Մուհամադ Աբդուս Սալամ[22][23] (ուրդու՝ عبد السلام, անգլ.՝ Abdus Salam) (հունվարի 29, 1926(1926-01-29)[1][2][3][…], Ջանգ, Faisalabad Division, Փանջաբ, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն - նոյեմբերի 21, 1996(1996-11-21)[1][2][3][…], Օքսֆորդ, Միացյալ Թագավորություն)[24], պակիստանցի ֆիզիկոս։

Աբդուս Սալամ
ուրդու՝ عبد السلام
Ծնվել էհունվարի 29, 1926(1926-01-29)[1][2][3][…]
Ջանգ, Faisalabad Division, Փանջաբ, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն
Մահացել էնոյեմբերի 21, 1996(1996-11-21)[1][2][3][…] (70 տարեկան)
Օքսֆորդ, Միացյալ Թագավորություն
բնական մահով
Քաղաքացիություն Պակիստան և  Բրիտանական Հնդկաստան
ԴավանանքԱհամադիյա[4] և մուսուլման[5]
Մասնագիտությունհամալսարանի դասախոս, ֆիզիկոս-տեսաբան և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Լոնդոնի կայսերական քոլեջ, Ministry of Science and Technology?, Ղեկավարման քոլեջ համասսարան, Սուրբ Ջոնի քոլեջ և International Centre for Theoretical Physics?
Գործունեության ոլորտԴաշտի քվանտային տեսություն
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Պապական գիտությունների ակադեմիա[6], ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա[7], Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Գիտությունների համաշխարհային ակադեմիա[8], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Լեհական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերՂեկավարման քոլեջ համասսարան, Սուրբ Ջոնի քոլեջ, Փանջաբի համալսարան, Քեմբրիջի համալսարան[9] և Sanatan Dharma College?
Գիտական աստիճանպրոֆեսոր
Տիրապետում է լեզուներինփենջաբերեն, Ուրդու և անգլերեն[10][10]
Գիտական ղեկավարՆիկոլաս Կեմեր[11] և Paul Taunton Matthews?[12]
Եղել է գիտական ղեկավարWalter Gilbert?, Michael Duff?, Ray Streater?, Fayyazuddin?, Ghulam Murtaza?, Muneer Ahmad Rashid?, Riazuddin?, Robert Delbourgo?[9], Masud Ahmad?, Ali Chamseddine?, John Moffat?, Յուվալ Նեեման[9], Alan J. Macfarlane?[9], John Polkinghorne?[9], John Clayton Taylor?[9], Peter West?[9], Daniel Akyeampong?[9], Ronald Shaw?[9], I. R. Gatland?[9], Penelope Anne Rowlatt?[9], A. Syed?[9], William Raymond Franklin?[9], Tin Maung Aye?[9], Purnangshu Kumar Roy?[9], James F. Boyce? և John Strathdee?
Հայտնի աշակերտներFayyazuddin?
Ազդվել էՊոլ Դիրակ
Պարգևներ
Բրիտանական կայսրութւան շքանշանի ասպետ-կոմանդոր Պակիստանի շքանշան Ասպետական մեծ խաչի շքանշան. «Իտալիայի Հանրապետության համար ունեցած վաստակի համար» Անկախության շքանշան Grand Cross of the Order of Excellence Sitara-i-Imtiaz

Ատոմը խաղաղության համար պարգև

Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ

Կատարման հպարտություն
Կոպլիի մեդալ[13]

Թագավորական մեդալ

ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[14][15][16]

Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ

[17]

Հյուզի մեդալ

Մատեուչի մեդալ

Գենտիկ համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[18]

Կատալոնիայի միջազգային մրցանակ

[19]

TWAS fellow?

National Order of Scientific Merit?

Ռոբերտ Օփենհեյմերի հիշատակի մրցանակ

Գյոտեբորգի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Քեմբրիջի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Էդինբուրգի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Մարսել Գրոսմանի պարգև

Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ

Մադրիդի Կոմպլուտենսե համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Բեյքերյան լեկցիա

Մաքսվելի մեդալ և մրցանակ

Ադամսի մրցանակ

Բանգլադեշի գիտությունների ակադեմիայի անդամ

Պակիստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամ

Գութրիեի մեդալ և մրցանակ

honorary doctor of the University of Science and Technology of China?

