Տարվա մարդ (Թայմ)
«Տարվա մարդ» տիտղոսին արժանացածի անունը Թայմ հանդեսը ավանդաբար հրապարակում է դեկտեմբերի վերջին համարում։ «Տարվա մարդ» անվանակարգը շնորհվում է 1927 թվականից, երբ այդ կոչմանն արժանացավ օդաչու Չարլզ Լինդբերգը՝ պատմության մեջ առաջին անգամ միայնակ թռչել-անցնելով Ատլանտյան օվկիանոսը։
Տարվա մարդ (Թայմ) | |
---|---|
Տեսակ | պարգև |
Երկիր | ԱՄՆ |
Հիմնադրվել է | 1927 |
Պարգևադրող | Թայմ |
Առաջին շնորհում | 1927 թվական |
Կայք | time.com/poy |
Ընտրության պահանջներ
խմբագրելՏարվա մարդուն ընտրում է բացառապես գործադիր խմբագիրը։ Ռիչարդ Շտենգելը, Time հանդեսի խմբագրական սյունակում՝ «Կարգուկանոնը վեր դասելով ազատությունից» վերնագրի ներքո, բացատրեց սկզբունքը, որով հանդեսն ընտրում է այս կամ այն հավակնորդին․ «TIME-ի կողմից քննարկված «Տարվա մարդ» անվանումը չի հանդիսանում մեծարանք։ Այն խրախուսանքի նշան չէ։ Եվ ոչ էլ ճանաչված լինելու նշան է։ Լավագույն դեպքում սա աշխարհի լրջմիտ գնահատականն է՝ ինչպիսին այն կա, և ամենակարող մարդկանց և ուժերի, որոնք ձևավորում են այս աշխարհը՝ դեպի վատը կամ դեպի լավը։ Եվ այս անվանակարգը, անկասկած, կապ ունի առաջնորդության որակների հետ՝ անվեհերություն, որը փոխում է մեր մոլորակը»[1]։
Տարբեր տարիների Տարվա մարդ են դարձել Ֆրանկլին Ռուզվելտը, Ադոլֆ Հիտլերը, Իոսիֆ Ստալինը, Ջոն Քենեդին, Ջորջ Բուշը, ինչպես նաև համացանցի օգտատերը։ 2007 թվականին Տարվա մարդ է ճանաչվել Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը։
Երկու անգամ Տարվա մարդ է ճանաչվել 15 հոգի (ժամանակագրական հերթականությամբ)՝ Ֆրանկլին Ռուզվելտը, Իոսիֆ Ստալինը, Ջորջ Մարշալը, Հարի Ս. Թրումանը, Ուինսթոն Չերչիլը, Դուայթ Էյզենհաուերը, Լինդոն Ջոնսոնը, Ռիչարդ Նիքսոնը, Ռոնալդ Ռեյգանը, Դեն Սյաոպինը, Միխայիլ Գորբաչովը, Բիլ Քլինթոնը, Ամերիկացի զինվորը (վերացական հասկացություն), Ջորջ Բուշ Կրտսերը, Բարաք Օբաման։
Երեք անգամ Տարվա մարդ է դարձել մեկ մարդ՝ Ֆրանկլին Ռուզվելտը։
ԽՍՀՄ/Ռուսաստանի ներկայացուցիչները Տարվա մարդ են ճանաչվել 7 անգամ՝ Իոսիֆ Ստալինը (երկու անգամ), Նիկիտա Խրուշչովը (1 անգամ), Յուրի Անդրոպովը (1 անգամ), Միխայիլ Գորբաչովը (2 անգամ), Վլադիմիր Պուտինը (1 անգամ)։
2001 թվականին «Թայմ» հադեսը չհամարձակվեց Տարվա մարդ ճանաչել Ուսամա բեն Լադենին[2]։
«Տարվա մարդ» դափնեկիրների ցուցակը՝ ըստ TIME հանդեսի
խմբագրելՏարի | Լուսանկար | Դափնեկիր | Կյանքի տարիներ | Ծանոթագրություն |
---|---|---|---|---|
1927 | Չարլզ Լինդբերգ | 1902-1974 | 1927 թվականին այդ կոչմանն արժանացավ օդաչու Չարլզ Լինդբերգը՝ պատմության մեջ առաջին անգամ միայնակ թռչել-անցնելով Ատլանտիկան՝ Նյու Յորքից Փարիզ։
. | |
1928 | Ուոլտեր Կրայլսեր | 1875-1940 | 1928 թվականին Կրայսլերը հետևում էր իր՝ Chrysler Corporation-ի՝ Dodge-ի հետ միաձուլմանը՝ մինչ Chrysler Building-ի կառուցումը։ | |
1929 | Օուեն Յունգ | 1874-1962 | Յունգը 1929 թվականից ղեկավարել է Յունգի պլանը գործարկող կոմիտեն, որն Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո կարգավորում էր գերմանական ռազնատուգանքների վճարումը | |
