Ֆիզիկական մեծությունների նշանակումների ցանկ

Ֆիզիկական մեծությունների նշանակման ցանկ, դպրոցական և համալսարանական ֆիզիկայում մեծությունների պայմանական նշանակումների ցանկ։ Ներառված են նաև մաթեմատիկական ընդհանուր հասկացություններ, որպեսզի հնարավոր դարձնեն ֆիզիկական բանաձևերի ձևակերպումը։

Այնշթայնի բանաձևը Թեյբեյի երկնաքերի վրա

Ֆիզիկական մեծությունները նշանակելու համար օգտվում են լատիներենից և հունարենից, ինչպես նաև հատուկ սիմվոլներից։ Քանի որ ֆիզիկական մեծությունները քանակապես ավելին են քան այբուբենների տառերի քանակը, նույն տառը կարող է օգտագործվել տարբեր ֆիզիկական մեծությունների նշանակման համար։ Որոշ մեծությունների նշանակումները կարող են փոփոխվել, տվյալ բաժնում շփոթությունից խուսափելու համար (օրինակ՝ էներգիա, արագություն, երկարություն և այլն)։

Տառատեսակ

Մաթեմատիկական տեքստերում նշանակումները ընդունված է օգտվել շեղատառ լատիներենը։ Ֆունկցիաների անվանումն ու թվերը, իսկ հունարենի տառերը թողնում են ուղիղ։ Տառերը նույնպես կարող են տարբեր տառատեսակ ունենալ, մեծությունների կամ հասկացությունների բնույթը հասկանալու համար։ Մասնավորապես վեկտորական մեծությունները ընդունված է նշել հաստ տպատառով, իսկ տենզորային մեծությունները՝ ընդգծված տառատեսակով։

Լատինական այբուբեն

Պատմական պատճառներից ելնելով, շատ դեպքերում օգտագործվում են հասկացության անվանման առաջին լատինական տառը, հիմնականում լատինական, անգլիական, ֆրանսիական և գերմանական անվանումները։ Լատինական տառերից $O$-ն չի օգտագործվում ֆիզիկական մեծությունները նշանակելու համար։

