Էդուարդ Վիկտոր Էփլթոն, (անգլ.՝ Edward Victor Appleton, սեպտեմբերի 6, 1892(1892-09-06)[1][2][3][…], Բրեդֆորդ, Միացյալ Թագավորություն[4] - ապրիլի 21, 1965(1965-04-21)[4][2][3][…], Էդինբուրգ, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն[4]), անգլիացի ռադիոֆիզիկոս, Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ (1927 թվականից)։ 1924 թվականին ապացուցել է (անգլիացի ֆիզիկոս Բառնեթի հետ համատեղ) մթնոլորտում անդրադարձնող շերտի (իոնոլորտի E շերտ) գոյությունը 80—90 կմ, իսկ 1927 թվականին՝ 200-250 կմ բարձրության վրա։ Առաջիններից մեկն է սկսել մշակել իոնոլորտում դիսպերսիայի և երկբեկման տեսությունը, ուսումնասիրել բևեռափայլերի, արեգակնային, երկնաքարային ակտիվության և իոնոլորտային երևույթների կապը։ 1947 թ. արժանացել է ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի։

Էդուարդ Վիկտոր Էփլթոն
անգլ.՝ Edward Victor Appleton
Ծնվել էսեպտեմբերի 6, 1892(1892-09-06)[1][2][3][…]
Բրեդֆորդ, Միացյալ Թագավորություն[4]
Մահացել էապրիլի 21, 1965(1965-04-21)[4][2][3][…] (72 տարեկան)
Էդինբուրգ, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն[4]
ԳերեզմանMorningside Cemetery[5]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտությունֆիզիկոս, աստղագետ, պրոֆեսոր և հետազոտող
Հաստատություն(ներ)Լոնդոնի թագավորական քոլեջ, Լոնդոնի համալսարան և Քեմբրիջի համալսարան
Գործունեության ոլորտֆիզիկա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Բեռլինի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Պապական գիտությունների ակադեմիա[6], Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերԷդինբուրգի համալսարան, Սուրբ Ջոնի քոլեջ և Քեմբրիջի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն
Գիտական ղեկավարՋոզեֆ Թոմպսոն[7] և Էռնեստ Ռեզերֆորդ[8]
Եղել է գիտական ղեկավարՋոն Էշվորթ Ռաթքլիֆ[9], Charles Oatley?[10] և Karl George Emeleus?[8]
Հայտնի աշակերտներՄերի Թեյլոր Սլոու[11]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Helen Lennie Appleton?
Երեխա(ներ)Rosalind Appleton-Collins?[18]
 Edward Appleton Վիքիպահեստում

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Encyclopædia Universalis (ֆր.)Encyclopædia Britannica.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Эплтон Эдуард Виктор // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. Find A Grave — 1996.
  6. http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/appleton.html
  7. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. 8,0 8,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11. Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  12. The Nobel Prize in Physics 1947Nobel Foundation.
  13. Table showing prize amountsNobel Foundation, 2019.
  14. https://www.ieee.org/content/dam/ieee-org/ieee/web/org/about/awards/recipients/moh-rl.pdf
  15. https://corporate-awards.ieee.org/wp-content/uploads/liebmann_rl.pdf
  16. Liste complète des récipiendaires de 1864 à aujourd'huiLaval University.
  17. https://www.iop.org/about/awards/silver-subject-medals/edward-appleton-medal-and-prize-recipients
  18. Rosalind Appleton Collins: dancer // The Times / T. GallagherLondon: Times Newspapers, 2009. — ed. size: 440581 — ISSN 0140-0460; 0956-1382; 1363-7746
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 98