Վիքիպեդիա:Կարևորագույն հոդվածներ, որոնք կարճ են/Կենսաբանական և առողջապահական գիտություններ/Կենսաբանություն
Ցանկում ներառված են Անգլերեն Վիքիպեդիայի en:Wikipedia:Vital articles/Level/5/Biology and health sciences/Biology էջի այն հոդվածները, որոնց Հայերեն Վիքիպեդիայի համապատասխան հոդվածը 8000- բայթ է։
Կենսաբանության հիմունքներ
խմբագրելԱնատոմիա և մորֆոլոգիա
խմբագրելՀիմնական Անատոմիա
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Morphology (biology) | 8930 | ru:Морфология (биология) | 4883 | d:Q183252 | Մորֆոլոգիա (կենսաբանություն) | 4239 | ||
2 | en:Organ (biology) | 21293 | ru:Орган (биология) | 3428 | d:Q712378 | Օրգան (կենսաբանություն) | 3138 | ||
3 | en:Pilus | 27425 | ru:Пили | 13482 | d:Q934786 | Պիլի | 4409 |
Կենդանական անատոմիա և մորֆոլոգիա
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Abdomen | 25195 | ru:Живот | 10864 | d:Q9597 | Որովայն | 7025 | ||
2 | en:Buttocks | 8316 | ru:Ягодицы | 6773 | d:Q42165 | Հետույք | 5828 | ||
3 | en:Cheek | 3732 | ru:Щека | 6466 | d:Q47038 | Այտ | 546 | ||
4 | en:Digit (anatomy) | 11376 | ru:Палец | 5650 | d:Q34583 | Մատներ | 3558 | ||
5 | en:Head | 20040 | ru:Голова | 12949 | d:Q23640 | Գլուխ | 3244 | ||
6 | en:Navel | 19452 | ru:Пуп | 58535 | d:Q43801 | Պորտ | 6966 | ||
7 | en:Neck | 16702 | ru:Шея | 13708 | d:Q9633 | Պարանոց | 2468 | ||
8 | en:Peritoneum | 18009 | ru:Брюшина | 5307 | d:Q9629 | Որովայնամիզ | 987 | ||
9 | en:Tail | 11912 | ru:Хвост | 9314 | d:Q60960 | Պոչ | 3903 | ||
10 | en:Thorax | 16604 | ru:Торакс (зоология) | 3967 | d:Q9645 | Կրծքավանդակ | 2046 |
Արյան շրջանառության համակարգ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Aorta | 26279 | ru:Аорта | 19285 | d:Q101004 | Աորտա | 3295 | ||
2 | en:Basophil | 15223 | ru:Базофилы | 11641 | d:Q107988 | Բազոֆիլ | 3891 | ||
3 | en:Blood plasma | 32829 | ru:Плазма крови | 4797 | d:Q79749 | Արյան պլազմա | 5789 | ||
4 | en:Blood vessel | 18593 | ru:Кровеносные сосуды | 11982 | d:Q988343 | Արյունատար անոթներ | 5871 | ||
5 | en:Blood–brain barrier | 34216 | ru:Гематоэнцефалический барьер | 193034 | d:Q221694 | Արյուն-ուղեղային պատնեշ | 7449 | ||
6 | en:Capillary | 26503 | ru:Капилляр | 8425 | d:Q103142 | Մազանոթներ | 3123 | ||
7 | en:Eosinophil | 28912 | ru:Эозинофилы | 19250 | d:Q107238 | Էոզինոֆիլային գրանուլոցիտներ | 4777 | ||
8 | en:Heart valve | 22034 | ru:Клапаны сердца | 16939 | d:Q215620 | Սրտի փականներ | 7516 | ||
9 | en:Lymphatic vessel | 14793 | ru:Лимфатические сосуды | 6792 | d:Q11238641 | Ավշային անոթներ | 5179 | ||
10 | en:Platelet | 71516 | ru:Тромбоциты | 21259 | d:Q101026 | Թրոմբոցիտ | 5387 | ||
11 | en:Spleen | 37965 | ru:Селезёнка | 28578 | d:Q9371 | Փայծաղ | 7038 | ||
12 | en:Vein | 50247 | ru:Вена (анатомия) | 37409 | d:Q9609 | Երակներ | 3233 |
Endocrine system
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Hypothalamus | 50859 | ru:Гипоталамус | 18048 | d:Q164386 | Հիպոթալամուս | 6538 | ||
