Վիքիպեդիա:Կարևորագույն հոդվածներ, որոնք կարճ են/Կենսաբանական և առողջապահական գիտություններ/Կենսաբանություն
Ցանկում ներառված են Անգլերեն Վիքիպեդիայի en:Wikipedia:Vital articles/Level/5/Biology and health sciences/Biology էջի այն հոդվածները, որոնց Հայերեն Վիքիպեդիայի համապատասխան հոդվածը 8000- բայթ է։
Կենսաբանության հիմունքներ խմբագրել
Անատոմիա և մորֆոլոգիա խմբագրել
Հիմնական Անատոմիա խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  |
en:Morphology (biology) | 8993 | ru:Морфология (биология) | 4883 | d:Q183252 | Մորֆոլոգիա (կենսաբանություն) | 4239 | |
| 2 | |
en:Organ (biology) | 21083 | ru:Орган (биология) | 3428 | d:Q712378 | Օրգան (կենսաբանություն) | 3138 | |
| 3 |  |
en:Pilus | 25367 | ru:Пили | 13482 | d:Q934786 | Պիլի | 4374 |
Կենդանական անատոմիա և մորֆոլոգիա խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Abdomen | 25161 | ru:Живот | 10864 | d:Q9597 | Որովայն | 7025 | |
| 2 | |
en:Buttocks | 8313 | ru:Ягодицы | 6773 | d:Q42165 | Հետույք | 5828 | |
| 3 | |
en:Cheek | 3713 | ru:Щека | 6466 | d:Q47038 | Այտ | 546 | |
| 4 | |
en:Digit (anatomy) | 11376 | ru:Палец | 5652 | d:Q34583 | Մատներ | 3570 | |
| 5 | |
en:Head | 19828 | ru:Голова | 12660 | d:Q23640 | Գլուխ | 3244 | |
| 6 | |
en:Navel | 19428 | ru:Пуп | 58524 | d:Q43801 | Պորտ | 6949 | |
| 7 | |
en:Neck | 16722 | ru:Шея | 13708 | d:Q9633 | Պարանոց | 2666 | |
| 8 | |
en:Peritoneum | 18009 | ru:Брюшина | 5305 | d:Q9629 | Որովայնամիզ | 987 | |
| 9 | |
en:Tail | 11335 | ru:Хвост | 9301 | d:Q60960 | Պոչ | 3903 | |
| 10 | |
en:Thorax | 16602 | ru:Торакс (зоология) | 3832 | d:Q9645 | Կրծքավանդակ | 2046 |
Արյան շրջանառության համակարգ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Aorta | 24281 | ru:Аорта | 19285 | d:Q101004 | Աորտա | 3295 | |
| 2 | |
en:Basophil | 15243 | ru:Базофилы | 11641 | d:Q107988 | Բազոֆիլ | 3891 | |
| 3 | |
en:Blood plasma | 32827 | ru:Плазма крови | 4797 | d:Q79749 | Արյան պլազմա | 5789 | |
| 4 | |
en:Blood vessel | 18799 | ru:Кровеносные сосуды | 11982 | d:Q988343 | Արյունատար անոթներ | 5871 | |
| 5 |  |
en:Blood–brain barrier | 33908 | ru:Гематоэнцефалический барьер | 193074 | d:Q221694 | Արյուն-ուղեղային պատնեշ | 7449 | |
| 6 | |
en:Capillary | 26219 | ru:Капилляр | 8425 | d:Q103142 | Մազանոթներ | 3123 | |
| 7 | |
en:Eosinophil | 27699 | ru:Эозинофилы | 19286 | d:Q107238 | Էոզինոֆիլային գրանուլոցիտներ | 4777 | |
| 8 | |
en:Heart valve | 22089 | ru:Клапаны сердца | 16939 | d:Q215620 | Սրտի փականներ | 7516 | |
| 9 | |
en:Lymphatic vessel | 14697 | ru:Лимфатические сосуды | 6792 | d:Q11238641 | Ավշային անոթներ | 5170 | |
| 10 | |
en:Platelet | 70809 | ru:Тромбоциты | 21259 | d:Q101026 | Թրոմբոցիտ | 5387 | |
| 11 | |
en:Spleen | 36444 | ru:Селезёнка | 28578 | d:Q9371 | Փայծաղ | 7038 | |
| 12 | |
en:Vein | 50239 | ru:Вена (анатомия) | 37249 | d:Q9609 | Երակներ | 3233 |
Endocrine system խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Hypothalamus | 48927 | ru:Гипоталамус | 18048 | d:Q164386 | Հիպոթալամուս | 6538 | |
| 2 | |
en:Pituitary gland | 26950 | ru:Гипофиз | 19941 | d:Q156871 | Հիպոֆիզ | 5217 | |
| 3 |  |
