Մասնակից:Զաբելա Աբելյան/Կոնստանտին Նովոսյոլով
Զաբելա Աբելյան/Կոնստանտին Նովոսյոլով |
---|
Սըր Կոնստատին Սերգեևիչ Նովոսելով (ռուս.՝ Константи́н Серге́евич Новосёлов, ), ռուսական և բրիտանական ֆիզիկոս։ 2010 թվականից (Անդրեյ Գեյմի հետ միատեղ) ֆ իզիկայից Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, (2011)ից Լոնդոնի թագավորության հասարակության անդամ։ 2011 թվականի դեկտեմբերի 31-ին գիտական ծառայությունների համար Ելիզավետա 2-րդ թագուհու հրամանով նրան տրվել է բակալավր-ասպետի կոչում։
2015 թվականի հոկտեմբերի դրությամբ ուներ 92000 ավելի իր աշխատանքի մեջբերումներ։ Ցուցանիշ Խիրշի-80:[1]. Ընդգրկվում է 2014 թվականին հեղինակավոր վարկանիշով գիտնականների առաջնորդությանը Թոմսոն Ռեյտերի տարբերակով[2]
Կենսագրություն խմբագրել
Կոնստատին Նովոսյոլովը ծնվել է 1974 թվականի օգոստոս 23-ին Նիժնի Տագիլ քաղաքում։ Նրա հայրը՝ Սերգեյ Վիկտորովիչն ինժեներ էր, աշխատում էր Ուրալվագոնգործարանում: Նրա պապը՝ Վիկտոր Կոնստատինովիչ Նովոսյոլովը, եղել է թիվ 39 դպրոցի հիմնադիր և առաջին տնօրենը (2005 թվականից — լիցեյ№ 39)։ Մայրը՝Տատյանա Գլեբովնան,այդ նույն դպրոցում աշխատում էր որպես անգլերենի ուսուցչուհի։Ուներ քույր՝Ելենա։
Սովորեց թիվ 39 դպրոցում[3][4].Ուսման առաջին հաջողություները ունեցավ արդեն վեցերորդ դասարանում 1986 թվականին, նա գրավվեց առաջին տեղը ֆիզիկայի մարզային օլիմպիադայում [5]<--Վեցերորդ դասարանում չէին անցկացնում ոչ մարզային,և դեռ ավելին՝ Համամիութենական օլիմպիադա (տես. հոդվածԴպրոցականների Համամիութենական օլիմպիադա), «Իզվեստիայի» թղթակիցը ակնհայտորեն շփոթեց տարիները -->,իսկ ՍՍՀՄ Համամիութենական դպրոցական օլիմպիադայում մտավ ուժեղագույների տասնյակում։ 1988—1991 թվականներին լրացուցիչ սովորեց ЗФТШ-ում հեռակա ֆիզիկա-տեխնիկական դպրոցում[6]. 1990 и 1991 թվականներին մասնակցեց ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի համամիութենական օլիմպադաներին։1991 թվականին դպրոցը ավարտելուց հետո ընդունվեց Մոսկվայի ֆիզիկա-տեխնիկական ինստիտուտը:
1997 թվականին ավարտեց գերազանցությամբ [[МФТИ-ի ֆիզիկայի և քվանտային էլեկտրոնիկայի ֆակուլտետ]ը «նանոէլեկտրոնիկայի մասնագիտությամբ»[7]. Ինստիտուտը ավարտելուց հետո երկու տարի աշխատել է Չեռնոգալովկայում РАН միկրոէլեկտրոնիկայի տեխնոլոգիայի խնդիրներ ինստիտուտում (ИПТМ РАН), ИПТМ РАН-ի եղել է ասպիրանտ (ղեկավար՝Յուրի Դուբրովսկի)։
1999 վականին տեղափոխվեց Նիտերլանդներ, որտեղ սկսեց աշխատել Անդրեյ Գեյմիի հետ Նեյմեգենի ինստիտուտում:Նրա հետ միասին 2001 թվականին փոխադրվեցին Մանչեսթերի ինստիտուտը: 3 նոյեմբեր 2004 թվական[8]Նովոսյոլովը դիսերտացիան պաշտպանեց փիլիսոփայության դոկտորի աստիճան պրոֆեսոր Յան-Կեեսա Մաանի ղեկավարությամբ[9]:
2011 թվականին ընտրվեց Թագավորական հասարակության անդամ[10]. Այս պահին ներկայացնում է Լանգֆորտի ֆիզիկայի պրոֆեսոր Մանչեստրի ինստիտուտում և Թագավորական հասարակության պրոֆեսոր [11].