[20]

Associate Fellow of the African Academy of Sciences?

[21]

Ստամբուլի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Էքսեթերի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Q4287195?

Բեյկերյան մեդալ

Edinburgh Medal?

և Գիտական ավանդի համար ազգային շքանշանի Մեծ խաչ
Ամուսին(ներ)Լուիզ Ջոնսոն
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Abdus Salam Վիքիպահեստում

Կյանք և գիտական գործունեություն խմբագրել

Ավարտել է Քեմբրիջի համալսարանը (19511951-1954 թվականներին՝ Լահորի քոլեջի պրոֆեսոր, 1954-1956 թվականներին՝ Քեմբրիջի համալսարանի դասախոս, 1957 թվականից՝ Լոնդոնի համալսարանի պրոֆեսոր։ 1964 թվականից Տեսական ֆիզիկայի միջազգային կենտրոնի (Տրիեստ) տնօրենն էր։

Պակիստանի նախագահի խորհրդական գիտության հարցերով (1961), ՄԱԿ-ի գիտության և տեխնիկայի Կոնսուլտատիվ կոմիտեի անդամ (1963-1971), նախագահ (1971-1975

Աշխատանքները վերաբերում են քվանտային էլեկտրադինամիկային և տարրական մասնիկների տեսությանը։ Ուսումնասիրել է վերանորմավորման խնդիրները։ Սալամն առաջինն է ցույց տվել վերանորմավորման ենթարկվող տեսությունների կառուցման ուղիները։ Մշակել է թույլ և էլեկտրամագնիսական փոխազդեցությունների միասնական տեսություն։

Զբաղվել է նաև սիմետրիայի տեսությամբ և տարրական մասնիկների քվարկային մոդելով։ Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ (1959ԽՍՀՄ ԳԱ արտասահմանյան անդամ (1971

Մրցանակներ և պարգևներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. https://www.lavanguardia.com/vida/20181019/452423198634/una-ciudad-da-refugio-a-los-ahmadis-para-escapar-de-la-violencia-en-pakistan.html
  5. Շվեդերեն Վիքիպեդիա (շվեդերեն) — 2001.
  6. www.pas.va
  7. http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-52047.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12
  8. twas.org
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. 10,0 10,1 CONOR.Sl
  11. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  12. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  13. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  14. http://www.webcitation.org/6Qspj2Qg3
  15. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1979/
  16. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  17. http://www.ras.ru/win/db/award_dsc.asp?P=id-1.ln-ru
  18. http://www.ugent.be/nl/univgent/collecties/archief/geschiedenis/overzichten/eredoctoren.htm#2000%20-%202009
  19. http://web.gencat.cat/ca/generalitat/premis/pic/
  20. http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/tnull_44386.html (չին.)中华人民共和国教育部.
  21. https://www.aasciences.africa/fellow/abdus-salam
  22. Fraser, Gordon (2008). Cosmic Anger. Oxford University Press. էջ 249. ISBN 978-0-19-920846-3. Salam adopted the forename "Mohammad" in 1974 in response to the anti-Ahmadiyya decrees in Pakistan, similarly he grew his beard.
  23. Rizvi, Murtaza (2011 թ․ նոյեմբերի 21). «Salaam Abdus Salam». The Dawn Newspapers. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. «Mohammad Abdus Salam (1926–1996) was his full name, which may add to the knowledge of those who wish he was either not Ahmadi or Pakistani. He was the guiding spirit and founder of Pakistan's atomic bomb programme, as well as Pakistan Atomic Energy Commission and Space and Upper Atmosphere Research Commission (SUPARCO).»
  24. Kibble, T. W. B. (1998). «Muhammad Abdus Salam, K. B. E.. 29 January 1926-21 November 1996». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 44: 387. doi:10.1098/rsbm.1998.0025. JSTOR 770251.
  25. «1979 Nobel Prize in Physics». Nobel Prize. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  26. «Robert Oppenheimer Memorial Prize to Salam». Physics Today. American Institute of Physics. 1971 թ․ ապրիլ. doi:10.1063/1.3022707. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 1-ին.
  27. Walter, Claire (1982). Winners, the blue ribbon encyclopedia of awards. Facts on File Inc. էջ 438. ISBN 9780871963864.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբդուս Սալամ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 116