Հրդեհ

Հրդեհ, բոց, որն ընդգրկում է և ոչնչացնում ինչ-որ բան` անտառ, դաշտ, տուն և այլն։

Պայքար հրդեհի դեմ

Հրդեհ Մոսկվայի Սմոլենսկյան հրապարակում` 2009 թվականի մայիսի 11

Հրդեհների առաջացման պատճառներ

Հրդեհների առաջացման պատճառներ։

• արտադրական սարքավորումների և էլեկտրական սարքերի շահագործման կանոնները չպահպանելը կամ դրանց անսարքության պատճառով,
• կրակի հետ անզգույշ վարվելը,
• նյութերի և մատերիալների ինքնաբուխ այրումը,
• ամպրոպի ճայթքումները,
• մարտական գործողությունները,
• գազի սարքավորումների սխալ օգտագործումը,
• դիտավորյալ հրկիզումը։

Հրդեհների տեսակները ըստ ծագման վայրի

• հրդեհներ տրանսպորտային միջոցների վրա,
• տափաստանային և դաշտային հրդեհներ,
• ստորգետնյա հրդեհներ հանքահորերում և հանքավայրերում,
• տորֆային և անտառային հրդեհներ,
• տեխնածին հրդեհներ (ջրամբարներում և պահեստարաններում, ատոմակայաններում, էլեկտրակայաններում և այլն),
• հրդեհներ շենքերում և շինություններում,
  • արտաքին (բաց),
  • ներքին (փակ),
  • տնային հրդեհներ։

Հրդեհների կանխարգելում և պայքար

Հրշեջ մեքենա

Հիմնական հոդված՝ Հրշեջ պահպանություն

Հրդեհի հակազդման մեթոդները բաժանվում են հրդեհի առաջացման հավանականությունը նվազեցնող (պրոֆիլակտիկ) և մարդկանց կրակից անմիջապես պաշտպանող և փրկող (մարտավարական)։ Հրդեհին արագ արձագանքելու համար օգտագործում են տարբեր տեսակի հրշեջ ահազանգեր։

Հրդեհի մարումը բաղկացած է երկու մասից` հրդեհի տեղայնացում, այսինքն կրակի տարածման դադարեցում և չորացում, այսինքն հրդեհի օջախի վերացում։ Այրման և հրդեհների մարման առավել մատչելի միջոցներն են ջուրը, ավազը, ձեռքի կրակմարիչները, ասբեստային և բրեզենտ ծածկոցները, ինչպես նաև ծառերի ճյուղերը և հագուստը։ Քաղաքային զգալի տարածքներում հրդեհի բռնկվելու արդյունքում (օրինակ ՝ մարտական գործողությունների արդյունքում), հրդեհների տեղայնացումն ու վերացումը, որպես կանոն, բարդանում են ջրի պակասով, փողոցների փլատակներով, մեծ թվով հրդեհներով։ Նման պայմաններում անհրաժեշտ է նախ տեղայնացնել հրդեհները աշխատանքների առավել պատասխանատու հատվածներում։

Հետևանքներ

• 2007 թվականին Հունաստանում հրդեհների հետևանքով 84 մարդ Է զոհվել։
• Ըստ Արտակարգ իրավիճակների նախարարության վիճակագրության ՝ 2008 թվականին Ռուսաստանում 200 հազար հրդեհների հետևանքով 15 հազար մարդ Է զոհվել։ 2009 թվականին Ռուսաստանում տեղի է ունեցել 187 150 հրդեհ, որոնց հետևանքով զոհվել է 13 934 մարդ, տուժել է 13 155 մարդ։ Ավելի քան 70% հրդեհների տեղի է ունենում բնակելի հատվածում, տարեկան զրկվում են բնակարանային 138 հազար ռուսաստանցիների. 2010 թվականին Ռուսաստանում 32 հազար անտառային հրդեհների հետևանքով տուժել է 2,3 մլն հա հող, 62 մարդ զոհվել է, իսկ հարյուրավոր մարդիկ անօթևան են մնացել։
• ԱՄՆ-ում 2009 թվականին հրդեհների հետևանքով 4 հազար մարդ Է զոհվել։
• Ավստրալիայում 2019 թվականին բնական հրդեհների պատճառով 173 մարդ է զոհվել և քաղաքներ են ավերվել։

Մշակույթում

Գրական (Ստեղծագործություններ հրդեհների և հրշեջների մասին)

• Վ.Մ. Սաննի Մեծ հրդեհ. վեպ 1986. — 320.