Ապրում է Մանչեստրում, ունիռուս-բրիտանական երկակի քաղաքացիություն [12].Կինը՝Իրինան ծնունդով Վոլոգդայից է, գիտությունների թեկնածու (դիսերտացիան պաշտպանել է Սանկտ-Պետերբուրգում), միկրոբիոլոգ, ծանոթացան Նիտերլանդներում։2009 թվականին ծնվեց երկվորյակ աղջիկները՝ Վիկան և Սոֆյան։
Նոբելյան մրցանակ շնորհելուց հետո՝ ինտերվյույում, Ռուսաստանում աշխատելու հնարավորության մասին Նովոսյոլովը այսպես արտահայտվեց [13]:
Գիտական նվաճումները խմբագրել
Զբաղվում է мезоскопической физики и նանոտեխնոլոգիայի հետազոտությունների բնագավառում։
2004 թվականին իր ղեկավար Անդրեյ Գեյկոմի հետ համատեղ բացեցին նոր ալոտրոպիայի վերափոխություն ածխածինը — գրաֆիտի, որը ներկայացնում է իրենից միաշերտ ածխածնի ատոմներ։[14].
2007—2008 տարիներին ստացել է մի շարք պարգևներ երիտասարդ գիտնականների համար, մասնավորապես, 2007-ին Նիկոլաս Կուրտիի եվրոպական մրցանակ՝ ցածր ջերմաստիճանի և մագնիսական դաշտի բնագավառում հետազոտական աշխատանքի համար։[15].
2008 թվականին ստացել է Երիտասարդ Գիտնականի մրցանակ տեսական և կիրառական ֆիզիկայի միջազգային միությունից, «գրաֆենի հայտնագործության ներդրման և պիոներական աշխատանքի համար,նվիրված բացառիկ հատկության ուսումնասիրմանը»:
2008 թվականին ստացել է TR-35 Երիտասարդ Գիտնականի մրցանակ 35 տարուց փոքր գիտնականների համար MIT Technology Review-ից «երկչափանի տրանզիստորի համար»[16]:
2008 թվականին պարգևատրվել է Տարվա Գիտնական կոչումը Մանչեստրի ինստիտուտ:
2008 թվականին Նովոսյոլովը և Գեյմը ստացան Եվրոֆիզիկա մրցանակը «Գրաֆենի հայտնագործման և նրա հետաքրքիր էլեկտրոնային հատկության բացատրության համար »[17],[18]:
2010 թվականին իր ուսուցիչ Անդրեյ Գեյմի հետ արժանացել են ֆիզիկայից Նոբելյան մրցանակի «երկչափ գրաֆեն նյութի առաջավոր փորձերի» համար[19].Դափնեկիրներին հաջողվեց «ցուցադրել, որ բազմաշերտ ածխածինը ունի բացառիկ հատկություն, որոնք բխում են քվանտային ֆիզիկայի հրաշալի աշխարհից»,– նշել են Նոբելյան կոմիտեում։Վերջին 37( 1973 թվականից) տարիներին Նովոսյոլովը դարձավ ամենաերիտասարդ նոբելյան մրցանակակիրը ֆիզիկայից և 2010 թվականի միակ դափնեկիրը բոլոր բնագավառներում, 1961 թվականի ուշ ծնվածներում[20]:
Նիտեռլանդական գիտության մեջ նշանավոր ներդրման համար 2010 թվականի նոյեմբերի 24-ին արտադրվեց Նիտեռլանդական առյուծ շքանշան կոմանդորական կոչում [21].
2010 թվականին ընտրվել է Թագավորական Քիմիական Ընկերության պատվավոր անդամ[22]
2010 թվականին արժանացել է Մոսկվայի ֆիզիկա-տեխնիկական ինստիտուտիպատվավոր պրոֆեսորի կոչման։
2011 թվականին ընտրվել է բրիտանական Ֆիզիկայի ինստիտուտի (IOP) պատվավոր անդամ[23].
