Աշխարհի երկրներն ըստ մեծահասակների շրջանում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի տարածվածության աստիճանի
Տարբեր ազգերի շրջանում մարդու իմունային անբավարարության վիրուսը (ՄԻԱՎ), որը ՁԻԱՀ-ի առաջացման պատճառն է, իր տարածվածությամբ տարբեր է։ Ստորև ներկայացված է տարբեր երկրներում մեծահասակների շրջանում տարածվածության աստիճանը՝ հիմնված տարբեր աղբյուրներից ստացված տվյալների վրա՝ մեծ մասամբ ԿՀՎ-ի փաստերի համաշխարհային գրքից [1][2][3] ։ 2015 թվականի դրությամբ հաշվարկվել է, որ աշխարհում կա ՄԻԱՎ վարակակիր 36.7 միլիոն մարդ[4]։
Հարավային Աֆրիկայում ՄԻԱՎ-ի պանդեմիան ամենածանրն է։ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով վարակվածների 10%-ից ավելին բնակվում են տվյալ տարածաշրջանում։ Էսվատինիում (Սվազիլենդ), Բոտսվանայում և Լեսոթոյում մեծահասակների շրջանում ՄԻԱՎ-ի տարածվածությունը գերազանցում է 20%-ը, մինչդեռ լրացուցիչ վեց երկրներ հայտնում են տարածվածության առնվազն 10%։ Աֆրիկայից դուրս ամենաբարձր տարածվածության ցուցանիշը Բահամյան Կղզիներում է (3.3%)[5]։
Բացարձակ թվերով 2016 թվականի տարևվերջին ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով վարակվածների ամենաբարձր ցուցանիշը գրանցվել է Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում (7.1 միլիոն), որին հաջորդել են Նիգերիան (3.2 միլիոն) և Հնդկաստանը (2.1 միլիոն)[6][7]։ Մինչդեռ Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում ՄԻԱՎ-դրական բնակչության մեծ քանակը վերագրվում է հիվանդության բարձր տարածվածությանը (18,9%, աշխարհում ամենաբարձր ցուցանիշներից մեկը), Նիգերիայում ավելի ցածր է՝ 2.9%, իսկ Հնդկաստանում տարածվածության ցուցանիշը 0,3% է[1]։ Այնուամենայնիվ, այնպիսի երկրներ, ինչպիսին է Նիգերիան, ՄԻԱՎ-ով վարակման բարձր ցուցանիշ ունեն՝ 1%-ից բարձր, ՄԱՁԻԱՀ-ի (ՄԱԿ-ի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերի համատեղ ծրագիր (UNAIDS)) կողմից դասակարգվում են որպես Ընդհանրացված ՄԻԱՎ-ի Համաճարակ (ԸՄՀ) (Generalized HIV Epidemics (GHEs)) ունեցող երկրներ, մինչդեռ Հնդկաստանում տարածվածությունը այս շեմից ցածր է, ընդ որում ավելի ցածր, քան Ամերիկայում և գրեթե նույնը, ինչ Ֆրանսիայում[8]։
Մյուս կողմից Սվալբարդում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի ոչ մի դեպք չի գրանցվել, այն դեպքում, երբ Բութանում, չնայած ավելի մեծաթիվ բնակչությանը, 2011 թվականի դրությամբ գրանցվել է ընդամենը 246 դեպք[9]։
ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի տարածվածության գնահատման աղյուսակ խմբագրել
Այս տվյալները ստացվել են ԿՀՎ-ի փաստերի համաշխարհային գրքից[10], եթե այլ հղումներ չկան։ Հորիզոնական գիծը նշանակում է, որ տվյալները չեն հրապարակվել։ Մեծահասակների շրջանում տարածվածությունը ներառում է 15-49 տարեկանները։
| Երկիր | Մեծահասակների
