Սթիվեն Վայնբերգ, Սթիվեն Ուայնբերգ (անգլ.՝ Steven Weinberg, մայիսի 3, 1933(1933-05-03)[1][2][3][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ - հուլիսի 23, 2021(2021-07-23)[4], Օստին, ԱՄՆ), ամերիկացի ֆիզիկոս տեսաբան, ԱՄՆ-ի ազգային ԳԱ անդամ։

Սթիվեն Վայնբերգ
անգլ.՝ Steven Weinberg
Ծնվել էմայիսի 3, 1933(1933-05-03)[1][2][3][…]
Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Մահացել էհուլիսի 23, 2021(2021-07-23)[4] (88 տարեկան)
Օստին, ԱՄՆ
Բնակության վայր(եր)Օստին
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Ազգությունաշկենազի
Դավանանքաթեիզմ
Ուղղությունաթեիզմ
Մասնագիտությունֆիզիկոս, գրող, համալսարանի դասախոս, ֆիզիկոս-տեսաբան և տիեզերաբան
Հաստատություն(ներ)Օսթինի տեխասյան համալսարան, Հարվարդի համալսարան, Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Նիլս Բորի ինստիտուտ և Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտտեսական ֆիզիկա, Տիեզերագիտություն և ֆիզիկա[5]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[6]
Ալմա մատերՓրինսթոնի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան, Կոռնելի համալսարան և Բրոնքսի գիտությունների ավագ դպրոց (1950)
Գիտական աստիճանDoctor of Philosophy in Physics?
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[7][5]
Գիտական ղեկավարՍեմ Տրեյման
Եղել է գիտական ղեկավարJohn Preskill?, Edward Tryon?, Rafael Atilio Lopez-Mobilia?[8], Orlando Alvarez?[8], Claude William Bernard?[8], Bob Holdom?[8], John M. LoSecco?[8], Lay Nam Chang?[8], Clifford Burgess?[8], Fernando Quevedo?[8], Ubirajara van Kolck?[8], Scott Steven Willenbrock?[8], Bernard David Barkan Roth?[8], Jun Liu?[8], Mark G. Raizen?[8], Todd Hunter West?[8], W. Vincent (Wensheng) Liu?[8], Kanokkuan Chaicherdsakul?[8] և Raphael Manfred Flauger?[8]
Պարգևներ
ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[9][10]

Տարվա հումանիստ

Էլիոտ Կրեսոնի մեդալ

Օսկար Կլեյնի հաշատակի դասախոսություն

[11]
Ազգային գիտական մեդալ

Գիբսի լեկցիա

Ջեյմս Ջոյսի մրցանակ

Ռոբերտ Օփենհեյմերի հիշատակի մրցանակ

Ռիխտմայերի հիշատակի մրցանակ

Մաթեմատիկական ֆիզիկայի Դենի Հայնեմանի մրցանակ

[12]

Պադուայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Սալամանկայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[13]

Սկեպտիկական հարցախույզի կոմիտեի անդամ

Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ

[14]

Emperor Has No Clothes Award?

և

Մարսել Գրոսմանի պարգև

Ամուսին(ներ)Louise Weinberg?
 Steven Weinberg Վիքիպահեստում

Կրթությունն ստացել է Կոռնելի, Կոպենհագենի և Պրինսթոնի համալսարաններում։ 1957–1959 թթ. աշխատել է Կոլումբիայի, 1959-1967 թթ.՝ Կալիֆոռնիայի (Բերկլիի) համալսարաններում։ 1967-1973 թթ.՝ Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի, 1973 թվականից՝ Հարվարդի համալսարանի պրոֆեսոր։

Աշխատանքները վերաբերում են տարրական մասնիկների ֆիզիկային, ձգողության տեսությանը, կոսմոլոգիային։ Մշակել է տարրական մասնիկների թույլ և էլեկտրամագնիսական փոխազդեցությունների միասնական տեսություն։

Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ է ստացել1979 թ., Աբդուս Սալամի և Շելդոն Գլեշոուի հետ։

Ծանոթագրություններ Խմբագրել


Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 258