինստիտուտ [138]
   Գերդ Բինինգ

(1947)
1/4

«Տեսածրող թունելային մանրադիտակի նախագծման համար»
Ցյուրիխի «IBM» հետազոտությունների լաբորատորիա [139]
   Հենրիխ Ռորեր

(1933-2013)
1/4

[140]
1987    Գեորգ Բեդնորց

(1950)
1/2

«Կերամիկական նյութերում գերհաղորդականության բացահայտման վերաբերյալ իրենց կարևոր նվաճումների համար»
Ցյուրիխի «IBM» հետազոտությունների լաբորատորիա [141]
   Կարլ Մյուլլեր

(1927)
1/2

[142]
1988    Լեոն Լեդերման

(1922-2018)
1/3

«Նեյտրոնային փնջի մեթոդի և մյուոնային նեյտրոնների բացահայտման միջոցով լեպտոների կրկնակ կառուցվածքը ցույց տալու համար»
Ֆերմիի անվան արագացուցիչների ազգային լաբարատորիա [143]
   Մելվին Շվարց

(1932-2006)
1/3

Digital Pathways [144]
   Ջեք Սթեյնբերգեր

(1921)
1/3

ՑԵՌՆ (Ժնև) [145]
1989    Նորման Ֆոսթեր Ռամզեյ

(1915-2011)
1/2

«Անջատված տատանակի դաշտերի մեթոդի հայտնագործման, ջրածնային մազերներում և այլ ատոմային ժամացույցներում դրա օգտագործման համար»
Հարվարդի համալսարան [146]
   Հանս Գեորգ Դեմելտ

(1922-2017)
1/4

«Իոնային թակարդի տեխնիկայի զարգացման համար»
Վաշինգտոնի համալսարան [147]
   Վոլֆգանգ Պաուլ

(1913-1993)
1/4

Բոննի համալսարան [148]

1990-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[10] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
1990    Ջերոմ Այզեկ Ֆրիդման

(1930)
1/3

«Պրոտոնների վրա էլեկտրոնների խորը ոչ առաձգական ցրման վերաբերյալ իրենց աննախադեպ հետազոտությունների համար, որոնք կարևորագույն դեր են ունեցել տարրական մասնիկների ֆիզիկայում քվարկների մոդելի զարգացման գործում»
Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [149]
   Հենրի Քենդալ

(1926-1999)
1/3

[150]
   Ռիչարդ Թեյլոր

(1929-2018)
1/3

Սթենֆորդի համալսարան [151]
1991    Պիեռ-Ժիլ դե Ժեն

(1932-2007)
1/1

«Բացահայտելու համար այն, որ պարզ համակարգերում կարգավորված երևույթները ուսումնասիրելու համար մշակված մեթոդները կարող են ընդհանրացվել ավելի բարդ նյութի տեսակների, մասնավորապես՝ հեղուկ բյուրեղների և պոլիմերների համար»
Ֆրանսիայի քոլեջ [152]
1992     Ժորժ Շարպակ

(1924-2010)
1/1

«Տարրական մասնիկների դետեկտորների, մասնավորապես՝ բազմալար համաչափ խցիկների գյուտի և մշակման համար»
Փարիզի արդյունաբերական ֆիզիկայի և քիմիայի բարձրագույն ինստիտուտ [153]
1993    Ռասել Ալան Հալս

(1950)
1/2

«Նոր տեսակի բաբախիչների հայտնաբերման համար՝ հայտնագործություն, որը ձգողականության ուսումնասիրման համար նոր հնարավորություններ բացեց»
Փրինսթոնի համալսարան [154]
   Ջոզեֆ Հուտոն Թեյլոր

(1941)
1/2

[155]
1994    Բերթրամ Բրոքհաուզ

(1918-2003)
1/2

«Նեյտրոնային սպեկտրադիտման զարգացման համար» և «Խտացված նյութը ուսումնասիրող նեյտրոնային ցրման տեխնիկայի զարգացման բնագավառում ունեցած աննախադեպ ներդրումների համար»
Մքմաստեր համալսարան [156]
   Կլիֆորդ Շալլ

(1915-2001)
1/2

«Նեյտրոնային դիֆրակցիայի տեխնիկայի զարգացման համար» և «Խտացված նյութը ուսումնասիրող նեյտրանային ցրման տեխնիկայի զարգացման բնագավառում ունեցած աննախադեպ ներդրումների համար»
Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [157]
1995    Մարտին Պեռլ

(1927-2014)
1/2

«Տաու լեպտոնի հայտնաբերման համար»
Սթենֆորդի համալսարան [158]
   Ֆրեդերիկ Ռեյնես

(1918-1998)
1/2

«Նեյտրինոի հայտնաբերման համար»
Կալիֆորնիայի համալսարան (Իրվայն) [159]
1996    Դեյվիդ Լի