1930 | Մահաթմա Գանդի | 1869-1948 | Գանդին Հնդկաստանի ազգային-ազատագրական շարժման առաջնորդն է եղել։ 1930 թվականին նա ղեկավարել է աղի երթը, որն իրենից ներակյացնում էր 390-կիլոմետրանոց քայլերթ՝ ի նշան բրիտանական իշխանության կողմից աղի համար ներդրված հարկերի դեմ դժգոհության։ | |
1931 | Պիեր Լավալ | 1883-1945 | 1931 թվականին Լավալն առաջին անգամ ընտրվել է Ֆրանսիայի վարչապետ։ Լավալը հայտնի դարձավ ամերիկյան մամուլում, երբ հանդես եկավ Մորատորիա Գուվերի դեմ՝ վճարների ժամանակավոր սառեցման հետ կապված, ինչը Ֆրանսիայում այնքան տարածված չէր, որքան ԱՄՆ-ում։ | |
1932 | Ֆրանկլին Ռուզվելտ | 1882-1945 | Ռուզվելտը վստահ հաղթանակ տոնեց ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններում (1932)՝ հաղթելով գործող նախագահ Հերբերտ Հուվերին։ | |
1933 | Հյու Ջոնսոն | 1882-1942 | 1933 թվականին Ջոնսոնը նշանակվեց Ազգային վերականգնման վարչության տնօրեն։ | |
1934 | Ֆրանկլին Ռուզվելտ | 1882-1945 | Ռուզվելտը 1933-1945 թվականներին եղել է ԱՄՆ նախագահը։ 1934 թվականի «Նոր կուրս»-ի բարեփոխումներն սկսեցին իրենց տուղները տալ։ | |
1935 | Հայլե Սելասիե I | 1892-1975 | Սելասիեն 1935 թվականին Եթովպիայի կայսրն էր, երբ իտալական զորքերը ներխուժեցին Եթովպիա՝ սկսելով երկրորդ իտալ-եթովպիական պատերազմը։ | |
1936 | Ուոլլիս Սիմփսոն | 1896-1986 | 1936 թվականին Սիմփսոնի և նախագահ Էդուարդ VIII-ի հարաբերությունները հանգեցրին նրան, որ թագավորը հրաժարական տվեց՝Սիմփսոնի հետ ամուսնանալու համար։ | |
1937 | Չան Կայշի | 1887-1975 | Չանը 1937 թվականին՝ Երկրորդ ճապոնա-չինական պատերազմի սկզբում, եղել է Չինաստանի Հանրապետության վարչապետը։ | |
Սուն Մեյլին | 1897-2003 | Սունը Չան Կայշի կինն է եղել 1927 թվականից մինչ 1975 թվականը՝ Կայշիի մահը։ | ||
1938 | Ադոլֆ Հիտլեր | 1889-1945 | Գերմանիայի ապագա կանցլեր Հիտլերը 1938 թվականին՝ Անշլյուսից և Մյունխենի համաձայնագրից հետո, ղեկավարում էր Գերմանիայի՝ Ավստրիայի և Սուդեթի շրջանի հետ միավորումը։ | |
1939 | Իոսիֆ Ստալին | 1878-1953 | 1939 թվականին Ստալինը Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի գլխավոր քարտուղարն էր և փաստացի Խորհրդային Միության առաջնորդն էր։ | |
1940 | Ուինսթոն Չերչիլ | 1874-1965 | 1940 թվականին՝ Դյունկերկի օպերացիայի ժամանակ, Չերչիլը եղել է Մեծ Բրիտանիայի վարչապետը։ | |
1941 | Ֆրանկլին Ռուզվելտ | 1882-1945 | 1941 թվականին՝ Պերլ-Հարբորի վրա հարձակման ժամանակ, երբ արդյունքում ԱՄՆ-ն մտավ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մեջ, Ռուզվելտը եղել է ԱՄՆ նախագահը։ | |
1942 | Իոսիֆ Ստալին | 1878-1953 | 1942 թվականին Ստալինը Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի գլխավոր քարտուղարն էր և կառավարության ղեկավարը, ով հետևում էր Ստալինգրադի ճակատամարտին (1942-1943). | |
1943 | Ջորջ Մարշալ | 1880-1959 | 1943 թվականին ԱՄՆ բանակի շտաբի ապագա ղեկավար գեներալ Մարշալը կարևոր դեր խաղաց Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում ԱՄՆ գործողությունների կազմակերպման գործում։ | |
1944 | Դուայթ Էյզենհաուեր | 1890-1969 | Գեներալ Էյզենհաուերը Նորմանդական դեսանտային օպերացիայի ժամանակ եղել է կարևոր անձանցից մեկը, ով ղեկավարում է Եվրոպայի միացյալ զինված ուժերը (1944)։ | |
