Առնանդամի գլխիկ, (լատին․՝ Glans penis[1]) տղամարդու առնանդամի եզրային հատվածը, որը ծածկված է առնանդամի թլիփով[2].: Առնանդամի երկու բաժիններից մեկը։ Գլխիկը ծածկող թլիփը շարժուն է և կարող է առաջացնել ծալքեր։

Մարդու սեռական օրգանի լավագույն դիրքը
Մարդու սեռական օրգանի տեսքը ներքևից

Առնանդամի գլխիկի և թլիփի մասի ներսային մասը ծածկված է բազմաթիվ գեղձերով, որոնք արտադրում են սմեգմա։ Սմեգման իր հերթին ներկայացնում է Անդամի գլխիկի թեքում կարող է նկատվել կարճ սանձիկի դեպքում։ Բացի այդ, առնանդամի թեքում կարող է առաջացնեն առնանդամի հյուսվածքներում առաջացող շարակցահյուսվածքային վահանիկները, ինչպես նաև արյան համակարգի որոշ հիվանդություններ[3][4][5]։

Առնանդամի գլխիկը բաժանված է երկու բաժինների միջև։ Երկու անցքերի մեջից անցնում է միզուկի ծակը, որի միջոցով դուրս են գալիս սերմնահեղուկը և մեզը։ Այն համարվում է մարդու արական սեռական օրգանի գլխավոր մասը, որը մասնակցում է սեռական հարաբերությանը։

Առնանդամի գլխիկի միջոցով սպերմատոզոիդները անցնում են ձվաբջջի մեջ և բեղմնավրում այն։ Սեռահասունությունից հետո, առնանդամի գլխիկը ևս հասունանում է։ Առնանդամի թլիփը ծալքերի առաջացումից հետո ենթարկվում է գրգռման։

Համարվում է առնանդամի գործողությունների ղեկավարը։ Սեռական գրգռման ժամանակ, ինչպես բոլոր սեռական օրգանները բնութագրվում է լորձաթաղանթի այտուցվածությամբ։ Դրանից հետո առնանդամի գլխիկը դիպչելիս դառնում է չափազանց զգայուն։

Հիգիենա խմբագրել

Մինչև սեռական հասունությունը, թլիփը սովորաբար չի առանձնանում գլխիկից, կամ դժվարությամբ է առանձնանում։ Սեռական հասունությունից հետո, առնանդամի գլխիկը կորանում է և առանձնանում առնանդամի մարմնից։ Առնանդամի գլխիկը դյուրագրգիռ է և խոնավ պայմաններում կարող է հեշտությամբ գրգռվել։ Դրանից բացի, գրգռումից հետո նա կարող է առաջացնել տհաճ հոտ ստեղծելով այնպիսի միջավայր, որը կարող է նպաստել բակտերիաների բազմացմանը։

Դրա հետևանքով առնանդամի գլխիկը կարող է բորբոքվել։ Սակայն այս ամենը կարող է տեղի չունենալ, եթե պահպանվի հիգիենայի կանոնները։ Կեղտոտ լինելու պայմաններում կարող է բորբոքվել արտաքին մաշը, որի արդյունք կարող է դառնալ Ֆիմոզ հիվանդությունը։

Բժիշկները կարծում են, որ անապատային շոգ կլիման կարող է պատճառ դառնալ տղամարդկանց մոտ տարբեր հիվանդությունների առաջացման։ Հիվանդությունների առաջացմանը նպաստում է նաև իսլամի ավանդույթներից մեկը՝ թլպատումը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Oxford English Dictionary 2nd edition, 1989
  2. Акаевский, А. И. Анатомия домашних животных. — Колос, 1975. — С. 328. — 590 с.
  3. Половой член // Большая Медицинская Энциклопедия.
  4. Головка Полового Члена // Медицинский словарь.
  5. Головка полового члена // Большой Медицинский Словарь.

Գրականություն խմբագրել

  • Halata, Zdenek; A. Spaethe (1997). Sensory innervation of the human penis. Advances in Experimental Medicine and Biology. Vol. 424. էջեր 265–6. doi:10.1007/978-1-4615-5913-9_48. ISBN 978-0-306-45696-1. PMID 9361804. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 7-ին. {{cite book}}: |journal= ignored (օգնություն)
  • Masters, William H.; Virginia E. Johnson (1966). Human Sexual Response. Boston: Little, Brown & Co. էջեր 189–91. ISBN 0-316-54987-8. (выдержки)
  • Gallup, Gordon; Rebecca L. Burch; Mary L. Zappieri; Rizwan A. Parvez; Malinda L. Stockwell; Jennifer A. Davis (Июль 2003). «The human penis as a semen displacement device». Evolution and Human Behavior. 24 (4): 277–289. doi:10.1016/S1090-5138(03)00016-3.(չաշխատող հղում)