Նշան	Իմաստ և ծագում
$A$	Մակերես (լատին․՝ area), վեկտորական պոտենցիալ, աշխատանք (գերմ.՝ Arbeit), լայնույթ(լատին․՝ amplitudo), параметр вырождения, ելքի աշխատանք (գերմ.՝ Austrittsarbeit), Այնշթայնի գործակիցը ինքնկամ ճառագայթման համար, զանգվածային թիվ
$a$	Արագացում (լատին․՝ acceleratio), լայնույթ (լատին․՝ amplitudo), ռադիոակտիվություն (լատին․՝ activitas), ջերմափոխանակման գործակից, պտտման ունակություն, Բորի շառավիղ, լույսի կլանման բնական ցուցիչ
$B$	Մագնիսական ինդուկցիայի վեկտոր, բարիոնային լիցք (անգլ.՝ baryon number), տեսակարար գազային հաստատուն, Բրիլյուենի ֆունկցիա (անգլ.՝ Brillion function), ինտերֆերենցիոն շերտի լայնություն (գերմ.՝ Breite), պայծառություն, Կեռի հաստատուն, հարկադրական ճառագայթման Այնշթայնի գործակից, կլանման Այնշթայնի գործակից, մոլեկուլի պտտման հաստատուն․
$b$	Մագնիսական ինդուկցիայի վեկտոր, B-քվարկ (անգլ.՝ beauty/bottom quark), Վինի հաստատուն, տրոհման լայնություն(գերմ.՝ Breite)
$C$	Էլեկտրաունակություն (անգլ.՝ capacitance), ջերմունակություն, ինտեգրման հաստատուն (անգլ.՝ heatcapacity), հաստատուն (լատին․՝ constans), հմայք ( անգլ.՝ charm),Կլեպշի-Գորդանի գործակից (անգլ.՝ Clebsch-Gordan coefficients), Կոտոն-Մուտոնի հաստատուն (անգլ.՝ Cotton-Mouton constant), կորություն (լատին․՝ curvatura)
$c$	Լույսի արագություն (լատին․՝ celeritas), ձայնի արագություն (լատին․՝ celeritas), ջերմունակություն (անգլ.՝ heat capacity), հմայված քվարկ (անգլ.՝ charm quark), կոնցենտրացիա (անգլ.՝ concentration), առաջին ճառագայթային հաստատուն, երկրորդ ճառագայթային հաստատուն, տեսակարար ջերմունակություն
$D$	Էլեկտրական ինդուկցիայի վեկտոր (անգլ.՝ electric displacement field), դիֆուզիայի գործակից (անգլ.՝ diffusion coefficient), օպտիկական ուժ (անգլ.՝ dioptric power), անցման գործակից, սպեկտրալ սարքի անկյունային դիսպերսիա, պոտենցիալային բարյերի թափանցիկության գործակից, D-մեզոն (անգլ.՝ D meson), տրամագիծ (լատին․՝ diametros, հին հունարեն՝ διάμετρος)
$d$	Հեռավորություն (լատին․՝ distantia), տրամագիծ (լատին․՝ diametros, հին հունարեն՝ διάμετρος), դիֆերենցիալ (լատին․՝ differentia), ներքին քվարկ (անգլ.՝ down quark), երկբևեռի մոմենտ (անգլ.՝ dipole moment), դիֆրակցիոն ցանցի հաստատուն, հաստություն (գերմ.՝ Dicke)
$E$	Էներգիա (լատին․՝ energīa), էլեկտրական դաշտի լարվածություն (անգլ.՝ electric field), էլեկտրաշարժ ուժ (անգլ.՝ electromotive force), մագնիսաշարժ ուժ, լուսավորություն (ֆր.՝ éclairement lumineux), մարմնի ճառագայթման ունակություն, Յունգի մոդուլ
