Տուրկու
Տուրկու (ֆիններեն՝ Turku 
[ˈturku], շվեդերեն՝ Åbo [ˈoːbu]), քաղաք և նավահանգիստ Ֆինլանդիայի հարավ-արևմուտքում։ Տուրկուում՝ որպես քաղաք, սկսել են բնակվել 13-րդ դարում, և հավանաբար Տուրկուն հիմնադրվել է այդ դարի վերջին՝ հանդիսանալով ամենահին քաղաքը Ֆինլանդիայում։ Այն արագ դարձավ Ֆինլանդիայի ամենակարևոր քաղաքներից մեկը և այդ կարգավիճակը պահպանեց հարյուրավոր տարիներ։
Քաղաքը պաշտոնապես երկլեզու է. ֆիններենը՝ որպես հիմնական լեզու, օգտագործվում է բնակչության 87.7 % կողմից, իսկ շվեդերենը մայրենի լեզու է հանդիսանում բնակչության 5.3 %-ի համար։ Տուրկուն հանդիսանում է դարպասներ դեպի Արևմուտք, իսկ եվրոպական E18 երթուղին Տուրկուն կապում է ինչպես Սանկտ Պետերբուրգի, այնպես էլ Ստոկհոլմի հետ։ Քաղաքն ունի մեծ նավահանգիստ, որն ապահովում է բեռնափոխադրում և ուղևորափոխադրում՝ կապ հաստատելով Ալանդյան կղզիների և Շվեդիայի հետ։ Տուրկուի օդակայանը Ֆինլանդիայում հանդիսանում է հինգերորդը մեծությամբ և երկրորդը բեռնափոխադրմամբ։
Տուրկուն հայտնի է որպես գիտական և մշակութային կենտրոն. 13-րդ դարից այստեղ գործում էին երկու դպրոցներ, իսկ 1640 թվականին հիմնադրվեց առաջին համալսարանը[3]։ 1722 թվականին քաղաքում սկսեց տպագրվել Ֆինլանդիայում առաջին թերթը։
Տալլինի՝ Էստոնիայի մայրաքաղաքի հետ միասին 2011 թվականին Տուրկուն ընտրվեց որպես Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք։ 1996 թվականին այն հռչակվեց Ֆինլանդիայի Սուրբ ծննդյան մայրաքաղաք[4]։
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Տուրկու | |||||
| ֆիններեն՝ Turku շվեդերեն՝ Åbo | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Ֆինլանդիա | ||||
| Հիմնադրված է | 1229[1] թ. | ||||
| Մակերես | 306,36 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 0 մետր | ||||
| Պաշտոնական լեզու | ֆիններեն[2] և շվեդերեն[2] | ||||
| Բնակչություն | ▲ 182281 մարդ (2014) | ||||
| Խտություն | ▲ 741.98 մարդ/կմ² | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+2, ամառը UTC+3 | ||||
| Փոստային ինդեքսներ | 20000–20960 | ||||
| Պաշտոնական կայք | turku.fi(ֆին.) և turku.fi/sv(շվեդ.) | ||||
| |||||
ՊատմությունԽմբագրել
Տուրկուն ունի երկար պատմություն որպես Ֆինլանդիայի ամենամեծ քաղաք և վարչական կենտրոն, սակայն վերջին երկու հարյուր տարիների ընթացքում Տուրկուին գերազանցում է Հելսինկին։ Հանդիսանում է Ֆինլանդիայի ամենահին քաղաքը[5] և պետության առաջին մայրաքաղաքը։ Սկզբնապես, «Ֆինլանդիա» բառը վերաբերում էր միայն Տուրկուին։ Չնայած այս տարածքում հայտնաբերված հնէաբանական մնացորդները վերագրվում են Քարե դարին, Տուրկուն՝ որպես քաղաք, հիմնադրվել է ուշ 13-րդ դարում[6]։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ http://www.visitturku.fi/en/visit-turku-en/turkuenvirons/city-turku
- ↑ 2,0 2,1 http://www.stat.fi/meta/luokitukset/kunta/001-2012/luokitusavain_ks.html
- ↑ «Գրագիտությունը Ֆինլանդիա եկավ Տուրկուի միջոցով»(չաշխատող հղում)
- ↑ «Christmas City » Turku, the Finnish Christmas City»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-16-ին։ Վերցված է 2014-11-01
- ↑ «Destinations in Finland - Official Travel and Tourism Guide»։ Visitfinland.com
- ↑ Aki Pihlman։ «Varhainen Turku rakennettiin pellolle» (Finnish)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2009-01-13-ին։ Վերցված է 2014-11-13