շրջանում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի տարածվածությունը[1] |
ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով
մարդկանց քանակը[2] |
Տարեկան
մահերը ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ից[3] |
Հաշվարկման տարին |
|---|---|---|---|---|
 Էսվատինի
|
27.20% | 220,000 | 3,900 | 2016 |
 Լեսոթո
|
25.00% | 330,000 | 9,900 | 2016 |
 Բոտսվանա
|
21.90% | 360,000 | 3,900 | 2016 |
 Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն
|
18.90% | 7,100,000 | 110,000 | 2016 |
 Նամիբիա
|
13.80% | 230,000 | 4,300 | 2016 |
 Զիմբաբվե
|
13.50% | 1,300,000 | 30,000 | 2016 |
 Զամբիա
|
12.40% | 1,200,000 | 21,000 | 2016 |
 Մոզամբիկ
|
12.30% | 1,800,000 | 62,000 | 2016 |
 Մալավի
|
9.20% | 1,000,000 | 24,000 | 2016 |
 Ուգանդա
|
6.50% | 1,400,000 | 28,000 | 2016 |
 Հասարակածային Գվինեա
|
6.20% | 35,000 | - | 2016 |
 Քենիա
|
5.40% | 1,600,000 | 36,000 | 2016 |
 Տանզանիա
|
4.70% | 1,400,000 | 33,000 | 2016 |
 Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն
|
4.00% | 130,000 | 7,300 | 2016 |
 Կամերուն
|
3.80% | 560,000 | 29,000 | 2016 |
 Գաբոն
|
3.60% | 48,000 | 1,500 | 2016 |
 Բահամներ
|
3.30% | 8,200 | - | 2016 |
 Ռուանդա
|
3.10% | 220,000 | 3,300 | 2016 |
 Կոնգոյի Հանրապետություն
|
3.10% | 91,000 | 3,800 | 2016 |
 Գվինեա-Բիսաու
|
3.10% | 36,000 | 2,000 | 2016 |
 Նիգերիա
|
2.90% | 3,200,000 | 160,000 | 2016 |
 Կոտ դ'Իվուար
|
2.70% | 460,000 | 25,000 | 2016 |
 Հարավային Սուդան
|
2.70% | 200,000 | 13,000 | 2016 |
 Հայիթի
|
2.10% | 150,000 | 4,600 | 2016 |
 Տոգո
|
2.10% | 100,000 | 5,100 | 2016 |
 Անգոլա
|
1.90% | 280,000 | 11,000 | 2016 |
 Բելիզ
|
1.80% | 4,300 | - | 2016 |
 Սիեռա Լեոնե
|
1.70% | 67,000 | 2,800 | 2016 |
 Գամբիա
|
1.70% | 20,000 | 1,100 | 2016 |
 Ճամայկա
|
1.70% | 30,000 | 1,300 | 2016 |
 Լիբերիա
|
1.60% | 43,000 | 2,800 | 2016 |
 Գայանա
|
1.60% | 8,500 | - | 2016 |
 Գանա
|
1.60% | 290,000 | 15,000 | 2016 |
 Գվինեա
|
1.50% | 120,000 | 5,800 | 2016 |
 Սուրինամ
|
1.40% | 4,900 | - | 2016 |
 Բարբադոս
|
1.30% | 2,600 | - | 2016 |
 Ջիբութի
|
1.30% | 8,600 | - | 2016 |
 Չադ
|
1.30% | 110,000 | 2,800 | 2016 |
 Տրինիդադ և Տոբագո
|
1.20% | 11,000 | - | 2016 |
 Թաիլանդ
|
1.10% | 450,000 | 16,000 | 2016 |
 Եթովպիա
|
1.10% | 710,000 | 20,000 | 2016 |
 Բուրունդի
|
1.10% | 84,000 | 2,900 | 2016 |
 Բենին
|
1.00% | 67,000 | 2,400 | 2016 |
 Մալի
|
1.00% | 110,000 | 6,100 | 2016 |
 Դոմինիկյան Հանրապետություն
|
1.00% | 67,000 | 2,200 | 2016 |
 Ուկրաինա
|
0.90% | 240,000 | 8,500 | 2016 |
 Պապուա Նոր Գվինեա
|
0.90% | 46,000 | 1,100 | 2016 |
 Կաբո Վերդե
|
0.80% | 2,800 | - | 2016 |