(1931)
1/3

«Հելիում-3-ի գերհոսունության հայտնաբերման համար»
Կորնելի համալսարան [160]
   Ռոբերտ Քոլման Ռիչարդսոն

(1937-2013)
1/3

[161]
   Դուգլաս Օշերոֆ

(1945)
1/3

Սթենֆորդի համալսարան [162]
1997    Սթիվեն Չու

(1948)
1/3

«Լազերային լույսի միջոցով ատոմները սառեցնելու և որսալու մեթոդը զարգացնելու համար»
Սթենֆորդի համալսարան [163]
   Կլոդ Կոեն-Թուննիջի

(1933)
1/3

Ֆրանսիայի քոլեջ, Փարիզի Նորմալ դպրոց [164]
   Ուիլիամ Դենիել Ֆիլիպս

(1948)
1/3

Տեխնոլոգիաների և ստանդարտների ազգային ինստիտուտ [165]
1998    Ռոբերտ Լաֆլին

(1950)
1/3

«Քվանտային հեղուկի նոր՝ կոտորակային լիցքով գրգռված, ձևի հայտնաբերման համար»
Սթենֆորդի համալսարան [166]
   Հորստ Ստորմեր

(1949)
1/3

Կոլումբիայի համալսարան [167]
   Դենիել Ցուի

(1939)
1/3

Փրինսթոնի համալսարան [168]
1999    Ջերարդ Հուֆտ

(1946)
1/2

«Ֆիզիկայում էլեկտրաթույլ փոխազդեցությունների քվանտային կառուցվածքը լուսաբանելու համար»
Ուտրեխտի համալսարան [169]
   Մարտինուս Վելտման

(1931)
1/2

Միչիգանի համալսարան [170]

2000-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[11] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
2000    Ժորես Ալֆերով

(1930-2019)
1/4

«Բարձր արագության և օտտո էլեկտրոնիկայում օգտագործվող կիսահաղորդչային հետերոկառուցվածքների զարգացման համար»
Աբրամ Իոֆֆեի անվան ֆիզիկա-տեխնիկական ինստիտուտ [171]
   Հերբերտ Կրյոմեր

(1928)
1/4

Կալիֆոռնիայի համալսարան (Սանտա Բարբարա) [172]
   Ջեք Քիլբի

(1923-2005)
1/2

«Ինտեգրված շղթաների հայտնաբերմանը իր մասնակցության համար»
Տեխաս ինստրումենտս [173]
2001    Էրիկ Ալին Քորնել

(1961)
1/3

«Ալկալիների ատոմների նոսր գազերում Բոզե-Այնշտայնի կոնդենսատ ստանալու և կոնդենսատների հատկությունների հիմնարար հետազոտությունների համար»
Կոլորադոյի համալսարան (Բոուլդեր) [174]
   Կարլ Վիման

(1951)
1/3

[175]
   Վոլֆգանգ Քեթերլե

(1957)
1/3

Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [176]
2002    Ռայմոնդ Դեյվիս

(1914-2006)
1/4

«Աստղաֆիզիկայում աննախադեպ ներդրումների համար, մասնավորապես տիեզերական նեյտրինոների հայտնաբերման համար»
Փենսիլվանիայի համալսարան [177]
   Մասատոշի Կոշիբա

(1926)
1/4

Տոկիոյի համալսարան [178]
    Ռիկարդո Ջակոնի

(1931-2018)
1/2

«Աստղաֆիզիկայում աննախադեպ ներդրումների համար, որոնք հանգեցրեցին տիեզերական ռենտգենյան ճառագայթների աղբյուրների հայտնաբերմանը»
Associated Universities [179]
2003    Ալեքսեյ Աբրիկոսով

(1928-2017)
1/3

«Գերհաղորդիչների և գերհոսունություն տեսություններում աննախադեպ ներդրումների համար»
Արգոնն ազգային լաբարատորիա [180]
   Վիտալի Գինզբուրգ

(1916-2009)
1/3

Լեբեդևի անվան ֆիզիկայի ինստիտուտ [181]
    Էնթոնի Ջեյմս Լեգետ

(1938)
1/3

Իլինոյսի համալսարան (Ուրբանա) [182]
2004    Դեյվիդ Գրոս

(1941)
1/3

«Ուժեղ փոխազդեցությունների տեսությունում ասիմպտոտիկ ազատության հայտնաբերման համար»
Կալիվի տեսական ֆիզիկայի ինստիտուտ (Սանտա Բարբարա) [183]
   Հյու Դեյվիդ Փոլիտցեր