2 | en:Pituitary gland | 25441 | ru:Гипофиз | 20082 | d:Q156871 | Հիպոֆիզ | 5217 | ||
3 | en:Thyroid | 75971 | ru:Щитовидная железа | 22252 | d:Q16399 | Վահանագեղձ | 7604 |
Աղեստամոքսային տրակտ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Appendix (anatomy) | 29691 | ru:Аппендикс человека | 13338 | d:Q9656 | Որդանման ելուն | 2373 | ||
2 | en:Bile | 19784 | ru:Желчь человека | 24258 | d:Q65979 | Լեղի | 7983 | ||
3 | en:Cecum | 14456 | ru:Слепая кишка | 7041 | d:Q185317 | Կույր աղիք | 668 | ||
4 | en:Esophagus | 47415 | ru:Пищевод человека | 11516 | d:Q173710 | Կերակրափող | 5662 | ||
5 | en:Gallbladder | 35476 | ru:Жёлчный пузырь | 10948 | d:Q64386 | Լեղապարկ | 4851 | ||
6 | en:Gums | 11693 | ru:Дёсны | 2894 | d:Q104280 | Լնդեր | 796 | ||
7 | en:Palate | 5450 | ru:Нёбо | 7612 | d:Q172605 | Քիմք | 6588 | ||
8 | en:Pancreas | 51229 | ru:Поджелудочная железа | 31725 | d:Q9618 | Ենթաստամոքսային գեղձ | 4689 | ||
9 | en:Pharynx | 18835 | ru:Глотка | 8893 | d:Q174778 | Ըմպան | 2751 | ||
10 | en:Rectum | 22805 | ru:Прямая кишка человека | 24073 | d:Q158716 | Ուղիղ աղիք | 3368 | ||
11 | en:Salivary gland | 32380 | ru:Слюнные железы | 6294 | d:Q134938 | Թքագեղձեր | 2409 | ||
12 | en:Tooth | 42815 | ru:Зуб (биология) | 9164 | d:Q553 | Ատամ | 7393 |
Իմունային համակարգ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Antibody | 120759 | ru:Антитела | 92846 | d:Q79460 | Հակամարմիններ | 4972 | ||
2 | en:Antigen | 20442 | ru:Антиген | 16003 | d:Q103537 | Հակածին | 5862 | ||
3 | en:Macrophage | 94223 | ru:Макрофаги | 16916 | d:Q184204 | Մակրոֆագեր | 1880 |
Մաշկի պաշտպանիչ համակարգ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Dermis | 9568 | ru:Дерма | 5029 | d:Q505531 | Դերմա | 4940 | ||
2 | en:Fingerprint | 114255 | d:Q178022 | Մատնադրոշմում | 2632 | ||||
3 | en:Fur | 19564 | ru:Шерсть | 9466 | d:Q197204 | Մորթի | 7654 | ||
4 | en:Hair | 76375 | ru:Волосы | 73056 | d:Q28472 | Մազեր | 5520 |
Մկանային համակարգ
խմբագրելՆյարդային համակարգ
խմբագրելՎերարտադրողական համակարգ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Fallopian tube | 26586 | ru:Фаллопиевы трубы | 8516 | d:Q1233836 | Արգանդափողեր | 2053 | ||
2 | en:Female reproductive system | 23796 | ru:Женская репродуктивная система | 58371 | d:Q844342 | Իգական սեռական համակարգ | 6976 | ||
3 | en:Glans penis | 46839 | ru:Головка полового члена | 30255 | d:Q650891 | Առնանդամի գլխիկ | 6799 | ||
4 | en:Hymen | 29215 | ru:Девственная плева | 6516 | d:Q1640627 | Կուսաթաղանթ | 3952 | ||
5 | en:Male reproductive system | 26029 | ru:Мужская репродуктивная система | 19338 | d:Q842083 | Արական սեռական համակարգ | 3647 | ||
6 | en:Prostate | 59788 | ru:Предстательная железа | 10336 | d:Q9625 | Շագանակագեղձ | 2639 | ||
7 | en:Scrotum | 19176 | ru:Мошонка | 13644 | d:Q174471 | Ամորձապարկ | 2774 | ||