1945 | Հարի Ս. Թրուման | 1884-1972 | Թրումանը ԱՄՆ նախագահ դարձավ Ֆրանկլին Ռուզվելտի մահվանից հետո՝ 1945 թվականին, սանկցավորեց Հիրոսիմայի և Նագասակիի ատոմային ռմբակոծումները։ | |
1946 | Ջեյմս Ֆրենսիս Բիրնս | 1879-1972 | 1946 թվականին՝ իրանական ճգնաժամի շրջանում, Բիրնսը ԱՄՆ պետքարտուղարն էր, ով գնալով ավելի լուրջ ու կոպիտ ընդդիմություն էր դառնում Ստալինի համար։ Նրա ճառը, որը կոչվում էր «Գերմանիայի նկատմամբ քաղաքականության վերանայում», հրաժարվելով Մորգենթաուի տնտեսական պլանից և գերմանացիներին ապագայի համար հույս տալով։ | |
1947 | Ջորջ Մարշալ | 1880-1959 | 1947 թվականին պետքարտուղար նշանակված Մարշալը եղել է Մարշալի պլանի հեղինակը։ | |
1948 | Հարի Ս․ Թրուման | 1884-1972 | 1948 թվականին Թուրմանն ԱՄՆ նախագահ ընտրվեց ինքն իրենով՝ առանց կուսակցական աջակցության, ինչը համարվում է ամերիկյան քաղաքական կյանքի ամենաանսպասելի իրադարձություններից մեկը։ | |
1949 | Ուինսթոն Չերչիլ | 1874-1965 | Հայտարարվել է «50-ամյակի մարդ»՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում Մեծ Բրիտանիային և դաշնակիցներին հասցնելով հաղթանակի։ 1949 թվականին Չերչիլը եղել է բրիտանական ընդդիմության առաջնորդը։ | |
1950 | Ամերիկացի զինվոր | Ներկայացնում է ԱՄՆ զորքերը, որոնք մասնակցել են Կորեական պատերազմին (1950-1953)։ | ||
1951 | Մոհամմադ Մոսադեղ | 1882-1967 | 1951 թվականին Մոսադեղն ընտրվել է Իրանի վարչապետ և վտարել արևմտյան նավթային կազմակերպությունները՝ սկսելով Աբադանի ճգնաժամը։ | |
1952 | Ելիզավետա II | ծնված 1926 | 1952 թվականին՝ հոր՝ Ջորջ VI-ի մահվանից հետո, Ելիզավետան գահ բարձրացավ։ | |
1953 | Կոնրադ Ադենաուեր | 1876-1967 | 1953 թվականին Ադենաուերը վերընտրվեց ԳԴՀ կանցլերի պաշտոնում։ | |
1954 | Ջոն Դալլես | 1888-1959 | Լինելով ԱՄՆ ապագա պետքարտուղարը՝ 1954 թվականին Դալլեսը դարձավ ՍԵԱՏՕ-ի հիմնադիրը։ | |
1955 | Հարլոու Կյորտիս | 1893-1962 | Կյորտիսը 1953-ից 1958 թվականներին եղել է Ջեներալ Մոթորս ընկերության նախագահը։ 1955 թվականին Ջեներալ Մոթորսը վաճառեց 5 մլն ավտոմեքենա և դարձավ առաջին կազմակերպությունը, որը մեկ տարվա ընթացքում վաստակեց 1 մլրդ դոլար։ | |
1956 | Ազատության հունգարացի մարտիկը | Ներկայացնում է հունգարացի հեղափոխականներին, ովքեր մասնակցել են չստացված հունգարական հեղափոխությանը։ | ||
1957 | Նիկիտա Խրուշչով | 1894-1971 | 1957 թվականին Խրուշչովն ամրացրեց իր կառավարումը Խորհրդային Միությունում։ | |
1958 | Շառլ դը Գոլ | 1890-1970 | 1958 թվականին դը Գոլը նշանակվեց Ֆրանսիայի վարչապետ, իսկ 5-րդ հանրապետության հիմնումից հետո դարձավ Ֆրանսիայի նախագահ։ | |
1959 | Դուայթ Էյզենհաուեր | 1890-1969 | 1953 թվականից մինչև 1961 թվականը Դուայթ Էյզենհաուերը դարձավ ԱՄՆ նախագահ։ | |
1960 | ԱՄՆ գիտնականները | Ներկայացված են՝ Ջորջ Ուելս Բիդլը, Ջեյմս Վան Ալլեն, Ռոբերտ Բըրնս Վուդվորթ, Դոնալդ Արթուր Գլեզեր, Չարլզ Դրեյփեր, Ջոշուա Լեդերբերգ, Ուիլլարդ Լիբբի, Էռնեստ Միլս Պարսել, Լայնուս Կարլ Փոլինգ, Իզիդոր Այզեկ Ռաբի, Էմիլիո Սեգրե, Չարլզ Հարդ Թաունս, Էդվարդ Թեփլեր, Ուիլյամ Շոկլի և Ջոն Էնդերս. | ||
1961 | Ջոն Քենեդի | 1917-1963 | Քենեդին, 1961 թվականին ստանձնելով ԱՄՆ նախագահի պաշտոնը, անհաջող գրոհ կազմակերպեց Կուբայի դեմ։ | |