en:Thyroid | 75921 | ru:Щитовидная железа | 22252 | d:Q16399 | Վահանագեղձ | 7604 |
Աղեստամոքսային տրակտ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Appendix (anatomy) | 29580 | ru:Аппендикс человека | 13586 | d:Q9656 | Որդանման ելուն | 2373 | |
| 2 | |
en:Bile | 19280 | ru:Желчь человека | 24255 | d:Q65979 | Լեղի | 7983 | |
| 3 | |
en:Cecum | 12809 | ru:Слепая кишка | 7013 | d:Q185317 | Կույր աղիք | 668 | |
| 4 | |
en:Esophagus | 46893 | ru:Пищевод человека | 11543 | d:Q173710 | Կերակրափող | 5662 | |
| 5 | |
en:Gallbladder | 35131 | ru:Жёлчный пузырь | 10948 | d:Q64386 | Լեղապարկ | 4789 | |
| 6 | |
en:Gums | 11667 | ru:Дёсны | 2894 | d:Q104280 | Լնդեր | 796 | |
| 7 | |
en:Palate | 5450 | ru:Нёбо | 7447 | d:Q172605 | Քիմք | 6588 | |
| 8 | |
en:Pancreas | 51108 | ru:Поджелудочная железа | 31664 | d:Q9618 | Ենթաստամոքսային գեղձ | 4636 | |
| 9 | |
en:Pharynx | 18835 | ru:Глотка | 8724 | d:Q174778 | Ըմպան | 2751 | |
| 10 | |
en:Rectum | 22344 | ru:Прямая кишка человека | 24037 | d:Q158716 | Ուղիղ աղիք | 3368 | |
| 11 | |
en:Salivary gland | 32530 | ru:Слюнные железы | 6294 | d:Q134938 | Թքագեղձեր | 2409 | |
| 12 | |
en:Tooth | 42678 | ru:Зуб (биология) | 9046 | d:Q553 | Ատամ | 7406 |
Իմունային համակարգ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Antibody | 121007 | ru:Антитела | 92846 | d:Q79460 | Հակամարմիններ | 4972 | |
| 2 | |
en:Antigen | 20442 | ru:Антиген | 15662 | d:Q103537 | Հակածին | 5809 | |
| 3 | |
en:Macrophage | 93326 | ru:Макрофаги | 16806 | d:Q184204 | Մակրոֆագեր | 1880 |
Մաշկի պաշտպանիչ համակարգ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Dermis | 9541 | ru:Дерма | 5029 | d:Q505531 | Դերմա | 4940 | |
| 2 | |
en:Fingerprint | 113500 | d:Q178022 | Մատնադրոշմում | 2632 | |||
| 3 | |
en:Fur | 19412 | ru:Шерсть | 9466 | d:Q197204 | Մորթի | 7654 | |
| 4 | |
en:Hair | 73865 | ru:Волосы | 72961 | d:Q28472 | Մազեր | 5520 | |
| 5 | |
en:Nail (anatomy) | 33300 | ru:Ногти | 22756 | d:Q36864 | Եղունգ | 7942 |
Մկանային համակարգ խմբագրել
Նյարդային համակարգ խմբագրել
Վերարտադրողական համակարգ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Fallopian tube | 27201 | ru:Фаллопиевы трубы | 8516 | d:Q1233836 | Արգանդափողեր | 2053 | |
| 2 | |
en:Female reproductive system | 23608 | ru:Женская репродуктивная система | 58230 | d:Q844342 | Իգական սեռական համակարգ | 6976 | |
| 3 | |
en:Glans penis | 46581 | ru:Головка полового члена | 28734 | d:Q650891 | Առնանդամի գլխիկ | 6858 | |
| 4 | |
en:Hymen | 29593 | ru:Девственная плева | 6516 | d:Q1640627 | Կուսաթաղանթ | 3894 | |
| 5 | |
en:Male reproductive system | 25522 | ru:Мужская репродуктивная система | 19338 | d:Q842083 | Արական սեռական համակարգ | 3647 | |
| 6 | |
en:Prostate | 58552 | ru:Предстательная железа | 11842 | d:Q9625 | Շագանակագեղձ | 2477 | |
| 7 | |
en:Scrotum | 18187 | ru:Мошонка | 13644 | d:Q174471 | Ամորձապարկ | 2813 | |
| 8 | |
en:Testicle | 62242 | ru:Яички | 24484 | d:Q9384 | Ամորձի | 4010 | |
| 9 | |
en:Uterus | 32811 | ru:Матка человека | 40426 | d:Q9612 | Արգանդ | 5688 | |
| 10 | |
