HS Disambig.svg Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Չիկագո (այլ կիրառումներ)

Չիկագոն (անգլ.՝ Chicago, կարդ.՝ Լսել Շիքագո), քաղաք Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Իլինոյս նահանգում։

Բնակավայր
անգլ.՝ City of Chicago[1]
Դրոշ Զինանշան
Flag of Chicago, Illinois.svg Coat of arms of Chicago.svg


Urbs In Horto I Will
2010-02-19 3000x2000 chicago skyline.jpg
ԵրկիրԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
Հիմնադրված էօգոստոսի 12, 1833 և մարտի 4, 1837 թ.
Մակերես606,424 կմ²
ԲԾՄ179 մետր
Պաշտոնական լեզուանգլերեն
Բնակչություն2 746 388 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[2]
Ժամային գոտիUTC-6 և UTC-5
Հեռախոսային կոդ872, 312 և 773
Փոստային դասիչ60601–60827, 60601, 60827, 60655, 60603, 60607, 60613, 60620, 60622, 60626, 60628, 60631, 60633, 60634, 60641, 60642, 60644, 60646, 60652, 60657, 60659, 60662, 60664, 60667, 60672, 60676, 60681, 60684, 60689, 60685, 60688, 60693, 60696, 60700, 60703, 60708, 60713, 60716, 60719, 60723, 60726, 60729, 60732, 60734, 60735, 60736, 60738, 60741, 60745, 60750, 60752, 60754, 60758, 60763, 60766, 60768, 60770, 60773, 60776, 60782, 60786, 60789, 60791, 60793, 60796, 60798, 60802, 60807, 60809, 60811, 60813, 60818, 60820, 60821, 60826, 60602, 60606, 60610, 60616, 60621, 60627, 60632, 60637, 60639, 60643, 60648, 60650, 60656, 60661, 60665, 60670, 60674, 60678, 60687, 60690, 60692, 60697, 60702, 60707, 60712, 60720, 60727, 60737, 60742 և 60624
Պաշտոնական կայքchicago.gov(անգլ.)
##Չիկագո (ԱՄՆ)
Red pog.png

Քաղաքը երկրի երկրորդ խոշոր ֆինանսական կենտրոնն է (Նյու Յորքից հետո) և Հյուսիսային Ամերիկայի խոշորագույն տրանսպորտային հանգույցը։ Գտնվում է Միչիգան լճի հարավարևմտյան ափին, Իլինոյս նահանգում։ Վարչական կենտրոնը Կուկ շրջանն է։

Չիկագոյի բնակչությունը (2014 թվականի դրությամբ) կազմում էր 2 722 389 մարդ։ Չիկագոյի ագլոմերացիան (տարբեր արվարձանների հետ միասին) կոչվում է «Մեծ Չիկագո» կամ «Չիկագո Երկիր» (անգլ.՝ Chicagoland, անվանումն առաջարկել է Chicago Tribune թերթը 20-րդ դարի սկզբին)։ Ագլոմերացիայում բնակվում է 9 551 031 մարդ։ Այն բնակչության թվով երկրում 37-րդ տեղն է զբաղեցնում։

Չիկագոն նաև համարվում է Միջին Արևմուտքի տնտեսական, արդյունաբերական, տրանսպորտային և մշակութային մայրաքաղաքը։ Ոչ պաշտոնապես այն նաև անվանում են «Երկրորդ Քաղաք» և «Քամիների քաղաք»։ Առաջին անգամ Չիկագոն անվանվել է «Քամիների քաղաք» 1858 թվականին «Chicago Tribune» թերթի հոդվածում։

ՊատմությունԽմբագրել

17-19-րդ դարերԽմբագրել

 
Չիկագոյի մեծ հրդեհի պատկերը
 
Գրառում, որտեղ Չիկագոն առաջին անգամ կոչվել է «Քամիների քաղաք»։

1674 թվականին ժամանակակից Չիկագոյի տեղում ֆրանսիացի ճիզվիտ Ժակ Մարքետի կողմից հիմնադրվել է միսիոներական կետ։

Չիկագոն քարտեզի վրա ի հայտ է եկել 1833 թվականին, որպես 350 բնակչություն ունեցող գյուղ[3]։ «Չիկագո» անվանումն իրենից ներկայացնում է ֆրանսիացիների կողմից տեղական հնդկացիական լեզվի «shikaakwa» բառի փոփոխված բառ, որը թարգմանաբար նշանակում է «վայրի սոխ» կամ «սխտոր»[4][5][6][7]։

1837 թվականին Չիկագոն քաղաքի կարգավիճակ է ստացել, իսկ արդեն 1840 թվականին բնակչությունը կազմել է ավելի քան 4 հազար մարդ։ Գրավելով հարմար աշխարհագրական դիրք ԱՄՆ-ի արևմուտքի և արևելքի միջև, Չիկագոն շատ արագ դառնում է երկրի տրանսպորտային հանգույցը, ինչն իր հերթին զարգացնում է քաղաքի արդյունաբերությունը, ինչպես նաև գրանվում է ներգաղթյալների աճ։ 1856 թվականին քաղաքային մունիցիպալիտետը հավանություն է տվել ԱՄՆ-ում առաջին կոյուղու կառուցման նախագիծը[8]։

