Տոշիհիդե Մասկավա

Տոշիհիդե Մասկավա; 益川敏英
Ծնվել է	փետրվարի 7, 1940[…]; Նագոյա, Ճապոնիա
Մահացել է	հուլիսի 23, 2021 (81 տարեկան); Կիոտո, Ճապոնիա; բնական մահով
Քաղաքացիություն	Ճապոնիա
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս-տեսաբան, պրոֆեսոր և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)	Տոկիոյի համալսարան, Kyoto Sangyo University?, Նագոյայի համալսարան, Կիոտոյի համալսարան և Kobayashi-Maskawa Institute for the Origin of Particles and the Universe?
Գործունեության ոլորտ	տարրական մասնիկների ֆիզիկա
Անդամակցություն	Ճապոնական ակադեմիա և Science Council of Japan?
Ալմա մատեր	Նագոյայի համալսարան
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	ճապոներեն
Գիտական ղեկավար	Սյոիտի Սակատա
Պարգևներ	ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ Բարձր էներգիայի և մասնիկների ֆիզիկայի մրցանակ մշակույթի վաստակավոր գործիչ Ասահի մրցանակ Սակուրաի պարգև honorary doctor of the Shanghai Jiao Tong University? և Նաշինայի հիշատակի մրցանակ
	Toshihide Masukawa Վիքիպահեստում

Տոշիհիդե Մասկավա (ճապ.՝ 益川敏英, փետրվարի 7, 1940(1940-02-07)^[1]^[2]^[3]^[…], Նագոյա, Ճապոնիա - հուլիսի 23, 2021(2021-07-23)^[4]^[5], Կիոտո, Ճապոնիա), ճապոնացի ֆիզիկոս-տեսաբան, աշխատել է Տոկիոյի համալսարանում։ 2008 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, մրցանակը ստացել է համատեղ Մակոտո Կոբայաշիի հետ, «խախտված սիմետրիայի հայտնաբերման համար, որը կանխատեսել է քվարկերի առնվազն երեք ընտանիքների գոյությունը բնաությունում»։ Այդ տարվա մրցանակի մյուս կեսը ստացել է Յոիչիրո Նամբուն, այլ հայտնագործության համար^[10]։

1962 թվականին ավարտել է Նագոյայի համալսարանը, իսկ 1967 թվականին նույն համալսարանում ստացել է դոկտորի կոչում։ Այս պահին հանդիսանում է Կիոտոյի և մասնավոր Կիյոտո Սանգյո համալսարանների պրոֆեսոր։

Հանդիսանում է հայտնի «CP-սիմետրիայի խախտում» հոդվածի համահեղինակ (1973)^[11], որը նա գրել է Մակոտո Կոբայաշիի հետ, 2007 թվականի դրությամբ հոդվածը երրորդն էր նրան հղումների թվով բարձր էներգիայի ֆիզիկայի բնագավառում^[12]։ Այս աշխատությունում դուրս է բերվում Կիբոբոյի-Կոբայաշիի-Մասկավայի մատրիցան, որը բացահայտում է քվարկերի խառնման պարամետրները։

Հոդվածում առաջ քաշված վարկածը հիմնավորել է քվարկերի երրորդ սերնդի գոյությունը, որը հիմնավորվել է փորձով չորս տարի անց b-քվարկի հայտանբերումով։

ՄրցանակներԽմբագրել

1979 — Նիսինայի հիշատակի մրցանակ
1985 — Ճապոնական գիտությունների ակադեմիայի մրցանակ
1985 — Սակուրայի մրցանակ
1994 — Ասախի մրցանակ
1995 — «Թյունիթի» թերթի մրցանակ
2007 — Մասնիկների ֆիզիկայի բնագավառում մրցանակ
2008 — Մշակույթի շքանշան
2008 — Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Nobelprize.org — Nobel Foundation.
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/fr/news/313544/
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 https://physicsworld.com/a/japanese-nobel-prize-winning-particle-physicist-toshihide-maskawa-dies-aged-81/
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2008/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ ^8,0 ^8,1 https://www.aps.org/programs/honors/prizes/sakurai.cfm
↑ http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/201802/t20180228_328136.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.
↑ Տեղեկություններ Նոբելյան կոմիտեի կայքում (անգլ.)
↑ Kobayashi M., Maskawa T. (1973)։ «CP Violation in the Renormalizable Theory of Weak Interaction»։ Progress of Theoretical Physics 49 (2): 652–657։ doi:10.1143/PTP.49.652։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին։ Վերցված է 2017-11-05
↑ Top Cited Articles of All Time (2007 edition)

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Տ. Մասկավա: «Ինչի մասին է խոսում CP-խախտումը». Նոբելյան դասախոսություն // «Ֆիզիկական գիտությունների հաջողություններ», հատոր 179, թողարկում 12, դեկտեմբեր 2009

[_18a36032c7b1f6d2-1] 1,0 ^1,1 Nobelprize.org — Nobel Foundation.

[_61975c8b5f8f4636-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_e749cf414134526d-3] 3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)

[_8ca64393e0ae077b-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/fr/news/313544/

[_643f4aa839301561-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 https://physicsworld.com/a/japanese-nobel-prize-winning-particle-physicist-toshihide-maskawa-dies-aged-81/

[_8004e40855b60291-6] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2008/

[_4fd85354d393be0f-7] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[_8a770dcac03d1b1d-8] 8,0 ^8,1 https://www.aps.org/programs/honors/prizes/sakurai.cfm

[_41a9a6d04d5d2509-9] ttp://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/201802/t20180228_328136.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.

[10] Տեղեկություններ Նոբելյան կոմիտեի կայքում (անգլ.)

[11] Kobayashi M., Maskawa T. (1973)։ «CP Violation in the Renormalizable Theory of Weak Interaction»։ Progress of Theoretical Physics 49 (2): 652–657։ doi:10.1143/PTP.49.652։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին։ Վերցված է 2017-11-05

[12] Top Cited Articles of All Time (2007 edition)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[10]

[6]

[7]

[8]

[9]

[11]

[12]

Տոշիհիդե Մասկավա 益川敏英

Ծնվել է	փետրվարի 7, 1940(1940-02-07)^[1]^[2]^[3]^[…] Նագոյա, Ճապոնիա
Մահացել է	հուլիսի 23, 2021(2021-07-23)^[4]^[5] (81 տարեկան) Կիոտո, Ճապոնիա բնական մահով
Քաղաքացիություն	Ճապոնիա
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս-տեսաբան, պրոֆեսոր և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)	Տոկիոյի համալսարան, Kyoto Sangyo University?, Նագոյայի համալսարան, Կիոտոյի համալսարան և Kobayashi-Maskawa Institute for the Origin of Particles and the Universe?
Գործունեության ոլորտ	տարրական մասնիկների ֆիզիկա
Անդամակցություն	Ճապոնական ակադեմիա և Science Council of Japan?
Ալմա մատեր	Նագոյայի համալսարան
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	ճապոներեն
Գիտական ղեկավար	Սյոիտի Սակատա
Պարգևներ	ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ ^[6]^[7] Բարձր էներգիայի և մասնիկների ֆիզիկայի մրցանակ մշակույթի վաստակավոր գործիչ Ասահի մրցանակ Սակուրաի պարգև ^[8]^[8] honorary doctor of the Shanghai Jiao Tong University? ^[9] և Նաշինայի հիշատակի մրցանակ
Toshihide Masukawa Վիքիպահեստում