Ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկ

Ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկ (լատին․՝ liquor cerebrospinalis), գլխուղեղի փորոքներում, ողնուղեղի կենտրոնական խողովակում և ենթաոստայնային տարածություններում պարունակվող հեղուկ։ Արտաղրվում է ուղեղի փորոքների անոթային հյուսվածքներում։ Ուղեղի ներքին միջավայրն է․ մասնակցում է կենտրոնական նյարդային համակարգի սնուցմանը և նյութափոխանակության արգասիքների հեռացմանը, պաշտպանում է ուղեղանյութը հարվածներից ու մեխանիկական ներգործությունից։ Բնականոն ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկը թորած ջրի նման թափանցիկ է։ Մարդու ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկի ընդհանուր քանակը 150-200 մլ է։ Պարունակում է լիմֆոցիտներ (3-5՝ 1 մմ³-ում), սպիտակուցներ (0,02%), հանքային աղեր (0,8-0,9%)։ Ախտաբանական պրոցեսների ժամանակ հեղուկը դառնում է պղտոր (թարախային բորբոքումներ), վարդագույն կամ դեղնավուն (արյունազեղումներ), գորշագույն (ուռուցքներ) են։ Գոյություն ունեն մի շարք ռեակցիաներ, որոնց միշոցով որոշվում են նաև հեղուկի կազմության փոփոխությունները։ Գոտկային պունկցիան միանգամայն անվնաս է և ունի գործնական կարևոր ախտորոշիչ նշանակություն։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։