Ֆիլմում (Ֆիլմեր և սերիալներ հրդեհների և հրշեջների մասին)

• 1916 — Հրշեջը
• 1974 — Հոգոց հանող դժոխք
• 1981 — 34-րդ շտապ
• 1983 — Տագնապալի կիրակի
• 1987 — Հրշեջ Սեմը (մուլտսերիալ)
• 1991 — Հակառակ քաշում
• 2004 — Թիմ 49։ Կրակե սանդուղք
• 2006 — Երկվորյակ Աշտարակներ
• 2006 — Հրշեջ շուն
• 2008 — Հրակայուն
• 2012 — Չիկագոն կրակի մեջ
• 2014 — Երբ լույսը մարվում է
• 2014 — Ինքնաթիռ։ Կրակ և ջուր (մուլտֆիլմ)
• 2016 — Խորջրյա հորիզոն
• 2017 — Միայն քաջը
• 2018 — Երկնաքեր

Վիդեոխաղերում

• Fire Department խաղերի շարք
• Flash Point
• Firewatch
• Little Inferno
• Life Is Strange: Before The Storm
• Overwatch

Զանգվածային հրդեհներ

Վայր	Ամսաթիվ	Նկարագրություն	Մասշտաբ
Առավել հայտնի հրդեհներ մինչև XIX դարը
Տրոյա, Հին Հունաստան, ներկայիս Թուրքիայի տարածք	մոտ. մ.թ.ա. 1300 թվական	Զավթիչները հրկիզել են քաղաքը։	Տրոյան ամբողջությամբ այրվել է։
Միկեններ, Հին Հունաստան, ներկայիս Հունաստանի տարածք	մ.թ.ա. 1200 թվական		Հրդեհը գրեթե ամբողջությամբ ոչնչացրել է Միկենները. հետագայում քաղաքը կառուցվել է, սակայն անկում է ապրել։
Եփեսոս, Հին Հունաստան, ներկայիս Թուրքիայի տարածք	Ք.ա. 356 թվականի հուլիսի 21	Հերոստրատոսը այրել է Եփեսոսում Արտեմիսի տաճարը` աշխարհի յոթ հրաշալիքներից մեկը։
Հռոմ	64	Հռոմի մեծ հրդեհ	Հրդեհը պատճառ է հանդիսացել հրկիզման մեջ մեղադրվող քրիստոնյաներին հալածելու համար։
Ալեքսանդրիա	391	Ալեքսանդրիայի գրադարանի հրկիզում
Կոստանդնուպոլիս	476		Կրակի հետևանքով այրվել է կայսերական գրադարանի 120 հազար արժեքավոր գիրք։
Լոնդոն	1212		Քաղաքի մոտ մեկ երրորդը վերածվել է ավերակների։ Զոհվել է մինչև 3000 մարդ։
Վրոցլավ	1360		Հրդեհից հետո տեղի է ունեցել հրեաների արտաքսումը քաղաքից։
Մոսկվա	1365	Եկեղեցուց սկսած հրդեհ Չերտոլիում	Քաղաքը ամբողջությամբ այրվել է։ 1367 թվականին կառուցվել է քարե Կրեմլ։
Բեռլին	1380		Այրվել է քաղաքապետարանը և գրեթե բոլոր եկեղեցիները։
Մոսկվա	1547	Մոսկվայի հրդեհներ (1547)	Մոսկվայում ապրիլի կեսերից մինչև հունիսի վերջ մոլեգնող մի քանի հրդեհների հեևւանքով կրակը ոչնչացրել է շինությունների 1/3-ը։ Զոհվել է ավելի քան 1 700 մարդ։
Մոսկվա	1571 թվականի հունիսի 3	Մոսկվան այրվել է Դևլեթ-Գիրեյի ներխուժման ժամանակ	Քաղաքը ամբողջությամբ այրվել է. ենթադրվում է, որ հրդեհի ժամանակ զոհվել Է Իվան Գրոզնիի գրադարանը։
Մոսկվա	1611 թվականի մարտի 19-20	Քաղաքը հրկիզվել Է լեհ զավթիչների կողմից	Կրակը ոչնչացրել է քաղաքի երկու երրորդը։
Լոնդոն	1613 թվականի հունիսի 29	Գլոբուս թատրոնում հրդեհ է բռնկվել թատերական թնդանոթի պատճառով:բ	Գլոբուսի առաջին կառույցն այրվել է։ Տուժածներ չեն եղել։
Լոնդոն	1666 թվականի սեպտեմբերի 2-5	Լոնդոնի մեծ հրդեհ	13000 տներ և 87 եկեղեցիներ ավերվել են։
Կոպենհագեն	1728 թվականի հոկտեմբերի 20-23	Կոպենհագենյան հրդեհ
Սանկտ Պետերբուրգ	1736 և 1737	1736-1737 թվականների հրդեհներ
Մոսկվա	1737 թվականի մայիսի 29 (հունիսի 9)	Երրորդության հրդեհ
Վիլնյուս	1748 թվականի մայիսի 6		Հրդեհը ոչնչացրել է քաղաքի մեծ մասը։
Լիսաբոն	1755 թվականի նոյեմբերի 1	Հրդեհը սկսվել է երկրաշարժից և ցունամուց հետո	Հրդեհից զոհվածներն ուղղակիորեն հայտնի չեն