8 | en:Uterus | 33186 | ru:Матка человека | 40658 | d:Q9612 | Արգանդ | 5688 | ||
9 | en:Vagina | 175334 | ru:Влагалище (половой орган) | 6852 | d:Q5880 | Հեշտոց | 2132 |
Շնչառական համակարգ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Thoracic diaphragm | 30588 | ru:Диафрагма (анатомия) | 13734 | d:Q9654 | Ստոծանի | 3755 | ||
2 | en:Trachea | 33758 | ru:Трахея | 11245 | d:Q175449 | Շնչափող | 842 |
Կմախք
խմբագրելՀյուսվածքներ
խմբագրելԱրտազատական համակարգ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Bladder | 42000 | ru:Мочевой пузырь | 31808 | d:Q9382 | Միզապարկ | 2927 | ||
2 | en:Ureter | 35770 | ru:Мочеточник | 8884 | d:Q9385 | Միզածորան | 1478 | ||
3 | en:Urethra | 26877 | ru:Мочеиспускательный канал | 41669 | d:Q9386 | Միզուկ | 2124 | ||
4 | en:Urine | 46291 | ru:Моча | 14999 | d:Q40924 | Մեզ | 1763 |
Բույսերի անատոմիա և մորֆոլոգիա
խմբագրելPlant anatomy and morphology: General
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Bulb | 7318 | ru:Луковица | 8483 | d:Q188748 | Սոխուկ | 2034 | ||
2 | en:Fruit | 57512 | ru:Фрукт | 6145 | d:Q3314483 | Միրգ | 3239 | ||
3 | en:Liana | 13580 | ru:Лианы | 7074 | d:Q14079 | Լիաններ | 3426 | ||
4 | en:Rhizome | 7982 | ru:Корневище | 2818 | d:Q184208 | Կոճղարմատ | 2568 | ||
5 | en:Root | 51141 | ru:Корень | 37894 | d:Q41500 | Արմատ (բուսաբանություն) | 4567 | ||
6 | en:Seed | 77633 | ru:Семя | 34268 | d:Q40763 | Սերմ | 5972 | ||
7 | en:Seedling | 10978 | ru:Проросток | 6907 | d:Q1385709 | Սածիլ | 4725 | ||
8 | en:Stamen | 16878 | ru:Тычинка | 4454 | d:Q103129 | Առէջ | 3376 | ||
9 | en:Tree | 126997 | ru:Дерево | 65828 | d:Q10884 | Ծառ | 1661 | ||
10 | en:Tuber | 14726 | ru:Клубень | 4166 | d:Q183319 | Պալար | 2762 |
Բույսի ցողուն
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Stele (biology) | 7673 | ru:Стела (ботаника) | 8057 | d:Q11827976 | Ստելյար տեսություն | 3804 | ||
2 | en:Trunk (botany) | 4807 | ru:Ствол (ботаника) | 8488 | d:Q193472 | Բուն | 6554 |
Բուսական հյուսվածքներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Epidermis (botany) | 12007 | ru:Эпидерма | 12526 | d:Q796482 | Էպիդերմ | 2209 | ||
2 | en:Meristem | 37575 | ru:Меристемы | 16257 | d:Q207604 | Մերիսթեմա | 2110 | ||
3 | en:Vascular cambium | 8101 | ru:Камбий | 7015 | d:Q369429 | Կամբիում | 1573 | ||
4 | en:Vascular tissue | 3820 | ru:Проводящая ткань | 6850 | d:Q968604 | Փոխադրող հյուսվածք | 5995 | ||
5 | en:Xylem | 55435 | ru:Ксилема | 4010 | d:Q122811 | Բնափայտ | 3400 |
Սնկերի մորֆոլոգիա և անատոմիա
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Conidium | 14882 | ru:Конидии | 4529 | d:Q612960 | Կոնիդիումներ | 2294 | ||
2 | en:Hypha | 15627 | ru:Гифа | 14433 | d:Q193129 | Հիֆեր | 3502 | ||
3 | en:Mycelium | 27672 | ru:Мицелий | 5794 | d:Q326228 | Սնկամարմին | 1396 | ||
4 | en:Sporangium | 8828 | ru:Спорангий | 1796 | d:Q4832012 | Սպորանգիում | 2579 |
