Օրգանոիդ

Օրգանոիդներ կամ օրգանելներ (լատ.՝ organella,հունարեն՝ opvavov - գործարան, օրգան բառի նվազականը), կոչվում են ցիտոպլազմայի մասնագիտացված մասերը, որոնք ունեն որոշակի կառուցվածք և կատարում են բջջի այս կամ այն գործառույթը։ Էլեկտրոնային մանրադիտակի օգնությամբ պարզվել են օրգանոիդների կառուցվածքի բոլոր մանրամասները։

Օրգանոիդ
Տեսակ	բջջի բաղադրիչ
Ենթատեսակ	cellular anatomical entity?

Ցիտոպլազման իր բաղադրամասերի՝ (Օրգանոիդների) հետ, կենդանի վանդակում։
(1) Կորիզակ
(2) Բջջակորիզ
(3) Ռիբոսոմ (փոքր կետեր)
(4) Ներառուկ
(5) ԱնհարթԷնդոպլազմային ցանց (ER)
(6) Գոլջիի ապարատ
(7) Բջջակմախք
(8) Հարթ Էնդոպլազմային ցանց
(9) Միտոքոնդրիումներ
(10) Վակուոլ
(11) Ցիտոպլազմա
(12) Լիզոսոմ
(13) Ցենտրիոլ և Ցենտրոսոմա

Օրգանոիդներն են՝

• Էնդոպլազմային ցանց
• Գոլջիի համալիր
• Ռիբոսոմներ
• Միտոքոնդրիումներ
• Ցետրիոլներ
• Լիզոսոմներ
• Պլաստիդներ
• Վակուոլներ
• Ներառուկներ
• Բջջակորիզ
• Կորիզակ

Ֆունկցիաներ

Կատարում են զանազան ֆունկցիաներ։ Տարբերում են՝

• կմախքային
• հենարանային օրգանելներ, որոնք ապահովում են օրգանիզմի պաշտպանությունը մեխանիկական, քիմիական և այլ վնասակար ազդեցություններից (խեցիներ, զրահներ), շարժական և կծկողական օրգանելներ (օրինակ, մտրակիկներ, թարթիչներ, միոնեմներ), զգայական կամ ռևցնպաորային օրգանելներ (լուսազգայուն «աչքեր»), հարձակողական և պաշտպանական օրգանելներ (մարմնից դուրս նետվող ձողիկաձև գոյացություններ՝ տրիխոցիստներ), մարսողական օրգանելներ, որոնք

կատարում են սնունդը որսալու, բջիջ տեղափոխելու և մարսելու ֆունկցիա (մարսողական վակուոլները), ներզատական և արտազատական օրգանելներ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 12, էջ 588)։