Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Չիկագո (այլ կիրառումներ)

Չիկագո (անգլ.՝ Chicago, կարդ.՝ Լսել Շիքագո), քաղաք Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Իլինոյս նահանգում։

Բնակավայր
Չիկագո
անգլ.՝ City of Chicago[1]
Դրոշ Զինանշան


Urbs In Horto I Will
ԵրկիրԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
Մակերես606,424 կմ²
ԲԾՄ179 մետր
Պաշտոնական լեզուանգլերեն
Բնակչություն2 746 388 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[2]
Ժամային գոտիUTC-6 և UTC-5
Հեռախոսային կոդ872, 312 և 773
Փոստային դասիչ60601–60827
Պաշտոնական կայքchicago.gov(անգլ.)
Չիկագո (ԱՄՆ)##
Չիկագո (ԱՄՆ)

Քաղաքը երկրի երկրորդ խոշոր ֆինանսական կենտրոնն է (Նյու Յորքից հետո) և Հյուսիսային Ամերիկայի խոշորագույն տրանսպորտային հանգույցը։ Գտնվում է Միչիգան լճի հարավարևմտյան ափին, Իլինոյս նահանգում։ Վարչական կենտրոնը Կուկ շրջանն է։

Չիկագոյի բնակչությունը (2014 թվականի դրությամբ) կազմում էր 2 722 389 մարդ։ Չիկագոյի ագլոմերացիան (տարբեր արվարձանների հետ միասին) կոչվում է «Մեծ Չիկագո» կամ «Չիկագո Երկիր» (անգլ.՝ Chicagoland, անվանումն առաջարկել է Chicago Tribune թերթը 20-րդ դարի սկզբին)։ Ագլոմերացիայում բնակվում է 9 551 031 մարդ։ Այն բնակչության թվով երկրում 37-րդ տեղն է զբաղեցնում։

Չիկագոն նաև համարվում է Միջին Արևմուտքի տնտեսական, արդյունաբերական, տրանսպորտային և մշակութային մայրաքաղաքը։ Ոչ պաշտոնապես այն նաև անվանում են «Երկրորդ Քաղաք» և «Քամիների քաղաք»։ Առաջին անգամ Չիկագոն անվանվել է «Քամիների քաղաք» 1858 թվականին «Chicago Tribune» թերթի հոդվածում։

Պատմություն խմբագրել

17-19-րդ դարեր խմբագրել

 
Չիկագոյի մեծ հրդեհի պատկերը
 
Գրառում, որտեղ Չիկագոն առաջին անգամ կոչվել է «Քամիների քաղաք»։

1674 թվականին ժամանակակից Չիկագոյի տեղում ֆրանսիացի ճիզվիտ Ժակ Մարքետի կողմից հիմնադրվել է միսիոներական կետ։

Չիկագոն քարտեզի վրա ի հայտ է եկել 1833 թվականին, որպես 350 բնակչություն ունեցող գյուղ[3]։ «Չիկագո» անվանումն իրենից ներկայացնում է ֆրանսիացիների կողմից տեղական հնդկացիական լեզվի «shikaakwa» բառի փոփոխված բառ, որը թարգմանաբար նշանակում է «վայրի սոխ» կամ «սխտոր»[4][5][6][7]։

1837 թվականին Չիկագոն քաղաքի կարգավիճակ է ստացել, իսկ արդեն 1840 թվականին բնակչությունը կազմել է ավելի քան 4 հազար մարդ։ Գրավելով հարմար աշխարհագրական դիրք ԱՄՆ-ի արևմուտքի և արևելքի միջև, Չիկագոն շատ արագ դառնում է երկրի տրանսպորտային հանգույցը, ինչն իր հերթին զարգացնում է քաղաքի արդյունաբերությունը, ինչպես նաև գրանվում է ներգաղթյալների աճ։ 1856 թվականին քաղաքային մունիցիպալիտետը հավանություն է տվել ԱՄՆ-ում առաջին կոյուղու կառուցման նախագիծը[8]։

1871 թվականին քաղաքի մեծ մասն այրվել է Չիկագոյի մեծ հրդեհի ժամանակ։ Դա հնարավորություն տվեց վերակառուցել քաղաքը և առիթ է հանդիսացել ԱՄՆ-ում նոր շինարարական բումի համար, ինչը հանգեցրեց նրան, որ քաղաքը դարձել է ԱՄՆ-ի ճարտարապետական կենտրոն[9]։