Կենսաբանական գործընթացներ և ֆիզիոլոգիա
խմբագրելՀիմունքներ
խմբագրելԶարգացում
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Cuticle | 8879 | ru:Кутикула | 3967 | d:Q1403158 | Կուտիկուլա | 2765 | ||
2 | en:Embryo | 32100 | ru:Эмбрион | 40904 | d:Q33196 | Սաղմնաթաղանթներ | 7847 | ||
3 | en:Embryology | 45206 | ru:Эмбриология | 9884 | d:Q131683 | Սաղմնաբանություն | 5806 | ||
4 | en:Fetus | 35089 | ru:Плод (анатомия) | 4339 | d:Q26513 | Պտուղ (սաղմնաբանություն) | 3982 | ||
5 | en:Longevity | 49166 | ru:Долголетие | 20163 | d:Q1066907 | Երկարակեցություն | 2848 | ||
6 | en:Puberty | 93784 | ru:Половое созревание | 24712 | d:Q101065 | Սեռական հասունացում | 6326 | ||
7 | en:Pupa | 19702 | ru:Куколка | 55252 | d:Q170595 | Հարսնյակ | 1266 | ||
8 | en:Tadpole | 16899 | ru:Головастик | 15809 | d:Q168525 | Շերեփուկ | 4632 | ||
9 | en:Umbilical cord | 41661 | ru:Пуповина | 14193 | d:Q172563 | Պորտալար | 2984 |
Կենսաբանական բազմացում
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Asexual reproduction | 40736 | ru:Бесполое размножение | 10692 | d:Q173432 | Անսեռ բազմացում | 1788 | ||
2 | en:Gamete | 12565 | ru:Гамета | 11467 | d:Q211050 | Գամետ | 3577 | ||
3 | en:Microbial cyst | 20179 | ru:Циста | 14168 | d:Q245998 | Ցիստա | 2418 | ||
4 | en:Sexual reproduction | 40053 | ru:Половое размножение | 8160 | d:Q182353 | Սեռական բազմացում | 7708 | ||
5 | en:Spore | 24397 | ru:Споры | 4641 | d:Q177332 | Սպորներ | 5239 |
Կենդանիների վերարտադրություն
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Animal embryonic development | 28888 | ru:Эмбриогенез животных | 27830 | d:Q28962 | Սաղմնային զարգացում | 7328 | ||
2 | en:Egg | 42689 | ru:Яйцо | 35093 | d:Q17147 | Ձու | 3794 | ||
3 | en:Ejaculation | 37573 | ru:Эякуляция | 24706 | d:Q14820885 | Էյակուլյացիա | 2064 | ||
4 | en:Insemination | 13653 | d:Q1379223 | Սերմնավորում | 2764 | ||||
5 | en:Lactation | 33552 | ru:Лактация | 4392 | d:Q719426 | Լակտացիա | 1820 | ||
6 | en:Oogenesis | 30747 | ru:Оогенез | 12636 | d:Q507032 | Օոգենեզ | 3567 | ||
7 | en:Pregnancy (mammals) | 9373 | ru:Беременность млекопитающих | 13387 | d:Q1490716 | Հղիություն (կենդանիներ) | 3266 | ||
8 | en:Semen | 52710 | ru:Сперма | 38622 | d:Q9715 | Սերմնահեղուկ | 1807 | ||
9 | en:Spermatogenesis | 33627 | ru:Сперматогенез | 9916 | d:Q36961 | Սպերմատոգենեզ | 2939 | ||
10 | en:Zygote | 8882 | ru:Зигота | 13246 | d:Q170145 | Զիգոտ | 1782 |
Մարդկային վերարտադրություն
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Preterm birth | 173243 | ru:Преждевременные роды | 50044 | d:Q625506 | Անհասություն | 1209 |
Բույսերի վերարտադրությոն
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Alternation of generations | 40792 | ru:Метагенез (биология) | 4995 | d:Q725951 | Սերունդների հաջորդականություն | 5033 | ||
2 | en:Antheridium | 4602 | ru:Антеридий | 2086 | d:Q1129321 | Անթերիդիում | 1588 | ||
