Սթիվեն Չու

Սթիվեն Չու; Steven Chu
Ծնվել է	փետրվարի 28, 1948[…] (76 տարեկան); Սենթ Լուիս, Միսսուրի, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախոս, ակադեմիկոս և Կլիմայական ակտիվիստ
Գործակից	Սթենֆորդի համալսարան և Սթենֆորդի համալսարանի Ֆիզիկայի ֆակուլտետ
Հաստատություն(ներ)	Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Սթենֆորդի համալսարան և Բելլի լաբորատորիա
Գործունեության ոլորտ	ատոմային ֆիզիկա
Պաշտոն(ներ)	United States Secretary of Energy?
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Չինաստանի գիտությունների ակադեմիա, Academia Sinica, Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն, Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն և Պապական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ռոչեստերի համալսարան, Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի և Garden City High School?
Կոչում	William R. Kenan, Jr. Professorship?
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Գիտական ղեկավար	Eugene Commins?
Պարգևներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ Ֆեյսալ արքայի միջազգային մրցանակ գիտության ասպարեզում Ալեքսանդր ֆոն Հումբոլդտի կրթաթոշակ Wolfgang Paul Lecture? Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ Ռիխտմայերի հիշատակի մրցանակ Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ Հերբերտ Բրոյդայի մրցանակ Arthur L. Schawlow Prize in Laser Science? Հումբոլդտի մրցանակ Օպտիկայի ակադեմիայի անդամ Ամերիկյան գիտության զարգացմանն օժանդակող միության անդամ Պեկինի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Հոնկոնգի չինական համալսարանի պատվավոր դոկտոր Հարվարդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր William F. Meggers Award? Յեյլի համալսարանի պատվավոր դոկտոր և Honorary Fellow of the Institute of Physics?
Կուսակցություն	Դեմոկրատական կուսակցություն
Հայր	Ju-Chin Chu?
Կայք	energy.gov(անգլ.) և profiles.stanford.edu/steve-chu(անգլ.)
	Steven Chu Վիքիպահեստում

Սթիվեն Չու (անգլ.՝ Steven Chu, փետրվարի 28, 1948(1948-02-28)^[1]^[2]^[3]^[…], Սենթ Լուիս, Միսսուրի, ԱՄՆ), ամերիկացի ֆիզիկոս, աշխատել է Բերկլիի Կալիֆոռնիայի համալսարանում։ 1997 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, մրցանակը ստացել է համատեղ Ուիլիամ Ֆիլիպսի և Կլոդ Կոեն-Թուննիջիի հետ «լազերի լույսով ատոմների սառեցման և որսման մեթոդների մշակման համար»^[25]։ Профессор Стэнфорда^[26]: Այս մեթոդը կիրառվում է ճշգրիտ ատոմային ժամացույցների նախագծման, ինչպես նաև տեղաբաշխման և տիեզերական նավավարության մեջ։

2009 թվականի հունվարի 21-ին ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման նշանակեց Սթիվեն Չու-ին ԱՄՆ Էներգետիկայի նախարարի պաշտոնում, այս պաշտոնը Չուն զբաղեցրել է մինչև 2013 թվականի ապրիլի 22-ը։

Չուն ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի, ԱՄՆ արվեստի և գիտությունների ակադեմիայի, Ամերիկյան փիլիսոփայական միության անդամ է, ինչպես նաև հանդիսանում է Չինաստանի, Կորեայի, Բելառուսիայի գիտությունների ակադեմիաների և Լոնդոնյան թագավորական միության արտասահմանյան անդամ^[27]։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է գիտնականների ընտանիքում։ Հայրը իր գիտական կոչումը ստացել է Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտում, եղել է Սենտ-Լուիսի Վաշինգտոնյան համալսարանի և Բրուքլինի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի քիմիայի տեխնոլոգիաների դասախոս, մայրը եղել է տնտեսագետ։ Ավագ եղբայրը՝ Գիլբերտ Չուն Սթենֆորդի համալսարանում պրոֆեսոր է և հետազոտող բիոքիմիայի և բժշկության ասպարեզում։