Տվեր	1763 թվականի մայիսի 12	Տվերի մեծ հրդեհ	900 փողոցներից այրվել են 852-ը։ Զոհվածների թիվը անհայտ է։
Նյու Յորք	1776 թվականի օգոստոսի 27	Բրուքլինյան ճակատամարտի արդյունքում (անգլ.՝ Battle of Long Island) առաջացել է հրդեհ	Այրվել է գրեթե ողջ քաղաքը։
XIX դարի խոշոր հրդեհներ
Կիև, Ռուսական կայսրություն	1811 թվականի հուլիսի 9-11	Պոդոլսկի հրդեհ 1811 թվական	Ոչնչացվել է ավելի քան 2 հազար տուն, 12 եկեղեցի, 3 վանք։
Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն	1812	Մոսկովյան հրդեհ (1812), Նապոլեոնի կողմից քաղաքի գրավումից հետո
Տուրկու, Ֆինլանդիա	1827 թվականի սեպտեմբերի 4-5	Տուրկուի հրդեհ	Զոհվել է 27 մարդ, տուժել մոտ 200-ը։ Հրդեհը ոչնչացրել է քաղաքի ավելի քան 3/4-ը, ներառյալ Ֆինլանդիայի այդ շրջանի միակ համալսարանի` Աբոյի թագավորական ակադեմիայի արխիվը։
Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն	1837 թվականի դեկտեմբերի 17	Ձմեռային պալատի հրդեհ	Ամբողջությամբ այրվել են Ձմեռային պալատի երկրորդ և երրորդ հարկերը, այդ թվում Ռաստրելլիի, Կվարենգիի, Մոնֆերանի, Ռոսսիի ինտերիերները։
Համբուրգ, Գերմանիա	1842 թվականի մայիսի 5-8	Համբուրգյան մեծ հրդեհ	Այրվել են 71 փողոց և հրապարակ, 120 կենտրոններ և բակ, 1992 տուն, Սուրբ Պետրոսի և Սուրբ Նիկոլայի եկեղեցիները, Սուրբ Գերտրուդայի մատուռը, բանկ, ռատուշա և շքեղ հյուրանոցների մեծ մասը։ Զոհվել է 44 մարդ։
Նյու Յորք, ԱՄՆ	1845 թվականի հուլիսի 19	Նյու Յորքյան մեծ հրդեհ	Մանհեթենում այրվել է 345 շինություն,զոհվել է 4 հրշեջ և 26 բնակիչ։
Կիոտո, Ճապոնիա	1864 թվականի օգոստոսի 20	Հրդեհ, որը բռնկվել է զինված բախման հետևանքով	Այրվել է ավելի քան 28 հազար շինություն։
Չիկագո, ԱՄՆ	1871 թվականի հոկտեմբերի 8-10	Չիկագոյան մեծ հրդեհ	200-ից մինչև 300 մարդ Է զոհվել, ավերվել է 17000 շենք։
ХХ դարի զանգվածային հրդեհներ
Փարիզ, Ֆրանսիա	1903 թվականի օգոստոսի 10	Հրդեհ Փարիզի մետրոպոլիտենի Կուրոն կայարանում	Զոհվել է 84 մարդ` հիմնականում ծխահարումից։ Հետագայում մետրոպոլիտենը հրաժարվել է ծառից և սկսել է օգտագործել այլ կոնստրուկցիայի վագոններ։
Չիկագո, ԱՄՆ	1903 թվականի դեկտեմբերի 30	Հրդեհ Իրոկեզ թատրոնում	Հրդեհի, հրդեհային անվտանգության կանոնների կոպիտ խախտումների հետևանքով զոհվել է ավելի քան 600 մարդ, շուրջ 250-ը վիրավորվել են։
Տորոնտո, ԱՄՆ	1904 թվականի ապրիլի 19	Հրդեհ քաղաքի կենտրոնում	Հագուստի ֆաբրիկայում սկսված հրդեհը ոչնչացրել է 104 շենք։ Զոհվածներ չեն եղել։
Սան Ֆրանցիսկո, ԱՄՆ	1906 թվականի ապրիլի 18	Երկրաշարժից հետո առաջացած անվերահսկելի հրդեհ	Առնվազն 700 զոհ
Սիզրան, Ռուսական կայսրություն	1906 թվականի հուլիսի 5	Մեծ հրդեհ, որը ոչնչացրել է 5500 տուն։ Առանց գլխավերևում տանիքի մնացել է ավելի քան 30 000 բնակիչ։	Առնվազն 1000 զոհ
Բոլոգոյե, Ռուսական կայսրություն	1911 թվականի փետրվարի 20	Հրդեհ բոլոգոյան կինեմատոգրաֆում	64 զոհված, որոնցից 43-ը երեխա։
Նյու Յորք, ԱՄՆ	1911 թվականի մարտի 25	Հրդեհ «Թրայանգլ» ֆաբրիկայում	Քաղաքի խոշորագույն արտադրական աղետ։ Կործանվել է 146 աշխատատեղ։
Բառնաուլ, Ռուսական կայսրություն	1917 թվականի մայիսի 15	Բառնաուլյան հրդեհ (1917)	34 մարդ Է զոհվել, ավերվել է քաղաքի կենտրոնական մասը` 60 թաղամասերը և գրեթե բոլոր շինությունները։ Առանց բնակարանի մնացել է բնակչության ավելի քան մեկ երրորդը (37 %)։