3 | en:Archegonium | 3694 | ru:Архегоний | 2871 | d:Q850653 | Արքեգոնիում | 909 | ||
4 | en:Germination | 31514 | d:Q193838 | Ծլարձակում | 1604 | ||||
5 | en:Pollen | 51574 | ru:Пыльца | 33291 | d:Q79932 | Ծաղկափոշի | 7747 | ||
6 | en:Sporophyte | 7573 | ru:Спорофит | 3955 | d:Q647173 | Անսեռ սերունդ | 760 | ||
7 | en:Vernalization | 17334 | ru:Яровизация | 74023 | d:Q654799 | Վերնալիզացում | 1412 |
Կենսաքիմիա և մոլեկուլային կենսաբանություն
խմբագրելԿենսաքիմիա
խմբագրելԱլկալոիդներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Alkaloid | 70265 | ru:Алкалоиды | 95285 | d:Q70702 | Ալկալոիդներ | 3267 | ||
2 | en:Caffeine | 204416 | ru:Кофеин | 46182 | d:Q60235 | Կոֆեին | 1256 | ||
3 | en:Nicotine | 137925 | ru:Никотин | 63453 | d:Q28086552 | Նիկոտին | 3083 |
Կենսաբանական պիգմենտ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Carotenoid | 44959 | ru:Каротиноиды | 15318 | d:Q191907 | Կարոտինոիդներ | 1950 | ||
2 | en:Melanin | 60625 | ru:Меланины | 25424 | d:Q187526 | Մելանիններ | 5107 |
Ածխաջրեր
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Agar | 36243 | ru:Агар-агар | 8506 | d:Q177998 | Ագար-ագար | 2347 | ||
2 | en:Chitin | 26980 | ru:Хитин | 17645 | d:Q161219 | Խիտին | 1122 | ||
3 | en:Deoxyribose | 5861 | ru:Дезоксирибоза | 3054 | d:Q192454 | Դեզօքսիռիբոզ | 709 | ||
4 | en:Glucose | 123998 | ru:Глюкоза | 43079 | d:Q37525 | Գլյուկոզ | 3197 | ||
5 | en:Glyceraldehyde | 7656 | ru:Глицеральдегид | 12366 | d:Q423211 | Գլիցերալդեհիդ | 7177 | --Kaghzvantsyan (քննարկում) 06:10, 23 Օգոստոսի 2023 (UTC) | |
6 | en:Glycogen | 35356 | ru:Гликоген | 9015 | d:Q174936 | Գլիկոգեն | 3452 | ||
7 | en:Lactose | 24063 | ru:Лактоза | 10060 | d:Q127900 | Լակտոզ | 1416 | ||
8 | en:Maltose | 9977 | ru:Мальтоза | 6660 | d:Q170002 | Մալթոզ | 1378 | ||
9 | en:Pectin | 40027 | ru:Пектины | 37742 | d:Q188154 | Պեկտինային նյութեր | 1558 | ||
10 | en:Ribose | 32162 | ru:Рибоза | 7865 | d:Q59817493 | Ռիբոզ | 1717 | ||
11 | en:Starch | 61372 | ru:Крахмал | 30257 | d:Q41534 | Օսլա | 6301 | ||
12 | en:Sucrose | 65153 | ru:Сахароза | 29678 | d:Q4027534 | Սախարոզ | 7470 |
Հորմոններ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Auxin | 45862 | ru:Ауксины | 35182 | d:Q190022 | Աուքսիններ | 2030 | ||
2 | en:Cytokinin | 17973 | ru:Цитокинины | 15761 | d:Q422032 | Ցիտոկինիններ | 2285 | ||
3 | en:Endorphins | 24768 | ru:Эндорфины | 17500 | d:Q190528 | Էնդորֆին | 2641 | ||
4 | en:Gibberellin | 38044 | ru:Гиббереллины | 42238 | d:Q331818 | Գիբբերելիններ | 2000 | ||
5 | en:Hormone | 41032 | ru:Гормоны | 44078 | d:Q11364 | Հորմոններ | 4051 | ||
6 | en:Plant hormone | 57388 | ru:Фитогормоны | 6396 | d:Q192949 | Ֆիտոհորմոններ | 5282 | ||
7 | en:Progesterone | 126142 | ru:Прогестерон | 58872 | d:Q26963 | Պրոգեստերոն | 3177 | ||
8 | en:Salicylic acid | 39344 | ru:Салициловая кислота | 19794 | d:Q193572 | Սալիցիլաթթու | 7763 | ||
