Մանչեստրի համալսարան
Մանչեստրի համալսարան (անգլ.՝ The University of Manchester), համալսարան Մեծ Բրիտանիայի Մանչեստր քաղաքում։ Ընդգրկված է «կարմիր աղյուսից համալսարանների», «Ռասել» միավորման և № 8 խմբի (անգլ.՝ N8 Group) մեջ։
Մանչեստրի համալսարան | |
|---|---|
.png){kind=logo} | |
 | |
| Տեսակ | համալսարան, ազատ հասանելիության հրատարակություն և կրթական կազմակերպություն |
| Հիմնադրված է | 1824 |
| Անդամակցություն | North West Universities Association?, N8 հետազոտական ընկերություն, Եվրոպայի համալսարանների միություն[1], Համալսարանների համագործակցային կազմակերպություն, «Ռասսել» խումբ, ORCID[2][3], Jisc[4], Digital Preservation Coalition[5], Carpentries?[6], ArXiv[7], Universities Research Association?, ELIXIR UK? և University and College Union?[8] |
| Երկիր | .svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն[9] |
| Հասցե | University of Manchester, Oxford Road, Manchester, M13 9PL |
| Կայք | manchester.ac.uk(անգլ.) |
  Մանչեստրի համալսարան, Միացյալ Թագավորություն | |
 University of Manchester Վիքիպահեստում | |
Կառուցվածքի ներկայիս ձևով համալսարանը գոյություն ունի 2004 թվականի հոկտեմբերի 1-ից, երբ միավորվեցին Մանչեստրի` Վիկտորյայի համալսարանը (անգլ.՝ Victoria University of Manchester), որը նախկինում հայտնի էր «Մանչեստրի համալսարան» անունով, և Մանչեստրի գիտատեխնիկական համալսարանը (անգլ.՝ University of Manchester Institute of Science and Technology): Համալսարանի շրջանավարտներից, գիտական աշխատողներից 25-ը Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ են։ Այդ ցուցանիշով համալսարանը երրորդն է` զիջելով միայն Օքսֆորդի և Քեմբրիջի համալսարաններին։
2007-2008 ուստարում այստեղ ուսանել է ավելի քան 40.000 ուսանող, որոնց սպասարկել է մոտ 10.000 անդամ ունեցող անձնակազմը. այդ ցուցանիշով Մանչեստրի համալսարանը խոշորագույնն է Մեծ Բրիտանիայում` չունենալով առանձնացված մասնաճյուղեր[10]։ 2007 թվականին համալսարանի տարեկան շահույթը կազմել է 637 միլիոն ֆունտ ստերլինգ[11]։
Համառոտ պատմություն
խմբագրել1824 թվականին ականավոր քիմիկոս Ջոն Դալտոնը Մանչեստրի արդյունաբերողների և ձեռնարկատերերի համագործակցությամբ հիմնում է Մեխանիկայի ինստիտուտը, որպեսզի աշխատողներն ուսումնասիրեն գիտությունների հիմունքները։ Դրանից քիչ անց` 1846 թվականին, տեքստիլի առևտրական Ջոն Օուենսը 96.942 ֆունտ է կտակում քոլեջի հիմնադրման համար, որը կզբաղվեր տղամարդկանց կրթությամբ։ Այդ նվիրատվությամբ էլ 1851 թվականին Մանչեստրում բացվում է Օուենի քոլեջը։ 1880 թվականին արքայի հրովարտակով հիմնվում է համալսարան, որը 1903 թվականին ստանում է «Մանչեստրի համալսարան» անվանումը, իսկ Օուենսի քոլեջը միավորվում է Վիկտորյայի համալսարանի հետ[12]։
Մանչեստրի թանգարան
խմբագրել
Մանչեստրի թանգարանում պահվում է մոտ 4.25 միլիոն ցուցանմուշ աշխարհի տարբեր երկրներից[13]։ Մասնավորապես այստեղ ներկայացված են թիթեռների, թռչունների, հագուստի, կենդանի գորտերի, հնդկական կերամիկայի, Ավստրալիայի աբորիգենների արվեստի, բույսերի, դրամների և տարատեսակ այլ հավաքածուներ։ 2004 թվականի նոյեմբերին թանգարանը ձեռք է բերել «Սթեն» անունով բրածո տիրանոզավրին։
