Մարի Գել-Ման (անգլ. ՝ Murray Gell-Mann [ˈmʌri ˈɡɛl ˈmæn,], սեպտեմբերի 15 , 1929 (1929-09-15 ) [ 1] [ 2] [ 3] […] , Ստորին Մանհեթեն , Նյու Յորք շրջան , Նյու Յորք , Նյու Յորք , ԱՄՆ - մայիսի 24 , 2019 (2019-05-24 ) [ 4] [ 5] [ 2] […] , Սանտա Ֆե , ԱՄՆ [ 6] ), ամերիկացի ֆիզիկոս-տեսաբան, ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ։ Ավարտել է Եյլի համալսարանը (1948)։ Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտի պրոֆեսոր (1956)։ Դաշտի քվանտային տեսության , տարրական մասնիկների և միջուկային ֆիզիկայի բնագավառում աշխատանքները էական նշանակություն են ունեցել ժամանակակից տեսական ֆիզիկայի զարգացման համար։ Գել-Մանը բացատրել է (ճապոնացի ֆիզիկոս Նիշիջիմայի հետ միաժամանակ) տարօրինակ մասնիկների հատկությունները։ Առաջարկել է տարրական մասնիկների ունիտար սիմետրիան, որը նույն նշանակությունն ունեցավ տարրական մասնիկների ֆիգիկայում, ինչ Մենդելեևի պարբերական օրենքը ՝ քիմիայում։ Գել-Մանը առաջիններից մեկն էր, որ արտահայտեց տարրական մասնիկների քվարկային կառուցվածքի գաղափարը ։ Արժանացել է ֆիզիկայի նոբելյան մրցանակի (1969)։
Մարի Գել-Ման անգլ. ՝ Murray Gell-Mann Ծնվել է սեպտեմբերի 15 , 1929 (1929-09-15 ) [ 1] [ 2] [ 3] […] Ստորին Մանհեթեն , Նյու Յորք շրջան , Նյու Յորք , Նյու Յորք , ԱՄՆ Մահացել է մայիսի 24 , 2019 (2019-05-24 ) [ 4] [ 5] [ 2] […] (89 տարեկան) Սանտա Ֆե , ԱՄՆ [ 6] Գերեզման Red Butte Cemetery Բնակության վայր(եր) ԱՄՆ Քաղաքացիություն ԱՄՆ Մասնագիտություն ոչ գեղարվեստական գրող , ֆիզիկոս-տեսաբան , հետազոտող և ֆիզիկոս Հաստատություն(ներ) Չիկագոյի համալսարան և Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ Գործունեության ոլորտ տարրական մասնիկների ֆիզիկա [ 7] և ֆիզիկա [ 7] Պաշտոն(ներ) խորհրդի անդամ Անդամակցություն Լոնդոնի թագավորական ընկերություն , ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա , Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն , Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա , Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա , Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա , Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն [ 8] , Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա [ 8] և JASON [ 9] Ալմա մատեր Եյլի քոլեջ , Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ , Եյլի համալսարան , Columbia Grammar & Preparatory School ? և Jonathan Edwards College ? Տիրապետում է լեզուներին անգլերեն [ 10] [ 7] [ 11] Գիտական ղեկավար Վիկտոր Վայսկոպֆ Եղել է գիտական ղեկավար Սիդնի Կոուլման , Քենետ Վիլսոն , James Hartle ? [ 12] , Jon Mathews ? [ 12] , Todd Brun ? [ 12] , Cosmas Zachos ? [ 12] , Philip Moss Platzman ? [ 12] , Sam M. Berman ? [ 12] , Carl Iddings ? [ 12] , Henry Hoyt Hilton ? [ 12] , Donald F. DuBois ? [ 12] , Kenneth Young ? [ 12] , Rod Crewther ? , Christopher T. Hill ? , William C. Davidon ? [ 12] , Norman Dombey ? [ 13] և George Chapline, Jr. ? [ 14] Հայտնի աշակերտներ Քենետ Վիլսոն և Սիդնի Կոուլման Պարգևներ Ամուսին(ներ) J. Margaret Dow ? և Marcia Southwick ? Կայք tuvalu.santafe.edu/~mgm Ստորագրություն Murray Gell-Mann Վիքիպահեստում
↑ 1,0 1,1 Гелл-Ман Марри // Большая советская энциклопедия (ռուս.) : [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия , 1969.
↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ 4,0 4,1 4,2 https://twitter.com/seanmcarroll/status/1131941028829679617
↑ 5,0 5,1 5,2 Murray Gell-Mann, Who Peered at Particles and Saw the Universe, Dies at 89 — 2019.
↑ 6,0 6,1 6,2 https://www.nytimes.com/2019/05/24/obituaries/murray-gell-mann-died-.html
↑ 7,0 7,1 7,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ 8,0 8,1 Notable Names Database — 2002.
↑ Finkbeiner A. K. Unwelcome advice? // Science / H. Thorp — Northern America : AAAS , 2019. — Vol. 364, Iss. 6447. — P. 1222—1225. — ISSN 0036-8075 ; 1095-9203 — doi:10.1126/SCIENCE.364.6447.1222 — PMID:31249041
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.) : տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ CONOR.Sl
↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ https://thesis.library.caltech.edu/981/
↑ (unspecified title) — doi:10.7907/PXKT-FG78
↑ Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
↑ The Nobel Prize in Physics 1969 — Nobel Foundation .
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation , 2019.
↑ https://aapt.org/Programs/awards/richtmyer.cfm
↑ Dannie Heineman Prize for Mathematical Physics — APS .
↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society . — P. 135.
↑ https://science.osti.gov/lawrence/Award-Laureates
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 705 )։