en:Vagina | 176283 | ru:Влагалище (половой орган) | 6852 | d:Q5880 | Հեշտոց | 2132 |
Շնչառական համակարգ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Thoracic diaphragm | 30549 | ru:Диафрагма (анатомия) | 13732 | d:Q9654 | Ստոծանի | 3755 | |
| 2 | |
en:Trachea | 33681 | ru:Трахея | 11163 | d:Q175449 | Շնչափող | 842 |
Կմախք խմբագրել
Հյուսվածքներ խմբագրել
Արտազատական համակարգ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Bladder | 40218 | ru:Мочевой пузырь | 31808 | d:Q9382 | Միզապարկ | 2927 | |
| 2 | |
en:Ureter | 34659 | ru:Мочеточник | 8884 | d:Q9385 | Միզածորան | 1478 | |
| 3 | |
en:Urethra | 25106 | ru:Мочеиспускательный канал | 41275 | d:Q9386 | Միզուկ | 2124 | |
| 4 | |
en:Urine | 45188 | ru:Моча | 14882 | d:Q40924 | Մեզ | 1763 |
Բույսերի անատոմիա և մորֆոլոգիա խմբագրել
Plant anatomy and morphology: General խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Bulb | 7318 | ru:Луковица | 8431 | d:Q188748 | Սոխուկ | 2034 | |
| 2 | |
en:Fruit | 57523 | ru:Фрукт | 6126 | d:Q3314483 | Միրգ | 3239 | |
| 3 | |
en:Liana | 13549 | ru:Лианы | 7074 | d:Q14079 | Լիաններ | 3426 | |
| 4 | |
en:Rhizome | 7904 | ru:Корневище | 2818 | d:Q184208 | Կոճղարմատ | 2568 | |
| 5 | |
en:Root | 50629 | ru:Корень | 37756 | d:Q41500 | Արմատ (բուսաբանություն) | 4567 | |
| 6 | |
en:Seed | 77535 | ru:Семя | 34268 | d:Q40763 | Սերմ | 5994 | |
| 7 | |
en:Seedling | 10978 | ru:Проросток | 6905 | d:Q1385709 | Սածիլ | 4725 | |
| 8 | |
en:Stamen | 16878 | ru:Тычинка | 4454 | d:Q103129 | Առէջ | 3376 | |
| 9 | |
en:Tree | 126840 | ru:Дерево | 65800 | d:Q10884 | Ծառ | 1661 | |
| 10 | |
en:Tuber | 14753 | ru:Клубень | 3235 | d:Q183319 | Պալար | 2762 |
Բույսի ցողուն խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Stele (biology) | 7620 | ru:Стела (ботаника) | 8057 | d:Q11827976 | Ստելյար տեսություն | 3804 | |
| 2 | |
en:Trunk (botany) | 4807 | ru:Ствол (ботаника) | 8488 | d:Q193472 | Բուն | 6554 |
Բուսական հյուսվածքներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Epidermis (botany) | 12012 | ru:Эпидерма | 12047 | d:Q796482 | Էպիդերմ | 2269 | |
| 2 | |
en:Meristem | 35610 | ru:Меристемы | 16257 | d:Q207604 | Մերիսթեմա | 2110 | |
| 3 | |
en:Vascular cambium | 8035 | ru:Камбий | 7015 | d:Q369429 | Կամբիում | 1573 | |
| 4 | |
en:Vascular tissue | 3820 | ru:Проводящая ткань | 6850 | d:Q968604 | Փոխադրող հյուսվածք | 5995 | |
| 5 | |
en:Xylem | 55435 | ru:Ксилема | 4010 | d:Q122811 | Բնափայտ | 3400 |
Սնկերի մորֆոլոգիա և անատոմիա խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Conidium | 10080 | ru:Конидии | 4529 | d:Q612960 | Կոնիդիումներ | 2294 | |
| 2 | |
en:Hypha | 15313 | ru:Гифа | 14433 | d:Q193129 | Հիֆեր | 3502 | |
| 3 | |
en:Mycelium | 21247 | ru:Мицелий | 5794 | d:Q326228 | Սնկամարմին | 1396 | |
| 4 | |
en:Sporangium | 8861 | ru:Спорангий | 1796 | d:Q4832012 | Սպորանգիում | 2579 |
Կենսաբանական գործընթացներ և ֆիզիոլոգիա խմբագրել
Հիմունքներ խմբագրել
Զարգացում խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Cuticle | 8366 | ru:Кутикула | 3967 | d:Q1403158 | Կուտիկուլա | 2765 | |
| 2 | |
en:Embryo | 31454 | ru:Эмбрион | 40492 | d:Q33196 | Սաղմնաթաղանթներ | 7847 | |