2011-ին Միջազգային բյուրեղագետների միությունը պարգևատրել է դասախոսությունը և Ու. Լ. Բրեգգի ((անգլ.. Sir William Lawrence Bragg) մրցանակը «երկչափ ատոմային բյուրեղների հետազոտության համար»:
2011 թվականի մայիսի 19-ին ընտրվել է Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ[24].
Մասնակցում է Եվրոպական Հանձնաժողովի Graphene Flagship նախաձեռնությանը[25], նախագծի արժեքը 1 մլրդ. եվրո։Կոնստատին Նովոսյոլովը ներկայացված է եղել պաշտոնապես նախագծի ռեկլամային հոլովակում[26].
2011 թվականին պարգևատրվել է Ասպետ- բակալավր տիտղոսով[27].
2012-ին պարգևատրվել է դասախոսության և սըր Ռալֆ Կոնի մրցանակ « նոր կարգի նյութերի՝երկչափ ատոմային բյուրեղների զարգացման համար»[28].
2012 թվականին ընտրվել է «Britain’s 50 New Radicals»-ում NESTA и The Observer ընտրողներից[29].
2013 թվականին պարգևատրվել է «the Honorary Freedom of the City of Manchester»տիտղոսով[30].
2013 թվականին ստացավ Լեվերխուլմի մեդալ «Գրաֆենի հեղափոխական աշխատանքի համար, ուրիշ երկչափ բյուրեղների և նրանց տարակազմության,հանդիսանալով մեծ ներուժ հնարավոր բոլոր կիրառությունների համար՝էկեկտրոնիկայից մինչև էներգիա»[31].
2013 թվականին պարգևատրվել է Լանգֆորտի ֆիզիկայի պրոֆեսորի կոչումով, Մանչեստրի ինստիտուտ։
2013 թվականին ընտրվել է Բուլղարական Գիտությունների Ակադեմիայիի օտարերկրյա անդամ[32].
2014-ին «Ազգային գիտության լուսանկարչության մրցույթ» (National science photography competition) կոնկուրսում արժանացել է երկրորդ տեղը,մագնիսական դաշտում գրաֆենի էլեկտրական լարվածության փորձարարական տվյալների ցուցադրման համար։ [33].
2014 թվականին ներառված էր ամենացիտված գիտնականների ցուցակում և ներկայացված՝ աշխարհի 17 ամենաակտուլ («hottest») գիտնականների թվում «individuals who have published the greatest number of hot papers during 2012—2013»[34].
2014 թվականին արժանացել է Онсагера-ի մեդալի[35].
Հրապարակեց 200-ից ավելի գիտական հոդվածներ,ներառյալ 18 հոդվածներ Բնություն и Գիտություն ամսագրերում[36].
Որոշ հրապարակումներ խմբագրել
- K. S. Novoselov Nobel Lecture: Graphene: Materials in the Flatland(անգլ.) // Rev. Mod. Phys.. — 2011. — Vol. 83. — P. 837—849. —
- Русский перевод: К. С. Новосёлов. Графен: материалы Флатландии // УФН. — 2011. — Т. 181. — С. 1299—1311.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Kostya Novoselov G-9581-2014» (անգլերեն). Thomson Reuters. 2014-09-04. Վերցված է 2014-09-04-ին.
- ↑ THE WORLD’s Most Influential Scientific Minds 2014. — Институт научной информации, 2014. — P. 7. — 108 p.
- ↑ ք. Նիժնի Տագիլ № 39 լիցեյ
- ↑ А. Тимошенко (2 ноября 2010). «Нобелевский лауреат предложил в Москве новый способ определения числа «пи»». Газета. Արխիվացված է օրիգինալից 2010-11-04-ին. Վերցված է 2010-11-25-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Известия. Ру: Ինքնուրույն սովորեց ֆիզիկան և տալիս էր ուրիշներին արտագրելու
- ↑ Н. Лукиных, Е. Катыхин (6 октября 2010). «Нобелевского лауреата в школе называли Константой». Комсомольская правда. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-21-ին. Վերցված է 2011-06-01-ին.
- ↑ Приложение к диплому К. Новосёлова — Веб-музей МФТИ.