1962 | Հովհաննես XXIII | 1881-1963 | Հովհաննես XXIII-ը 1958 թվականից մինչև 1963 թվականը եղել է կաթոլիկ եկեղեցու ղեկավարը։ 1962 թվականին նա հրավիրեց Վատիկանի 2-րդ համաժողովը։ | |
1963 | Մարտին Լյութեր Քինգ | 1929-1968 | Քաղաքացիական իրավունքների համար շարժման առաջնորդ Քինգը 1963 թվականին արտասանեց իր հայտնի ճառը՝ «Ես երազանք ունեմ»։ | |
1964 | Լինդոն Բ. Ջոնսոն | 1908-1973 | Ջոնսոնը 1964 թվականին ընտրվել է ԱՄՆ նախագահ՝ մինչ այդ ընդունելով քաղաքացիական իրավունքների մասին ակտը և դրանով իսկ պատերազմ հայտարարելով աղքատությանն ու ուժեղացնելով ԱՄՆ-ի ներկայությունը Վիետնամի պատերազմում։ | |
1965 | Ուիլյամ Ուիսթմորլենդ | 1914-2005 | Գեներալ Ուեսթմորլենդը Վիետնամի պատերազմի ժամանակ ամերիկյան զորքի հրամանատարն էր։ | |
1966 | «Baby boom»-եր | Ներկայացնում են ամերիկացի տղամարդկանց և կանանց այն սերունդը, ովքեր 25 տարեկան և դրանից փոքր են։ | ||
1967 | Լինդոն Բ. Ջոնսոն | 1908-1973 | Ջոնսոնը 1963 թվականից մինչև 1969 թվականը եղել է ԱՄՆ նախագահը։ | |
1968 | «Ապոլոն 8»-ի տիեզերագնացները | 1968 թվականին «Ապոլոն 8»-ի անձնակազմը (Ուիլյամ Անդերսը, Ֆրենկ Բորմանը և Ջեյմս Լովելը) առաջինն էին, ովքեր 1969 թվականին Լուսնի շուրջը պտույտ կատարեցին։ | ||
1969 | ԱՄՆ Middle America դասի ներկայացուցիչներ | Նաև հայտնի են որպես լռակյաց մեծամասնություն։ | ||
1970 | Վիլի Բրանդտ | 1913-1992 | Լինելով ԳԴՀ կանցլերը՝ Բրանդտը փառքի է հասել «Արևելքի և Արևմուտքի միջև հարաբերությունները հարթելու» համար, ինչը նա արել է «ԽՍՀՄ-ի և Արևմտյան թևի նկատմամբ անվախ մտեցման շնորհիվ»։ | |
1971 | Ռիչարդ Նիքսոն | 1913-1994 | Նիքսոնը ԱՄՆ նախագահն է եղել 1969 թվականից մինչև 1974 թվականը։ | |
1972 | Ռիչարդ Նիքսոն | 1913-1994 | Որպես ԱՄՆ նախագահ՝ Նիքսոնը 1972 թվականին այցելեց Չինաստան՝ դառնալով ԱՄՆ առաջին նախագահը, ով այցելություն կատարեց այդ երկիր։ Ավելի ուշ Նիքսոնը պայմանագիր կնքեց ԽՍՀՄ-ի հետ, որը կապված էր ОСВ-I-ի հետ, ինչը տեղի ւնեցավ մինչ նրա վերընտրվելը, որը ԱՄՆ պատմության մեջ ամենախոշոր հաղթանակներից մեկն էր։ | |
Հենրի Քիսինջեր | ծնված 1923 | Քիսինջերը, ով ԱՄՆ նախագահի՝ ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդականն էր, 1972 թվականին Նիքսոնին ուղեկցում էր Չինաստան՝ վերջինիս այցելության ժամանակ։ | ||
1973 | Ջոն Սիրիկա | 1904-1992 | 1973 թվականին լինելով ԱՄՆ շրջանային դատարանի Կոլումբիայի շրջանի գլխավոր դատավորը՝ Սիրիկան նախագահ Նիքսոնին հրամայեց իրեն տրամադրել Սպիտակ տան ձայնագրությունները, որոնք կապված էին Ուոթերգեյթյան սկանդալի հետ։ | |
1974 | Ֆեյսալ իբն Աբդուլ-Ազիզ ալ Սաուդ | 1906-1975 | Սաուդյան Արաբիայի թագավոր Ֆեյսալի անունը կապվում է 1973-1974 թվականների նավթային ճգնաժամի հետ, երբ Սաուդյան Արաբիան աշխարհի շուկաներից հանում էր իր նավթը։ | |
1975 | ԱՄՆ կանայք | Ներկայացված են՝ Քեթլին Բայերլին, Սյուզան Բրաունմիլլերը, Էդդի Վայատը, Էլլա Գրասսոնը, Բարբարա Ջորդանը, Բիլլի Ջորդան Քինգը, Ջիլ Քոնուեյը, Քերոլ Սաթոնը, Բեթթի Ֆորդը, Կարլա Հիլզը, Էլիսոն Չիկը և Սյուզի Շարպը։ | ||
1976 | Ջիմի Քարթեր | ծնված 1924 | 1976 թվականին Քարթերն ընտրվեց ԱՄՆ նախագահ՝ հաղթելով գործող նախագահ Ջերալդ Ֆորդին։ | |