 Պանամա
|
0.80% | 21,000 | - | 2016 |
 Մյանմա
|
0.80% | 230,000 | 7,800 | 2016 |
 Բուրկինա Ֆասո
|
0.80% | 95,000 | 3,100 | 2016 |
 Լատվիա
|
0.70% | 6,600 | - | 2016 |
 Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն
|
0.70% | 370,000 | 19,000 | 2016 |
 Կամբոջա
|
0.60% | 71,000 | 1,800 | 2016 |
 Վենեսուելա
|
0.60% | 120,000 | 2,500 | 2016 |
 Մոլդովա
|
0.60% | 15,000 | - | 2016 |
 Էրիտրեա
|
0.60% | 15,000 | - | 2016 |
 Սալվադոր
|
0.60% | 24,000 | - | 2016 |
 Ուրուգվայ
|
0.60% | 12,000 | - | 2016 |
 Բրազիլիա
|
0.60% | 830,000 | 14,000 | 2016 |
 Վրաստան
|
0.50% | 12,000 | - | 2016 |
 Մավրիտանիա
|
0.50% | 11,000 | - | 2016 |
 Չիլի
|
0.50% | 61,000 | - | 2016 |
 Գվատեմալա
|
0.50% | 46,000 | 1,600 | 2016 |
 Պարագվայ
|
0.50% | 19,000 | - | 2016 |
 Նիգեր
|
0.40% | 48,000 | 3,400 | 2016 |
 Մալայզիա
|
0.40% | 97,000 | 7,000 | 2016 |
 Ինդոնեզիա
|
0.40% | 620,000 | 38,000 | 2016 |
 Հոնդուրաս
|
0.40% | 21,000 | - | 2016 |
 Կանադա
|
0.17% | 63,110 | - | 2016[11] |
 Կուբա
|
0.40% | 25,000 | - | 2016 |
 Կոստա Ռիկա
|
0.40% | 13,000 | - | 2016 |
 Կոլումբիա
|
0.40% | 120,000 | 2,800 | 2016 |
 Վիետնամ
|
0.40% | 250,000 | 8,000 | 2016 |
 Արգենտինա
|
0.40% | 120,000 | 2,400 | 2016 |
 Բելառուս
|
0.40% | 19,000 | - | 2016 |
 ԱՄՆ
|
0.30% | 1,100,000 | - | 2015[12] |
 Սոմալի
|
0.40% | 2016 | ||
 Սենեգալ
|
0.40% | 41,000 | 1,900 | 2016 |
 Հնդկաստան
|
0.22% | 2,170,000 | 67,000 | 2019 |
 Էկվադոր
|
0.30% | 33,000 | - | 2016 |
 Բոլիվիա
|
0.30% | 19,000 | - | 2016 |
 Տաջիկստան
|
0.30% | 14,000 | - | 2016 |
 Պերու
|
0.30% | 70,000 | 2,200 | 2016 |
 Իտալիա
|
0.30% | 130,000 | - | 2016 |
 Լաոս
|
0.30% | 11,000 | - | 2016 |
 Մեքսիկա
|
0.30% | 220,000 | 4,200 | 2016 |
 Հայաստան
|
0.20% | 3,300 | - | 2016 |
 Իռլանդիա
|
0.20% | 6,200 | - | 2016 |
 Ղազախստան
|
0.20% | 26,000 | - | 2016 |
 Ղրղզստան
|
0.20% | 8,500 | - | 2016 |
 Լիտվա
|
0.20% | 2,900 | - | 2016 |
 Մադագասկար
|
0.20% | 31,000 | 1,600 | 2016 |
 Նեպալ
|
0.20% | 32,000 | 1,700 | 2016 |
 Նիդերլանդներ
|
0.20% | 23,000 | - | 2016 |
 Նիկարագուա
|
0.20% | 8,900 | - | 2016 |
 Սուդան
|
0.20% | 56,000 | 3,000 | 2016 |
 Շվեդիա
|
0.20% | 11,000 | - | 2016 |
 Գրենլանդիա
|
0.13% | 70 | - | 2018[13] |
 Դանիա
|
0.11% | 6,500 | - | 2018[14] |
 Ալբանիա
|
0.10% | 1,700 | - | 2016 |
 Ավստրալիա
|
0.10% | 25,000 | - | 2016 |
 Ֆիջի
|
0.10% | - | - | 2016 |
 Թայվան[15]
|
0.10% | 31,620 | - | 2016 |
 Ադրբեջան
|
0.10% | 9,200 | - | 2016 |
 Իրան
|
0.10% | 66,000 | 4,000 | 2016 |
 Ռումինիա
|
0.10% | 16,000 | - | 2016 |
 Չեռնոգորիա
|
0.10% | 221[16] | 2[16] | 2018[16] |
 Մարոկկո
|
0.10% | 22,000 | - | 2016 |