1871 թվականին քաղաքի մեծ մասն այրվել է Չիկագոյի մեծ հրդեհի ժամանակ։ Դա հնարավորություն տվեց վերակառուցել քաղաքը և առիթ է հանդիսացել ԱՄՆ-ում նոր շինարարական բումի համար, ինչը հանգեցրեց նրան, որ քաղաքը դարձել է ԱՄՆ-ի ճարտարապետական կենտրոն[9]։

Ֆիզիկաաշխարհագրական բնութագիրԽմբագրել

Աշխարհագրական դիրքԽմբագրել

Չիկագոն տեղակայված է Իլինոյս նահանգի հյուսիս-արևելքում, Միչիգան լճի հարավարևմտյան ափին։ Քաղաքը գտնվում է Չիկագո գետի Կալումետ գետի ափերին։ Չիկագոյի սանիտարա-նավային ջրանցքը միացնում է Չիկագո գետը Դես Փլեյնս գետի հետ, որը հոսում է քաղաքի միջով։ Նախկինում նավարկության համար օգտագործվում էր Չիկագո գետը, իսկ այժմ այդ նպատակներով հիմնականում օգտագործվում է Միչիգան լիճը։

ԿլիմաԽմբագրել

Չիկագոն գտնվում է խոնավ ցամաքային կլիմայական գոտում (ըստ Կյոպենի կլիմաների դասակարգման՝ Dfa)։ Ամառը երկարատև է և անձրևոտ, խոնավ և շոգ, ձմեռը համեմատաբար ցուրտ է, բայց կարճատև և փոփոխական։ Հուլիսի օրական միջին ջերմաստիճանը կազմում է 23,3˚C, հունվարին՝ -4,6˚C։

  • Տեղումների տարեկան քանակը կազմում է 940 մմ։
  • Օդի տարեկան միջին քանակությունը՝ 9,9˚C
  • Քամու միջին արագությունը՝ 4,3 մ/վ
  • Օդի հարաբերական խոնավությունը՝ 71%


Քույր քաղաքներԽմբագրել

Չիկագոն ունի 27 քույր-քաղաք.[18]։

Քաղաք-գործընկերներ

Չիկագոյի համայնապատկերներԽմբագրել

Չիկագոյի համայնապատկեր


ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. https://www.chicago.gov/city/en/about/history.html
  2. 2020 United States Census / United States Census Bureau
  3. «Timeline: Early Chicago History»։ Chicago: City of the Century։ WGBH Educational Foundation And Window to the World Communications, Inc.։ 2003։ Արխիվացված օրիգինալից 2009-05-26-ին։ Վերցված է 2009-05-26 
  4. "Origin of the word Chicago"// History of Chicago, A. T. Andreas, Chicago (1884) pp 37–38.
  5. Swenson, John F. (Winter 1991)։ «Chicagoua/Chicago: The origin, meaning, and etymology of a place name»։ Illinois Historical Journal 84 (4): 235–248։ ISSN 0748-8149։ OCLC 25174749 
  6. McCafferty, Michael (դեկտեմբերի 21, 2001)։ «"Chicago" Etymology»։ The LINGUIST List։ Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 22 
  7. McCafferty Michael (Summer 2003)։ «A Fresh Look at the Place Name Chicago»։ Journal of the Illinois State Historical Society (Illinois State Historical Society) 96 (2)։ ISSN 1522-1067։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 5-ին։ Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 22 
  8. «Chicago Daily Tribune, Thursday Morning, February 14»։ Jonathanriley.net։ Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 31-ին։ Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 4 
  9. Bruegmann, Robert (2004—2005). Built Environment of the Chicago Region. Encyclopedia of Chicago (online version).
  10. «Station Name: IL CHICAGO MIDWAY AP»։ National Climatic Data Center։ Վերցված է 2013-03-12 
  11. 11,0 11,1 «NowData - NOAA Online Weather Data»։ NWS Romeoville, IL։ Վերցված է 2016-04-18 
  12. «Top 20 Weather Events of the Century for Chicago and Northeast Illinois 1900–1999»։ NWS Romeoville, IL։ Վերցված է 2014-06-16 
  13. «CHICAGO MIDWAY AP 3 SW, ILLINOIS»։ Western Regional Climate Center։ Վերցված է 2014-06-12 
  14. History of the Chicago and Rockford weather observation sites
  15. ThreadEx
  16. «Station Name: IL CHICAGO OHARE INTL AP»։ National Oceanic and Atmospheric Administration։ Վերցված է 2013-03-18 
  17. «Chicago/O'Hare, IL Climate Normals 1961-1990»։ National Oceanic and Atmospheric Administration։ Վերցված է May 14, 2013 
  18. Chicago Sister Cities (անգլ.)
  19. Փարիզի քաղաք-գործընկերները Archived 2010-01-22 at the Wayback Machine. (ֆր.)