Չժեննին Յանգ (չինարեն՝ 杨振宁, անգլ.՝ Chen-Ning Franklin Yang, հոկտեմբերի 1, 1922(1922-10-01)[1], Hefei County, Չինաստանի Հանրապետություն[2]) չին ֆիզիկոս, աշխատում է ԱՄՆ-ում։

Չժեննին Յանգ
չինարեն՝ 杨振宁
Ծնվել էհոկտեմբերի 1, 1922(1922-10-01)[1] (102 տարեկան)
Hefei County, Չինաստանի Հանրապետություն[2]
Բնակության վայր(եր)Պեկին
Քաղաքացիություն Չինաստան,  ԱՄՆ,  Չինաստանի Հանրապետություն և  Թայվան
Ազգությունչինացի
Մասնագիտությունֆիզիկոս, համալսարանի դասախոս և ֆիզիկոս-տեսաբան
Հաստատություն(ներ)Չիկագոյի համալսարան
Պրինստոնի բարձրագույն հետազոտությունների ինստիտուտ
Սթոնի Բրուքի համալսարան
Գործունեության ոլորտտարրական մասնիկների ֆիզիկա
ԱնդամակցությունՊապական գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[3], Academia Sinica, Լեհական գիտությունների ակադեմիա[4], Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[3], Academic Division of Mathematics and Physics of the Chinese Academy of Sciences?, Բրազիլիայի գիտությունների ակադեմիա, 100-ի կոմիտե, Չինաստանի գիտությունների ակադեմիա, Գիտությունների համաշխարհային ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[5] և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերԱզգային Հյուսիսարևմտյան Միացրած Համալսարան, Ցինխուա համալսարան, Չիկագոյի համալսարան (1948)[6], Պեկինի համալսարան և Նանկայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[7] և չինարեն
Գիտական ղեկավարԷդվարդ Թելեր
Եղել է գիտական ղեկավարԲիլ Սազերլենդ և Alexander Wu Chao?[8]
Պարգևներ
ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[9][10]

Ռամֆորդի մրցանակ

[11]
Ազգային գիտական մեդալ

Բենջամին Ֆրանկլինի մեդալ

Ալբերտ Այնշտայնի մեդալ

Գուգենհայմի կրթաթոշակ

Ֆեյսալ արքայի միջազգային մրցանակ գիտության ասպարեզում

Օսկար Կլեյնի հաշատակի դասախոսություն

[12]

Գիբսի լեկցիա

Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ

Լարս Օնզագերի մրցանակ

[13][14]

Բաուերի մրցանակ գիտության բնագավառում ունեցած ձեռքբերումների համար

[15]

Ամերիկյան գիտության զարգացմանն օժանդակող միության անդամ

Ֆուդանի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[16]

Հոնկոնգի չինական համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ

[17]

Մարսել Գրոսմանի պարգև

և

Գրեյթ իմիգրանտս

[18]
Ամուսին(ներ)Վոն Ֆան
ՀայրYang Wu-chih?
 Chen Ning Yang Վիքիպահեստում

1948-1949 թվականներին աշխատել է Չիկագոյի համալսարանում, 1949 թվականից՝ Պրինստոնի բարձրագույն հետազոտությունների ինստիտուտում (1955 թ-ից՝ պրոֆեսոր)։ 1966 թվականից՝ Նյու Յորք նահանգի համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ինստիտուտի պրոֆեսոր և տնօրեն։ Աշխատանքները վերաբերում են դաշտի քվանտային տեսությանը, տարրական մասնիկներին, ֆազային անցումների տեսությանը։ Լի Ցզուն Դաոյի հետ համատեղ 1956 թվականին տեսականորեն ապացուցել է զույգության խախտումը թույլ փոխազդեցություններում (նոբելյան մրցանակ, 1957), որը հետագայում հաստատվել է փորձով։ Չժեննին Յանգն ունի նաև երկբաղադրիչ նեյտրինոյի տեսությանը (Լի Ցզուն Դաոյի և Ռ․ էմեի հետ համատեղ), կոնդենսացման տեսությանը (Լի Ցզուն Դաոյի հետ համատեղ) նվիրված աշխատանքներ։ Ապացուցել է վիճակագրական գումարների համար ջերմադինամիկական սահմանի գոյությանը վերաբերող մի քանի թեորեմ։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չժեննին Յանգ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 117