| 3 | |
en:Embryology | 45206 | ru:Эмбриология | 9603 | d:Q131683 | Սաղմնաբանություն | 5806 | |
| 4 | |
en:Fetus | 35558 | ru:Плод (анатомия) | 4274 | d:Q26513 | Պտուղ (սաղմնաբանություն) | 3982 | |
| 5 | |
en:Longevity | 47033 | ru:Долголетие | 20163 | d:Q1066907 | Երկարակեցություն | 2848 | |
| 6 | |
en:Puberty | 93539 | ru:Половое созревание | 24903 | d:Q101065 | Սեռական հասունացում | 6326 | |
| 7 | |
en:Pupa | 18940 | ru:Куколка | 55252 | d:Q170595 | Հարսնյակ | 1266 | |
| 8 | |
en:Tadpole | 16798 | ru:Головастик | 15413 | d:Q168525 | Շերեփուկ | 4632 | |
| 9 | |
en:Umbilical cord | 41660 | ru:Пуповина | 14138 | d:Q172563 | Պորտալար | 2984 |
Կենսաբանական բազմացում խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Asexual reproduction | 40542 | ru:Бесполое размножение | 10692 | d:Q173432 | Անսեռ բազմացում | 1787 | |
| 2 | |
en:Gamete | 13424 | ru:Гамета | 11467 | d:Q211050 | Գամետ | 3577 | |
| 3 | |
en:Microbial cyst | 20179 | ru:Циста | 14130 | d:Q245998 | Ցիստա | 2418 | |
| 4 | |
en:Sexual reproduction | 36793 | ru:Половое размножение | 6536 | d:Q182353 | Սեռական բազմացում | 7708 | |
| 5 | |
en:Spore | 20888 | ru:Споры | 4521 | d:Q177332 | Սպորներ | 5239 |
Կենդանիների վերարտադրություն խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Animal embryonic development | 28909 | ru:Эмбриогенез животных | 39186 | d:Q28962 | Սաղմնային զարգացում | 7328 | |
| 2 | |
en:Blastulation | 15822 | ru:Бластула | 11778 | d:Q420811 | Բլաստուլա | 6632 | |
| 3 | |
en:Egg | 41946 | ru:Яйцо | 34922 | d:Q17147 | Ձու | 3794 | |
| 4 | |
en:Ejaculation | 37301 | ru:Эякуляция | 23286 | d:Q14820885 | Էյակուլյացիա | 1908 | |
| 5 | |
en:Insemination | 12858 | d:Q1379223 | Սերմնավորում | 2764 | |||
| 6 | |
en:Lactation | 33329 | ru:Лактация | 4310 | d:Q719426 | Լակտացիա | 1820 | |
| 7 | |
en:Oogenesis | 25101 | ru:Оогенез | 12636 | d:Q507032 | Օոգենեզ | 3567 | |
| 8 | |
en:Pregnancy (mammals) | 8954 | ru:Беременность млекопитающих | 13387 | d:Q1490716 | Հղիություն (կենդանիներ) | 3266 | |
| 9 | |
en:Semen | 51935 | ru:Сперма | 38626 | d:Q9715 | Սերմնահեղուկ | 1767 | |
| 10 | |
en:Spermatogenesis | 33581 | ru:Сперматогенез | 9916 | d:Q36961 | Սպերմատոգենեզ | 2939 | |
| 11 | |
en:Zygote | 9033 | ru:Зигота | 13166 | d:Q170145 | Զիգոտ | 1782 |
Մարդկային վերարտադրություն խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Preterm birth | 172161 | ru:Преждевременные роды | 50044 | d:Q625506 | Անհասություն | 1209 |
Բույսերի վերարտադրությոն խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Alternation of generations | 40731 | ru:Метагенез (биология) | 4479 | d:Q725951 | Սերունդների հաջորդականություն | 5033 | |
| 2 | |
en:Antheridium | 4602 | ru:Антеридий | 2086 | d:Q1129321 | Անթերիդիում | 1588 | |
| 3 | |
en:Archegonium | 3694 | ru:Архегоний | 2871 | d:Q850653 | Արքեգոնիում | 909 | |
| 4 | |
en:Pollen | 51199 | ru:Пыльца | 33291 | d:Q79932 | Ծաղկափոշի | 7747 | |
| 5 | |
en:Sporophyte | 7602 | ru:Спорофит | 3955 | d:Q647173 | Անսեռ սերունդ | 760 | |
| 6 | |
en:Vernalization | 17382 | ru:Яровизация | 74023 | d:Q654799 | Վերնալիզացում | 1412 |