9 | en:Testosterone | 153252 | ru:Тестостерон | 74618 | d:Q1318776 | Տեստոստերոն | 7724 | ||
10 | en:Vasopressin | 46502 | ru:Антидиуретический гормон | 25393 | d:Q21124841 | Հակամիզամուղային հորմոն | 7064 |
Լիպիդներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Fatty acid | 54953 | ru:Жирные кислоты | 80097 | d:Q61476 | Ճարպաթթուներ | 6323 | ||
2 | en:Lipopolysaccharide | 64255 | ru:Липополисахарид | 8724 | d:Q421804 | Լիպոպոլիսախարիդ | 7726 | ||
3 | en:Lipoprotein | 23501 | ru:Липопротеины | 14138 | d:Q28350 | Լիպոպրոտեիդներ | 1774 | ||
4 | en:Phospholipid | 23604 | ru:Фосфолипиды | 9872 | d:Q186915 | Ֆոսֆոլիպիդ | 7513 |
Նուկլեինաթթուներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Adenine | 14364 | ru:Аденин | 7905 | d:Q15277 | Ադենին | 1009 | ||
2 | en:Adenosine triphosphate | 50631 | ru:Аденозинтрифосфат | 20299 | d:Q80863 | Ադենոզինեռֆոսֆատ | 6778 | ||
3 | en:Cytosine | 10340 | ru:Цитозин | 5359 | d:Q178425 | Ցիտոզին | 2464 | ||
4 | en:Guanine | 15740 | ru:Гуанин | 11316 | d:Q169313 | Գուանին | 3386 | ||
5 | en:Messenger RNA | 49926 | ru:Матричная РНК | 49994 | d:Q188928 | Ինֆորմացիոն ՌՆԹ | 5301 | ||
6 | en:Nucleotide | 33136 | ru:Нуклеотиды | 13301 | d:Q28745 | Նուկլեոտիդ | 2938 | ||
7 | en:Ribosomal RNA | 61269 | ru:Рибосомные рибонуклеиновые кислоты | 12699 | d:Q215980 | Ռիբոսոմային ՌՆԹ | 4306 | ||
8 | en:Thymine | 10740 | ru:Тимин | 5235 | d:Q171973 | Թիմին | 1999 | ||
9 | en:Transfer RNA | 65027 | ru:ТРНК | 13547 | d:Q201448 | Փոխադրող ՌՆԹ | 6688 |
Նյարդափոխադրողներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Acetylcholine | 38855 | ru:Ацетилхолин | 27722 | d:Q180623 | Ացետիլխոլին | 2049 | ||
2 | en:Glutathione | 22435 | ru:Глутатион | 14640 | d:Q116907 | Գլուտաթիոն | 1171 |
Սպիտակուցներ
խմբագրելՍտերոիդներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Cholesterol | 81489 | ru:Холестерин | 44696 | d:Q43656 | Խոլեսթերին | 1703 | ||
2 | en:Steroid | 84377 | ru:Стероиды | 7492 | d:Q177911 | Ստերոիդներ | 5450 |
Մոլեկուլյար կենսաբանություն
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:DNA ligase | 23794 | d:Q408483 | ԴՆԹ լիգազ | 5820 | ||||
2 | en:DNA repair | 131331 | ru:Репарация ДНК | 16806 | d:Q210538 | ԴՆԹ-ի ռեպարացիա | 3481 | ||
3 | en:Operon | 21856 | ru:Оперон | 2333 | d:Q139677 | Օպերոն | 2307 | ||
4 | en:Post-translational modification | 33840 | ru:Посттрансляционная модификация | 9286 | d:Q898362 | Հետտրանսլացիոն ձևափոխություն | 7704 | ||
5 | en:Protein folding | 77377 | ru:Фолдинг белка | 6397 | d:Q847556 | Սպիտակուցի ֆոլդինգ | 4837 | ||
6 | en:Restriction enzyme | 56060 | ru:Эндонуклеазы рестрикции | 20838 | d:Q219715 | Ռեստրիկտազներ | 2417 | ||
7 | en:Transcription (biology) | 59805 | ru:Транскрипция (биология) | 25346 | d:Q177900 | Տրանսկրիպցիա (կենսաբանություն) | 5008 | ||