Ֆիզիկաաշխարհագրական բնութագիր խմբագրել

Աշխարհագրական դիրք խմբագրել

Չիկագոն տեղակայված է Իլինոյս նահանգի հյուսիս-արևելքում, Միչիգան լճի հարավարևմտյան ափին։ Քաղաքը գտնվում է Չիկագո գետի Կալումետ գետի ափերին։ Չիկագոյի սանիտարա-նավային ջրանցքը միացնում է Չիկագո գետը Դես Փլեյնս գետի հետ, որը հոսում է քաղաքի միջով։ Նախկինում նավարկության համար օգտագործվում էր Չիկագո գետը, իսկ այժմ այդ նպատակներով հիմնականում օգտագործվում է Միչիգան լիճը։

Կլիմա խմբագրել

Չիկագոն գտնվում է խոնավ ցամաքային կլիմայական գոտում (ըստ Կյոպենի կլիմաների դասակարգման՝ Dfa)։ Ամառը երկարատև է և անձրևոտ, խոնավ և շոգ, ձմեռը համեմատաբար ցուրտ է, բայց կարճատև և փոփոխական։ Հուլիսի օրական միջին ջերմաստիճանը կազմում է 23,3˚C, հունվարին՝ -4,6˚C։

  • Տեղումների տարեկան քանակը կազմում է 940 մմ։
  • Օդի տարեկան միջին քանակությունը՝ 9,9˚C
  • Քամու միջին արագությունը՝ 4,3 մ/վ
  • Օդի հարաբերական խոնավությունը՝ 71%


Քույր քաղաքներ խմբագրել

Չիկագոն ունի 27 քույր-քաղաք.[18]։

Քաղաք-գործընկերներ

Չիկագոյի համայնապատկերներ խմբագրել

Չիկագոյի համայնապատկեր


Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. https://www.chicago.gov/city/en/about/history.html
  2. 2020 թվականի ԱՄՆ մարդահամար / United States Census Bureau
  3. «Timeline: Early Chicago History». Chicago: City of the Century. WGBH Educational Foundation And Window to the World Communications, Inc. 2003. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 26-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 26-ին.
  4. "Origin of the word Chicago"// History of Chicago, A. T. Andreas, Chicago (1884) pp 37–38.
  5. Swenson, John F. (Winter 1991). «Chicagoua/Chicago: The origin, meaning, and etymology of a place name». Illinois Historical Journal. 84 (4): 235–248. ISSN 0748-8149. OCLC 25174749.
  6. McCafferty, Michael (2001 թ․ դեկտեմբերի 21). «"Chicago" Etymology». The LINGUIST List. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  7. McCafferty, Michael (Summer 2003). «A Fresh Look at the Place Name Chicago». Journal of the Illinois State Historical Society. Illinois State Historical Society. 96 (2). ISSN 1522-1067. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  8. «Chicago Daily Tribune, Thursday Morning, February 14». Jonathanriley.net. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 4-ին.
  9. Bruegmann, Robert (2004—2005). Built Environment of the Chicago Region. Encyclopedia of Chicago (online version).
  10. «Station Name: IL CHICAGO MIDWAY AP». National Climatic Data Center. Վերցված է 2013-03-12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  11. 11,0 11,1 «NowData - NOAA Online Weather Data». NWS Romeoville, IL. Վերցված է 2016-04-18-ին.
  12. «Top 20 Weather Events of the Century for Chicago and Northeast Illinois 1900–1999». NWS Romeoville, IL. Վերցված է 2014-06-16-ին.
  13. «CHICAGO MIDWAY AP 3 SW, ILLINOIS». Western Regional Climate Center. Վերցված է 2014-06-12-ին.
  14. History of the Chicago and Rockford weather observation sites
  15. ThreadEx
  16. «Station Name: IL CHICAGO OHARE INTL AP». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2013-03-18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  17. «Chicago/O'Hare, IL Climate Normals 1961-1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է May 14, 2013-ին.
  18. Chicago Sister Cities (անգլ.)
  19. Փարիզի քաղաք-գործընկերները Արխիվացված 2010-01-22 Wayback Machine (ֆր.)