Վիքիպեդիա

Իգոր Տամմ

Իգոր Եվգենևիչ Տամմ (ռուս.՝ Игорь Евгеньевич Тамм, հուլիսի 8, 1895(1895-07-08)[1][2][3], Վլադիվոստոկ, Ռուսական կայսրություն[4] - ապրիլի 12, 1971(1971-04-12)[4][5][2][…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[4]), խորհրդային ֆիզիկոս, ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս (1953), Ֆիզիկայի ոլորտում Նոբելյան մրցանակակիր (1958)։

Իգոր Տամմ
ռուս.՝ Игорь Тамм
Igor Tamm.jpg
Ծնվել էհուլիսի 8, 1895(1895-07-08)[1][2][3]
Վլադիվոստոկ, Ռուսական կայսրություն[4]
Մահացել էապրիլի 12, 1971(1971-04-12)[4][5][2][…] (75 տարեկան)
Մոսկվա, ԽՍՀՄ[4]
բնական մահով
ԳերեզմանՆովոդեվիչյան գերեզմանոց
ՔաղաքացիությունFlag of Russia.svg Ռուսական կայսրություն և Flag of the Soviet Union.svg ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունֆիզիկոս-տեսաբան, գյուտարար և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Մոսկվայի Ֆիզիկատեխնիկական Ինստիտուտ և Մոսկվայի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտտեսական ֆիզիկա
ԱնդամակցությունԼեոպոլդինա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Լեհական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԷդինբուրգի համալսարան, ՄՊՀ ֆիզիկայի ֆակուլտետ և Մոսկվայի պետական համալսարան[6]
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն
Գիտական ղեկավարԼեոնիդ Մանդելշտամ
Եղել է գիտական ղեկավարՎիտալի Գինզբուրգ[7], Անդրեյ Սախարով[8], Գերշ Բուդկեր[9], Նիկիտա Մոյիսեև և Alexander Davydov?
Հայտնի աշակերտներVladimir Kadyshevsky?, Լեոնիդ Կելդիշ, Moisey Markov?, Anri Rukhadze?, Q4419204?, Միքայել Տեր-Միքայելյան, Եվգենի Ֆեյնբերգ, Սեմյոն Շուբին, Դմիտրի Բլոխինցև, Վիտալի Գինզբուրգ և Անդրեյ Սախարով
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Nataliya Shuyskaya?
Երեխա(ներ)Evgeny Tamm?
Commons-logo.svg Igor Tamm Վիքիպահեստում

1918 թվականին ավարտել է Մոսկվայի համալսարանը։ Դասավանդել է երկրի մի շարք բուհերում (1924—1941 թվականներին և 1954 թվականից՝ Մոսկվայի համալսարանում)։ 1934 թվականից աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ ֆիզիկայի ինստիտուտում։ Աշխատանքները վերաբերում են քվանտային մեխանիկային և դրա կիրառություներին, ճառագայթման տեսությանը, միջուկային մասնիկների փոխազդեցության և տիեզերական ճառագայթների տեսությանը, ջերմամիջուկային սինթեզին։ Մշակել է բյուրեղներում լույսի ցրման քվանտային տեսությունը, էլեկտրոններից լույսի ցրման տեսությունը, լուծել ձայնային քվանտների (ֆոնոնների) հասկացությունը։ Ստեղծել է (Սեմյոն Շուբինի հետ համատեղ) մետաղներում ֆոտոէֆեկտի քվանտամեխանիկական տեսությունը 1931 թ., կանխատեսել էլեկտրոնների հատուկ վիճակների գոյության հնարավորությունը բյուրեղների մակերևույթի վրա («Տամմի մակարդակներ»)։ 1934 թվականին առաջարկել և մաթեմատիկորեն զարգացրել է միջուկային ուժերի քանակական տեսությունը, որի սխեմայով ստեղծվել է միջուկային ուժերի արդի մեզոնային տեսությունը։ 1937 թվականին Իգոր Տամմը Իլյա Ֆրանկի հետ ստեղծել է Վավիլով-Չերենկովի էֆեկտի տեսությունը։ Մշակել է (1945 թ.) միջուկային տարրական մասնիկների փոխազդեցության բացատրության մոտավոր մեթոդ (Տամմի-Դանկովի մեթոդ)։ Ունի ջերմամիջուկային կառավարվող սինթեզի ստացման խնդրին վերաբերող կարևոր աշխատանքներ։ Ստեղծել է ֆիզիկոս-տեսաբանների դպրոց։

Պարգևատրվել է Լենինի և Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշաններով, արժանացել ԽՍՀՄ պետական մրցանակի (1946 թ., 1953 թ.), Ֆիզիկայի ոլորտում Նոբելյան մրցանակի (1958 թ.)։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 https://www.peoples.ru/science/physics/tamm/
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
  3. ↑ 3,0 3,1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p. — ISBN 978-953-6036-31-8
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Тамм Игорь Евгеньевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  6. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. ↑ The Nobel Prize in Physics 1958 — Nobel Foundation.
  11. ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
  12. ↑ Большая золотая медаль РАН имени М.В.Ломоносова — Russian Academy of Sciences.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 557)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իգոր_Տամմ&oldid=8270980» էջից