1977 | Անվար Սադաթ | 1918-1981 | Սադաթը, լինելով Եգիպտոսի նախագահը, 1977 թվականին այցելություն կատարեց Իսրայել՝ դառնալով առաջին արաբ առաջնորդը, ով արեց դա՝ եգիպտա-իսրայելական հարաբերությունները կարգավորելու նպատակով։ | |
1978 | Դեն Սյաոպին | 1904-1997 | Չինաստանի փոխվարչապետ։ Դենը տապալեց Խուա Գո Ֆենին, որպեսզի 1978 թվականին վերցնի Չինաստանի նկատմամբ փաստացի վերահսկողությունը՝ որպես բարձրագույն ղեկավար։ | |
1979 | Ռուհոլլա Խոմեինի | 1902-1989 | Խոմեինին 1979 թվականին ղեկավարել է իսլամական հեղափոխությունը՝ դառնալով բարձրագույն ղեկավար։ | |
1980 | Ռոնալդ Ռեյգան | 1911-2004 | 1980 թվականին Ռեյգանն ընտրվել է ԱՄՆ նախագահ՝ հաղթելով գործող նախագահ Ջիմի Քարթերին։ | |
1981 | Լեխ Վալենսա | ծնված 1943 | «Համերաշխություն» լեհական պրոֆմիության ղեկավարը և Գդանսկի համաձայնագրի հեղինակը՝ մինչ իր ձերբակալումը և 1981 թվականի դեկտեմբերին ռազմական դրություն մտցնելը | |
1982 | Անհատական համակարգիչ | Հայտարարվել է «Տարվա մեքենա»՝ դառնալով տեղեկատվական դարաշրջանի ծաղկման սկիզբը։ | ||
1983 | Ռոնալդ Ռեյգան | 1911-2004 | 1983 թվականին լինելով ԱՄՆ նախագահ՝ Ռեյգանը հրամայել է իրականացնել Գրենադա ներխուժումը և պաշտպանել է ռազմավարական պաշտպանության նախաձեռնությունը։ | |
Յուրի Անդրոպով | 1914-1984 | Անդրոպովը՝ որպես Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի գլխավոր քարտուղար, ռազմավարական պաշտպանության նախաձեռնության լուրջ քննադատն էր։ 1983 թվականի օգոստոսին Անդրոպովը հոսպիտալացվեց և շուտով՝ 1984 թվականին, մահացավ։ | ||
1984 | Պիտեր Յուբերոտ | ծնված 1937 | 1984 թվականին Յուբերոտը ղեկավարում էր Ամառային օլիմպիական խաղերի կազմակերպությունը։ | |
1985 | Դեն Սյաոպին | 1904-1997 | Որպես Չինաստանի բարձրագույն ղեկավար՝ Դենը փառքի արժանացավ «ռադիկալ տնտեսական բարեփոխումների համար, որոնք ձեռնոց էին նետում ուղղափառ մարքսիստներին»։ | |
1986 | Կորասոն Ակինո | 1933-2009 | 1986 թվականի Դեղին հեղափոխության ժամանակ Ակինոն կարկառուն կերպար էր, ով ընտրվեց Ֆիլիպինների նախագահ։ | |
1987 | Միխայիլ Գորբաչով | ծնված 1931 | Լինելով Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի գլխավոր քարտուղարը և ԽՍՀՄ առաջնորդը՝ 1987 թվականին Գորբաչովը ղեկավարում էր Վերակառուցումը։ | |
1988 | Վտանգի մեջ գտնվող Երկիր մոլորակը | Տարվա մոլորակը, որը կապված է մայր բնության հետ։ | ||
1989 | Միխայիլ Գորբաչով | ծնված 1931 | Ճանաչվել է «Տասնամյակի մարդ»։ Գորբաչովը, որպես Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի գլխավոր քարտուղար (խորհրդայի առաջնորդ), 1989 թվականին անցկացրեց առաջին խորհրդային ազատ ընտրությունները։ | |
1990 | Ջորջ Հ. Ու. Բուշ | 1924- 2018 | Լինելով ԱՄՆ նախագահը՝ Բուշը ղեկավարում էր ԱՄՆ մասնակցությունը Իրաք-քուվեյթյան պատերազմին (1990-1991). | |
1991 | Թեդ Թըրներ | ծնված 1938 | CNN-ի հիմնադիրը։ | |
1992 | Բիլ Քլինթոն | ծնված 1946 | 1992 թվականին Քլինթոնն ընտրվեց ԱՄՆ նախագահի պաշտոնում՝ հաղթելով գործող նախագահ Ջորջ Հ. Ու. Բուշ-ին։ | |