Կենսաքիմիա և մոլեկուլային կենսաբանություն խմբագրել
Կենսաքիմիա խմբագրել
Ալկալոիդներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Alkaloid | 70104 | ru:Алкалоиды | 95075 | d:Q70702 | Ալկալոիդներ | 3267 | |
| 2 | |
en:Caffeine | 201295 | ru:Кофеин | 47216 | d:Q60235 | Կոֆեին | 1256 | |
| 3 | |
en:Nicotine | 137342 | ru:Никотин | 64059 | d:Q28086552 | Նիկոտին | 3083 |
Կենսաբանական պիգմենտ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Carotenoid | 45284 | ru:Каротиноиды | 15318 | d:Q191907 | Կարոտինոիդներ | 1950 | |
| 2 | |
en:Melanin | 60760 | ru:Меланины | 25424 | d:Q187526 | Մելանիններ | 5107 |
Ածխաջրեր խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Chitin | 26819 | ru:Хитин | 17645 | d:Q161219 | Խիտին | 1122 | |
| 2 | |
en:Deoxyribose | 5861 | ru:Дезоксирибоза | 3054 | d:Q192454 | Դեզօքսիռիբոզ | 709 | |
| 3 | |
en:Glucose | 125126 | ru:Глюкоза | 43195 | d:Q37525 | Գլյուկոզ | 3197 | |
| 4 | |
en:Glyceraldehyde | 7656 | ru:Глицеральдегид | 12366 | d:Q423211 | Գլիցերալդեհիդ | 7177 | --Kaghzvantsyan (քննարկում) 06:10, 23 Օգոստոսի 2023 (UTC) |
| 5 | |
en:Glycogen | 34846 | ru:Гликоген | 9015 | d:Q174936 | Գլիկոգեն | 3452 | |
| 6 | |
en:Lactose | 23653 | ru:Лактоза | 10060 | d:Q127900 | Լակտոզ | 1416 | |
| 7 | |
en:Maltose | 9969 | ru:Мальтоза | 6660 | d:Q170002 | Մալթոզ | 1378 | |
| 8 | |
en:Pectin | 30689 | ru:Пектины | 37742 | d:Q188154 | Պեկտինային նյութեր | 1536 | |
| 9 | |
en:Ribose | 32147 | ru:Рибоза | 7865 | d:Q59817493 | Ռիբոզ | 1717 | |
| 10 | |
en:Starch | 61197 | ru:Крахмал | 30230 | d:Q41534 | Օսլա | 6267 | |
| 11 | |
en:Sucrose | 65039 | ru:Сахароза | 28860 | d:Q4027534 | Սախարոզ | 7470 |
Հորմոններ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Auxin | 45185 | ru:Ауксины | 34704 | d:Q190022 | Աուքսիններ | 2030 | |
| 2 | |
en:Cytokinin | 17973 | ru:Цитокинины | 15761 | d:Q422032 | Ցիտոկինիններ | 2285 | |
| 3 | |
en:Endorphins | 24462 | ru:Эндорфины | 17500 | d:Q190528 | Էնդորֆին | 2641 | |
| 4 | |
en:Gibberellin | 37854 | ru:Гиббереллины | 42236 | d:Q331818 | Գիբբերելիններ | 2000 | |
| 5 | |
en:Hormone | 40805 | ru:Гормоны | 44078 | d:Q11364 | Հորմոններ | 4051 | |
| 6 | |
en:Plant hormone | 57355 | ru:Фитогормоны | 6396 | d:Q192949 | Ֆիտոհորմոններ | 5282 | |
| 7 | |
en:Progesterone | 126144 | ru:Прогестерон | 58872 | d:Q26963 | Պրոգեստերոն | 3177 | |
| 8 | |
en:Salicylic acid | 38927 | ru:Салициловая кислота | 19870 | d:Q193572 | Սալիցիլաթթու | 7763 | |
| 9 | |
en:Testosterone | 138963 | ru:Тестостерон | 74422 | d:Q1318776 | Տեստոստերոն | 7724 | |
| 10 | |
en:Vasopressin | 44369 | ru:Антидиуретический гормон | 25393 | d:Q21124841 | Հակամիզամուղային հորմոն | 7064 |
Լիպիդներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Fatty acid | 55193 | ru:Жирные кислоты | 80097 | d:Q61476 | Ճարպաթթուներ | 6323 | |
| 2 | |
en:Lipopolysaccharide | 60136 | ru:Липополисахарид | 8724 | d:Q421804 | Լիպոպոլիսախարիդ | 7689 | |
| 3 | |
en:Lipoprotein | 23501 | ru:Липопротеины | 14138 | d:Q28350 | Լիպոպրոտեիդներ | 1774 | |
| 4 | |
