Դոննա Սթրիքլենդ

կանադացի օպտիկական ֆիզիկոս

Դոննա Թեո Սթրիքլենդ (անգլ.՝ Donna Theo Strickland, մայիսի 27, 1956(1956-05-27)[1], Գուելֆ, Օնտարիո, Կանադա[2][3][4])[18][19][20], կանադացի օպտիկական ֆիզիկոս։ 2018 թվականին Ջերարդ Մոուրուի հետ պարգևատրվել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակով ակտիվացած իմպուլսների ուժգնացումը հայտնագործելու համար[21]։ Վաթեռլոոյի համալսարանի պրոֆեսոր է[22]։

Դոննա Սթրիքլենդ
անգլ.՝ Donna Strickland
Ծնվել էմայիսի 27, 1956(1956-05-27)[1] (68 տարեկան)
Գուելֆ, Օնտարիո, Կանադա[2][3][4]
Քաղաքացիություն Կանադա
Մասնագիտությունֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Վաթերլուի համալսարան[5][4][6], National Research Council Canada?[7] և Lawrence Livermore National Laboratory?
Գործունեության ոլորտօպտիկա[8], laser science? և ոչ գծային օպտիկա[8]
Պաշտոն(ներ)ընկերության նախագահ
ԱնդամակցությունOptica?, Կանադայի թագավորական ընկերություն[9], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Պապական գիտությունների ակադեմիա և Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[10]
Ալմա մատերՄաքՄաստեր համալսարան (1981)[8][4], Ռոչեստերի համալսարան (1989)[4][11][8] և Guelph Collegiate Vocational Institute?
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն
Գիտական ղեկավարՋերարդ Մոուրու[12][13]
Պարգևներ
Կայքuwaterloo.ca/physics-astronomy/people-profiles/donna-strickland(անգլ.)
 Donna Strickland Վիքիպահեստում

Եղել է Օպտիկական համայնքի աշխատակից, փոխնախագահ, այժմ Նախագահական խորհրդի ղեկավարն է։

Վաղ կյանք և կրթություն

խմբագրել

Սթրիքլենդը ծնվել է 1959 թվականի մայիսի 27-ին, Կանադայում, անգլերենի ուսուցչուհի Էդիթ նի Ռաննիի[23] և էլեկտրականության ինժեներ Լլայոդ Սթրիքլենդի ընտանիքում[18]։ Նա որոշում է հաճախել ՄքՄասթեր համալսարան, քանի որ դրա ինժեներական ֆիզիկայի բաժինն ընդգրկում էր լազերներ և էլեկտրո օպտիկա, ոլորտներ, որոնցով նա հատկապես հետաքրքրված էր[23]։ ՄքՄասթերում նա դասարանի 25 ուսանողներից երեք կանանցից մեկն էր։ Սթրիքլենդն ավարտել է համալսարան ինժեներության բակալավրի դիպլոմով 1981 թվականին[24]։ Սովորել է Օպտիկայի ինստիտուտում[25], թեկնածուական աստիճան ստացել Ռոչեսթրի համալսարանում, 1989 թվականին[26][27]։ Իր դոկտորական հետազոտությունն անց է կացրել Լազերային էներգետիկայի լաբորատորիայի հետ համատեղ, Մոուրուի ղեկավարությամբ[28]։ Սթրիքլենդն ու Մոուրուն աշխատել են` փորձեր անելով ավելացնել լազերային թույլ լարումը։ Նրանց կատարած աշխատանքն արդյունքում արժանացել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[29]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Strickland D. Development of an Ultra-Bright Laser and an Application to Multi-Photon IonizationRochester: University of Rochester, 1988.
  2. 2,0 2,1 2,2 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 El Nobel de Física premia las innovaciones en el campo del láser — 2018.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Arthur Ashkin, Gérard Mourou and Donna Strickland win the Nobel Prize for Physics // Physics WorldIOP Publishing, 2018. — ISSN 0953-8585; 2058-7058
  5. 5,0 5,1 Sample I., Davis N. Physics Nobel prize won by Arthur Ashkin, Gérard Mourou and Donna Strickland // The GuardianUnited Kingdom: GMG, 2018. — ed. size: 161152 — ISSN 0261-3077
  6. 6,0 6,1 Donna StricklandNobel Foundation.
  7. Donna StricklandOptica.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Donna StricklandUW.
  9. https://rsc-src.ca/sites/default/files/Class%20of%202019.pdf
  10. 10,0 10,1 https://royalsociety.org/news/2020/04/outstanding-scientists-elected-as-fellows-and-foreign-members-of-the-royal-society/
  11. Nobel Prize in Physics Awarded to Scientists Who Put Light to Work // The New York Times / J. KahnManhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2018. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  12. https://www.osa.org/en-us/history/biographies/donna-t-strickland/
  13. Strickland D. Development of an Ultra-Bright Laser and an Application to Multi-photon Ionization — 1988.
  14. The Nobel Prize in Physics 2018Nobel Foundation.
  15. Past FellowsAlfred P. Sloan Foundation.
  16. BBC 100 Women 2018: Who is on the list? // BBC News Online — 2018.
  17. La gouverneure générale annonce 120 nouvelles nominations au sein de l’Ordre du Canada(untranslated), 2019.
  18. 18,0 18,1 Strickland, Donna Theo (1988). Development of an ultra-bright laser and an application to multi-photon ionization (PDF) (PhD). University of Rochester. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  19. Lindinger, Manfred (2018 թ․ հոկտեմբերի 2). «Eine Zange aus lauter Licht». Frankfurter Allgemeine Zeitung (German). Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  20. «Donna Strickland – Facts – 2018». Nobel Foundation. 2018 թ․ հոկտեմբերի 6. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  21. «Physics Nobel prize won by Arthur Ashkin, Gérard Mourou and Donna Strickland». The Guardian. 2018 թ․ հոկտեմբերի 2. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  22. «Donna Strickland». University of Waterloo. 2018 թ․ հոկտեմբերի 2. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  23. 23,0 23,1 Booth, Laura (2018 թ․ հոկտեմբերի 3). «Scientist caught in a Nobel whirlwind». Waterloo Region Record. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  24. Semeniuk, Ivan (2018 թ․ հոկտեմբերի 2). «Canada's newest Nobel Prize winner, Donna Strickland, 'just wanted to do something fun'». The Globe and Mail. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  25. Mourou, Gérard (2004). «53. The dawn of ultrafast science and technology at the University of Rochester.» (PDF). In Stroud, Carlos (ed.). A Jewel in the Crown: 75th Anniversary Essays of The Institute of Optics of the University of Rochester. Rochester, NY: Meliora Press. էջ 272. ISBN 978-1580461627. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  26. «Biographies – Donna T. Strickland». The Optical Society. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  27. «Donna Strickland». Education Program for Photonics Professionals. University of Waterloo. 2012 թ․ սեպտեմբերի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  28. Valich, Lindsey (2018 թ․ հոկտեմբերի 2). «Rochester breakthrough in laser science earns Nobel Prize». Newscenter. University of Rochester. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  29. Murphy, Jessica (2018 թ․ հոկտեմբերի 2). «Donna Strickland: The 'laser jock' Nobel prize winner». BBC News. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դոննա Սթրիքլենդ» հոդվածին։