1993 | «Խաղաղարարներ» | Ներկայացված են՝ Յասեր Արաֆաթ, Ֆրեդերիկ դե Կլերկ, Նելսոն Մանդելա և Իցհակ Ռաբին. Դե Կլերկը, լինելով ՀԱՀ նախագահը, 1990 թվականին հրահանգեց բանտից բաց թողնել Նելսոն Մանդելային։ Միասին նրանք վերջ դրեցին ապարտհեյդի համակարգին։ | ||
1994 | Հովհաննես Պողոս II | 1920-2005 | Հռոմի պապ 1978 թվականից մինչև 2005 թվականը | |
1995 | Նյութ Գինգրիչ | ծնված 1943 | ԱՄՆ «Հանրապետական հեղափոխության» առաջնորդը, ընտրվել է ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ | |
1996 | Դեյվիդ Հո | ծնված 1952 | Գիտնական, ով առաջինը հետազոտություններ իրականացրեց մարդու իմունոդեֆիցիտային վիրուսի բնագավառում։ | |
1997 | Էնդրյու Սթիվեն Գրոուվ | 1936-2016 | 1997 թվականին եղել է Ինթել ընկերության նախագահն ու գլխավոր տնօրենը, կիսահաղորդչային արդյունաբերության ոլորտի ռահվիրան։ | |
1998 | Բիլ Քլինթոն | ծնված 1946 | Լինելով ԱՄՆ նախագահը՝ Քլինթոնը 1998 թվականին իմպիչմենտ գործընթացի ենթարկվեց, ինչը տեղի ունեցավ Լևինսկու հետ սկանդալից հետո։ Սենատը նրան ուղղված մեղադրանքները հանեց։ | |
Քեննեթ Սթար | ծնված 1946 | Սթարը իրավաբան է, ով ուսումնասիրել է Քլինթոնի վարչակազմի տարբեր ներկայացուցիչների գործունեությունը, 1998 թվականին ներկայացրել է հաշվետվություն, որը հիմք դարձավ Բիլ Քլինթոնի իմպիչմենտի համար։ | ||
1999 | Ջեֆ Բեզոս | ծնված 1964 | Բեզոսը հանդիսանում է Ամազոն ընկերության հիմնադիրն ու գլխավոր տնօրենը։ | |
2000 | Ջորջ Ու. Բուշ | ծնված 1946 | 2000 թվականին Բուշը ընտրվել է ԱՄՆ նախագահ՝ հաղթելով գործող նախագահ Ալբերտ Գոռին։ | |
2001 | Ռուդոլֆ Ջուլիանի | ծնված 1944 | 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական գործողությունների ժամանակ Ջուլիանին եղել է Նյու-Յորքի քաղաքապետը, ով դարձավ ԱՄՆ՝ հարձակմանն արձագանքելու խորհրդանիշը։ | |
2002 | «Մերկացումներ կատարող անձինք» | Ներկայացված են՝ Սինտիա Կուպերը, Քոլին Ռոուլին և Շերոն Ուոտքինսը։ 2001 թվականին Ուոտքինսը բացահայտեց Էնրոն-ի ֆինանսական հաշվետվությունների սխալները՝ այդ մասին վկայությամբ հաջորդ տարում հանդես գալով Կոնգրեսի կոմիտեի առջև։ 2002 թվականին Կուպերը բացահայտեց WorldCom-ի խարդախությունը, որը կազմում էր 3,8 մլրդ ԱՄՆ դոլար։ Այդ ժամանակ դա ԱՄՆ պատմության մեջ ամենամեծ խարդախությունն էր։ 2002 թվականին Ռոուլին, ով Հետաքննությունների դաշնային բյուրոյի լրտես էր, ցուցմունք տվեց այն մասին, որ Հետաքննությունների դաշնային բյուրոյի՝ 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի հարձակման հետ կապված տեղեկատվությունը սխալ է կիրառվում։ | ||
2003 | border|80px | Ամերիկացի զինվոր | Ներկայացնում է ԱՄՆ զորքն ամբողջ աշխարհում, հատկապես՝ Իրաքյան պատերազմում (2003-2011). | |
2004 | Ջորջ Ու. Բուշ | ծնված 1946 | 2004 թվականին Բուշը վերընտրվեց ԱՄՆ նախագահի պաշտոնում, ղեկավարում էր ԱՄՆ մասնակցությունը Իրաքյան պատերազմին։ | |
2005 | |
«Բարի սամարացիներ» | Ներկայացված են Բոնոն, Բիլ Գեյթսը և Մելինդա Գեյթսը։
Բոնոն, ով ֆիլանտրոպ էր և U2 ռոք խմբի անդամ, 2005 թվականին օգնեց կազմակերպել Live 8 համերգները։ Բիլ Գեյթսը՝ Մայքրոսոֆթի հիմնադիրը և աշխարհի ամենահարուստ մարդը, և նրա կինը՝ Մելինդան, հիմնեցին Բիլի և Մելինդայի բարեգործական հիմնադրամը։ | |
2006 | Պատկեր:Time youcover01.jpg | [[Դու]] | Ներկայացնում է համացանցի օգտատերերին։ | |