en:Phospholipid | 22256 | ru:Фосфолипиды | 9383 | d:Q186915 | Ֆոսֆոլիպիդ | 7513 |
Նուկլեինաթթուներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Adenine | 14364 | ru:Аденин | 7905 | d:Q15277 | Ադենին | 1009 | |
| 2 | |
en:Adenosine triphosphate | 46746 | ru:Аденозинтрифосфат | 20299 | d:Q80863 | Ադենոզինեռֆոսֆատ | 6778 | |
| 3 | |
en:Cytosine | 10338 | ru:Цитозин | 5359 | d:Q178425 | Ցիտոզին | 2464 | |
| 4 | |
en:Guanine | 15518 | ru:Гуанин | 11316 | d:Q169313 | Գուանին | 3386 | |
| 5 | |
en:Messenger RNA | 48322 | ru:Матричная РНК | 49616 | d:Q188928 | Ինֆորմացիոն ՌՆԹ | 5301 | |
| 6 | |
en:Nucleotide | 32629 | ru:Нуклеотиды | 13301 | d:Q28745 | Նուկլեոտիդ | 2938 | |
| 7 | |
en:Ribosomal RNA | 60622 | ru:Рибосомные рибонуклеиновые кислоты | 12727 | d:Q215980 | Ռիբոսոմային ՌՆԹ | 4306 | |
| 8 | |
en:Thymine | 10740 | ru:Тимин | 5235 | d:Q171973 | Թիմին | 1999 | |
| 9 | |
en:Transfer RNA | 65017 | ru:ТРНК | 13547 | d:Q201448 | Փոխադրող ՌՆԹ | 6688 |
Նյարդափոխադրողներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Acetylcholine | 38855 | ru:Ацетилхолин | 27722 | d:Q180623 | Ացետիլխոլին | 2049 | |
| 2 | |
en:Glutathione | 22259 | ru:Глутатион | 14640 | d:Q116907 | Գլուտաթիոն | 1171 |
Սպիտակուցներ խմբագրել
Ստերոիդներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Cholesterol | 80741 | ru:Холестерин | 42048 | d:Q43656 | Խոլեսթերին | 1703 | |
| 2 | |
en:Steroid | 82892 | ru:Стероиды | 7053 | d:Q177911 | Ստերոիդներ | 5450 |
Մոլեկուլյար կենսաբանություն խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:DNA ligase | 23841 | d:Q408483 | ԴՆԹ լիգազ | 5965 | |||
| 2 | |
en:DNA repair | 130608 | ru:Репарация ДНК | 16292 | d:Q210538 | ԴՆԹ-ի ռեպարացիա | 3481 | |
| 3 | |
en:Operon | 21821 | ru:Оперон | 2333 | d:Q139677 | Օպերոն | 2307 | |
| 4 | |
en:Post-translational modification | 33759 | ru:Посттрансляционная модификация | 9406 | d:Q898362 | Հետտրանսլացիոն ձևափոխություն | 7704 | |
| 5 | |
en:Protein folding | 77131 | ru:Фолдинг белка | 6397 | d:Q847556 | Սպիտակուցի ֆոլդինգ | 4837 | |
| 6 | |
en:Restriction enzyme | 56067 | ru:Эндонуклеазы рестрикции | 20838 | d:Q219715 | Ռեստրիկտազներ | 2417 | |
| 7 | |
en:Transcription (biology) | 59678 | ru:Транскрипция (биология) | 25346 | d:Q177900 | Տրանսկրիպցիա (կենսաբանություն) | 5008 | |
| 8 | |
en:Translation (biology) | 34721 | ru:Трансляция (биология) | 39163 | d:Q185917 | Տրանսլյացիա (կենսաբանություն) | 6961 | |
| 9 | |
en:Ubiquitin | 99926 | ru:Убиквитин | 29222 | d:Q407111 | Ուբիքվիտին | 5580 |
Կենդանաբանություն խմբագրել
Հիմունքներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Camouflage | 124609 | d:Q196113 | Ներկաքողարկում | 1612 | |||
| 2 | |
en:Ichthyology | 15111 | ru:Ихтиология | 6170 | d:Q60242 | Ձկնաբանություն | 4690 | |
| 3 | |
en:Mimicry | 79969 | ru:Мимикрия | 29789 | d:Q192627 | Միմիկրիա | 4814 | |
| 4 | |
en:Zoology | 37806 | ru:Зоология | 17296 | d:Q431 | Կենդանաբանություն | 6326 |
Էթոլոգիա խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Animal migration | 34822 | ru:Миграция животных | 7620 | d:Q193145 | Կենդանիների տեղաշարժ | 7756 | |
| 2 | |
