Դաքքա
Դաքքան (նաև Դաքա, բենգալերեն՝ ঢাকা), Բանգլադեշի մայրաքաղաքն է։ Գտնվում է Բուրիգանգա գետի ափին՝ Գանգեսի և Մեղնայի գետխառնուրդի մոտ։ Միջազգային օդանավակայան է, մետաղամշակման, բամբակեղենի, ջուտեղենի արդյունաբերության կենտրոն։
| Քաղաք | ||
|---|---|---|
| Դաքքա | ||
| ঢাকা | ||
 | ||
| Երկիր |  Բանգլադեշ | |
| Քաղաքապետ | Սադկու Հոսայն Խոկա | |
| Հիմնադրված է | 1608 թ. | |
| Առաջին հիշատակում | 7-րդ դար | |
| Մակերես | 153,84 կմ² | |
| ԲԾՄ | 60 մետր | |
| Պաշտոնական լեզու | բենգալերեն | |
| Բնակչություն | ▲ 9 724 976 մարդ (2005) | |
| Ագլոմերացիա | 12 560 000 | |
| Ժամային գոտի | UTC+6 | |
| Հեռախոսային կոդ | 02 | |
| Փոստային ինդեքս | 1000 | |
| Փոստային դասիչ | 1000, 1100, 1200–1299 և 1300–1399 | |
| Պաշտոնական կայք | dhakacity.org | |
| ||
Աշխարհի խոշորագույն քաղաքներից մեկն է. Մեծ Դաքքա կոչվող տարածաշրջանում բնակվում է 18.89 միլիոն մարդ[1][2]։ Այն նաև համարվում է աշխարհի ամենախիտ բնակեցված վայրերից մեկը։ Բանգլադեշի տնտեսական, քաղաքական, մշակութային կենտրոնն է։ Հարավարևելյան Ասիայի և Բենգալյան ծոցի երկրների խոշորագույն քաղաքն է, Հարավային Ասիայում և Իսլամական համագործակցության կազմակերպության անդամ երկրներում՝ խոշորագույններից մեկը։ Գտնվում է Բենգալական դաշտավայրում՝ սահմանագծվելով Բուրիգանգա, Թուրագ, Դալեշվարի և Շիտալակշյա գետերով։
Դաքքայի ներկայիս տարածքում բնակավայր հիմնվել է դեռևս առաջին հազարամյակի սկզբներում։ Նրա դերն ու նշանակությունը նկատելիորեն աճել են 17-րդ դարում, երբ դարձել է Մոգոլական կայսրության հարավասիական նահանգային մայրաքաղաք ու առևտրական կենտրոն։ 75 տարի Դաքքան եղել է Մոգոլական Բենգալիայի մայրաքաղաքը, Բենգալիայում բամբակյա կտորեղենի հատուկ տեսակի՝ մուսլինի առևտրի կենտրոնը, Հնդկական ենթամայրցամաքի առավել ծաղկուն քաղաքներից մեկը։ Միջնադարում քաղաքը կրել է մոգոլական կայսր Ջհանգիրի անունը, եղել նահանգապետի նստավայրը։ Հին քաղաքը ծաղկման բարձրակետին է հասել 17-18-րդ դարերում, երբ այստեղ առևտուր անելու են եկել հարյուրավոր առևտրականներ Եվրոպայի ու Ասիայի տարբեր երկրներից։ Մոգոլ տիրակալները զարդարել են քաղաքը գեղեցիկ այգիներով ու պարտեզներով, մզկիթներով, պալատներով, ամրոցներով ու դղյակներով։ Քաղաքը հայտնի է դարձել «Արևելքի Վենետիկ» անունով[3]։ Բրիտանացիների տրիապետության ժամանակաշրջանում այստեղ մուտք են գործել էլեկտրականությունը, արդիական ջրամատակարարումը, կառուցվել են երկաթուղի, կինոթատրոններ, արևմտաեվրոպական տիպի համալսարաններ, քոլեջներ։ 1905 թվականից Դաքքան վերածվել է Արևելյան Բենգալիայի և Ասսամի վարչական, կրթական կենտրոնի[4]։ 1947 թվականին, բրիտանական գաղութատիրական լծից ազատվելուց հետո, դարձել է Արևելյան Պակիստանի մայրաքաղաքը, 1962-ին՝ ամբողջ Պակիստանի օրենսդիր մարմնի նստավայրը, 1971-ին՝ անկախացած Բանգլադեշի մայրաքաղաքը՝ համաձայն Բանգլադեշի սահմանադրության հինգերորդ հոդվածի[5]։
Անվանում Խմբագրել
Գոյություն ունեն անվանման ստուգաբանության մի քանի տարբերակներ. անհիշելի ժամանակներից այժմյան քաղաքի տեղում գոյություն է ունեցել մի բնակավայր, որը ծառայել է իբրև պահակետ՝ բենգալերեն դհաքքա. այդ բառն ընկած է քաղաքի այժմյան անվանման հիմքում։ Այստեղից էլ եկել է անվանումը[6]։
Բնակչություն Խմբագրել
Գրականություն Խմբագրել
- Sharuf Uddin Ahmed, ed. (1991)։ Dhaka -past present future։ The Asiatic Society, Dhaka։ ISBN 984-512-335-X
- Karim Abdul (1992)։ History of Bengal, Mughal Period (I)։ Rajshahi
- Pryer Jane (2003)։ Poverty and Vulnerability in Dhaka Slums: The Urban Livelihood Study։ Ashgate Publishing։ ISBN 0-7546-1864-1։
- Rabbani Golam (1997)։ Dhaka, from Mughal outpost to metropolis։ University Press, Dhaka։ ISBN 984-05-1374-5
- Sarkar Sir Jadunath (1948)։ History of Bengal (II)։ Dhaka
- Taifoor S.M. (1956)։ Glimpses of Old Dacca։ Dhaka
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
- ↑ { url=http://worldpopulationreview.com/world-cities/dhaka-population/}(չաշխատող հղում)
- ↑ «Sector Assessment (Summary): Urban Transport»։ Asian Development Bank
- ↑ Hough Michael (հունվարի 1, 2004)։ «Cities and Natural Process: A Basis for Sustainability»։ Psychology Press – via Google Books
- ↑ Dani, Ahmad (1962), Dacca – A record of its changing fortunes, Mrs. Safiya S Dani, p. 119, https://www.scribd.com/doc/22374453/Dacca-by-Ahmad-Hasan-Dani
- ↑ http://bdlaws.minlaw.gov.bd/print_sections_all.php?id=367
- ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987)։ Աշխարհագրական անունների բառարան։ Երևան: «Լույս»
- ↑ Guinness World Records 2019 — Guinness World Records Limited, 2018. — P. 163. — 256 p. — ISBN 978-1-912286-46-1
Արտաքին հղումներ Խմբագրել
| Վիքիճամփորդն ունի Dhakaին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։ |