(1949)
1/3

Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [184]
   Ֆրենկ Վիլչեկ

(1951)
1/3

Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ [185]
2005    Ռոյ Գլաուբեր

(1925-2018)
1/2

«Օպտիկական կոհերենտության քվանտային տեսության մեջ իր ներդրումների համար»
Հարվարդի համալսարան [186]
   Ջոն Հոլ

(1934)
1/4

«Լազերների վրա հիմնված ճշգրիտ սպեկտրոսկոպիայի զարգացման մեջ ներդրման համար, որը ներառում էր օպտիկական ստանդարտների հաճախությունների (օպտիկական սանրեր) բարձր ճշտության հաշվարկներ»
Կոլորադոյի համալսարան (Բոուլդեր), Ստանդարտների և տեխնոլոգիաների ազգային ինստիտուտ [187]
   Թեոդոր Հենշ

(1941)
1/4

Մաքս Պլանկի անվան քվանտային օպտիկայի ինստիտուտ, Մյունխենում Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի համալսարան [188]
2006    Ջոն Քրոմվել Մադեր

(1946)
1/2

«Տիեզերական ֆոնային ճառագայթման էներգետիկ սպեկտրի անիզոտրոպության և սև մարմնային կառուցվածքի հայտնաբերման համար»
Գոդարդի տիեզերական թռիչքների կենտրոն [189]
   Ջորջ Սմութ

(1945)
1/2

Կալիֆորնիայի համալսարան (Բերկլի) [190]
2007    Ալբեր Ֆերտ

(1938)
1/2

«Հսկայական մագնետոդիմադրության էֆեկտի հայտնաբերման համար»
Փարիզի XI համալսարան, [191]
   Պետեր Գրունբերգ

(1939-2018)
1/2

Յուլիխի հետազոտությունների կենտրոն [192]
2008     Յոիչիրո Նամբու

(1921-2015)
1/2

«Ներատոմային ֆիզիկայում համաչափության ինքնաբուխ խախտման մեխանիզմի բացահայտման համար»
Էնրիկո Ֆերմիի անվան ինստիտուտ [193]
   Մակոտո Կոբայաշի

(1944)
1/4

«Համաչափության խախտման ծագումը բացահայտելու համար, որով կանխատեսվում է բնության մեջ առնվազն երեք քվարկների ընտանիքի գոյությունը»
Բարձր էներգիայի արագացուցչային հետազոտությունների կենտրոն [194]
   Տոշիհիդե Մասկավա

(1940)
1/4

Կյոտոյի Սանգիո համալսարան, Տեսական ֆիզիկայի Յուկավա ինստիտուտ [195]
2009      Չարլզ Կաո

(1933-2018)
1/2

«Օպտիկական հաղորդակցության համար մանրաթելերում լույսի հաղորդման վերաբերյալ հիմնարար նվաճումների համար»
Ստանդարտ հեռահաղորդակցության լաբորատորիա, Հոնգ Կոնգի չինական համալսարան [196]
    Վիլլարդ Բոյլ

(1924-2011)
1/4

«ԼԿՍ մատրիցաների օպտիկական կիսահաղորդիչ տվիչների նախագծման համար»
Բելլի լաբորատորիա [197]
   Ջորջ Էլվուդ Սմիթ

(1930)
1/4

[198]

2010-ականներ Խմբագրել

Դեպի վեր
Տարի Մրցանակակիր[12] Պարգևատրման հիմնավորում Պարգևատրման պահին հետևյալ կրթական հաստատության ներկայացուցիչ Ծ․
2010     Անդրեյ Գեյմ

(1958)
1/2

«Երկչափ նյութ գրաֆենի վերաբերյալ իրենց նորարարական հետազոտությունների համար»
Մանչեստրի համալսարան [199]
    Կոնստանտին Նովոսյոլով

(1974)
1/2

[200]
2011    Սոլ Փերլմութեր

(1959)
1/2

«Հեռավոր գերնոր աստղերի դիտարկումների միջոցով տիեզերքի արագացմամբ ընդարձակումը բացահայտելու համար»
Բերկլիի Լաուրենսի անվան ազգային լաբարատորիա, Կալիֆոռնիայի համալսարան (Բերկլի) [201]
    Բրայան Շմիդտ

(1967)
1/4

Ավստրալիայի ազգային համալսարան [202]
   Ադամ Ռիս

(1969)
1/4

Ջոնս Հոփքինսի համալսարան, Տիեզերական աստղադիտակի գիտական ինստիտուտ [203]
2012    Սերժ Արոշ

