Տուրկու
Տուրկու (ֆիններեն՝ Turku [ˈturku], շվեդ.՝ Åbo [ˈoːbu]), քաղաք և նավահանգիստ Ֆինլանդիայի հարավ-արևմուտքում։ Տուրկուում՝ որպես քաղաք, սկսել են բնակվել 13-րդ դարում, և հավանաբար Տուրկուն հիմնադրվել է այդ դարի վերջին՝ հանդիսանալով ամենահին քաղաքը Ֆինլանդիայում։ Այն արագ դարձավ Ֆինլանդիայի ամենակարևոր քաղաքներից մեկը և այդ կարգավիճակը պահպանեց հարյուրավոր տարիներ։ Քաղաքը պաշտոնապես երկլեզու է. ֆիններենը՝ որպես հիմնական լեզու, օգտագործվում է բնակչության 87.7 % կողմից, իսկ շվեդերենը մայրենի լեզու է հանդիսանում բնակչության 5.3 %-ի համար։ Տուրկուն հանդիսանում է դարպասներ դեպի Արևմուտք, իսկ եվրոպական E18 երթուղին Տուրկուն կապում է ինչպես Սանկտ Պետերբուրգի, այնպես էլ Ստոկհոլմի հետ։ Քաղաքն ունի մեծ նավահանգիստ, որն ապահովում է բեռնափոխադրում և ուղևորափոխադրում՝ կապ հաստատելով Ալանդյան կղզիների և Շվեդիայի հետ։ Տուրկուի օդակայանը Ֆինլանդիայում հանդիսանում է հինգերորդը մեծությամբ և երկրորդը բեռնափոխադրմամբ։ Տուրկուն հայտնի է որպես գիտական և մշակութային կենտրոն. 13-րդ դարից այստեղ գործում էին երկու դպրոցներ, իսկ 1640 թվականին հիմնադրվեց առաջին համալսարանը[4]։ 1722 թվականին քաղաքում սկսեց տպագրվել Ֆինլանդիայում առաջին թերթը։ Տալլինի՝ Էստոնիայի մայրաքաղաքի հետ միասին 2011 թվականին Տուրկուն ընտրվեց որպես Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք։ 1996 թվականին այն հռչակվեց Ֆինլանդիայի Սուրբ ծննդյան մայրաքաղաք[5]։
Քաղաք | |||||
---|---|---|---|---|---|
Տուրկու | |||||
ֆիններեն՝ Turku շվեդ.՝ Åbo | |||||
| |||||
Երկիր | Ֆինլանդիա | ||||
Համայնք | Վարսինայս-Սուոմի | ||||
Հիմնադրված է | 1229[1] թ. | ||||
Մակերես | 245,63 կմ² | ||||
ԲԾՄ | 0 մետր | ||||
Պաշտոնական լեզու | ֆիններեն[2][3] և շվեդերեն[2][3] | ||||
Բնակչություն | ▲ 182281 մարդ (2014) | ||||
Խտություն | ▲ 741.98 մարդ/կմ² | ||||
Ժամային գոտի | UTC+2, ամառը UTC+3 | ||||
Փոստային դասիչ | 20000–20960 | ||||
Պաշտոնական կայք | turku.fi(ֆին.)(շվեդ.)(անգլ.) | ||||
| |||||
Պատմություն
խմբագրելՏուրկուն ունի երկար պատմություն որպես Ֆինլանդիայի ամենամեծ քաղաք և վարչական կենտրոն, սակայն վերջին երկու հարյուր տարիների ընթացքում Տուրկուին գերազանցում է Հելսինկին։ Հանդիսանում է Ֆինլանդիայի ամենահին քաղաքը[6] և պետության առաջին մայրաքաղաքը։ Սկզբնապես, «Ֆինլանդիա» բառը վերաբերում էր միայն Տուրկուին։ Չնայած այս տարածքում հայտնաբերված հնէաբանական մնացորդները վերագրվում են Քարե դարին, Տուրկուն՝ որպես քաղաք, հիմնադրվել է ուշ 13-րդ դարում[7]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Turku facts — Turku.
- ↑ 2,0 2,1 http://www.stat.fi/meta/luokitukset/kunta/001-2012/luokitusavain_ks.html
- ↑ 3,0 3,1 Kuntien ja kielisuhdeluokituksen 2024 välinen luokitusavain, Klassificeringsnyckeln mellan kommuner och språklig indelning år 2024, The correspondence table between municipalities and language distribution in 2024 — Statistics Finland, 2024.
- ↑ «Գրագիտությունը Ֆինլանդիա եկավ Տուրկուի միջոցով».(չաշխատող հղում)
- ↑ «Christmas City » Turku, the Finnish Christmas City». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
- ↑ «Destinations in Finland - Official Travel and Tourism Guide». Visitfinland.com.
- ↑ Aki Pihlman. «Varhainen Turku rakennettiin pellolle» (Finnish). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
{{cite web}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տուրկու» հոդվածին։ |