Կարլ Ռոսսի
Կարլ Իվանովիչ Ռոսսի (դեկտեմբերի 18 (29), 1775[1] կամ դեկտեմբերի 18 (29), 1777[2], Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն - ապրիլի 6 (18), 1849[1][2], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3][1]), ռուս ճարտարապետ, ուշ կլասիցիզմի ներկայացուցիչ։
| Կարլ Ռոսսի | |
|---|---|
 Կարլ Իվանովիչ Ռոսսի | |
| Ի ծնե | Carlo di Giovanni Rossi |
| Ծնվել է | 1775, դեկտեմբերի 18 (29) |
| Ծննդավայր | Նեապոլ |
| Մահացել է | 1849, ապրիլի 6 (18) |
| Վախճանի վայր | Սանկտ-Պետերբուրգ |
| Ազգություն | ռուս |
| Ոճ(եր) | Ամպիր, կլասիցիզմ |
| Կրթություն | Սուրբ Պետրոսի դպրոց |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Ելագին պալատ, Գլխավոր շտաբի շենք, Ալեքսանդրինյան թատրոն և Միխայլովսկի պալատ |
| Պարգևներ |  և  |
 Carlo Rossi (architect) Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
1796 թվականից աշխատել է Ռուսաստանում գործող իտալացի ճարտարապետ Վ․ Ֆ․ Բրեննայի մոտ։ 1802-1803 թվականներին սովորել է Իտալիայում։ 1809 թվականից աշխատել է Մոսկվայում և Տվերում, 1815 թվականից՝ Պետերբուրգում, 1816 թվականից՝ Կառուցման և ջրաբաշխական աշխատանքների կոմիտեի գլխավոր ճարտարապետներից։ Այդ ժամանակից սկսվել է Ռոսսիի ստեղծագործական ծաղկման շրջանը, որի ընթացքում կերտվել են Պետերբուրգի կենտրոնը կերպավորող մի շարք ճարտարապետական անսամբլներ, որոնք XIX դարի ռուսական կլասիցիզմի քաղաքաշինության գագաթնակետն են։ Ռոսսին կառուցել է Ելագինի կղզու պալատա-պարտեզային համալիրը (1818-1822 թթ.), Միխայլովյան պալատը (1819-1825 թթ., այժմ՝ Ռուսական թանգարան), իր նախագծով իրագործել նույնանուն հրապարակի շինարարությունը, մարտակառքով պսակված կրկնակի հաղթակամարով գլխավոր շտաբի շենքով (1819-1829 թթ.) ավարտել Դվորցովայա հրապարակի անսամբլը։ 1816-1834 թվականներին Ռոսսին կերտել է Պետերբուրգի կենտրոնի լավագույն անսամբլներից մեկը, որն ընդգրկում է Ալեքսանդրյան թատրոնը (1832, այժմ՝ Լենինգրադի Ալեքսանդր Սերգեևիչ Պուշկինի անվան Դրամայի պետական ակադեմիական թատրոն), Թատերական փողոցը (այժմ՝ ճարտարապետ Ռոսսիի անվան), Ալեքսանդրյան (այժմ՝ Օստրովսկու անվան) և Չեռնիշովի կամրջի (այժմ՝ Լոմոնոսովի անվան) հրապարակները։ Վերջին խոշոր գործով՝ Սենատի և Սինոդի շենքերով (1829-1834 թթ.) Ռոսսին ամբողջացրել է Սենատի (այժմ՝ Դեկաբրիստների) հրապարակի ձևավորումը։ Ամպիրի տարբերակի ռուս ստեղծողներից Ռոսսիին բնորոշ է ճարտարապետական խնդիրների ընդգրկման լայնությունը (խոշոր անսամբլների նախագծումից մինչև ինտերիերների հարդարանքի մանրամասն մշակում), արտահայտիչ և ճոխ օրդերային հորինվածքները, ճարտարապետական ձևերի և քանդակային հարդարանքի (քանդակագործներ Մ․ Ս․ Պիմենով, Վ․ Ի․ Դեմուտ-Մալինովսկի և այլք) ներդաշնակ համադրումը, նորարարական կոնստրուկտիվ հնարքների (օրինակ, մետաղական ծածկեր) կիրառումը։ Ռոսսիի գործերում արտացոլվել են 1812 թ.-ի Հայրենական պատերազմի հաղթանակի գաղափարները։ Ռոսսին կառուցել է նաև Պավլովսկում՝ պալատի գրադարանը (1822-1824 թթ.) և Նիկոլաևյան դարպասը (1826 թ.), Նովգորոդում՝ Յուրևի Գլխավոր շտաբի շենքը (1819-1829 թթ.) Լենինգրադում, հատված մենաստանի զանգակատունը (1838-1841 թթ.), Պետերբուրգում՝ Ձմեռային պալատում ձևավորել է 1812 թ.-ի Հայրենական պատերազմի սյունասրահը (1826 թ., որը 1837 թվականի հրդեհից հետո վերականգնել է Վ․ Պ․ Ստասովը)։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Большая российская энциклопедия (ռուս.) — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.treccani.it/enciclopedia/carlo-rossi_(Dizionario_Biografico)/
- ↑ 3,0 3,1 Росси Карл Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարլ Ռոսսի» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|