(1944)
1/2

«Աննախադեպ փորձարարական մեթոդների համար, որոնք առանձին քվանտային համակարգերի չափման և կառավարման հնարավորություն տվեցին»
Ֆրանսիայի քոլեջ, [204]
   Դևիդ Վայնլենդ

(1944)
1/2

Կոլորադոյի համալսարան (Բոուլդեր), Տեխնոլոգիաների և ստանդարտների ազգային ինստիտուտ [205]
2013    Ֆրանսուա Էնգլեր

(1932)
1/2

«Ներատոմային մասնիկների զանգվածի ծագման վերաբերյալ մեր պատկերացումներին նպաստող մեխանիզը տեսականորեն հայտնաբերելու համար, որը վերջերս հաստատվեց ՑԵՌՆ-ի մեծ հադրոնային բախիչում արված «ATLAS» և «CMS» փորձարկումների ժամանակ՝ ենթադրվող հիմնարար մասնիկի բացահայտման միջոցով»
Բրյուսելի ազատ համալսարան [206]
   Պիտեր Հիգս

(1929)
1/2

Էդինբուրգի համալսարան [207]
2014    Իսամու Ակասակի

(1929)
1/3

«Արդյունավետ կապույտ լուսադիոդ հայտնաբերելու համար, ինչը վառ և էներգախնայող սպիտակ լույսի աղբյուրի հնարավորություն տվեց»
Մեիջոյի համալսարան, Նագոյայի համալսարան [208]
   Հիրոսի Ամանո

(1960)
1/3

Նագոյայի համալսարան [209]
    Սուձի Նակամուրա

(1954)
1/3

Կալիֆորնիայի համալսարան (Սանտա Բարբարա) [210]
2015    Տակաակի Կաջիտա

(1959)
1/2

«Նեյտրինոյի տատանումների (օսցիլիացիա) բացահայտման համար, ինչը ցույց է տալիս, որ նեյտրինոները զանգված ունեն»
Տոկիոյի համալսարան [211]
   Արթուր ՄըքԴոնալդ

(1943)
1/2

Քուինս համալսարան [212]
2016     Դեյվիդ Ջեյմս Թաուլես

(1934-2019)
1/2

«Տոպոլոգիական փուլային անցումների և մատերիայի տոպոլոգիական փուլերի տեսական բացահայտման համար»
Վաշինգտոնի համալսարան [213]
    Դունքան Հալդեյն

(1951)
1/4

Փրինսթոնի համալսարան [214]
    Ջոն Մայքլ Քոսթերլից

(1942)
1/4

Բրաունի համալսարան [215]
2017    Ռայներ Վայս

(1932)
1/2

«Գրավիտացիոն ալիքների դիտարկման և LIGO դետեկտորի համար որոշիչ ներդրումների համար»
Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և LIGO գիտական համագործակցություն [216]
   Կիպ Թորն

(1940)
1/4

Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և LIGO գիտական համագործակցություն [217]
   Բարի Բերիշ

(1936)
1/4

Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և LIGO գիտական համագործակցություն [218]
2018    Արթուր Էշկին

(1922)
1/2

«Լազերային ֆիզիկայի բնագավառում հիմնարար գյուտերի, մասնավորապես՝ օպտիկական պտուտակի և կենսաբանական համակարգերում դրա կիրառությունների համար»
Բելլի լաբորատորիա [219]
   Ժերար Մուրու

(1944)
1/4

«Լազերային ֆիզիկայի բնագավառում հիմնարար գյուտերի, մասնավորապես՝ բարձր ինտենսիվության, ուլտրակարճ օպտիկական իմպուլսների առաջացման մեթոդի համար»
Փարիզի պոլիտեխնիկական դպրոց և Միչիգանի համալսարան [220]
   Դոննա Սթրիքլենդ

(1959)
1/4

Ուաթերլուի համալսարան [221]
2019     Ջիմ Փիբլս

(1935)
1/2

«Ֆիզիկական տիեզերագիտությունում տեսական բացահայտումների համար»
Փրինսթոնի համալսարան [222]
   Միշել Մայոր

(1942)
1/4

«Արևանման աստղի շուրջը պտտվող էկզոմոլորակ հայտնաբերելու համար»
Ժնևի համալսարան [223]
   Դիդյե Կելո

(1966)
1/4

Քեմբրիջի համալսարան և Ժնևի համալսարան [224]