 Պակիստան
|
0.10% | 130,000 | 5,500 | 2016 |
 Մալթա
|
0.10% | - | - | 2016 |
 Ֆիլիպիններ
|
0.10% | 56,000 | - | 2016 |
 Ալժիր
|
- | 13,000 | - | 2016 |
 Բանգլադեշ
|
- | 12,000 | 1,000 | 2016 |
 Եգիպտոս
|
- | 11,000 | - | 2016 |
 Եմեն
|
- | 9,900 | - | 2016 |
 Սաուդյան Արաբիա
|
0.024% | 8,200 | - | 2016 |
.svg){kind=small} Աֆղանստան
|
- | 7,500 | - | 2016 |
 Շրի Լանկա
|
- | 4,000 | - | 2016 |
 Բուլղարիա
|
- | 3,500 | - | 2016 |
 Չեխիա
|
- | 3,400 | - | 2016 |
 Թունիս
|
- | 2,900 | - | 2016 |
 Սերբիա
|
- | 2,700 | - | 2016 |
 Լիբանան
|
0.0625% | 3,750[17] | - | 2016 |
 Խորվաթիա
|
- | 1,500 | - | 2016 |
 Բոսնիա և Հերցեգովինա
|
0.009% | 350 | - | 2017 |
Տես նաև խմբագրել
Ըստ տարածաշրջանի՝
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «CIA world factbook - HIV/AIDS adult prevalence rate». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «CIA world factbook - HIV/AIDS people living with». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «CIA world factbook - HIV/AIDS deaths». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ «GLOBAL HIV AND AIDS STATISTICS». AVERT. 2015 թ․ հուլիսի 16. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 3-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2020 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ «UNAIDS.org - HIV and AIDS estimates (2013)».
- ↑ «The Hindu - India has 3rd-highest number of HIV-infected people: UN». The Hindu. 2014 թ․ հուլիսի 17.
- ↑ Kenyon, C.; Buyze, J. (2014). «Should the threshold for a generalised HIV epidemic be 1% or 5%?». International Journal of STD & AIDS. 25 (12): 898–900. doi:10.1177/0956462414526575. PMID 25278511.
- ↑ «The Ministry of Health has Detected…». Bhutan Observer online. 2011 թ․ օգոստոսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
- ↑ «CIA world factbook - country comparison». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ «The epidemiology of HIV in Canada». www.catie.ca (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
- ↑ «Statistics Overview | Statistics Center | HIV/AIDS | CDC». 2018 թ․ նոյեմբերի 16.
- ↑ «Nye tilfælde af HIV blandt unge». Naalakkersuisut. 2019 թ․ հոկտեմբերի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Hiv - opgørelse over sygdomsforekomst 2018». Statens Serum Institut. 2019 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «HIV月報105-03(更新).PDF».
- ↑ 16,0 16,1 16,2 «HIV-om zaražena 221 osoba, za godinu preminule dvije».
- ↑ «The Daily Star Lebanon - Around 3,750 HIV/AIDS cases in Lebanon». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.