en:Carnivore | 16625 | ru:Плотоядные | 30852 | d:Q81875 | Մսակերներ | 1599 | |
| 3 | |
en:Herbivore | 54317 | ru:Фитофагия | 3705 | d:Q59099 | Ֆիտոֆագեր | 1343 | |
| 4 | |
en:Predation | 111747 | ru:Хищничество | 14758 | d:Q170430 | Գիշատչություն | 5919 | |
| 5 | |
en:Yawn | 48179 | ru:Зевота | 18833 | d:Q182180 | Հորանջոց | 1331 |
Բուսաբանություն խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Dicotyledon | 14000 | ru:Двудольные | 22824 | d:Q8316 | Երկշաքիլավորներ | 5202 | |
| 2 | |
en:Flowering plant | 77890 | ru:Цветковые растения | 32158 | d:Q25314 | Ծաղկավոր բույսեր | 6624 | |
| 3 | |
en:Monocotyledon | 117289 | ru:Однодольные | 22159 | d:Q78961 | Միաշաքիլավորներ | 2878 |
Բջջային կենսաբանություն խմբագրել
Հիմունքներ խմբագրել
Բջջային գործընթացներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Cytokine | 34274 | ru:Цитокины | 52628 | d:Q212354 | Ցիտոկիններ | 5471 | |
| 2 |  |
en:Oxidative phosphorylation | 87000 | ru:Окислительное фосфорилирование | 88536 | d:Q227564 | Օքսիդացումային ֆոսֆորիլացում | 5658 | |
| 3 | |
en:Programmed cell death | 53930 | ru:Программируемая клеточная гибель | 49479 | d:Q304484 | Բջջի ծրագրավորված մահ | 6959 |
Բջջային բաժանում խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Cell cycle | 78883 | ru:Клеточный цикл | 11988 | d:Q188941 | Բջջի կենսացիկլ | 1692 | |
| 2 | |
en:Plasmid | 46983 | ru:Плазмиды | 97237 | d:Q172778 | Պլազմիդ | 6083 |
Բջջի մասեր խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Cytoplasm | 16331 | ru:Цитоплазма | 5357 | d:Q79899 | Ցիտոպլազմա | 5685 | |
| 2 | |
en:Cytoskeleton | 46095 | ru:Цитоскелет | 16070 | d:Q154626 | Բջջակմախք | 996 | |
| 3 | |
en:Microfilament | 21610 | ru:Микрофиламенты | 4419 | d:Q329638 | Միկրոֆիլամենտներ | 7122 | |
| 4 | |
en:Myosin | 38400 | ru:Миозин | 6420 | d:Q271727 | Միոզին | 1583 |
Օրգանոիդ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Cell nucleus | 88864 | ru:Клеточное ядро | 103271 | d:Q40260 | Բջջակորիզ | 7991 | |
| 2 | |
en:Endoplasmic reticulum | 33829 | ru:Эндоплазматический ретикулум | 20168 | d:Q79927 | Էնդոպլազմային ցանց | 6477 | |
| 3 | |
en:Golgi apparatus | 26216 | ru:Аппарат Гольджи | 22886 | d:Q83181 | Գոլջիի ապարատ | 1925 | |
| 4 | |
en:Mitochondrial DNA | 96315 | ru:Митохондриальная ДНК | 37139 | d:Q27075 | Միտոքոնդրիալ ԴՆԹ | 6203 | |
| 5 | |
en:Nuclear envelope | 18782 | ru:Ядерная мембрана | 11727 | d:Q465608 | Կորիզաթաղանթ | 4548 | |
| 6 | |
en:Nucleolus | 19029 | ru:Ядрышко | 82155 | d:Q30869 | Կորիզակ | 5950 | |
| 7 | |
en:Organelle | 28979 | ru:Органеллы | 19991 | d:Q45948 | Օրգանոիդ | 3190 | |
| 8 | |
en:Peroxisome | 33156 | ru:Пероксисома | 30982 | d:Q138639 | Պերօքսիսոմ | 5830 | |
| 9 | |
en:Ribosome | 66482 | ru:Рибосома | 38872 | d:Q42244 | Ռիբոսոմ | 5746 | |
| 10 | |
en:Vacuole | 17131 | ru:Вакуоль | 15366 | d:Q127702 | Վակուոլ | 2990 | |
| 11 | |
en:Vesicle (biology and chemistry) | 35853 | ru:Везикула | 7840 | d:Q189206 | Ներառուկ | 3286 |
Բույսի բջիջներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Cell wall | 43746 | ru:Клеточная стенка | 8764 | d:Q128700 | Բջջապատ | 2467 | |