$e$	Բնական լոգարիթմի հիմք (2,71828…), էլեկտրոն (անգլ.՝ electron), տարրական էլեկտրական լիցք (անգլ.՝ elementaty electric charge), մագնիսական փոխաղդեցության հաստատուն
$F$	Ուժ (լատին․՝ fortis), Ֆարադեյի հաստատուն (անգլ.՝ Faraday constant), Հելմհոլցի ազատ էներգիա (գերմ.՝ freie Energie), ատոմային ցրման ֆակտոր, էլեկտրամագնիսական տենզոր, մագնիսաշարժ ուժ, շեղման մոդուլ, կիզակետային հեռավորություն (անգլ.՝ focal length)
$f$	Հաճախություն (լատին․՝ frequentia), ֆունկցիա (լատին․՝ functia), ցնդողականություն (գերմ.՝ Flüchtigkeit), ուժ (լատին․՝ fortis), կիզակետային հեռավորություն (անգլ.՝ focal length), ասցիլիատորի ուժ, շփման գործակից։
$G$	Գրավիտացիոն հաստատուն (անգլ.՝ gravitational constant), Այնշթայնի տենզորը, Գիբսի ազատ էներգիա (անգլ.՝ Gibbs free energy), տարածա-ժամանակային չափ, վիրիալ, պորցիալ մոլային մեծություն, поверхностная активность адсорбата, շեղման մոդուլ, դաշտի լրիվ իմպուլս, Գլյուոն (անգլ.՝ gluon), Ֆերմաի հաստատուն, հաղորդականության քվանտ, էլեկտրական հաղորդականություն, Կշիռ (գերմ.՝ Gewichtskraft)
$g$	Ազատ անկման արագացում (անգլ.՝ gravitational acceleration), Գլյուոն (անգլ.՝ gluon), Լանդեյի գործոն, զանգվածային կոնցենտրացիա, գրավիտոն (անգլ.՝ graviton), մետրական տենզոր
$H$	Մագնիսական դաշտի լարվածություն, էկվիվալենտ չափաբաժին, էնտալպիա (անգլ.՝ heat contents или от греческой буквы «эта», H — ενθαλπος),համիլտոնյան (անգլ.՝ Hamiltonian), Հանկելի ֆունկցիա (անգլ.՝ Hankel function), Հեվիսյդեի ֆունկցիա (անգլ.՝ Heaviside step function), Հիգսի բոզոն (անգլ.՝ Higgs boson), էքսպոզիցիա, Էրմիտի պոլինոմ (անգլ.՝ Hermite polynomials)
$h$	Բարձրություն (գերմ.՝ Höhe), Պլանկի հաստատուն (գերմ.՝ Hilfsgröße), պարուրականություն (անգլ.՝ helicity)
$I$	Հոսանքի ուժ (ֆր.՝ intensité de courant), ձայնի ուժգնություն (լատին․՝ intēnsiō), լույսի ուժգնություն (լատին․՝ intēnsiō), ճառագայթման ուժ, լույսի ուժ, իներցիայի մոմենտ, մագնիսացման մոմենտ։
$i$	Կեղծ միավոր (լատին․՝ imaginarius), միավոր վեկտոր (координатный орт)
$J$	Հոսանքի խտություն , իմպուլսի մոմենտ, Բեսելի ֆունկցիա, իներցիայի մոմենտ, հատման իներցիայի բևեռային մոմենտ, պտտական քվանտային թիվ, լույսի ուժ, J/ψ-մեզոն
$j$	Կեղծ միավոր (էլեկտրատեխնիկայում և ռադիոէլեկտրոնիկայում), հոսանքի խտություն, միավոր վեկտոր (կոորդինատային օրդ)
$K$	Կաոնա (անգլ.՝ kaons), ջերմադինամիկական հավասարակշռության հաստատուն, մետաղների էլեկտրոնային ջերմահաղորդման գործակից, բաղմակողմանի սեղմման մոդուլ, մեխանիկական իմպուլս, Ջեֆերսոնի հաստատուն, կինետիկ էներգիա։
