Վիքիպեդիա

Պոլ Դիրակ

Պոլ Ադրիեն Մորիս Դիրակ (անգլ.՝ Paul Adrien Maurice Dirac, օգոստոսի 8, 1902(1902-08-08)[1][2][3][4][5][6][7][8], Բրիստոլ, Avon, Հարավարևմտյան Անգլիա, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[9][5] - հոկտեմբերի 20, 1984(1984-10-20)[1][2][3][4][5][6][7][8], Թալահասի, ԱՄՆ[10][5]), անգլիացի ֆիզիկոս, տեսաբան, քվանտային մեխանիկայի հիմնադիրներից։ Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ (1930 թ.)։ Մի շարք երկրների ակադեմիաների և գիտական ընկերությունների, այդ թվում նաև ՍՍՀՄ ԳԱ 1931 թվականից արտասահմանյան անդամ։

Պոլ Դիրակ
անգլ.՝ Paul Dirac
Paul Dirac, 1933.jpg
Ծնվել էօգոստոսի 8, 1902(1902-08-08)[1][2][3][4][5][6][7][8]
Բրիստոլ, Avon, Հարավարևմտյան Անգլիա, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[9][5]
Մահացել էհոկտեմբերի 20, 1984(1984-10-20)[1][2][3][4][5][6][7][8] (82 տարեկանում)
Թալահասի, ԱՄՆ[10][5]
ՔաղաքացիությունFlag of the United Kingdom.svg Միացյալ Թագավորություն[11]
Flag of Switzerland.svg Շվեյցարիա
Դավանանքդեիզմ
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, ֆիզիկոս-տեսաբան, պրոֆեսոր, ֆիզիկոս, գիտնական, ակադեմիկոս, դաստիարակ, ուսուցիչ և ճարտարագետ
Հաստատություն(ներ)Մայամիի համալսարան[5], Ֆլորիդայի նահանգային համալսարան[5], Քեմբրիջի համալսարան[5] և Գյոթինգենի համալսարան
Գործունեության ոլորտտեսական ֆիզիկա[5]
Պաշտոն(ներ)Մաթեմատիկայի Լուկասյան պրոֆեսոր[5]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[5], Լեոպոլդինա, Պապական գիտությունների ակադեմիա[12], ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[13], Թուրինի Գիտությունների Ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերԲրիստոլի համալսարան[14], Քեմբրիջի համալսարան[14] և Սուրբ Ջոնի քոլեջ[14]
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[15][5]
Գիտական ղեկավարՌալֆ Ֆլաուեր
Եղել է գիտական ղեկավարՀոմի Ջեհանգիր Բաբա
Հայտնի աշակերտներՌոբերտ Օպենհեյմեր
Ազդվել էՋոն Ստյուարտ Միլ
Պարգևներֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[16][17][5] Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ[5] Կոպլիի մեդալ[18] Թագավորական մեդալ Մաքս Պլանկի անվան մեդալ Հելմհոլցի մեդալ Ռոբերտ Օփենհեյմերի հիշատակի մրցանակ և Բեյքերյան լեկցիա
Ամուսին(ներ)Մարգիտ Դիրակ[5]
ՀայրCharles Dirac?
Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
Paul Dirac Վիքիպահեստում

ԿենսագրությունԽմբագրել

Դիրակ Պոլ Ադրիեն Մորիսը ծնվել է 1902 թ. օգոստոսի 8-ին Բրիստոլ քաղաքում։ Սովորել է Բրիստոլի, ապա Քեմբրիջի համալսարաններում ավարտել է 1924 թվականին։ 1932 թվականից Քեմբրիջի համալսարանի պրոֆեսոր։ Դիրակը կառուցել է քվանտային մեխանիկայի, այսպես կոչված, ձևափոխությունների տեսությունը 1926-1927 թթ., մշակել է ճառագայթման քվանտային տեսության հիմունքները։ Էնրիկո Ֆերմիի հետ մեծ ավանդ է ներդրել քվանտային վիճակագրության բնագավառում (Ֆերմի-Դիրակի վիճակագրություն), մասնավորապես պարզել բաշխման վիճակագրական բնույթի և ալիքային ֆունկցիայի սիմետրիայի հատկությունների կապը 1925 թվականին։ 1928 թվականին ստեղծել է էլեկտրոնի շարժման ռելյատիվիստական տեսությունը, որը հնարավորություն տվեց բացատրել մի շարք ֆիզիկական երևույթներ և կանխատեսել պոզիտրոնի գոյությունը։ Դաշտի քվանտային տեսության տարբեր բնագավառներին են նվիրված նաև Դիրակի մի շարք ուրիշ աշխատանքներ, նա առաջինն է կիրառել երկրորդային քվանտացման մեթոդը 1927 թվականին, որը հետագայում լայն տարածում գտավ տեսական ֆիզիկայում։ Դիրակը Էրվին Շրյոդինգերի հետ 1933 թ. արժանացել է Նոբելյան մրցանակի՝ քվանտային մեխանիկայի վերաբերյալ աշխատությունների և էլեկտրոնային տեսության զարգացման համար։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Paul Adrien Maurice Dirac — 1834.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 SNAC — 2010.
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 5,16 5,17 5,18 5,19 5,20 P.A.M.Dirac Biography // biography
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Munzinger-Archiv — 1913.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Дирак Поль Адриен Морис // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118679775 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  11. ↑ LIBRIS — 2012.
  12. ↑ http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/dirac.html
  13. ↑ Notable Names Database — 2002.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 P.A.M.Dirac Biography // Biography.com
  15. ↑ data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  16. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1933/
  17. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  18. ↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 409)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պոլ_Դիրակ&oldid=6665378» էջից