Հալիֆաքս, Կանադա	1917 թվականի դեկտեմբերի 6	Պայթյուն Հալիֆաքսում	1963 զոհ, մոտ 2 հազար անհետ կորած, քաղաքի հյուսիսային մասը ոչնչացվել է։
Սմիրանա, Հունաստան	1922 թվականի սեպտեմբերի 13	Հույների և հայերի կոտորածների ժամանակ թուրք զինվորները հրկիզել են հայկական թաղամասը։	Կրակը այրել է ամբողջ քաղաքը, բացի մուսուլմանական և հրեական թաղամասերից։ Կրակի հետևանքով զոհվել են հարյուրավոր տներ, 24 եկեղեցիներ, 28 դպրոցներ, բանկերի շենքեր, հյուպատոսություններ, հիվանդանոցներ։ Զոհերի անմիջական թիվը կրակից հայտնի չէ։
Կանտո, Ճապոնիա	1923 թվականի սեպտեմբերի 1	Հրդեհ, որը հաջորդել է Կանտոյի երկրաշարժին	Տոկիոյում, Յոկոհամայում, Յոկոսուկում և ևս 8 քաղաքներում աղետալի ավերածություններ են տեղի ունեցել. միայն Տոկիոյում այրվել է 300 հազար շենք և 360 կամուրջ։
Բերլին, Գերմանիա	1933 թվականի փետրվարի 27	Ռայխստագի հրդեհ	Այրվել է Ռայխստագը։ Այս սադրանքը թույլ է տվել նացիստներին սահմանափակել քաղաքացիական ազատությունները և սկսել կոմունիստների հալածանքները։
Կուրշա-2, ԽՍՀՄ	1936 թվականի օգոստոսի 3	Անտառային հրդեհից այրված Կուրշա-2 բնակավայրը։	1200 զոհ։
Ռոտերդամ, Նիդերլանդներ	1940 թվականի մայիսի 14	Ռմբակոծությունից հետո առաջացած բազմաթիվ հրդեհներ։	Զոհվել է մինչև 1000 մարդ։
Բոսթոն, ԱՄՆ	1942 թվականի նոյեմբերի 28	Հրդեհ «Կոկոսյան պուրակ» ակումբում	Զոհվել է 490 մարդ։
Լյուբեկ, Գերմանիա	1942 թվականի մարտի 28-29	Հրդեհներ ռմբակոծության հետևանքով։	Զոհվել է 301 մարդ, 3-ն անհետ կորել է, 783-ը վիրավորվել է, 15 000-ից ավելի անօթևան է մնացել։
Վոլգոգրադ, ԽՍՀՄ	1942	Ստալինգրադի ճակատամարտ, լյուֆտվաֆե ավիալետ	ավելի քան 40,000 զոհեր և 60,000 վիրավորներ, ավերվել է ավելի քան քաղաքի կեսը, հրդեհը վերածվել է հրե փոթորկի։
Համբուրգ, Գերմանիա	1943 թվականի հուլիսի 27-28	Գոմորի գործողություն, ավիանալետ	Մոտ 35000-45000 մարդ Է զոհվել, ավերվել է քաղաքի կենտրոնական մասը։
Մումբայ, Հնդկաստան	1944 թվականի ապրիլի 14	«Ֆորտ Սթայկին» շոգենավի պայթյուն	1376 զոհ, 2408 վիրավոր, ավերվել է նավահանգիստը և մի քանի քաղաքային թաղամասեր։
Դրեզդեն, Գերմանիա	1945 թվականի փետրվարի 13-15	Դրեզդենի ռմբակոծություն	25000-ից մինչև 40000 զոհ (որոշ գնահատականներով` 135000), վնասվել է քաղաքի զգալի մասը, պատմական կենտրոնը ամբողջովին ավերվել է։ Հրդեհը վերածվել է հրե փոթորկի։
Տոկիո, Ճապոնիա	1945 թվականի մարտի 10	Տոկիոյի ռմբակոծություն	80000-ից 100000 մարդ Է զոհվել։ Հրդեհը վերաճել է հրե փոթորկի։ Այն մենաավերիչ ոչ միջուկային ռմբակոծությունն էր։
Հիրոսիմա, Նագասակի, Ճապոնիա	1945 թվականի օգոստոսի 6	Հիրոսիմայի և Նագասակիի ատոմային ռմբակոծումներ	Քաղաքում բռնկված բազմաթիվ փոքր հրդեհները շուտով միավորվել են կրակի մրրիկի մեջ, որը գրավել է ավելի քան 11 կմ²-ը։ Զոհերի թիվը հայտնի չէ։
Մինսկ, ԽՍՀՄ	1946 թվականի հունվարի 3	Հրդեհ ՆԿԳԲ ակումբում	Պաշտոնապես` 27 զոհ, ոչ պաշտոնապես` ավելի քան հարյուր։
Տեխաս Սիթի, ԱՄՆ	1947 թվականի ապրիլի 16	Պայթյուն Տեխաս Սիթիում	1500 զոհ, 3,5 հազար վիրավոր, ոչնչացվել է քաղաքի 2/3-ը և քիմիական ու նավթավերամշակման արդյունաբերության 3/4-ը ։
Կարմիր Յար, ԽՍՀՄ	1956	Հրդեհ գյուղի ակումբում	36 մարդ Է զոհվել, նրանցից 30-ը` երեխաներ։