$k$	Գործակից (գերմ.՝ Koeffizient), Բոլցմանի հաստատուն, ջերմահաղորդականություն, ալիքային թիվ, միավոր վեկտոր (կոորդինատային օրթ)
$L$	Իմպուլսի մոմենտ, թռիչքի հեռավորություն, շոգեգոյացման տեսակարար ջերմություն, ինդուկտիվություն, Լագրանժի ֆունկցիա (անգլ.՝ Lagrangian), Լանժեվենի դասական ֆունկցիա (անգլ.՝ Langevin function), Լորենցի թիվ (անգլ.՝ Lorenz number), լույսի ճնշման մակարդակ, Լագերրի պոլինոմներ (անգլ.՝ Laguerre polynomials), ուղեծրային քվանտային թիվ, էներգետիկ պայծառություն, պայծառություն (անգլ.՝ luminance)
$l$	Երկարություն (անգլ.՝ length), ազատ վազքի երկարություն (անգլ.՝ length), ուղեծրային քվանտային թիվ, ճառագայթաակտիվ երկարություն
$M$	Ուժի մոմենտ, զանգված (լատին․՝ massa, հին հունարեն՝ μᾶζα, խմորի կտորից), մագնիսացման վեկտոր (անգլ.՝ magnetization), պտտման մոմենտ, Մախի թիվ, փոխադարձ ինեկտիվություն, մագնիսական քվանտային թիվ, մոլային զանգված
$m$	Զանգված, մագնիսական քվանտային թիվ (անգլ.՝ magnetic quantum number), մագնիսական մոմենտ (անգլ.՝ magnetic moment), էֆեկտիվ զանգված, զանգվածի պակասորդ, Պլանկի զանգված
$N$	Քանակ (լատին․՝ numerus), Ավոգադրոյի հաստատուն, Դեբայի թիվ, ճառագայթման լրիվ հզորություն, օպտիկական սարքի խոշորացում, կոնցենտրացիա, հզորություն, ուղղահայաց ուժի հակազդեցություն
$n$	Բեկման ցուցիչ, նյութի քանակ, նորմալ վեկտոր, միավոր վեկտոր, նեյտրոն (անգլ.՝ neutron), քանակ (անգլ.՝ number), հիմնական քվանտային թիվ, պտտման հաճախություն, կոնցենտրացիա, պոլիտրոպի ցուցիչ, Լոշմիդտի հաստատուն
$O$	Կոորդինատների սկիզբ (լատին․՝ origo)
$P$	Հզորություն (լատին․՝ potestas), ճնշում (լատին․՝ pressūra), Լանգրանժի պոլինոմ, կշիռ (ֆր.՝ poids), ծանրության ուժ, հավանականություն (լատին․՝ probabilitas), բևեռացում, անցման հարաբերականություն, իմպուլս (ընդհանրացված իմպուլս լատին․՝ petere)
$p$	Իմպուլս (ընդհանրացված իմպուլս լատին․՝ petere), պրոտոն (անգլ.՝ proton), երկբևեռ մոմենտ, ալիքային պարամետր, ճնշում, բևեռների քանակ, խտություն։
$Q$	Էլեկտրական լիցք (անգլ.՝ quantity of electricity), ջերմության քանակ (անգլ.՝ quantity of heat), ծավալային ծախս, ընդհանրացված ուժ, սառնարտադրություն, ճառագայթման էներգիա, լուսային էներգիա, ամրության գործոն (անգլ.՝ quality factor), Աբբեյի զրոյական ինվարիանտ, քառաբևեռ էլեկտրական մոմենտ (անգլ.՝ quadrupole moment), միջուկային ռեակցիայի էներգիա
$q$	Էլեկտրական լիցք, ընդհանրացված կոորդինատ, ջերմության քանակ (անգլ.՝ quantity of heat), արդյունավետ լիցք, ամրություն։
