Վիքիպեդիա

Միշել Մայոր

Միշել Մայոր (հունվարի 12, 1942(1942-01-12)[1][2][3], Լոզան, Շվեյցարիա[3]), շվեյցարացի աստղաֆիզիկոս, Ժնևի համալսարանի պատվավոր պրոֆեսոր (աստղաֆիզիկայի ամբիոն)։ Մայորը հանգստի է անցել պաշտոնապես 2007 թվականին, բայց շարունակում է մնալ Ժնևի աստղադիտարանի ակտիվ հետազոտողներից մեկը։ Հանդիսանում է 2010 թվականի Վիկտոր Համբարձումյանի անվան միջազգային գիտական մրցանակի համասեփականատեր է[18]։ Ֆիզիկայի բնագավառի Վոլֆի (2017) և Նոբելյան (2019, Դիդյե Կելոյի հետ միասին) մրցանակների դափնեկիր է։

Միշել Մայոր
ֆր.՝ Michel Mayor
Ծնվել էհունվարի 12, 1942(1942-01-12)[1][2][3] (82 տարեկան)
Լոզան, Շվեյցարիա[3]
Քաղաքացիություն Շվեյցարիա
Մասնագիտությունհամալսարանի դասախոս, աստղաֆիզիկոս, աստղագետ և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Ժնևի աստղադիտարան, Ժնևի աստղադիտարան և Ժնևի համալսարան
Գործունեության ոլորտաստղաֆիզիկա
Պաշտոն(ներ)տնօրեն
ԱնդամակցությունՖրանսիական գիտությունների ակադեմիա[4], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[3] և Միջազգային աստղագիտական միություն
Ալմա մատերԺնևի համալսարան և Լոզանի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[5]
Եղել է գիտական ղեկավարԴիդյե Կելո
Պարգևներ
Կայքexoplanets.ch/team/faculty-members/michel-mayor/
 Michel Mayor (astrophysicist) Վիքիպահեստում

Գործունեություն խմբագրել

1966 թվականին Լոզանի համալսարանում ստացել է ֆիզիկայի մագիստրոսի աստիճան, 1971 թվականին Ժնևի աստղադիտարանում՝ աստղագիտության դոկտորի աստիճան։ Նրա դիսերտացիան պարունակում է Արեգակի մերձակայքում աստղերի կինեմատիկական հատկությունների ուսումնասիրություն, որը կապված է Գալակտիկայի պարուրավոր կառուցվածքի հետ։ Կարճ ժամանակ աշխատել է Քեմբրիջի համալսարանի աստղագիտության ինստիտուտում (1971)։ Աշխատելով Ժնևի համալսարանում՝ նա մի քանի ստեղծագործական արձակուրդներ է անցկացրել Չիլիի Եվրոպական հարավային աստղադիտարանում (ESO) և Հավայան համալսարանի աստղագիտության ինստիտուտում։

1989-1992 թվականներին նա ղեկավարել է Եվրոպական Հարավային աստղադիտարանի Խորհրդակցական Խորհուրդը, 1990-1993 թվականներին եղել է Շվեյցարիայի աստղաֆիզիկայի և աստղագիտության ընկերության նախագահ (Swiss Society of Astrophysics and Astronomy)։ Եղել է Միջազգային աստղագիտական միության մի քանի հանձնաժողովների նախագահ, իսկ հիմա միության ակտիվ անդամ է[19]։

1995 թվականին Դիդյե Կելոյի հետ միասին հայտնաբերել է 51 Պեգասա b-ն՝ արևանման աստղի շուրջ պտտվող առաջին էքսոմոլորակը (51 Պեգասա)[20]։ Այդ հայտնաբերման համար Մայորը և Կելոն 2019 թվականին ստացել են Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ։

Մրցանակներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  4. ↑ www.academie-sciences.fr (ֆր.)
  5. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. ↑ http://www.wolffund.org.il/index.php?dir=site&page=winners&name=&prize=3016&year=2017&field=3008
  7. ↑ https://www.rts.ch/info/sciences-tech/10768254-le-prix-nobel-de-physique-attribue-aux-romands-michel-mayor-et-didier-queloz.html
  8. ↑ https://www.unige.ch/actualites/archives/2005/10062005-michel-mayor-laureat-de-la-fondation-shaw/
  9. ↑ Թվիթթեր(բազմ․) // (untranslated) — (untranslated), 2006.
  10. ↑ The Nobel Prize in Physics 2019 // nobelprize.org — Royal Swedish Academy of Sciences, 2019.
  11. ↑ https://ch.ambafrance.org/Michel-Mayor-decouvreur-d-exo-planetes
  12. ↑ Viktor Ambartsumian International Prize 2010 goes to Professor Michel Mayor and two team members — European Southern Observatory, 2010.
  13. ↑ Viktor Ambartsumian International Prize 2010 goes to famous Swiss astrophysicist Prof. Michel Mayor and two of his team members — Armenpress, 2010.
  14. ↑ 365 days: Nature's 10 // Nature / M. Skipper — NPG, Springer Science+Business Media, 2013. — Vol. 504, Iss. 7480. — P. 357—365. — ISSN 1476-4687; 0028-0836 — doi:10.1038/504357A — PMID:24352276
  15. ↑ https://clarivate.com/citation-laureates
  16. ↑ https://www.uliege.be/cms/c_17780573/fr/docteurs-honoris-causa-facultaires-2018
  17. ↑ https://eas.unige.ch/tycho_brahe_medal.jsp
  18. ↑ «Viktor Ambartsumian International Prize». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  19. ↑ Michel Mayor | IAU
  20. ↑ Michel Mayor and Didier Queloz A Jupiter-mass companion to a solar-type star(անգլ.) // Nature. — 1995. — Т. 378. — № 6555. — С. 355—359. — doi:10.1038/378355a0 — Bibcode: 1995Natur.378..355M
  21. ↑ The Royal Astronomical Society

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միշել Մայոր» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Միշել_Մայոր&oldid=9524477» էջից