Կորիզակ
Կորիզակ, բջջակորիզի ոչ մշտական բաղադրամասը, դիտվում է միայն բջջի բաժանման նախապատրաստական շրջանում[3]։
| Կորիզակ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | բջջի բաղադրիչ |
| Ենթատեսակ | intracellular non-membrane-bounded organelle?[1] և region of cell nucleus?[2] |
| Մասն է | nuclear lumen?[1] |
| Հաստություն | 1-10 միկրոն |
| Տեղադրություն | Ցիտոպլազմա |
| Ֆունկցիաներ | Ռիբոսոմի ձևավորում |
| Տեսակներ | չունի |
Հայտնագործում խմբագրել
Հայտնաբերել է Բարբարա Մակ-Կլինտոկը։
Կառուցվածք խմբագրել
Կորիզակները խիտ գնդաձև գոյացություններ են, չունեն թաղանթ և անմիջականորեն շփվում է կորիզանյութի հետ։ Կորիզակները երևում են միայն չբաժանվող բջիջներում, իսկ բաժանվող բջիջներում քայքայվում են։ Իսկ երբեմն կորիզակը դիտվում է միայն բջջի բաժանման նախապատրաստական՝ ինտերֆազի շրջանում և ապա անհետանում, երբ սկսվում է բաժանման գործընթացը[4]։ Իսկ բաժանման վերջում կորիզակը նորից ձևավորվում է։
Կորիզում կորիզակը սովորաբար մեկն է, բայց պատահում է և մեկից ավելի կորիզակներ։ Երբեմն կորիզակին ամրացած է լինում փոքրիկ քրոմոսոմային մի մարմնիկ, որն առավել պարզ է արտահայտված կաթնասունների էգերի մարմնի բջիջներում և կոչվում է սեռական քրոմոսոմին։ Այդ երևույթը երբեմն փորձում են օգտագործել կաթնասունների և մարդու սեռը որոշելու համար։ Մարդու պտղամերձ հեղուկում, մինչև պտղի սկզբնական սեռական հատկանիշների առաջանալը, սեռական քրոմատինը առկա է[3][4]։
Քրոմոսոմի կույտերի արանքներում եղած տարածությունը լցված է շատ մանր հատիկներով. առանց էլեկտրոնային մանրադիտակի շատերը կարծում էին, որ այդ տարածությունը լցված է կորիզակներով[4]։
Բաղադրություն խմբագրել
Կորիզակի բաղադրության մեջ մտնում են՝
Կորիզում կորիզակը և քրոմատինը հարուստ են նուկլեինաթթուներով։ Կորիզակի կազմի մեջ մտնում է ՌՆԹ, քրոմատինում՝ ԴՆԹ։ Վերջիններիս առկայության շնորհիվ կորիզակը ինտենսիվ ներկվում է[3][4]։
Կորիզակի առաջացում խմբագրել
Կորիզակի առաջանում է քրոմոսոմի՝ ռ-ՌՆԹ-ի կառուցվածքը ծածկագրող հատվածի շուրջը[4]։
Ֆունկցիաներ խմբագրել
Կորիզակի ֆունկցիաներն են՝
Կորիզակի ԴՆԹ-ի վրա տեղի է ունենում ռ-ՌՆԹ-ի սինթեզ։ Այստեղ ռիբոսոմային ՌՆԹ-ն, միանում է սպիտակուցի հետ՝ ռիբոնուկլեոպրոտեիդ, ձևավորվում են ռիբոսոմները, որոնք այնուհետև անցնում են ցիտոպլազմա[3][4]։
Աղբյուրներ խմբագրել
- Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 112
- Կենսաբանություն, հեղինակ՝ Տիգրան Թանգամյան, էջ 55
- Կենսաբանություն, հեղինակ՝ Սիսակյան, էջ 25
- Schluenzen>Schluenzen F, Tocilj A, Zarivach R, Harms J, Gluehmann M, Janell D, Bashan A, Bartels H, Agmon I, Franceschi F, Yonath A (2000)։ «Structure of functionally activated small ribosomal subunit at 3.3 angstroms resolution»։ Cell 102 (5): 615–23։ PMID 11007480։ doi:10.1016/S0092-8674(00)00084-2
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Gene Ontology release 2019-10-07 — 2019-10-07 — 2019.
- ↑ անատոմիայի հիմնարար մոդել
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Կենսաբանություն, հեղինակ Սիսակյան, էջ 25
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 112
- ↑ Schluenzen F, Tocilj A, Zarivach R, Harms J, Gluehmann M, Janell D, Bashan A, Bartels H, Agmon I, Franceschi F, Yonath A (2000)։ «Structure of functionally activated small ribosomal subunit at 3.3 angstroms resolution»։ Cell 102 (5): 615–23։ PMID 11007480։ doi:10.1016/S0092-8674(00)00084-2
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 657)։ 
|