$R$	Էլեկտրական դիմադրություն(անգլ.՝ resistance), ունիվերսալ գազային հաստատուն, Ռիդբերգի հաստատուն (անգլ.՝ R ydberg constant), Կլիդցինգի հաստատուն, անդրադարձման գործակից, ճառագայթման դիմադրություն (անգլ.՝ resistance), հնարավորություն (անգլ.՝ resolution), լուսատվություն, մասնիկի վազք, հեռավորություն, շառավիղ։
$r$	Շառավիղ (լատին․՝ radius), շառավի -վեկտոր, բևեռային շառավիղ կոորդինատ, փուլային անցման տեսակարար ջերմություն, տեսակարար ռեֆրակցիա (լատին․՝ rēfractiō), հեռավորութույուն։
$S$	Մակերես (անգլ.՝ surface area), էնտրոպիա, գործողություն, սպին (անգլ.՝ spin), սպինային քվանտային թիվ (անգլ.՝ spin quantum number), տարօրինակություն (անգլ.՝ strangeness), Համիլտոնի գլխավոր ֆունկցիա, ցրման մատրից (անգլ.՝ scattering matrix), էվոլյուցիայի օպերատոր, Պոյնտինգի վեկտոր։
$s$	Տեղափոխություն (իտալ.՝ spostamento), տարօրինակ քվարկ (անգլ.՝ strange quark), ճանապարհ, ժամանակատարածական միջակայք (անգլ.՝ spacetime interval), օպտիկական ճանապարհի երկարություն։
$T$	Ջերմաստիճան (լատին․՝ temperātūra), պարբերություն (լատին․՝ tempus), կինետիկ էներգիա, կրիտիկական ջերմաստիճան, թերմ, կիսատրոհման պարբերություն, կրիտիկական էներգիա, իզոսպին։
$t$	Ժամանակ (լատին․՝ tempus), ճշմարիտ քվարկ (անգլ.՝ true quark), ճշտություն (անգլ.՝ truth), պլանկի ժամանակ
$U$	Ներքին էներգիա, պոտենցիալ էներգիա, Ումովի վեկտոր, Լեննարդ-Ջոնցի պոտենցիալ, Մորզեյի պոտենցիալ, 4-արագություն, էլեկտրական լարում
$u$	Վերին քվարկ (անգլ.՝ up quark), արագություն, շարժունություն, տեսակարար ներքին էներգիա, խմբային արագություն
$V$	Ծավալ (ֆր.՝ volume), էլեկտրական լարում (անգլ.՝ voltage), պոտենցիալ էներգիա, ինտերֆերենցիոն գծի տեսանելիություն, Վերդեյի հաստատուն (անգլ.՝ Verdet constant)
$v$	Արագություն (լատին․՝ vēlōcitās), փուլային արագություն, տեսակարար ծավալ
$W$	Մեխանիկական աշխատանք (անգլ.՝ work), ելքի աշխատանք, W-բոզոն, էներգիա, ատոմի միջուկի կապի էներգիա, հզորություն
$w$	Արագություն, էներգիայի խտություն, ներքին կոնվերսիայի գործակից, արագացում
$X$	Ռեակտիվ դիմադրություն, երկայնական խոշորացում, X-բոզոն
$x$	Փոփոխական, տեղափոխություն, աբսցիս(դեկարտյան կոորդինատ), մոլային կոնցենտրացիա, ներդաշնակության հաստատուն, հեռավորություն
$Y$	Հիպերլիցք, ուժային ֆունկցիա, գծային խոշորացում, գնդային ֆունկցիաներ, Y-բոզոն
$y$	օրդինատ (դեկարտյան կոորդինատ)
$Z$	Իմպոդենս, Z-բոզոն, միջուկի լիցքային թիվ կամ ատոմային թիվ (գերմ.՝ Ordnungszahl), վիճակագրական գումար (գերմ.՝ Zustandssumme), Հերցի վեկտոր, վալենտականություն, լրիվ էլեկտրական դիմադրություն (իմպոդենս), անկյունային խոշորացում, վակուումի ալիքային դիմադրություն
$z$	Ապլիկատա (դեկարտյան կոորդինատ)