- ↑ Konstantin S. Novoselov Development and Applications of Mesoscopic Hall Microprobe. — Неймеген: Университет Неймегена, 2004. — 142 p. — ISBN 90-9018366-3
- ↑ Gabby Zegers (2010-10-05). «Nobel Prize for Physics 2010 for graphene research of Geim and Novoselov». Press releases 2010 (անգլերեն). Foundation for Fundamental Research on Matter (FOM)[nl]. Վերցված է 2014-09-02-ին.
- ↑ «Professor Kostya Novoselov FRS» (անգլերեն).
- ↑ «The Royal Society, Dr. Konstantin Novoselov» (անգլերեն).
- ↑ Hamish Johnston (5 октября 2010). «Graphene pioneers bag Nobel prize» (անգլերեն). PhysicsWorld. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-26-ին. Վերցված է 2010-10-06-ին.
- ↑ Н. Веденеева, Е. Свешникова (6 октября 2010). «Русские идут за Нобелевкой». Московский комсомолец. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-08-ին. Վերցված է 2010-10-06-ին.
- ↑ K. S. Novoselov, A. K. Geim, S. V. Morozov, D. Jiang, Y. Zhang, S. V. Dubonos, I. V. Grigorieva, A. A. Firsov Electric Field Effect in Atomically Thin Carbon Films(անգլ.) // Science. — 2004. — Т. 306. — № 5696. — С. 666—669.
- ↑ «Nicholas Kurti European Science Prize».
- ↑ 2008 Innovators under 35
- ↑ EPS CMD Europhysics Prize Recipients
- ↑ «Graphene pioneers bag Europhysics prize». 2 September 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Physics 2010» (անգլերեն). Официальный сайт Нобелевского комитета. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-26-ին. Վերցված է 2010-10-05-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|datepublished=
ignored (օգնություն) - ↑ Известия науки
- ↑ ANP. «Lintje voor Nobelprijswinnaars» (հոլանդերեն). Brabants Dagblad. Վերցված է 24 november 2010-ին.
- ↑ «Honorary Fellow of the Royal Society of Chemistry».
- ↑ «Honorary Fellow of the Institute of Physics».
- ↑ «New Fellows 2011» (անգլերեն). The Royal Society. 19 May 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-21-ին. Վերցված է 2011-06-01-ին.
- ↑ «Graphene Flagship». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-02-12-ին.
- ↑ «Introducing graphene».
- ↑ «New Year Honours List 2012 - Gov.UK» (PDF).
- ↑ «The Kohn Award lecture».
- ↑ «2012 Britain's 50 New Radicals».
- ↑ «Graphene pioneers awarded the Freedom of Manchester».
- ↑ Leverhulme Medal | Royal Society
- ↑ «The Assembly of Academicians at BAS elected three scientists as foreign members of the Academy».
- ↑ «National science photography competition – in pictures».
- ↑ «a Thomson Reuters Highly Cited Researcher!» (PDF). Thomson Reuters.
- ↑ «The Lars Onsager Lecture and Professorship».
- ↑ «Kostya Novoselov G-9581-2014» (անգլերեն). ResearcherID. 2014-09-04. Վերցված է 2014-09-04-ին.
Գրականություն խմբագրել
- G. Brumfiel. Graphene speeds pair to Stockholm win // Nature. — Vol. 467, P. 642 (2010).
- A. Cho. Still in Its Infancy, Two-Dimensional Crystal Claims Prize // Science. — Vol. 330, P. 159 (2010).
- Д. Бухвалов. Нобелевский тип углерода // Троицкий вариант. — № 64, С. 4 (12.10.2010).
- Михаил Кацнельсон: «Они сделали то, что запрещено учебниками» // Троицкий вариант. — № 64, С. 4—5 (12.10.2010).
- Y. Hancock. The 2010 Nobel Prize in physics—ground-breaking experiments on graphene // J. Phys. D: Appl. Phys. — Vol. 44, P. 473001 (2011).
Հոդվածներ խմբագրել
- Статьи Константина Новосёлова в журнале «Успехи физических наук»
- Статьи в «Письмах в ЖЭТФ»
- Публикации в Astrophysics Data System
- Полный список публикаций отдела физики конденсированного состояния Манчестерского университета
Դասախոսություններ խմբագրել
Հարցազրույց խմբագրել
- Կոնստատին Նովոսյոլովի հաջողության գաղտնիքը.«Զբաղվել նրանով, ինչը հետաքրքիր է և չլսել ոչ մի խորհուրդ» Интервью Нашей Газете.ch