8 | en:Translation (biology) | 35534 | ru:Трансляция (биология) | 39163 | d:Q185917 | Տրանսլյացիա (կենսաբանություն) | 6961 | ||
9 | en:Ubiquitin | 100034 | ru:Убиквитин | 29222 | d:Q407111 | Ուբիքվիտին | 5580 |
Կենդանաբանություն
խմբագրելՀիմունքներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Camouflage | 125128 | d:Q196113 | Ներկաքողարկում | 1612 | ||||
2 | en:Ichthyology | 15119 | ru:Ихтиология | 6287 | d:Q60242 | Ձկնաբանություն | 4690 | ||
3 | en:Mimicry | 80001 | ru:Мимикрия | 29781 | d:Q192627 | Միմիկրիա | 4794 | ||
4 | en:Zoology | 39430 | ru:Зоология | 17296 | d:Q431 | Կենդանաբանություն | 6326 |
Էթոլոգիա
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Animal migration | 34819 | ru:Миграция животных | 7791 | d:Q193145 | Կենդանիների տեղաշարժ | 7756 | |||
2 | en:Carnivore | 16676 | ru:Плотоядные | 31067 | d:Q81875 | Մսակերներ | 1599 | |||
3 | en:Dormancy | 23279 | ru:Состояние покоя | 3408 | d:Q162267 | Հանգստի վիճակ | 3428 | --Gyurjinyan (քննարկում) 19:32, 24 Մարտի 2024 (UTC) | ||
4 | en:Herbivore | 54808 | ru:Фитофагия | 3738 | d:Q59099 | Ֆիտոֆագեր | 1343 | |||
5 | en:Predation | 112826 | ru:Хищничество | 14758 | d:Q170430 | Գիշատչություն | 5919 | |||
6 | en:Yawn | 48350 | ru:Зевота | 18994 | d:Q182180 | Հորանջոց | 1331 |
Բուսաբանություն
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Dicotyledon | 14046 | ru:Двудольные | 22818 | d:Q8316 | Երկշաքիլավորներ | 5176 | ||
2 | en:Flowering plant | 80556 | ru:Цветковые растения | 31948 | d:Q25314 | Ծաղկավոր բույսեր | 6624 | ||
3 | en:Monocotyledon | 117860 | ru:Однодольные | 22159 | d:Q78961 | Միաշաքիլավորներ | 2878 |
Բջջային կենսաբանություն
խմբագրելՀիմունքներ
խմբագրելԲջջային գործընթացներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Cytokine | 35325 | ru:Цитокины | 52628 | d:Q212354 | Ցիտոկիններ | 5486 | ||
2 | en:Oxidative phosphorylation | 87003 | ru:Окислительное фосфорилирование | 88593 | d:Q227564 | Օքսիդացումային ֆոսֆորիլացում | 5658 | ||
3 | en:Programmed cell death | 56673 | ru:Программируемая клеточная гибель | 49479 | d:Q304484 | Բջջի ծրագրավորված մահ | 6959 |
Բջջային բաժանում
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Cell cycle | 78987 | ru:Клеточный цикл | 11988 | d:Q188941 | Բջջի կենսացիկլ | 1692 | ||
2 | en:Plasmid | 46854 | ru:Плазмиды | 97237 | d:Q172778 | Պլազմիդ | 6084 |
Բջջի մասեր
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Cytoplasm | 16347 | ru:Цитоплазма | 5357 | d:Q79899 | Ցիտոպլազմա | 5674 | ||
2 | en:Cytoskeleton | 46115 | ru:Цитоскелет | 16070 | d:Q154626 | Բջջակմախք | 996 | ||
3 | en:Microfilament | 21738 | ru:Микрофиламенты | 4419 | d:Q329638 | Միկրոֆիլամենտներ | 7122 | ||
4 | en:Myosin | 43285 | ru:Миозин | 6420 | d:Q271727 | Միոզին | 1583 |
Օրգանոիդ
խմբագրելԲույսի բջիջներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Cell wall | 43717 | ru:Клеточная стенка | 8764 | d:Q128700 | Բջջապատ | 2467 | ||