Մի քանի տառերով նշանակում

Որոշ մեծությունների համար օգտագործվում են տառաշարք կամ բառեր։ Օրինակ հաստատուն բառի պայմանական նշանը $\operatorname {const}$ է։

Ֆիզիկայում հաճախ օգտագործվող մաթեմատիկական ֆունկցիաները և գործողությունները

Նշան	Իմաստ
$\operatorname {div}$	դիվերգենցիա
$\operatorname {grad}$	գրադիենտ
$\lim$	սահման
$\operatorname {rect}$	ուղղանկյուն ֆունկցիա
$\operatorname {rot}$	ռոտոր
$\operatorname {sgn}$, $\operatorname {sign}$	Signum-ֆունկցիա
$\operatorname {sinc}$	sinc ֆունկցիա

Հունական այբուբեն

Հունարենի այն մեծատառերը, որոնք նման են լատիներենի մեծատառերին, չեն գործածվում ($\mathrm {A} ,\mathrm {B} ,\mathrm {E} ,\mathrm {Z} ,\mathrm {H} ,\mathrm {I} ,\mathrm {K} ,\mathrm {M} ,\mathrm {N} ,\mathrm {O} ,\mathrm {P} ,\mathrm {T} ,\Upsilon ,\mathrm {X}$) կամ հազվադեպ են գործածվում։