Թանգարանի պատմությունը սկսվում է 1821 թվականից, երբ առաջին անգամ հավաքածու է ներկայացրել բնական պատմության մանչեստրյան միավորումը։ Դրան հետագայում ավելացան Մանչեստրի երկրաբանական ընկերության հավաքածուները։
Ֆինանսական դժվարությունների պատճառով անգլիացի բնագետ, կենսաբան Թոմաս Հեքսլիի խորհրդով Օուենսի քոլեջը ստանձնում է հավաքածուների պահպանման պատասխանատվությունը։ Քոլեջը հանձնարարում է ճարտարապետ Ուոթերհաուզին, ով նախագծել էր Լոնդոնի բնագիտության թանգարանը, Օքսֆորդ Ռոուդում թանգարան ստեղծել։ Թանգարանը բացվում է 1880-ական թվականների վերջին[14]։
Ուիթվորտի արվեստների պատկերասրահ
խմբագրել
Ուիթվորտի արվեստների պատկերասրահում պահվում են բրիտանացի աշխարհահռչակ նկարիչների նկարներ, ինչպես նաև ժամանակակից և պատմական փորագրանկարներ, տպագիր գործեր, նկարներ, քանդակներ։ Թանգարանն ունի շուրջ 31.000 ցուցանմուշ։ Ամբողջ տարվա ընթացքում գործում են տարբեր ցուցահանդեսներ։
Պատկերասրահը Ջոզեֆ Ուիթվորտի նվիրատվություններով հիմնադրել է Ռոբերտ Դարբիշիրը (Robert Darbishire) 1889 թվականին՝ «Ինստիտուտ և Ուիթվորտի պարկ» անունով (անգլ.՝ The Whitworth Institute and Park): Հիմնադրումից 70 տարի անց պատկերասրահը պաշտոնապես ընդգրկվել է Մանչեստրի համալսարանի կազմում[15]։ 1995 թվականի հոկտեմբերին շենքի կենտրոնում բացվել է «Մեզոնինով բակը» (անգլ.՝ Mezzanine Court), որտեղ ներկայումս գտնվում է քանդակների հավաքածուն։
«Կոնտակտ» թատրոնը
խմբագրել«Կոնտակտ» թատրոնը ցուցադրում է ներկայացումներ, որոնք հիմնականում նախատեսված են երիտասարդ լսարանի համար։ Ամրոց հիշեցնող շենքը կառուցվել է 1999 թվականին։ Բարձր աշտարակներն ապահովում են շենքի օդափոխությունը` առանց օդափոխիչների անհրաժեշտության։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ https://eua.eu/about/member-directory.html
- ↑ https://orcid.org/members/001G000001CAlwAIAT-university-of-manchester
- ↑ https://web.archive.org/web/20231020113811/https://orcid.org/members
- ↑ https://www.jisc.ac.uk/membership
- ↑ https://dpconline.org/about/members
- ↑ https://carpentries.org/members/
- ↑ Our Members / Tier 3
- ↑ https://www.ucu.org.uk/article/13538/UCU-branches-in-JNCHES-2024-25
- ↑ Բաց մատչելիության ամսագրերի տեղեկատու — 2003.
- ↑ http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/manchester/3706094.stm Largest single site university BBC.
- ↑ «Finances» (PDF). The University of Manchester. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 24-ին.
- ↑ Charlton, H. B. (1951). Portrait of a university, 1851-1951. Manchester, England: Manchester University Press. էջեր x, 185.
- ↑ «Manchester Museum's Our collection page». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 26-ին.
- ↑ The History of The Manchester Museum, University of Manchester, [1] Արխիվացված 2009-06-27 Wayback Machine, accessed 25 November 2007
- ↑ «A Short History of The Whitworth Art Gallery». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 10-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մանչեստրի համալսարան» հոդվածին։ |