2 | en:Plastid | 29175 | ru:Пластиды | 23947 | d:Q165963 | Պլաստիդներ | 5208 |
Էկոլոգիա
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Autotroph | 19833 | ru:Автотрофы | 10532 | d:Q131427 | Ավտոտրոֆներ | 2492 | ||
2 | en:Biodiversity | 160195 | ru:Биоразнообразие | 60723 | d:Q47041 | Կենսաբազմազանություն | 7936 | ||
3 | en:Biogeography | 45089 | ru:Биогеография | 11430 | d:Q52106 | Կենսաաշխարհագրություն | 3234 | ||
4 | en:Biome | 46687 | ru:Биом | 7121 | d:Q101998 | Բիոմ | 3857 | ||
5 | en:Conservation biology | 137713 | d:Q641498 | Ընդերքի պահպանություն | 3343 | ||||
6 | en:Food chain | 17979 | ru:Пищевая цепь | 12062 | d:Q159462 | Սննդային կապեր | 3146 | ||
7 | en:Habitat | 54093 | ru:Местообитание | 3314 | d:Q52105 | Հաբիթաթ (բնակավայր) | 7841 | ||
8 | en:Heterotroph | 27862 | ru:Гетеротрофы | 4928 | d:Q159344 | Հետերոտրոֆներ | 5618 | ||
9 | en:Mutualism (biology) | 43855 | ru:Мутуализм | 6047 | d:Q186368 | Մուտուալիզմ | 2960 | ||
10 | en:Parasitism | 124510 | ru:Паразитизм | 189343 | d:Q186517 | Մակաբուծություն | 7779 | ||
11 | en:Wildlife | 23643 | ru:Дикая природа | 5863 | d:Q241741 | Վայրի բնություն | 6227 |
Գենետիկա
խմբագրելԷվոլուցիոն կենսաբանություն
խմբագրելՀիմունքներ
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Convergent evolution | 57771 | ru:Конвергентная эволюция | 20756 | d:Q200312 | Կոնվերգենցիա | 1572 | ||
2 | en:Divergent evolution | 15522 | ru:Дивергенция (биология) | 4029 | d:Q917925 | Դիվերգենցիա (կենսաբանություն) | 2816 | ||
3 | en:Evolutionary biology | 31351 | ru:Эволюционная биология | 36089 | d:Q840400 | Էվոլյուցիոն կենսաբանություն | 2341 | ||
4 | en:Genetic diversity | 32611 | ru:Генетическое разнообразие | 27106 | d:Q585259 | Գենետիկական բազմազանություն | 4772 | ||
5 | en:Genetic drift | 54354 | ru:Дрейф генов | 39767 | d:Q486420 | Գեների դրեյֆ | 2594 | ||
6 | en:Homology (biology) | 41030 | ru:Гомология (биология) | 38726 | d:Q224180 | Հոմոլոգիա | 2108 | ||
7 | en:Speciation | 78447 | ru:Видообразование | 33529 | d:Q39350 | Տեսակառաջացում | 4475 |
Մարդկային էվոլուցիա
խմբագրելHuman evolution: General
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Australopithecus garhi | 17104 | ru:Австралопитек гархи | 7745 | d:Q310527 | Ավստրալոպիթեկ գարհի | 6963 | ||
2 | en:Lucy (Australopithecus) | 39518 | ru:Люси (австралопитек) | 11971 | d:Q245388 | Լյուսի (ավստրալոպիտեկ) | 5173 |
Մարդկություն
խմբագրել# | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | en:Homo heidelbergensis | 72691 | ru:Гейдельбергский человек | 22424 | d:Q105784 | Հայդելբերգյան մարդ | 1843 | ||
2 | en:Homo rhodesiensis | 27638 | ru:Родезийский человек | 9587 | d:Q131464 | Ռոդեզիական մարդ | 6100 | ||
3 | en:Java Man | 46033 | ru:Питекантроп | 102936 | d:Q192993 | Պիթեկանթրոպոս | 1957 | ||
4 | en:Peking Man | 93940 | ru:Синантроп | 21142 | d:Q45931 | Սինանթրոպոս | 2192 |