Նշան	Իմաստ
$\alpha$	Ջերմային ընդարձկման գործակից, ալֆա-մասնիկ, անկյուն, անկյունային արագացում, Դիրակի մատրից, ընդրձակման գործակից, բևեռացման աստիճան, ջերմատվության գործակից, դիսոսացիայի գործակից, տեսակարար ջերմաէլեկտրաշարժ ուժ, Մախի անկյուն, կլանման գործակից, մարմնի սևության աստիճան, մարման հաստատուն։
$\beta$	Անկյուն, բետա-մասնիկ, մասնիկի արագության և լույսի արագության հարբերությունը, քվազիառաձգական ուժի գործակից, Դիրակի մատրից, իզոթերմ սեղմում, ադիաբադ սեղմում, մարման գործակից, ինտերֆերենցիոն գծի անկյունային լայնություն, անկյունային արագացում։
$\Gamma$	Գամմա ֆունկցիա, Քրիստոֆելի նշան, փուլային տարածություն, արագության շրջապտույտ, էլեկտրական մակարդակի լայնություն
$\gamma$	Անկյուն, Լորենցի գործոն, գամմա-ճառագայթ, տեսակարար կշիռ, Պաուլիի մատրից, գիրոմագնիսական հարաբերություն, ջերմադինամիկական ճնշման գործակից, մակերեսային իոնացման գործակից, Դիրակի մատրից, ադիաբադի ցուցիչ։
$\Delta$	Մեծության փոփոխություն(օրինակ $\Delta x$), Լապլասի օպերատոր, դիսպերսիա, ֆլուկտացիա, գծային բևեռացման աստիճան, քվանտային պակասորդ։
$\delta$	Փոքր տեղափոխություն, Դիրակի դելտա-ֆունկցիա, Կրոնեկերի դելտա։
$\varepsilon$	Էլեկտրական հաստատուն, դիէլեկտրից թափանցելիություն, անկյունային արագացում, միավոր հակահամաչափական թենզոր, էներգիա, էլեկտրաշարժ ուժ, դեֆորմացիայի թենզոր։
$\zeta$	Ռիմանի զետա ֆունկցիա
$\eta$	ՕԳԳ, մածուցիկության դինամիկական գործակից, Մինկովսկու մետրական թենզոր, ներքին շփման գործակից, մածուցիկություն, ցրման փուլ, էտա-մեզոն։
$\Theta$	Ստատիկ ջերմաստիճան, Կյուրիի կետ, ջերմադինամիկական ջերմաստիճան, իներցիայի մոմենտ, Հեվիսյդի ֆունկցիամի։
$\theta$	XY հարթությունում X առանցքի հետ կազմած անկյունը, գլանային և գնդային կոորդինատային հարթությունում, պոտենցիալ ջերմաստիճան, Դեբայի ջերմաստիճան, նուտացիայի անկյուն, նորմալ կոորդինատ, թրջման չափ, Կաբիբոյի անկյուն, Վայենբերգի անկյուն։
$\kappa$	Ադիաբադի ցուցիչ, միջավայրի մագնիսական ընկալում, պարամագնիսական ընկալունակություն։
$\Lambda$	Կոսմոլոգիական հաստատուն, Լագրանժի հաստատուն, լյամբդ-բարիոն։
$\lambda$	Ալիքի երկարություն, հալման տեսակարար ջերմություն, գծային խտություն, ազատ վազքի երկարություն, քոմթոնյան ալիքի երկարություն, օպերատորի սեփական արժեք, Գել-Մանի մատրից։
$\mu$	Շփման գործակից, դինամիկական մածուցիկություն, մագնիսական թափանցելիություն, մագնիսական հաստատուն, քիմիական պոտենցիալ, Բորի մագնետոն, մյուոն, բերված զանգված, մոլային զանգված, Պուասոնի գործակից, միջուկային մագնետոն։
$\nu$	Հաճախություն, նեյտրինո, մածուցիկության կինեմատիկական գործակից, նյութի քանակ, լարմորի հաճախություն, քվանտային տատանողական թիվ։
$\Xi$	Մեծ կանոնական համախումբ, քսի-հիպերոն։
$\xi$	Կոհերենտության երկարություն, սառնարանային գործակից, Դարսի գործակից։
$\Pi$	Արտադրյալի օպերատոր, պելտիեյի գործակից, Պոյտինգի վեկտոր։
$\pi$	Պի թիվ (3,14159…),պի-կապ, պի-մեզոն, զույգություն։
$\rho$	Տեսակարար դիմադրություն, խտություն, լիցքի խտություն, բևեռային, գնդային և գլանային կոորդինատային համակարգի շառավիղ, խտության մատրից, հավանականության խտություն։
$\Sigma$	Գումարի օպերատոր, սիգմա-հիպերոն։
$\sigma$	Էլեկտրական հաղորդակնություն, մեխանիկական լարում, Ստեֆան-Բոլցմանի հաստատուն, մակերեսային խտություն, լիցքի մակերեսային խտություն, հակազեցության հորիզոնական հատույթ, սիգմա-կապ, սեկտորական արագություն, մակերևույթային լարվածության գործակից, տեսակարար լուսահաղորդականություն, ցրման դիֆերենցիալ հատույթ, էկրանավորման հաստատուն, հաստություն, Պաուլիի մատրից։
$\tau$	Կյանքի տևողություն, տաու-լեպտոն, ժամանակահատված, տատանման պարբերություն, լիցքի գծային խտություն, Թոմսոնի հաստատուն, կոհերենտության ժամանակ, Պաուլի մատրից, տանգենցիալ վեկտոր։
$\Upsilon$	Իպսիլոն-մեզոն
$\Phi$	Մագնիսական հոսք, էլեկտրակն շեղման հոսք, ելքի աշխատանք, Պելեյի ֆունկցիա, Գիբսի ազատ էներգիա, ալիքի էներգիայի հոսք, ոսպնյակի օպտիկական ուժ, ճառագայթման հոսք, մագնիսական հոսքի քվանտ։
$\phi$	Անկյուն, էլեկտրական պոտենցիալ, փուլ, ալիքային ֆունկցիա, գրավիտացիոն պոտենցիալ, ոսկե հատում։
$\mathrm {X}$
$\chi$	Ռաբի հաճախություն, ջերմահաղորդականություն, դիելեկտրիկ ընկալում, սպինային ալիքային ֆունկցիա։
$\Psi$	Ալիքային ֆունկցիա, ինտերֆերենցի ապերտուրա։
$\psi$	Ջեռուցման գործակից, օդի հարաբերական խոնավություն, ալիքային ֆունկցիա, հոսանքի ֆունկցիա։
$\Omega$	Օհմ, մարմնային անկյուն, ստատիկական համակարգի հնարավոր վիճակներ, օմեգա-հիպերոն, պրեցեսիայի անկյունային արագություն, մոլեկուլային պեֆրակցիա, ցիկլիկ հաճախություն, Տիեզերքի խտության պարամետր։
$\omega$	Անկյունային հաճախություն, օմեգա-մեզոն, վիճակի հավանականություն, պրոցեսիայի լարմորի հաճախականություն, բորի հաճախություն, հոսքի արագություն։