Սթիվեն Չուն ավարտել է Ռոչեստերի համալսարանը 1970 թվականին, և ստացել մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի բակալավրի աստիճան։ 1976 թվականին ստցել է փիլիսոփայության դոկտորի աստիճան ֆիզիկայի բնագավառում Բերկլիի Կալիֆոռնիայի համալսարանում։ Որոշ ժամանակ աշխատել է Բելլի լաբորատորիաներում։ 1987 թվականին դարձել է Սթենֆորդի համալսարանի ֆիզիկայի պրոֆեսոր, ղեկավարել է համալսարանի ֆիզիկայի ամբիոնը 1990-1993 և 1999-2001 թվականներին։ 2004 թվականի օգոստոսին նշանակվել է Լորենս Բերքլիի ազգային լաբորատորիայի տնօրեն։

2009 թվականին նշանակվել է ԱՄՆ էներգետիկայի նախարարի պաշտոնում նախագահ Բարաք Օբամայի վարչակարգում։ Դարձել է երկրորդ ծագումնաբանությամբ չինացին, որը զբաղեցրել է ԱՄՆ նախարարի պաշտոն (Էլեյն Լան Չաոից հետո)։ Չուն չցանկացավ մնալ նախագահի երկրորդ ժամանակաշրջանի ընթացքում զբաղեցրած պաշտոնին, և հրաժարական տվեց 2013 թվականի ապրիլի 22-ին։

Սթիվեն Չուն և Բարաք Օբաման 2009 թվականի փետրվարի 9

2019 թվականի համար ընտրվել է Ամերիկյան գիտության աջակցության միության նախագահ^[26].

2016 թվականին, այլ նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների հետ ստորագրել է բաց նամակ ուղղված Գրինփիս-ին, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի պետությունների կառավարություններին, որը կոչ էր անում դադարեցնել պայքարը Գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմների դեմ^[28]^[29]^[30]։

Մրցանակներ խմբագրել

Մյուս մրցանակների հետ միասին ստացել է՝

Հերբերտ Պ. Բրոյդայի մրցանակ (1987)
Ռիխտմայերի հիշատակի մրցանակ (1990)
Թագավոր Ֆայսալի միջազգային մրցանակ (1993)
Լազերային ֆիզիկայի Արտուր Շավլովի մրցանակ (1994)
Գումբոլդտի մրցանակ (1995)
Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ (1997)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Սթիվեն Չուի ինքնակենսագրությունը Նոբելյան կոմիտեի կայքում(անգլ.)
Սթիվեն Չուի Նոբելյան դասախոսությունը(անգլ.)
Ս. Չու։ «Չեզոք մասնիկների կառավարում»։ Նոբելյան դասախոսություն // «Ֆիզիկական գիտությունների հաջողություններ», հատոր 169, թողարկում 3, մարտ 1999
Սթիվեն Չուի էջը Սթենֆորդի համալսարանի կայքում(անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սթիվեն Չու» հոդվածին։

[_1d90fb2bb66b0b10-1] 1,0 ^1,1 Encyclopædia Britannica

[_b5922dae03cbdfbc-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_514f1a4d7873292f-3] 3,0 ^3,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.

[_9dc725d500dec0b7-4] Davos 2015 Participant List

[_2ab2e4714e7f8074-5] 5,0 ^5,1 Notable Names Database — 2002.

[_1a50ad10ea3a952b-6] ttps://www.vaticannews.va/en/pope/news/2018-10/pope-francis-appointment-academy-sciences-steven-chu-nobel.html

[_e511f985eb695f24-7] Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_3deecdf550c937ef-8] Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա

[_725a26defba86d25-9] The Nobel Prize in Physics 1997 — Nobel Foundation.

[_91240182028fc537-10] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.

[_725e1aeb3e7648f7-11] ttps://royalsociety.org/people/steven-chu-11224/

[_009526082e447363-12] ttps://web.archive.org/web/20140502004332/https://royalsociety.org/about-us/fellowship/new-fellows-2014/

[_de3d59c0d9031ca3-13] ttps://aapt.org/Programs/awards/richtmyer.cfm

[_694172475c577c97-14] APS Fellow Archive — APS.