| 2 | |
en:Plastid | 29327 | ru:Пластиды | 23947 | d:Q165963 | Պլաստիդներ | 5208 |
Էկոլոգիա խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Autotroph | 19867 | ru:Автотрофы | 10532 | d:Q131427 | Ավտոտրոֆներ | 2492 | |
| 2 | |
en:Biodiversity | 182889 | ru:Биоразнообразие | 60710 | d:Q47041 | Կենսաբազմազանություն | 7936 | |
| 3 | |
en:Biogeography | 45242 | ru:Биогеография | 11430 | d:Q52106 | Կենսաաշխարհագրություն | 2972 | |
| 4 | |
en:Biome | 46012 | ru:Биом | 7121 | d:Q101998 | Բիոմ | 3857 | |
| 5 | |
en:Conservation biology | 136116 | d:Q641498 | Ընդերքի պահպանություն | 3343 | |||
| 6 | |
en:Decomposer | 5552 | ru:Редуценты | 6694 | d:Q842391 | Ռեդուցենտներ | 7902 | |
| 7 | |
en:Food chain | 12860 | ru:Пищевая цепь | 12064 | d:Q159462 | Սննդային կապեր | 3146 | |
| 8 | |
en:Habitat | 53613 | ru:Местообитание | 3314 | d:Q52105 | Հաբիթաթ (բնակավայր) | 7840 | |
| 9 | |
en:Heterotroph | 27810 | ru:Гетеротрофы | 4928 | d:Q159344 | Հետերոտրոֆներ | 5618 | |
| 10 | |
en:Mutualism (biology) | 42735 | ru:Мутуализм | 6683 | d:Q186368 | Մուտուալիզմ | 2960 | |
| 11 | |
en:Parasitism | 124241 | ru:Паразитизм | 189297 | d:Q186517 | Մակաբուծություն | 7781 |
Գենետիկա խմբագրել
Էվոլուցիոն կենսաբանություն խմբագրել
Հիմունքներ խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Convergent evolution | 57725 | ru:Конвергентная эволюция | 19474 | d:Q200312 | Կոնվերգենցիա | 1572 | |
| 2 | |
en:Divergent evolution | 11355 | ru:Дивергенция (биология) | 4029 | d:Q917925 | Դիվերգենցիա (կենսաբանություն) | 2816 | |
| 3 | |
en:Evolutionary biology | 31343 | ru:Эволюционная биология | 36148 | d:Q840400 | Էվոլյուցիոն կենսաբանություն | 2313 | |
| 4 | |
en:Genetic diversity | 32344 | ru:Генетическое разнообразие | 27106 | d:Q585259 | Գենետիկական բազմազանություն | 4772 | |
| 5 | |
en:Genetic drift | 53623 | ru:Дрейф генов | 39750 | d:Q486420 | Գեների դրեյֆ | 2594 | |
| 6 | |
en:Homology (biology) | 40991 | ru:Гомология (биология) | 38726 | d:Q224180 | Հոմոլոգիա | 2108 | |
| 7 | |
en:Speciation | 78536 | ru:Видообразование | 33536 | d:Q39350 | Տեսակառաջացում | 4475 |
Մարդկային էվոլուցիա խմբագրել
Human evolution: General խմբագրել
խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Australopithecus garhi | 17104 | ru:Австралопитек гархи | 7566 | d:Q310527 | Ավստրալոպիթեկ գարհի | 6963 | |
| 2 | |
en:Lucy (Australopithecus) | 39541 | ru:Люси (австралопитек) | 11296 | d:Q245388 | Լյուսի (ավստրալոպիտեկ) | 5173 |
Մարդկություն խմբագրել
| # | Ա․ կ․ | Անգլերեն հոդված | Անգլերեն չափ | Ռուսերեն հոդված | Ռուսերեն չափ | Դատա | Հայերեն հոդված | Հայերեն չափ | Ստորագրություն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | |
en:Homo heidelbergensis | 70292 | ru:Гейдельбергский человек | 22232 | d:Q105784 | Հայդելբերգյան մարդ | 1843 | |
| 2 | |
en:Homo rhodesiensis | 25302 | ru:Родезийский человек | 9587 | d:Q131464 | Ռոդեզիական մարդ | 6100 | |
| 3 | |
en:Java Man | 46177 | ru:Питекантроп | 102475 | d:Q192993 | Պիթեկանթրոպոս | 1957 | |
| 4 | |
en:Peking Man | 93616 | ru:Синантроп | 21142 | d:Q45931 | Սինանթրոպոս | 2177 |