Հատուկ նշաններ

Նշան	Նշանակություն
≪	շատ անգամ փոքր
≫	շատ անգամ մեծ
∼	նույն կարգի մեծություն
∝	համեմատական
$\nabla$	Համիլտոնի օպերտոր
$\nabla \cdot$	դիվերգենցիա
$\nabla \times$	ռոտոր
$\square$	դալամբերտիան
$\times$	վեկտորական արտադրյալ
$\otimes$	թենզոր արտադրյալ
$\partial$	մասնակի ածանցյալ
$\hbar$	Պլանկի բերված հաստատուն
!	ֆակտորիալ
$A\!\!\!/$	Ֆայնմանի սլեշ-նշանակում
$\wedge$	արտաքին ածանցիալ
$\int _{a}^{b}$	ինտեգրալ a-ից b
$\oint _{C}$	եզրագծով ինտեգրալ
Ø	տրամագիծ

Փակագծեր

Կոր փակագծերում նշվում են մեկ կամ մի քանի փոփոխական, որոնցից կախված է ֆիզիկական մեծությունը։ Օրինակ $f(x,y)$ նշանակում է, որ որոշ մեծություն ($f$) ֆունկցիան է $x$-ից և $y$-ից կախված։

Նշան	Նշանակություն
$[\mathbf {u} ,\mathbf {v} ]$	վեկտորական արտադրյալ, երկու օպերատորների կամմուտատոր, Պաերլազի փակագիծ
$(\mathbf {u} ,\mathbf {v} )$	սկալյար արտադրյալ
$\langle n|{\hat {A}}|m\rangle$, $\langle u\rangle$	բրա և կետ նոտացիա, միջին արժեք
$\{u,v\}$	Պուասսոնի փակագծեր
$|u|$	բացարձակ արժեք /մոդուլ/
$\|u\|$	նորմա

Դիակրիտիկական նշաններ

Դիակրիտիկական նշանները ավելացնում են ֆիզիկական մեծության նշանին, որոշակի տարբերություն նշելու համար։ Աղյուսակում բերված է x-ի նկատմամբ կատարված նշանների ցանկը։

Նշան	Նշանակությունը
${\dot {x}}$	առաջին ածանցիալ ըստ ժամանակի
${\ddot {x}}$	երկրորդ ածանցիալ ըստ ժամանակի
$x^{\prime }$	առաջին ածանցիալ
$x^{\prime \prime }$	երկրորդ ածանցիալ
${\vec {x}}$	վեկտորական մեծություն
${\bar {x}}$	միջին արժեք, հակամասնիկ
${\hat {x}}$	օպերատոր
${\tilde {x}}$	նշում է մեծության սկզբնականից ունեցած տարբերությունը
${\hat {x}}^{*}$	փոխադարձ կապվածության օպերատոր
${\hat {x}}^{\dagger }$	էրմիտային կածվածության օպերատոր
Å	անգստրեմ

Ներքին և վերին ինդեքսներ

Ֆիզիկական մեծությունները ունենում են ինդեքսներ՝ վերևից,ն երքևից կամ երկու ձևով էլ։ Ներքինը հաճախ ցույց է տալիս մեծության կարգահամարը, վերինը ցույց է տալիս աստիճանը, եթե այն թենզոր չէ։

Տես նաև

• Ֆիզիկայի հիմնարար հասկացություններ
• Մաթեմատիկական նշանների աղյուսակ
• Ֆիզիկական մեծությունների միավորներ
• Այնշթայնի համաձայնագիր

Աղբյուրներ

• Яворский Б. М. Справочник по физике для инженеров и студентов вузов. - М.: ОНИКС, 2006. ISBN 5-488-00330-4.
• Бобылёв В. Н. Краткий этимологическим словарь научно-технических терминов. - Логос, 2004. ISBN 5-94010-211-5.

Արտաքին հղումներ

• The Names and Symbols of Physics, Nicholas Hoar, IQP, WPI, March 5, 2009 Արխիվացված Մարտ 24, 2012 Wayback Machine (անգլ.)
• Правила написання та друкування символів величин, назв і позначень одиниць Արխիվացված 2007-08-25 Wayback Machine (ուկր.)
• Symbols, Units, Nomenclature and Fundamental Constants in Physics (անգլ.)
• Quantities, Units and Symbols in Physical Chemistry, 2nd edition (անգլ.)
• ISO TC12 standards (անգլ.)
• Обозначения физических величин(չաշխատող հղում)
• Происхождение научно-технических терминов