Ռոյ Գլաուբեր

Ռոյ Գլաուբեր (անգլ.՝ Roy Jay Glauber, սեպտեմբերի 1, 1925(1925-09-01)[1][2][3][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք[4] - դեկտեմբերի 26, 2018(2018-12-26)[2][5], Նյութոն, Միդլսեքս շրջան, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ), ամերիկացի ֆիզիկոս, աշխատել է Հարվարդի համալսարանում։ 2005 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, մրցանակը ստացել է «օպտիկական կոհերենտության քվանտային տեսության մեջ ներդրման համար»։ Հանդիսանում է Հարվարդի համալսարանի ֆիզիկայի պրոֆեսոր։

Ռոյ Գլաուբեր
Roy Jay Glauber
Roy Glauber Dec 10 2005.jpg
Ծնվել էսեպտեմբերի 1, 1925(1925-09-01)[1][2][3][…]
Նյու Յորք, Նյու Յորք[4]
Մահացել էդեկտեմբերի 26, 2018(2018-12-26)[2][5] (93 տարեկան)
Նյութոն, Միդլսեքս շրջան, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ
ՔաղաքացիությունFlag of the United States.svg ԱՄՆ
Մասնագիտությունֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Հարվարդի համալսարան, Արիզոնայի համալսարան և Լեյդենի համալսարան[3]
Գործունեության ոլորտֆիզիկա և տեսական ֆիզիկա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Եվրոպական ակադեմիա[6]
Ալմա մատերՀարվարդի համալսարան և Բրոնքսի գիտությունների ավագ դպրոց
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն
Գիտական ղեկավարՅուլիան Շվինգեր[7]
Եղել է գիտական ղեկավարDaniel J. Kleitman?[8], Leo Kadanoff?[9], Daniel Frank Walls?[10], Michej Lewenstein?[11], Kevin E. Cahill?[11] և Victor Franco?[11]
ՊարգևներԳուգենհայմի կրթաթոշակ ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[12][13] Ալբերտ Մայքլսոնի անվան մեդալ Մաքս Բոռնի մրցանակ Ալեքսանդր ֆոն Հումբոլդտի կրթաթոշակ Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ Մաթեմատիկական ֆիզիկայի Դենի Հայնեմանի մրցանակ[14] Հումբոլդտի մրցանակ Վալենսիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր[15] և Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ
Roy J. Glauber Վիքիպահեստում

ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ է 1988 թվականից[16], ինչպես նաև Լոնդոնի թագավորական ընկերության արտասահմանյան անդամ 1997 թվականից[17]։

ԿենսագրությունԽմբագրել

Սերում է հրեաների ընտանիքից, հոր կողմից Ավստրո-Հունգարական կայսրությունից և Պրուսիայից և մոր կողմից Ռուսական կայսրությունից։ Ավարտել է Նյու-Յորքի Բրոնքսի գիտական դպրոցը։ 1941 թվականից սովորել է Հարվարդի համալսարանում (Քեմբրիջ)։ Ուսանողության ընթացքում, երկրորդ կուրսից սկսած մասնակցել է Մանհեթենյան նախագծում, որտեղ զբաղվում էր ռումբի կրիտիկական զանգվածի հաշվարկով։ Այն ժամանակ նա միայն 18 տարեկան էր։ Երկու տարի նախագծին մասնակցելուց հետո շարունակել է ուսումը, և ստացել է բակալավրի աստիճան 1946 թվականին և դոկտորական աստիճան 1949 թվականին։ 1976 թվականից աշխատում է Հարվարդում որպես պրոֆեսոր։ Տարբեր տարիներին աշխատել է ՑԵՌՆում, Լեյդենի համալսարանում և Փարիզի Քոլեջ դե Ֆրանսում։

ԱշխատանքԽմբագրել

Զբաղվել է քվանտային օպտիկայի ասպարեզի հետազոտություններով։ Մշակել է ճառագայթման կոհերենտության մաթեմատիկական նկարագրությունը։ Ներմուծել է սեղմված լույս հասկացությունը։ Զբաղվել է նաև բարձր էներգիայով մասնիկների և հադրոնների բախումներով։

2005 թվականին ստացել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ, մրցանակի մյուս կեսը շնորհվել է Ջոն Հոլին և Թեոդոր Հենշին։

ՄրցանակներԽմբագրել

Հասարակական գործունեությունԽմբագրել

2016 թվականին, այլ նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների հետ ստորագրել է բաց նամակ ուղղված Գրինփիս-ին, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի պետությունների կառավարություններին, որը կոչ էր անում դադարեցնել պայքարը Գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմների դեմ[18][19][20]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Leidse Hoogleraren (նիդերլ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #132439964 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Munzinger Personen (գերմ.)
  6. ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Glauber_Roy_Jay
  7. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  12. ↑ The Nobel Prize in Physics 2005 — Nobel Foundation.
  13. ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
  14. ↑ Dannie Heineman Prize for Mathematical Physics — American Physical Society.
  15. ↑ https://www.uv.es/uvweb/transparencia-uv/es/personas/reconocimientos/doctores-honoris-causa/doctores-honoris-causa-siglo-xxi/fecha-investidura/acto-investidura-doctor-honoris-causa-del-excm-sr-dr-roy-glauber-1285924692509/Honoris.html?id=1285878653630
  16. ↑ Roy J. Glauber (անգլ.)
  17. ↑ Roy Glauber (անգլ.)
  18. ↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
  19. ↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
  20. ↑ Նամակը ստորագրող նոբելյան դափնեկիրների ցանկ

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռոյ_Գլաուբեր&oldid=7851306» էջից