Էլբարուսովո, ԽՍՀՄ	1961 թվականի նոյեմբերի 5	Հրդեհ դպրոցում	110 մարդ Է զոհվել, որոնցից 106-ը` երեքից տասնհինգ տարեկան երեխաներ։
Իգարկա, ԽՍՀՄ	1962 թվականի հուլիսի 27	Հրդեհ Իգարի անտառահատման կոմբինատի պատրաստի արտադրանքի պահեստում։	Ոչնչացվել է 159,2 հազար մ³ փայտանյութ, այրվել է 65 բնակելի և վարչական շենք։
Կիրով, ԽՍՀՄ	1968 թվականի մայիսի 25	Պայթյուն և հրդեհ «Աշխատանքային ռեզերվներ» մարզադաշտում։	29-ը տեղում զոհվել է, վիրավորվել 88 մարդ, ավելի ուշ հիվանդանոցներում մահացել է ևս վեց մարդ։
Սեն Լորան դյու Պոն, Ֆրանսիա	1970 թվականի նոյեմբերի 2	Հրդեհ «Պոլիմերային դրախտ» ակումբում։	Ակումբի շրջապատը կարստային քարանձավի տեսքով էր։ Դահլիճի առաստաղին ու պատերին պենոապլաստ էր լցվել։ Հրդեհի հետևանքով զոհվել է 145 մարդ։
ԽՍՀՄ եվրոպական մաս	1972 թվականի ամառ	Անտառային հրդեհներ	Չորային ամռանը սկսվել են զանգվածային անտառային և տորֆային հրդեհներ։ Այրվել է 19 գյուղ, զոհվել է 104 մարդ։ Հրդեհը ոչնչացրել է մոտ 700 հազար հեկտար անտառ։
Սան Պաուլո, Բրազիլիա	1974 թվականի փետրվարի 1	Հրդեհ Joelma Building[en] շինությունում	Զոհվել է 179 մարդ, մոտ 300-ը վնասվածքներ են ստացել, մոտ 40 մարդ զոհվել է` դուրս նետվելով այրվող շենքի պատուհաններից։
Մոսկվա, ԽՍՀՄ	1977 թվականի փետրվարի 25	Հրդեհ «Ռոսիա» հյուրանոցում	Զոհվել է 42 մարդ։
Սան Կարլոս դե լա Ռապիտա, Իսպանիա	1978 թվականի հուլիսի 11	Հրդեհ Լոս Ալֆակեսի քեմփինգում	Հեղուկ գազով ավտոցիստեռնի պայթյունի հետևանքով 100 մարդ տեղում մահացել է, 115 մարդ մահացել է ավելի ուշ ստացված այրվածքներից։ 67 մարդ տարբեր աստիճանի այրվածքներ է ստացել։
Սամարայի մարզ ԽՍՀՄ	1980 թվականի սեպտեմբերի 20	Հրդեհ Մաշինիստով գյուղում	Հեղուկ գազով երկաթուղային ցիստեռնի արտահոսքի հետևանքով զոհվել է 41 մարդ, ևս մոտ 200-ը ստացել են տարբեր աստիճանի այրվածքներ և վնասվածքներ։
San Juanico, Մեքսիկա	1984	Պայթյուն և հրդեհ հեղուկացված ածխաջրածնային գազերի պահեստում։	Զոհվել է 500-ից մինչև 600 մարդ, 5000-ից մինչև 6000-ը այրվածքներ են ստացել։
Բրեդֆորդ, Միացյալ Թագավորություն	1985 թվականի մայիսի 11	Հրդեհ Բրադֆորդի մարզադաշտում։	Մարզադաշտի փայտե տրիբունաների բռնկման հետևանքով 56 մարդ Է զոհվել։
Պրիպյատ, ԽՍՀՄ	1986 թվականի ապրիլի 26	Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթար	Մարմանը մասնակցել է 69 հրշեջ, 14 միավոր տեխնիկա; Հրշեջների մեծ մասը ռադիացիայի մահացու չափաբաժին է ստացել;
Հերեբորն, ԳՖՀ	1987	Բենզատարի վթար և քաղաքային խոշոր հրդեհ։	Զոհվել է 40 մարդ։
Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիա	1987 թվականի նոյեմբերի 18	Հրդեհ «Քինգս Քրոսս Սենտ Պանկրաս» կայարանում։	Զոհվել է 31 մարդ։
Սանկտ Պետերբուրգ, СССР	1988 թվականի փետրվարի 14-15	Հրդեհ ԽՍՀՄ Գիտությունների ակադեմիայի գրադարանում	Զոհեր և տուժածներ չեն եղել։ Կրակի մեջ այրվել են 1922-1953 թվականների թերթերի բոլոր կապոցները (թերթի ամբողջ ֆոնդի 1/3-ը), ինչպես նաև շուրջ 300 հազար գիրք։ Հրդեհի և դրա մարման հետևանքով լրջորեն տուժել է 3,5 մլն միավոր պահեստ։
Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն	1988 թվականի հուլիսի 6-7	Piper Alpha	Նավթային հարթակում պայթյունը և հրդեհը հանգեցրել են 165 մարդու մահվան և նավթի հարթակի լիակատար ոչնչացմանը։