Տես նաև Խմբագրել

Ծանոթագրություններ Խմբագրել

Ընդհանուր
Հատուկ
  1. «Alfred Nobel» [Ալֆրեդ Նոբել] (անգլերեն)։ Britannica.com։ 2012-03-19։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-05-02-ին։ Վերցված է 2014-01-26 
  2. «Alfred Nobel’s will» [Ալֆրեդ Նոբելի կտակ] (անգլերեն)։ Nobel Foundation։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-27-ին։ Վերցված է 2020-07-24 
  3. «The Nobel Prize Awarders» [Նոբելյան մրցանակ պարգևատրողները] (անգլերեն)։ Nobel Foundation։ Արխիվացված օրիգինալից 2013-10-12-ին։ Վերցված է 2008-10-29 
  4. «The Nobel Prize Award Ceremonies» [Նոբելյան մրցանակի հանձնման արարողությունները] (անգլերեն)։ Nobel Foundation։ Արխիվացված օրիգինալից 2008-08-22-ին։ Վերցված է 2008-10-29–ին 
  5. 5,0 5,1 «Facts on the Nobel Prize in Physics» [Փաստեր Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի մասին] (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-24-ին։ Վերցված է 2019-07-28 
  6. «Wilhelm Conrad Röntgen - Facts» [Վիլհելմ Կոնարդ Ռենտգեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-28-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  7. «Hendrik A. Lorentz - Facts» [Հենդրիկ Ա. Լորենց - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  8. «Pieter Zeeman - Facts» [Պիտեր Զեեման - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  9. «Henri Becquerel - Facts» [Անրի Բեքերել - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-12-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  10. «Pierre Curie - Facts» [Պյեռ Կյուրի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-04-07-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  11. «Marie Curie - Facts» [Մարի Կյուրի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-24-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  12. «Lord Rayleigh - Facts» [Լորդ Ռելեյ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  13. «Philipp Lenard - Facts» [Ֆիլիպ Լենարդ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  14. «J.J. Thomson - Facts» [Ջ.Ջ Թոմսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-12-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  15. «Albert A. Michelson - Facts» [Ալբերտ Ա. Մայքելսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  16. «Gabriel Lippmann - Facts» [Գաբրիել Լիպման - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  17. «Guglielmo Marconi - Facts» [Գուլիելմո Մարկոնի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  18. «Ferdinand Braun - Facts» [Ֆերդինանդ Բրաուն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  19. «Johannes Diderik van der Waals - Facts» [Դիդերիկ վան դեր Վալս - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  20. «Wilhelm Wien - Facts» [Վիլհելմ Վին - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-29-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  21. «Gustaf Dalén - Facts» [Գուստավ Դալեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-08-22-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  22. «Heike Kamerlingh Onnes - Facts» [Հեյկե Կամերլինգ Օնես - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-03-09-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  23. «Max von Laue - Facts» [Մաքս վոն Լաուե - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  24. «William Bragg - Facts» [Ուիլյամ Բրեգ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-05-10-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  25. «Lawrence Bragg - Facts» [Լորենս Բրեգ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-08-06-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  26. «The Nobel Prize in Physics 1916» [1916 թվականի ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  27. «Charles Glover Barkla - Facts» [Չարլզ Գլովեր Բարկլա - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  28. «Max Planck - Facts» [Մաքս Պլանկ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-07-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  29. «Johannes Stark - Facts» [Յոհանես Շտարկ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  30. «Charles Edouard Guillaume - Facts» [Շառլ Էդուար Գիյոմ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  31. «Albert Einstein - Facts» [Ալբերտ Այնշտայն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-24-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  32. «Niels Bohr - Facts» [Նիլս Բոր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-12-15-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  33. «Robert A. Millikan - Facts» [Ռոբերտ Ա. Միլիկեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  34. «Manne Siegbahn - Facts» [Մաննե Սիգբան - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  35. «James Franck - Facts» [Ջեյմս Ֆրանկ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-08-31-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  36. «Gustav Hertz - Facts» [Գուստավ Հերց - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-08-30-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  37. «Jean Baptiste Perrin - Facts» [Ժան Բատիստ Պերրեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-02-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  38. «Arthur H. Compton - Facts» [Արթուր Հ. Քոմփթոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-26-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  39. «C.T.R. Wilson - Facts» [Չ. Թ. Ռ. Վիլսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-26-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  40. «Owen Willans Richardson - Facts» [Օուեն Ուիլանս Ռիչարդսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-11-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  41. «Louis de Broglie - Facts» [Լուի դը Բրոյլ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  42. «Sir Chandrasekhara Venkata Raman - Facts» [Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-30-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  43. «The Nobel Prize in Physics 1931» [1931 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  44. «Werner Heisenberg» [Վերներ Հայզենբերգ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  45. «Erwin Schrödinger - Facts» [Էրվին Շրյոդինգեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-18-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  46. «Paul A.M. Dirac - Facts» [Պոլ Ա. Մ. Դիրակ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-08-31-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  47. «The Nobel Prize in Physics 1934» [1934 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  48. «James Chadwick - Facts» [Ջեյմս Չադվիկ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  49. «Victor F. Hess - Facts» [Վիկտոր Ֆ. Հեսս - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-03-22-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  50. «Carl D. Anderson - Facts» [Կառլ Դ. Անդերսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  51. «Clinton Davisson - Facts» [Քլինտոն Դևիսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  52. «George Paget Thomson - Facts» [Ջորջ Փաջեթ Թոմսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  53. «Enrico Fermi - Facts» [Էնրիկո Ֆերմի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-29-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  54. «Ernest Lawrence - Facts» [Էռնեստ Լոուրենս - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  55. «The Nobel Prize in Physics 1940» [1940 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  56. «The Nobel Prize in Physics 1941» [1941 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  57. «The Nobel Prize in Physics 1942» [1942 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  58. «Otto Stern - Facts» [Օտտո Շտեռն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  59. «Isidor Isaac Rabi - Facts» [Իզիդոր Այզեկ Ռաբի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-26-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  60. «Wolfgang Pauli - Facts» [Վոլֆգանգ Պաուլի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  61. «Percy W. Bridgman - Facts» [Պերսի Ու. Բրիջմեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  62. «Edward V. Appleton - Facts» [Էդուարդ Վ. Էփլթոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  63. «Patrick M.S. Blackett - Facts» [Պատրիկ Մ. Ս. Բլեկետ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  64. «Hideki Yukawa - Facts» [Հիդեկի Յուկավա - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-24-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  65. «Cecil Powell - Facts» [Սեսիլ Փաուել - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  66. «John Cockcroft - Facts» [Ջոն Կոկրոֆտ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  67. «Ernest T.S. Walton - Facts» [Էռնեստ Թ. Ս. Ուոլտոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  68. «Felix Bloch - Facts» [- տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-26-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  69. «E. M. Purcell - Facts» [Է. Մ. Պարսել - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  70. «Frits Zernike - Facts» [Ֆրից Ցերնիկե - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  71. «Max Born - Facts» [Մաքս Բոռն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-24-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  72. «Walther Bothe - Facts» [Վալտեր Բոթե - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  73. «Willis E. Lamb - Facts» [Ուիլլիս Լեմբ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-09-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  74. «Polykarp Kusch - Facts» [Պոլիկարպ Կաշ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-09-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  75. «John Bardeen - Facts» [Ջոն Բարդին - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-31-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  76. «Walter H. Brattain - Facts» [Վոլտր Հ. Բրատեյն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-02-27-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  77. «William B. Shockley - Facts» [Ուիլյամ Բ. Շոկլի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  78. «Tsung-Dao Lee - Facts» [Ցզունդաո Լի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  79. «Chen Ning Yang - Facts» [Չժեննին Յանգ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  80. «Pavel A. Cherenkov - Facts» [Պավել Ա. Չերենկով - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  81. «Il´ja M. Frank - Facts» [Իլյա Մ. Ֆրանկ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  82. «Igor Y. Tamm - Facts» [Իգոր Տամմ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-20-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  83. «Owen Chamberlain - Facts» [Օուեն Չեմբեռլեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  84. «Emilio Segrè - Facts» [Էմիլիո Սեգրե - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-12-06-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  85. «Donald A. Glaser - Facts» [Դոնալդ Ա. Գլեզեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-04-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  86. «Robert Hofstadter - Facts» [Ռոբերտ Հոֆստեդեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  87. «Rudolf Mössbauer - Facts» [Ռուդոլֆ Մյոսբաուեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  88. «Lev Landau - Facts» [Լև Լանդաու - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-22-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  89. «Eugene Wigner - Facts» [Յուջին Վիգներ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-12-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  90. «Maria Goeppert Mayer - Facts» [Մարիա Գյոպերտ-Մայեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  91. «J. Hans D. Jensen - Facts» [Յ. Հանս Դ. Ենսեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  92. «Nicolay G. Basov - Facts» [Նիկոլայ Գ. Բասով - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-13-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  93. «Aleksandr M. Prokhorov - Facts» [Ալեքսանդր Մ. Պրոխորով - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-29-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  94. «Charles H. Townes - Facts» [Չարլզ Հ. Թաունս - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  95. «Richard P. Feynman - Facts» [Ռիչարդ Ֆ. Ֆեյնման - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-15-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  96. «Julian Schwinger - Facts» [Յուլիուս Շվինգեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-20-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  97. «Sin-Itiro Tomonaga - Facts» [Սինյիտիրո Տոմոնագա - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-20-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  98. «Alfred Kastler - Facts» [Ալֆրեդ Կաստլեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-26-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  99. «Hans Bethe - Facts» [Հանս Բետե - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-04-01-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  100. «Luis Alvarez - Facts» [Լուիս