Վիքիպեդիա

Ջոն Քրոմվել Մադեր

Ջոն Քրոմվել Մադեր (անգլ.՝ John Cromwell Mather, օգոստոսի 7, 1946(1946-08-07)[1][2][3][…], Ռոանոկ, Վիրջինիա, ԱՄՆ[4][5]), ամերիկացի ֆիզիկոս, աշխատում է ՆԱՍԱ-ի Գոդարդի տիեզերական թռիչքների կենտրոնում։ Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։ Մրցանակը ստացել է 2006 թվականին, համատեղ Ջորջ Սմութի հետ, «տիեզերական ֆոնային ճառագայթման էներգետիկ սպեկտրի անիզոտրոպության և սև մարմնային կառուցվածքի հայտնաբերման համար»։

Ջոն Քրոմվել Մադեր
John-C-Mather.jpg
Ծնվել էօգոստոսի 7, 1946(1946-08-07)[1][2][3][…] (76 տարեկան)
Ռոանոկ, Վիրջինիա, ԱՄՆ[4][5]
ՔաղաքացիությունFlag of the United States.svg ԱՄՆ[6][7]
Մասնագիտությունաստղագետ, ֆիզիկոս, աստղաֆիզիկոս և հետազոտող
Հաստատություն(ներ)Մերիլենդի համալսարան
Գործունեության ոլորտաստղաֆիզիկա
ԱնդամակցությունԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Միջազգային աստղագիտական միություն և Ամերիկյան աստղագիտական միություն
Ալմա մատերԿալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Սուորթմոր քոլեջ և Newton High School?
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն
Պարգևներ
Commons-logo.svg John C. Mather Վիքիպահեստում

ԿենսագրությունԽմբագրել

Մադերը ստացել է ֆիզիկայի բակալավրի կոչում 1968 թվականին Սուորթմոր-քոլեջում, ապա 1974 թվականին փիլիսոփայության դոկտորի կոչում ֆիզիկայի ասպարեզում Բերկլիի համալսարանում։

COBE նախագիծԽմբագրել

Մադերը ղեկավարել է COBE նախագծի աշխատակիցների խումբը[11], նախագծի շրջանակներում COBE արբանյակի վրա տեղադրված սարքավորման շնորհիվ հնարավոր եղավ գրանցել մնացորդային ճառագայթման աննշան փոփոխություններ, որը ինքնին ճեղքում էր վաղ տիեզերքի հետազոտություններում[12]։ Այս հետազոտությունները հանդիսանում էին «տիեզերքի ծնունդի ապացույց», որի մասին նախագծի մեկ այլ ղեկավար Ջորջ Սմութը ասաց, «եթե դուք հավատում եք Աստծոն, ապա դա նման է նրան նայելուն»[13][14]։

Հասարակական գործունեությունԽմբագրել

2016 թվականին, այլ նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների հետ ստորագրել է բաց նամակ ուղղված Գրինփիս-ին, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի պետությունների կառավարություններին, որը կոչ էր անում դադարեցնել պայքարը Գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմների դեմ[15][16][17]։

ՄրցանակներԽմբագրել

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 http://www.nndb.com/lists/505/000063316/
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.nndb.com/people/915/000137504/
  3. ↑ 3,0 3,1 John C. Mather Facts — Nobel Foundation.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Overbye D. 2 Americans Win Nobel in Physics // The New York Times / J. Kahn — Manhattan, NYC: The New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2006. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.scienceguardian.com/blog/nobel-for-the-big-bang-not-for-halton-arp.htm
  6. ↑ Mather J. C. Cosmic background explorer (COBE) mission — 1993. — doi:10.1117/12.157821
  7. ↑ PREVIEW-U.S. seen keeping grip on science Nobels -- for now // reuters.com — 2007.
  8. ↑ The Nobel Prize in Physics 2006 — Nobel Foundation.
  9. ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
  10. ↑ https://searchpub.nssc.nasa.gov/servlet/sm.web.Fetch/Agency_Awards_Historical_Recipient_List.pdf?rhid=1000&did=2120817&type=released
  11. ↑ «Pictures of a Newborn Universe» (Press release)։ Royal Swedish Academy of Sciences։ հոկտեմբերի 3, 2006։ Վերցված է 2007-09-05 
  12. ↑ Smoot G.F. (September 1992)։ «Structure in the COBE differential microwave radiometer first-year maps»։ Astrophysical Journal 396 (1): L1–L5։ Bibcode:1992ApJ...396L...1S։ doi:10.1086/186504 
  13. ↑ Associated Press (ապրիլի 24, 1992)։ «U.S. Scientists Find a 'Holy Grail': Ripples at Edge of the Universe»։ International Herald Tribune։ էջ 1 
  14. ↑ Thomas H. Maugh, II (ապրիլի 24, 1992)։ «Relics of Big Bang, Seen for First Time»։ Los Angeles Times։ էջեր A1, A30 
  15. ↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
  16. ↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
  17. ↑ Նամակը ստորագրող նոբելյան դափնեկիրների ցանկ
  18. ↑ «Dannie Heineman Prize for Astrophysics»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2010-12-22-ին։ Վերցված է 2015-07-27 

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջոն_Քրոմվել_Մադեր&oldid=8255380» էջից