Լիսաբոն, Պորտուգալիա	1988 թվականի օգոստոսի 25	Հրդեհ Շիադու շրջանում	Հրդեհը գրեթե ոչնչացրել Է Լիսաբոնի պատմամշակութային կենտրոնի Շիադու շրջանը։
Ուֆա, ԽՍՀՄ	1989 թվականի հունիսի 3	Հրդեհ երկաթուղու վրա։	Գազատարային խառնուրդի պայթյունի հետևանքով գազատարի արտահոսքից երկու մարդատար գնացքների հատման ժամանակ Ուֆայի երկաթուղային աղետի ժամանակ զոհվել է 575 մարդ (այլ տվյալներով 645), որոնցից 181-ը երեխաներ, վիրավորվել են ավելի քան 600-ը։
Սկագերակ, Նորվեգիա	1990 թվականի ապրիլի 7	Հրդեհ Սկանդինավիան Սթար լաստանավում	Զոհվել է 158 մարդ, ավելի քան 320-ը տարբեր աստիճանի վնասվածքներ են ստացել։ Այդ լաստանավը դարձել է ոչ պիտանի շահագործման համար։
Լենինգրադ, ԽՍՀՄ	1991 թվականի փետրվարի 23	Հրդեհ «Լենինգրադ» հյուրանոցում	Զոհվել է 16 մարդ, այդ թվում` հրշեջ պահպանության 9 աշխատակից։
Սարաևո, Բոսնիա և Հերցեգովինա	1992 թվականի օգոստոսի 25	Հրդեհ քաղաքապետարանում	Սարաևի պաշարման ժամանակ շենքում գտնվող գրադարանը հրկիզվել է։ Զոհվել է 1 մարդ, 1500 հազար հատորներից և ավելի քան 155 հազար հազվագյուտ գրքերից ու ձեռագրերից մեծ մասը այրվել են, շուրջ 700 ձեռագրեր և ինկունաբուլ, ինչպես նաև 19-րդ դարի մշակութային վերածննդի բոսնիական հրատարակությունների եզակի հավաքածուն գողացել են։
Բրատսկ, Ռուսաստան	1992 թվականի հունիսի 19	Հրդեհ օդանավակայանում	Ոչ սթափ օպերատորի մեղքով տեղի է ունեցել լցավորման խողովակի անջատում և կերոսինի բռնկում։ Արդյունքում զոհվել է 1 մարդ, այրվել է 2 Տու-154 ինքնաթիռ։
Նաբերեժնիե Չելնի, Ռուսաստան	1993 թվականի ապրիլի 14	Հրդեհ ԿԱՄԱԶ շարժիչների գործարանում	Ամբողջությամբ ոչնչացվել են արտադրական կորպուսը և բոլոր տեխնոլոգիական սարքավորումները։
Կարամայ, Չինաստան	1994 թվականի դեկտեմբերի 8	Մանկական ներկայացման ժամանակ հրդեհ է բռնկվել Կարամայի շրջանի բարեկամության սրահում։	Զոհվել է 323 մարդ, որից 288-ը` երեխաներ։
Հարյանա, Հնդկաստան	1995 թվականի դեկտեմբերի 23	Հրդեհ դպրոցում	Զոհվել է 360 մարդ։
Սամարա, Ռուսաստան	1999 թվականի փետրվարի 10	Հրդեհ Սամարայի շրջանի Ներքին գործերի գլխավոր վարչության շենքում	Զոհվել են ոստիկանության 57 աշխատակիցներ։
Մոնբլան, Ֆրանսիա	1999 թվականի մարտի 24	Հրդեհ Մոնբլանի թունելում	Զոհվել է 39 մարդ։
XXI դարի հրդեհներ
Մոսկվա, Ռուսաստան	2000 թվականի օգոստոսի 27	Օստանկինի հեռուստաաշտարակի էլեկտրական անսարքություն	3 զոհ, Մոսկվայի և Մերձմոսկովյան 16 միլիոն բնակիչները երեք օրով մնացել են անմխիթար վիճակում։
Կապրուն, Ավստրիա	2000 թվականի նոյեմբերի 11	Աղետ Կապրուն գյուղում	Հրդեհ ճոպանուղում։ Զոհվել է 155 մարդ։
Նյու Յորք, ԱՄՆ	2001 թվականի սեպտեմբերի 11	Սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումներ	2977 մարդ զոհվել է, մոտ 6300-ը` վիրավորվել։ Ահաբեկչության ժամանակ փլվել է 3 շենք և Սուրբ Նիկոլայ եկեղեցին, իսկ մի քանի այլ շենքեր Ավելի ուշ քանդվել են։ Պենտագոնի մի քանի բլոկներ ավերվել և վերականգնվել են։ Բուշը պատերազմ է հայտարարել Աֆղանստանին։
Ուեստ Ուորիկ, Ռոդ Այլենդ, ԱՄՆ	2003 թվականի փետրվարի 20	Հրդեհ «Station» ակումբում	Հրդեհի հետևանքով զոհվել է 100 մարդ, տուժել 230 մարդ։