Ալվարես - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-04-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  101. «Murray Gell-Mann - Facts» [Մարի Գել-Ման - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-12-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  102. «Hannes Alfvén - Facts» [Հանես Ալֆվեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-13-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  103. «Louis Néel - Facts» [Լուի Նեել - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-25-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  104. «Dennis Gabor - Facts» [Դենիս Գաբոր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-07-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  105. «John Bardeen - Facts» [Ջոն Բարդին - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-12-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  106. «Leon N. Cooper - Facts» [Լեոն Ն. Կուպեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-09-02-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  107. «Robert Schrieffer - Facts» [Ռոբերտ Շրիֆեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-01-01-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  108. «Leo Esaki - Facts» [Լեո Էսակի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-21-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  109. «Ivar Giaever - Facts» [Այվար Ջայևեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-21-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  110. «Brian D. Josephson - Facts» [Բրայան Դ. Ջոզեֆսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-21-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  111. «Martin Ryle - Facts» [Մարտին Ռայլ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-04-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  112. «Antony Hewish - Facts» [Անտոնի Հյուիշ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-06-20-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  113. «Aage N. Bohr - Facts» [Օգե Ն. Բոր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-07-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  114. «Ben R. Mottelson - Facts» [Բեն Ռ. Մոտելսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  115. «James Rainwater - Facts» [Ջեյմս Ռեյնուոտեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  116. «Burton Richter - Facts» [Բարթոն Ռիխտեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  117. «Samuel C.C. Ting - Facts» [Սեմյուել Չ. Թինգ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  118. «Philip W. Anderson - Facts» [Ֆիլիպ Ու. Անդերսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-21-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  119. «Sir Nevill F. Mott - Facts» [Նևիլ Ֆ. Մոտտ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-14-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  120. «John H. van Vleck - Facts» [Ջոն Հ. վան Ֆլեք - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-13-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  121. «Pyotr Kapitsa - Facts» [Պյոտր Կապիցա - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  122. «Arno Penzias - Facts» [Առնո Փենզիաս - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-03-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  123. «Robert Woodrow Wilson - Facts» [Ռոբերտ Վուդրո Վիլսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-02-15-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  124. «Sheldon Glashow - Facts» [Շելդոն Գլեշոու - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-16-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  125. «Abdus Salam - Facts» [Աբդուս Սալամ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-09-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  126. «Steven Weinberg - Facts» [Սթիվեն Վայնբերգ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-09-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  127. «James Cronin - Facts» [Ջեյմս Կրոնին - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  128. «Val Fitch - Facts» [Վալ Ֆիտչ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-25-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  129. «Nicolaas Bloembergen - Facts» [Նիկոլաս Բլոմբերգեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-09-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  130. «Arthur L. Schawlow - Facts» [Արթուր Լ. Շավլով - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-26-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  131. «Kai M. Siegbahn - Facts» [Կայ Մ. Սիգբան - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-07-01-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  132. «Kenneth G. Wilson - Facts» [Քենետ Գ. Վիլսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-28-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  133. «Subramanyan Chandrasekhar - Facts» [Սուբրամանյան Չանդրասեկար - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-30-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  134. «William A. Fowler - Facts» [Ուիլյամ Ա. Ֆաուլեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-03-21-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  135. «Carlo Rubbia - Facts» [Կառլո Ռուբիա - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  136. «Simon van der Meer - Facts» [Սիմոն վան դեր Մեեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  137. «Klaus von Klitzing - Facts» [Քլաուս Ֆոն Քլիտցինգ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-13-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  138. «Ernst Ruska - Facts» [Էռնստ Ռուսկա - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  139. «Gerd Binnig - Facts» [Գերդ Բինինգ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  140. «Heinrich Rohrer - Facts» [Հենրիխ Ռորեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  141. «J. Georg Bednorz - Facts» [Գեորգ Բեդնորց - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  142. «K. Alex Müller - Facts» [Կ. Ալեքս Մյուլլեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-04-06-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  143. «Leon M. Lederman - Facts» [Լեոն Մ. Լեդերման - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-04-01-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  144. «Melvin Schwartz - Facts» [Մելվին Շվարց - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-04-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  145. «Jack Steinberger - Facts» [Ջեք Սթեյնբերգեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-04-01-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  146. «Norman F. Ramsey - Facts» [Նորման Ֆ. Ռամզեյ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-05-12-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  147. «Hans G. Dehmelt - Facts» [Հանս Գ. Դեմելտ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-05-12-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  148. «Wolfgang Paul - Facts» [Վոլֆգանգ Պաուլ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  149. «Jerome I. Friedman - Facts» [Ջերոմ Ա. Ֆրիդման - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-24-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  150. «Henry W. Kendall - Facts» [Հենրի Ու․ Քենդալ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  151. «Richard E. Taylor - Facts» [Ռիչարդ Է․ Թեյլոր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  152. «Pierre-Gilles de Gennes - Facts» [Պիեռ-Ժիլ դե Ժեն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-26-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  153. «Georges Charpak - Facts» [Ժորժ Շարպակ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-04-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  154. «Russell A. Hulse - Facts» [Ռասել Ա․ Հալս - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  155. «Joseph H. Taylor Jr. - Facts» [Ջոզեֆ Հ․ Թեյլոր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  156. «Bertram N. Brockhouse - Facts» [Բերթրամ Ն․ Բրոքհաուզ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  157. «Clifford G. Shull - Facts» [Կլիֆորդ Շալլ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  158. «Martin L. Perl - Facts» [Մարտին Լ․ Պեռլ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  159. «Frederick Reines - Facts» [Ֆրեդերիկ Ռեյնես - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  160. «David M. Lee - Facts» [Դեյվիդ Մ․ Լի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  161. «Robert C. Richardson - Facts» [Ռոբերտ Ք․ Ռիչարդսոն - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  162. «Douglas D. Osheroff - Facts» [Դուգլաս Դ․ Օշերոֆ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-05-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  163. «Steven Chu - Facts» [Սթիվեն Չու - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-03-27-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  164. «Claude Cohen-Tannoudji - Facts» [Կլոդ Կոեն-Թուննիջի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-26-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  165. «William D. Phillips - Facts» [Ուիլիամ Դ․ Ֆիլիպս - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-14-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  166. «Robert B. Laughlin - Facts» [Ռոբերտ Բ․ Լաֆլին - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  167. «Horst L. Störmer - Facts» [Հորստ Լ․ Ստորմեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  168. «Daniel C. Tsui - Facts» [Դենիել Չ․ Ցուի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  169. «Gerardus 't Hooft - Facts» [Ջերարդ Հուֆտ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  170. «Martinus J.G. Veltman - Facts» [Մարտինուս Ջ․ Գ․ Վելտման - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  171. «Zhores Alferov - Facts» [Ժորես Ալֆերով - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-05-31-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  172. «Herbert Kroemer - Facts» [Հերբերտ Կրեմեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-12-19-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  173. «Jack Kilby - Facts» [Ջեք Քիլբի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-06-12-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  174. «Eric Cornell - Facts» [Էրիկ Քորնել - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  175. «Carl Wieman - Facts» [Կարլ Վիման - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-03-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  176. «Wolfgang Ketterle - Facts» [Վոլֆգանգ Քեթերլե - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-07-08-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  177. «Raymond Davis Jr. - Facts» [Ռայմոնդ Դեյվիս - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-22-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  178. «Masatoshi Koshiba - Facts» [Մասատոշի Կոշիբա - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-20-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  179. «Riccardo Giacconi - Facts» [Ռիկարդո Ջակոնի - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-20-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  180. «Alexei Abrikosov - Facts» [Ալեքսեյ Աբրիկոսով - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  181. «Vitaly L. Ginzburg - Facts» [Վիտալի Գինզբուրգ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-04-06-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  182. «Anthony J. Leggett - Facts» [Էնթոնի Ջ․ Լեգետ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-04-06-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  183. «David J. Gross - Facts» [Դեյվիդ Ջ․ Գրոս - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-04-06-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  184. «H. David Politzer - Facts» [Հ․ Դեյվիդ Փոլիտցեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-27-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  185. «Frank Wilczek - Facts» [Ֆրենկ Վիլչեկ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-04-06-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  186. «Roy J. Glauber - Facts» [Ռոյ Գլաուբեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-03-30-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  187. «John L. Hall - Facts» [Ջոն Լ․ Հոլ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-04-10-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  188. «Theodor W. Hänsch - Facts» [Թեոդոր Վ․ Հենշ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-26-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  189. «John C. Mather - Facts» [Ջոն Ք․ Մադեր - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  190. «George F. Smoot - Facts» [Ջորջ Ֆ․ Սմութ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2019-10-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  191. «Albert Fert - Facts» [Ալբեր Ֆերտ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-04-ին։ Վերցված է 2020-07-27 
  192. «Peter Grünberg - Facts» [Պետեր Գրունբերգ - տվյալներ]։ NobelPrize.org (անգլերեն)։ Նոբելյան հիմնադրամ։