[_14211e0185c92d67-15] ttps://www.aps.org/programs/honors/prizes/broida.cfm

[_91b8e40c75eeee6e-16] Arthur L. Schawlow Prize in Laser Science — APS.

[_2f6ec5f12c55f60b-17] ttps://www.humboldt-foundation.de/web/1047202.html

[_47470a18854ed6e3-18] ttps://www.osa.org/en-us/history/biographies/steven-chu/

[_7d348baac400a119-19] ttp://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/tnull_44386.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.

[_b9dc5f6da2bcce4e-20] 54th Congregation (1998), Professor Steven CHUDoctor of Science — CUHK.

[_694155a1e611d78f-21] ttps://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees

[_19ed9a9c9de6e9df-22] ttps://www.osa.org/en-us/awards_and_grants/awards/award_description/meggersaward/

[_cc0404808af05032-23] Celebs Converge At Yale’s Graduation Ceremony (PHOTOS) // HuffPost — NYC: 2011.

[_bb580729f92b20c1-24] Citations for Recipients of Honorary Degrees at Yale University 2010 // Yale Daily Bulletin — Yale University, 2010.

[25] Նոբելյան կոմիտեի կայքում 1997 թվականի ֆիզիկայի բնագավառում մրցանակի մասին տեղեկություն (անգլ.)

[chemistryworld.com-26] 26,0 ^26,1 Nobelist Steven Chu is AAAS’s new president-elect | News | Chemistry World>

[27] В НАН Беларуси состоялись выборы иностранных членов Национальной академии наук Беларуси

[28] 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs

[29] Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)

[30] Նամակը ստորագրող նոբելյան դափնեկիրների ցանկ

[1]

[2]

[3]

[25]

[26]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[27]

[28]

[29]

[30]

Սթիվեն Չու Steven Chu

Ծնվել է	փետրվարի 28, 1948(1948-02-28)^[1]^[2]^[3]^[…] (76 տարեկան) Սենթ Լուիս, Միսսուրի, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախոս, ակադեմիկոս և Կլիմայական ակտիվիստ
Գործակից	Սթենֆորդի համալսարան^[4] և Սթենֆորդի համալսարանի Ֆիզիկայի ֆակուլտետ
Հաստատություն(ներ)	Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Սթենֆորդի համալսարան և Բելլի լաբորատորիա
Գործունեության ոլորտ	ատոմային ֆիզիկա
Պաշտոն(ներ)	United States Secretary of Energy?
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Չինաստանի գիտությունների ակադեմիա, Academia Sinica, Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն^[5], Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն^[5] և Պապական գիտությունների ակադեմիա^[6]
Ալմա մատեր	Ռոչեստերի համալսարան, Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի և Garden City High School?
Կոչում	William R. Kenan, Jr. Professorship?
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Գիտական ղեկավար	Eugene Commins?^[7]
Պարգևներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ ^[8] ^[9]^[10] Ֆեյսալ արքայի միջազգային մրցանակ գիտության ասպարեզում Ալեքսանդր ֆոն Հումբոլդտի կրթաթոշակ Wolfgang Paul Lecture? Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ ^[11]^[12] Ռիխտմայերի հիշատակի մրցանակ ^[13] Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ ^[14] Հերբերտ Բրոյդայի մրցանակ ^[15] Arthur L. Schawlow Prize in Laser Science? ^[16] Հումբոլդտի մրցանակ ^[17] Օպտիկայի ակադեմիայի անդամ ^[18] Ամերիկյան գիտության զարգացմանն օժանդակող միության անդամ Պեկինի համալսարանի պատվավոր դոկտոր ^[19] Հոնկոնգի չինական համալսարանի պատվավոր դոկտոր ^[20] Հարվարդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր ^[21] William F. Meggers Award? ^[22] Յեյլի համալսարանի պատվավոր դոկտոր ^[23]^[24] և Honorary Fellow of the Institute of Physics?
Կուսակցություն	Դեմոկրատական կուսակցություն
Հայր	Ju-Chin Chu?
Կայք	energy.gov(անգլ.) և profiles.stanford.edu/steve-chu(անգլ.)
Steven Chu Վիքիպահեստում