Դերմա
Դերմա (լատին․՝ dermis, от հուն․՝ δέρμα — կաշի), ողնաշարավոր կենդանիների և մարդու մաշկի մի մասը, որը գտնվում է էպիդերմիսի և ստորին օրգանների միջև, որոնց հետ դերման քիչ թե շատ շարժունակ է կապված ենթամաշկային շարակցական հյուսվածքի հետ, հաճախ կապված է ճարպերի հետ։.[1]
Դերմայի կառուցվածքը
խմբագրելԴերմիսը տեղակայված է ենթամաշկային ճարպային հյուսվածքի (մաշկի ամենախորը շերտը) և էպիդերմիսի (մաշկի արտաքին շերտ) միջև[2]։ Էպիդերմիսից այն բաժանվում է թաղանթով։ Կատարում է հիմնականում տրոֆիկ և օժանդակ գործառույթներ, ինչը որոշում է մանրաթելերի և մազանոթների առատությունը։
Նվազ շերտ
խմբագրելԿտրվածքի վրա այն ներկայացված է էպիդերմիս թափանցող խորը խմբերով[3]։ Նվազ շերտը առաջանում է չամրացած թելքավոր շարակցական հյուսվածքով։ Գերակշռում են ֆիբրոբլաստները և ֆիբրոցիտները, մակրոֆագեր և կայմ բջիջներ (հյուսվածքների բազոֆիլներ),Т-լիմֆոցիտներ[3]։
նվազող շերտի շնորհիվ էպիդերմիսի հետ դերմիսի շփման տարածքը զգալիորեն մեծանում է, որը մազանոթների առատությամբ նպաստում է նրա տրոֆիկին։ Մակրոֆագների, հյուսվածքային բազոֆիլների և իմունային անբավարար այլ բջիջների մեծ քանակությունը հնարավորություն է տալիս իրականացնել իմունային համակարգի պաշտպանիչ ֆունկցիան։
Կախված մաշկի հաստությունից, շերտի խտությունը կարող է տարբեր լինել։
Ցանցավոր շերտ
խմբագրելՑանցավոր շերտը ձևավորվում է խիտ թելքավոր չձևավորված շարակցական հյուսվածքով և կազմում է դերմիսի հիմնական մասը[2]։ Այն ունի ամենահզոր կոլագենի մանրաթելերը կազմելով ցանց (կապանք) և կատարում է հիմնականում օժանդակ գործառույթ։ Տարածությունը մանրաթելերի միջև լցված է ամորֆ նյութով, որը սինթեզվում է պարզեցված ֆիբրոցիտներով։ Դրանք կապված են կոլագենային մանրաթելերի ինտեգրացիաների հետ, իսկ այլ ֆիբրոցիտների հետ սեփական ելուստների օգնությամբ։ Ֆիզիկական ակտիվության բարձրացումը խթանում էլ միջբջջային նյութի սինթեզը։
Հիպոդերմ
խմբագրելԱյն երբեմն անվանում են նաև ենթամաշկային ճարպային հյուսվածք։ Այն գտնվում է անմիջապես դերմիսի տակ, համեմատաբար շարժուն է։ Ձևավոևվում է ճարպային հյուսվածքի հետ։ Ճարպային հյուսվածքը թույլ է տալիս հիպոդերմիսին պահել սննդանյութեր և ջուր, ինչպես նաև մասնակցել ջերմակարգավորմանը։
Տես նաև
խմբագրելԳրականություն
խմբագրել- Дерма // Дебитор — Евкалипт. — М. : Советская энциклопедия, 1972. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 8).
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ James, William; Berger, Timothy; Elston, Dirk (2005). Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology (10th ed.). Saunders. Pages 1, 11–12. 0-7216-2921-0.
- ↑ 2,0 2,1 Marks, James G; Miller, Jeffery (2006). Lookingbill and Marks' Principles of Dermatology (4th ed.). Elsevier Inc. Page 8–9. 1-4160-3185-5.
- ↑ 3,0 3,1 malvi (2011 թ․ մարտի 4). «The Ageing Skin - Part 1 - Structure of Skin and Introduction - Articles». PharmaXChange.info.