Սերժ Արոշ (ֆր.՝ Serge Haroche, սեպտեմբերի 11, 1944(1944-09-11)[1][2][3], Կասաբլանկա, Մարոկկո[4][5][6]), ֆրանսիացի ֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր ֆիզիկայից (2012 թվականին Դեյվիդ Վալենտոնի հետ միասին)։

Սերժ Արոշ
ֆր.՝ Serge Haroche
Serge Haroche at Techfest, IIT Bombay.jpg
Ծնվել էսեպտեմբերի 11, 1944(1944-09-11)[1][2][3] (78 տարեկան)
Կասաբլանկա, Մարոկկո[4][5][6]
ՔաղաքացիությունFlag of France (1794–1815, 1830–1974, 2020–present).svg Ֆրանսիա[7]
Մասնագիտությունֆիզիկոս, համալսարանի պրոֆեսոր, international forum participant և գիտնական
Հաստատություն(ներ)Կոլեժ դե Ֆրանս[8], Պիեր և Մարի Կյուրիի համալսարան, Բարձրագույն նորմալ դպրոց և Եյլի համալսարան
Գործունեության ոլորտքվանտային մեխանիկա, քվանտային ֆիզիկա[9], ատոմային ֆիզիկա[9], experimental physics?[9], հետազոտություն[9] և Rydberg atom?[9]
Պաշտոն(ներ)Director of the Collège de France? և տնօրեն
ԱնդամակցությունՖրանսիական գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Institut universitaire de France?, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Բրազիլիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԼյուդովիկոս Մեծի լիցեյ, Պիեր և Մարի Կյուրիի համալսարան (1971)[10], Բարձրագույն նորմալ դպրոց, Փարիզի գիտությունների ֆակուլտետ (1967)[11], Կարնոյի լիցեյ և Փարիզի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[12] և անգլերեն[13]
Գիտական ղեկավարԿլոդ Քոեն Տանուջի
Եղել է գիտական ղեկավարArno Rauschenbeutel?, Bruno Lepetit?[14], François Graner?[15], Alexia Auffèves?[16], Romain Long?[17] և Adrien Facon?[18]
Պարգևներ
ՀայրԱլբերտ Արոշ
Commons-logo.svg Serge Haroche Վիքիպահեստում

ԿենսագրությունԽմբագրել

Սերժ Արոշը ծնվել է 1944 թվականի սեպտեմբերի 11-ին Կասաբլանկայում՝ հրեայի ընտանիքում (հայրը եղել է Մարակոնյայից իսկ մայրը Ռուսաստանից)։ Նրա մայրը Օդեսայի բնակչուհի Վալենտինա Արոշ (օրիորդական ազգանունը Ռուբլյովա, 1921-1998) աշխատում էր ուսուցչուհի, հայրը՝ Ալբեր Արոշը (1920-1988), ծնունդով Մառակեշից՝ փաստաբան էր։ Նրա տատիկն ու պապիկը(Իսահակ և Էսթեր Արոշները) ղեկավարում էին Համաշխարհային հրեական միության դպրոցը։ Արոշի մորական կողմի տատիկն ու պապիկը եղել են բժիշկներ։ Ալեքսանդր Ռուբլյովը և Սոֆիա Ֆրոմշտեյնը 1920 ական թվականների սկզբում թողնելով Սովետական Միությունը՝ տեղափոխվել են Փարիզ, իսկ այնտեղից էլ՝ Կասաբլանկա։ Երբ Սերժը 12 տարեկան էր, Մարոկկոն անկախություն ձեռք բերեց, և նրանց ընտանիքը տեղափողվեց Ֆրանսիա։ Արոշը սովորել է պոլիտեխնիկակն դպրոցում, բարձրագույն նորմալ դպրոցում և Փարիզի համալսարանում 1963-1967 թվականներին։ Իսկ 1971 թվականին Կլոդ Կոենա-Տանուջի ղեկավարությամբ պաշտպանեց դիսերտացիա Պիեռ և Մարի Կյուրի համալսարանում։ Արոշը աշխատում էր գիտական աշխատակից Ազգային կենտրոնի գիտական հետազոտումների կենտրոնում, հետագայում մեկ տավան ընթացքում փորձ էր ձեռք բերում Արթուր Շառլոյի խմբում՝ Ստենֆորդի համալսարանում։ 1975 թվականին նշանակվեց պորֆեսոր Մարի և Պիեր Կյուրիների համալսարանում։ 1974-1984 թվականներին միաժամանակ դասավանդում էր Փարիզի պոլիտեխնիկական դպրոցում։ 2001 թվականին նշանակվեց պրոֆեսոր Ֆրասիայի քոլեջում, որտեղ նա ղեկավարում էր քվանտային մեխանիկայի բաժինը։ Սերժ Արոշը հանդիսանում էր անդամ Ֆրանսիական, Եվրոպական և Ամերիկական ֆիզիկայի։

ԸնտանիքԽմբագրել

Սերժ Արոշի կինը՝ Կլոդին Արոշը (ծնունդով՝ Զելիքսոն) էմերիտուսի տնօրեն էր հետազոտությունների ազգային կենտրոն Գիտական հետազոտությունների։ Հեղինակն է մի շարք գրքերի քաղաքական հասոցիլոգիական համոզմունքների, ինչպես ամուսինը։ Նրանք ունեցել են երկու որդի։

ԱշխատություններԽմբագրել

Հետազոտելով Քվանռում - Ատոմների, քվանտները և ֆոտոնները (Ժան-Միշել Ռայմոնդ) Օքսվորդի համալսարան Փարիզ, սեպտեմբեր 2006, ISBN 978-0-19-850914-1 (անգլ.)

ՊարգևմներԽմբագրել

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. 1,0 1,1 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1885342/Serge-Haroche
  2. 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. 3,0 3,1 Roglo — 1997. — ed. size: 8549233
  4. 4,0 4,1 4,2 http://allafrica.com/stories/201210110498.html
  5. 5,0 5,1 5,2 http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/160653
  6. 6,0 6,1 6,2 http://www.timesofisrael.com/french-jewish-nobel-laureate-im-against-academic-boycott-of-israel/
  7. http://www.washingtonpost.com/national/2012-nobel-laureates/2012/10/08/c5406a9e-1179-11e2-ba83-a7a396e6b2a7_gallery.html
  8. Ֆրանսիայի քոլեջի պրոֆեսորների ցանկ
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Czech National Authority Database
  10. http://www.sudoc.fr/106683020
  11. http://www.sudoc.fr/106678116
  12. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  13. Bibliothèque nationale de France Record #123997347 // BnF catalogue général (ֆր.)Paris: BnF.
  14. https://www.theses.fr/1986PA066562
  15. https://www.theses.fr/1990PA066149
  16. https://www.theses.fr/2004PA066430
  17. https://www.theses.fr/2003PA066449
  18. https://www.theses.fr/2015PA066534
  19. https://web.archive.org/web/20110120174737/http://www.cnrs.fr/fr/recherche/prix/medaillesor.htm
  20. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2012/
  21. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  22. http://www.legiondhonneur.fr/sites/default/files/promotion/lh20170714.pdf