2007 | Վլադիմիր Պուտին | ծնված 1952 | 2007 թվականին Պուտինը ՌԴ նախագահն էր։. | |
2008 | Բարաք Օբամա | ծնված 1961 | 2008 թվականին Օբաման ընտրվեց ԱՄՆ նախագահ՝ հաղթելով Ջոն Մաքքեյնին։ | |
2009 | Բեն Բերնանկե | ծնված 1953 | Դաշնային պահուստների համակարգի նախագահն է եղել 2007-2008 թվականների ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ։ | |
2010 | Մարկ Ցուկերբերգ | ծնված 1984 | Facebook սոցիալական ցանցի հիմնադիրն է։ | |
2011 | Ցուցարար | Ներկայացնում է մեծաթիվ գլոբալ բողոքի ակցիաներ, օրինակ՝ Представляет множество глобальных протестных движений - например, Արաբական գարունը։ | ||
2012 | Բարաք Օբամա | ծնված 1961 | 2012 թվականին Օբաման վերընտրվեց ԱՄՆ նախագահի պաշտոնում՝ հաղթելով Միթ Ռոմնիին։ | |
2013 | Ֆրանցիսկոս | ծնված 1936 | 2013 թվականին՝ Բենեդիկտոս XVI-ից հետո, ընտրվել է Հռոմեա-կաթոլիկական եկեղեցու պապ։ | |
2014 | Էբոլա համաճարակի դեմ պայքարողները[3] | Այս վարակի դեմ պայքարողները առողջապահության ոլորտի աշխատակիցներ են, ովքեր օգնել են կանխարգելելու վարակի տարածումը։ | ||
2015 | Անգելա Մերկել[4] | ծնված 1954 | 2005 թվականից Գերմանիայի կանցլերը մեծ ճանաչում է ձեռք բերել, ինչը կապված է Հունաստանի պարտքային քաղաքականության և եվրոպական միգրացիոն ճգնաժամի պայմաներում իր առաջնորդական հատկանիշների հետ։ | |
2016 | Դոնալդ Թրամփ[5] | ծնված 1946 | 2016 թվականին Թրամփն ընտրվել է ԱՄՆ նախագահ՝ հաղթելով Հիլարի Քլինթոնին։ | |
2017 | «Լռությունը խախտողները» | Մարդիկ, ովքեր հանդես եկան սեռական հետապնդումների դեմ, այդ թվում՝ շարժման վարող մասնակիցներ #MeTooն։ Կազմի վրա ներկայացված են ելակ հավաքող Իսաբել Պասկուալը (կեղծանուն), լոբբիստ Ադամա Այվուն, դերասանուհի Էշլի Ջադը, ինժեներ-ծրագրավորող Սյուզան Ֆաուլերը, հեղինակ-կատարող Թեյլոր Սվիֆթը և վեցերորդ կինը՝ հիվանդանոցի աշխատակցուհի է, ով ցանկացել է անանուն մնալ, և ում դեմքը թաքցվել է։ Նաև հիշատակվում են՝ դերասանուհի Ալիսա Միլանոն, ակտիվիստուհի Թարանա Բյորքը, դերասանուհի Սելմա Բլերը, դատական գործընթացում 7 հայցվորներ՝ «Պլազա» հյուրանոցի դեմ, քաղաքագետ Սառա Գելզեր, ձեռնարկատեր Լինդսեյ Մեյեր, ափսե լվացող Սանդրա Պեկադան, դերասանուհի Ռոուզ Մակհոուենը, հոգեթերապևտ և գրող Բենդի Ուոլշ, բլոգեր Լինդսի Ռեյնոլդս, տնտեսագետ Խուանա Մելարա. լրագրողուհի Սանդրա Մյուլեր, դերասան Թերի Քրուզ, Ռոչեսթերի համալսարանի պրոֆեսորներ Սելեստա Քիդ և Ջեսիկա Քենթոն, լրագրողուհի Մեգին Քելլի, լրագրողուհի Ջեյն Մերիկ, պրոդյուսեր Զելդա Պերկինս, Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Թերի Ռեյնտկե, բարեգործական աշխատանքներ իրականացնող Բեք Բեյլի, գեղարվեստական ծրագրերի հոգաբարձու Ամանդա Շմիտ, կինոռեժիսոր Բլեյզ Լիպման և գրասենյակի նախկին անանուն աշխատակից։ | ||
2018 | «Պահակներ» (կամ «պահապաններ») |
| ||
2019 | Գրետա Թունբերգ | ծնված 2003 | Շվեդ բնապահպան ակտիվիստ և «Դպրոցական գործադուլ հանուն կլիմայի» արշավի հիմնադիրը[7] | |
2020 | Ջո Բայդեն[8] | ծնված 1942 | 2020 թվականին Բայդենը և Հարիսը ընտրվել են համապատասխանաբար Միացյալ Նահանգների նախագահ և փոխնախագահ՝ հաղթելով գործող նախագահ Դոնալդ Թրամփին և փոխնախագահ Մայք Փենսին։ 2021 թվականի հունվարին Հարրիսը դարձել է առաջին կին, առաջին աֆրոամերիկացի և առաջին ասիացի ամերիկացի փոխնախագահը։ | |