Ասունսյոն, Պարագվայ	2004 թվականի օգոստոսի 1	Հրդեհ Ycuá Bolaños սուպերմարկետում	Հրդեհի հետևանքով զոհվել է 396 մարդ, ավելի քան 500-ը վնասվածքներ են ստացել։
Բուենոս Այրես, Արգենտինա	2004 թվականի դեկտեմբերի 20	Հրդեհ «Կրոմանիոնի Հանրապետություն» գիշերային ակումբում։	194 մարդ Է զոհվել, առնվազն 1432-ը` վիրավորվել։ Արգենտինայի նորագույն պատմության մեջ ամենամեծ աղետն է։
Թայչջուն, Թայվան	2005 թվականի փետրվարի 26	Հրդեհ Ցզինշա սուպերմարկետում (Ոսկե ավազ)։	Հրդեհից մեկ ժամ անց կրակը ծածկել է 25-հարկանի շենքի վերին հարկերը։ Շենքի հրե ծուղակում առնվազն 20 մարդ է եղել։ Նրանց մեծ մասը տարհանվել է ուղղաթիռների օգնությամբ։ Զոհվել է 2 մարդ` շենքի անվտանգության աշխատակիցը և հրշեջներից մեկը։
Ուխտա, Ռուսաստան	2005 թվականի հուլիսի 11	Հրդեհ «Պասաժ» առևտրի կենտրոնում	Հրդեհի հետևանքով 25 մարդ Է զոհվել, 10-ը` վիրավորվել։
Վլադիվոստոկ, Ռուսաստան	2006 թվականի հունվարի 16	Սբերբանկի հրդեհը Վլադիվոստոկում	ինը զոհ, մոտ 20 մարդ վիրավորվել է։
Մոսկվա, Ռուսաստան	2009 թվականի մայիաի 9-ի գիշերվանից մինչև մայիսի 10	Գազատարի պայթյուն Մոսկվայում (2009)	Կրակի բարձրությունը հասել է 100 մետրի, մոտակա գերեզմանոցում ծառեր են վառվել և հալվել են հուշարձանները, կրակի լեզուները տեսանելի են եղել ավելի քան 50 կիլոմետր հեռավորության վրա։ Տուժել է 5 մարդ։
Պերմ, Ռուսաստան	2009 թվականի դեկտեմբերի 4-ի գիշերվանից մինչև դեկտեմբերի 5-ը	Հրդեհ «Կաղ ձի» ակումբում»։	Ակումբի ծննդյան օրվա տոնակատարությանը հրատեխնիկայի անզգույշ օգտագործման պատճառով տեղի է ունեցել հրդեհ։ Այցելուների ճնշող մեծամասնությունը խեղդվել կամ թունավորվել է այրման արտադրանքից։ Զոհվել է 156 մարդ, մոտ հարյուր մարդ տուժել է։ Սա զոհերի քանակով ամենամեծ հրդեհն է ժամանակակից Ռուսաստանում։
Մեքսիկական ծոց, ԱՄՆ	2010 թվականի ապրիլի 20	Deepwater Horizon նավթային պլատֆորմի պայթյուն	Համաշխարհային պատմության մեջ խոշորագույն տեխնածին աղետներից մեկն է։ Նավթի արտահոսքի հետևանքով Մեքսիկական ծոցի ափերի ավելի քան 171 մղոն է աղտոտվել։ Ավելի քան 57,000 քմ մղոն տարածքում արգելվել է իրականացնել ձկնորսական գործունեությունը։ Ենթադրվում է, որ Պարսից ծոցի ջրերում 800 000 բարել նավթ է հայտնվել։ Հրդեհի հետևանքով զոհվել է 13 մարդ (նրանցից երկուսը` հետևանքների վերացման ժամանակ), ևս 17 մարդ տուժել է։
Աբադան, Թուրքմենստան	2011 թվականի հուլիսի 7-8	Հրդեհ Աբադանի ռազմական պահեստում	Հրդեհը ուղեկցվել է զինամթերքի պայթյուններով։ Տարբեր տվյալներով զոհվել է 15-ից 1300 մարդ։ Հավաստի տեղեկություններ գրեթե չկան։
Դաքքա, Բանգլադեշ 2012 թվականի նոյեմբերի 24	Հրդեհ Դաքքայում	Հրդեհի հետևանքով զոհվել է 117 մարդ, ևս շուրջ 200-ը տուժել են։
Օդեսսա, Ուկրաինա	2014 թվականի մայիսի 2	Հրդեհ Արհմիությունների տանը	Ըստ ուկրաինական պաշտոնական տվյալների` զոհվել է 42 մարդ (այդ թվում 4-ը` հիվանդանոցում)։
Մոսկվա, Ռուսաստան	2015 թվականի հունվարի 30	Հրդեհ ԻՆԻՈՆ ՌԳԱ գրադարանում	Զոհեր և տուժածներ չեն եղել, ըստ ՌԳԱ նախագահ Վլադիմիր Ֆորտովի նախնական գնահատականի` հրդեհի հետևանքով կորցրել է գրադարանային ֆոնդերի 20 % -ը. հայտնաբերվել են հրդեհից հափշտակության փաստեր։