Քամալա Հարիս[8] | ծնված 1964 | |||
2021 | Էլոն Մասկ[9] | ծնված 1971 | Tesla, Inc.-ի գործադիր տնօրեն, SpaceX-ի հիմնադիր և գործադիր տնօրեն և 2021թվականի աշխարհի ամենահարուստ մարդը | |
2022 | Վոլոդիմիր Զելենսկի[10] | ծնված 1978 | Ուկրաինայի նախագահը 2019 թվականից, գերագույն գլխավոր հրամանատարը 2022 թվականին Ուկրաինա ռուսական ներխուժման ժամանակ | |
Ուկրաինայի ոգին[11] | «Ուկրաինայի ոգին» ներկայացնում է «ուկրաինացի ժողովրդի տոկունությունը և ուկրաինական դիմադրությունը, ինչպես նաև արտաքին օգնությունն Ուկրաինային»։ | |||
2023 | Թեյլոր Սվօֆթ | ծնված 1989 | Երգիչ-երգահան, ում 2023–2024 թվականների Eras Tour-ը դարձել է բոլոր ժամանակների ամենաբարձր եկամուտ ունեցող համերգային շրջագայությունը։ Շրջագայությունը զգալի մշակութային և տնտեսական ազդեցություն է ունեցել 2023 թվականին։ Թայմ Սվիֆթին նկարագրել է որպես տարվա առաջին մարդ, ով ճանաչվել է «արվեստում ունեցած ձեռքբերումների համար»։ Սվիֆթը նաև 2017 թվականի Տարվա մարդ էր, որը կոչվում էր «Լռություն խախտողներ»։ Նա ամսագրի կողմից նշվել է որպես առաջին կինը, ով ճանաչվել է մեկից ավելի անգամ և առաջին կինը, ով երկու անգամ հայտնվել է «Տարվա մարդ» շապիկին[12]; |
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Richard Stengel Person of the Year 2007 - TIME // Time. — 2007-12-19. — ISSN 0040-718X.
- ↑ «Статья с рассуждениями». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
- ↑ The ebola fighters.(անգլ.)
- ↑ Гиббс, Нэнси (9 декабря 2015). «The Choice: Why Angela Merkel Is TIME's Person of the Year 2015» (անգլերեն). TIME. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
- ↑ Шерер, Майкл (7 декабря 2016). «Donald Trump: TIME Person of the Year 2016» (անգլերեն). TIME. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.
- ↑ Kim, Eun Kyung (2018 թ․ դեկտեմբերի 11). «Time's 2018 Person of the Year: 'The Guardians and the War on Truth'». Today Show. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ Alter, Charlotte; Haynes, Suyin; Worland, Justin. «Greta Thunberg: Time's Person of the Year 2019». Time. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
- ↑ 8,0 8,1 Alter, Charlotte (2020 թ․ դեկտեմբերի 11). «2020 Person of the Year - Joe Biden and Kamala Harris». Time. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Elon Musk Is Time's 2021 Person of the Year». Time. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
- ↑ «Volodymyr Zelensky Is Time's 2022 Person of the Year». Time. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «The Spirit of Ukraine and Time's 2022 Person of the Year». Time. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.
- ↑ Shah, Simmone (2023 թ․ դեկտեմբերի 6). «Taylor Swift Makes History as Person of the Year». TIME (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Список за 1927—2011 года Արխիվացված 2013-08-26 Wayback Machine