Կազան, Ռուսաստան	2015 թվականի մարտի 11	Հրդեհ «Ծովակալ» առևտրի կենտրոնում	Հրդեհի հետևանքով 19 մարդ է զոհվել, ևս 70-ը` վիրավորվել։
Գլեվախա, Ուկրաինա	2015 թվականի հունիսի 8	Հրդեհ Կիևի մերձակա նավթաբազայում	Հրդեհի հետևանքով զոհվել է 6 մարդ, ևս 15-ը տուժել են։ Հրդեհը մարելու ժամանակ այրվել են մի քանի հրշեջ մեքենաներ։ Մի քանի օրվա ընթացքում այրվել է նավթամթերքի մոտ երկու երրորդը։
Բուխարեստ, Ռումինիա	2015 թվականի հոկտեմբերի 30	Հրդեհ Colectiv ակումբում	Հրդեհի հետևանքով զոհվել է 58 մարդ, ևս 160-ը տուժել են։
Պարավուր, Հնդկաստան	2016 թվականի ապրիլի 10	Հրդեհ Պուտտինգալ տաճարում	Հրդեհի հետևանքով զոհվել է ավելի քան 110 մարդ, ավելի քան 350-ը տուժել են։ Ամբողջությամբ ոչնչացվել է Պուտտինգալ տաճարը։
Թեհրան, Իրան	2017 թվականի հունվարի 19	Հրդեհ և փլուզում Պլասկո առևտրի կենտրոնում	Հրդեհին հաջորդած շենքի փլուզման հետևանքով զոհվել է ավելի քան 20 հրշեջ, տուժել է ավելի քան 200 մարդ։
Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն	2017 թվականի հունիսի 14	Հրդեհ Grenfell Tower-ում	Հրդեհի հետևանքով 71 մարդ Է զոհվել։
Դոնի Ռոստով, Ռուսաստան	2017 թվականի օգոստոսի 21	Հրդեհ Դոնի Ռոստովում	Հրդեհի հետևանքով զոհվել է 1 մարդ, տուժել` 650-ը։ Հրդեհի պատճառը քաղաքի կենտրոնական մասում հրկիզումն է, որը ոչնչացրել է մոտ 120 շինություն։ Մեղավորները հայտնի չեն։
Կեմերովո, Ռուսաստան	2018 թվականի մարտի 25	Հրդեհ Ձմեռային բալ առևտրա-ժամանցային կենտրոնում	Զոհվել է 60 մարդ, այդ թվում` 41 երեխա։
Սան Պաուլո, Բրազիլիա	2018 թվականի մայիսի 1	Հրդեհ Wilton Paes de Almeida շենքում	Ամբողջությամբ փլուզվել է 24 հարկանի շենքը։
Ռիո դե Ժանեյրո, Բրազիլիա	2018 թվականի սեպտեմբերի 2	Բրազիլիայի ազգային թանգարանի հրդեհ	Հրդեհն ընդգրկել Է Բրազիլիայի ազգային թանգարանի շենքի բոլոր երեք հարկերը։ Մարդիկ չեն տուժել, սակայն կրակը ոչնչացրել է թանգարանի գրեթե ողջ հավաքածուն, որը կազմում էր մինչև 20 մլն ցուցանմուշներ։
Կալիֆորնիա, ԱՄՆ	2018 թվականի հունիս-նոյեմբեր	Կալիֆոռնիայի անտառային հրդեհներ (2018)	Անտառային հրդեհ Կալիֆորնիա նահանգում. զոհվել է 101 մարդ, այրվել է ավելի քան 22,7 հազար շինություն։
Փարիզ, Ֆրանսիա	2019 թվականի ապրիլի 15	Հրդեհ Փարիզի Աստվածամոր տաճարում	Հրդեհն ամբողջությամբ ծածկել է Շպիլ տաճարը։ Տաճարի տանիքը և ժամացույցը փլվել են, ինտերիերն ամբողջությամբ այրվել է։ Մարդիկ չեն տուժել։
Մոսկվա, Ռուսաստան	մայիսի 5 2019	SSJ 100-ի ավիավթար Շերեմետևո օդանավակայանում	Օդանավի պոչային հատվածի բռնկման հետևանքով 41 մարդ Է զոհվել։
Սիբիր, Ռուսաստան	2019 թվականի հուլիս-սեպտեմբեր	Անտառային հրդեհներ Սիբիրում (2019)	Ռուսաստանի մի քանի շրջաններում (ամենից շատ Յակուտիայում, Կրասնոյարսկի երկրամասում և Իրկուտսկի մարզում) անտառային հրդեհ է բռնկվել։ Հրդեհում այրվում է գրեթե 2.8 մլն հեկտար անտառ (28 000 կմ²), ինչը գրեթե 5 անգամ ավելի է, քան 2011 թվականին անտառի բռնկման ժամանակ։
Ավստրալիա	2019 թվականի հոկտեմբեր-2020 թվականի փետրվար	Անտառային հրդեհներ Ավստրալիայում (2019-2020)	Ոչնչացվել է ավելի քան 5 մլն հեկտար անտառ, այրվել է ավելի քան 1000 տուն, զոհվել է 33 մարդ։

• 
  Օստանկինի հեռուստաաշտարակի հրդեհը 2000 թվականի օգոստոսին
• 
  Կատրինա փոթորկից հետո Նոր Օռլեանի հրդեհ