Օպտիկական ուժ

Օպտիկական ուժ, օպտիկական մեծություն, որը բնութագրում է ասիմետրիկ ոսպնյակներում և այդ ոսպնյակներից պատրաստված կենտրոնացված օպտիկական համակարգերում բեկման ունակությունը։ Չափվում է դիօպտրիաներով՝ (դ) կամ (դպտր), 1 դ = 1 մ⁻¹ ։ Դիօպտրիան չի մտնում Միավորների միջազգային համակարգի միավորների մեջ և հանդիսանում է ոչ համակարգային միավոր^[1]։

Ոսպնյակի կիզակետ խմբագրել

Ոսպնյակի կիզակետն այն կետն է, որտեղ հատվում են գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ընկնող և ոսպնյակով բեկված ճառագայթները, կամ նրանց շարունակությունները։ Ոսպնյակի օպտիկական ուժը հակադարձ համեմատական է նրա կիզակետային հեռավորությանը.

\ D={\frac {n_{0}}{f}},

որտեղ

$f$ -ը ոսպնյակի կիզակետային հեռավորությունն է,

$n_{0}\!$ -ը՝ տվյալ միջավայրի բեկման ցուցիչը։

Հավաքող ոսպնյակի օպտիկական ուժը դրական մեծություն է՝ $D>0$ , քանի որ $F>0$ , իսկ ցրող ոսպնյակինը՝ բացասական՝ $D<0$ ։

Կիզակետային հեռավորություն խմբագրել

Ոսպնյակի կիզակետային հեռավորությունը ոսպնյակի գլխավոր օպտիկական կենտրոնից մինչև գլխավոր կիզակետ եղած հեռավությունն է։ Ի տարբերություն կիզակետային հեռավորության, որը հիմնականում որոշում է պատկերի չափերը, օպտիկական ուժը որոշում է փնջերի հատումը, որը հակադարձ համեմատական է կիզակետային հեռավորությանը։ Օպտիկական ուժը չափվում է դիօպտրիաներով^[2]։ $D_{1}$ և $D_{2}$ օպտիկական ուժեր ունեցող ոսպնյակներից կազմված համակարգի օպտիկական ուժը որոշվում է հետևյալ բանաձևով՝

$D=D_{1}+D_{2}-dD_{1}D_{2},$

որտեղ $d$ -ն առաջին ոսպնյակի ետին գլխավոր հարթության և երկրորդ ոսպնյակի առաջնային գլխավոր հարթությունների միջև եղած հեռավորությունն է։ Բարակ ոսպնյակների դեպքում $d$ համընկնում է ոսպնյակների միջև եղած հեռավորության հետ^[3]։ Սովորաբար օպտիկական ուժը օգտագործվում է ակնաբուժության մեջ կիրառվող ոսպնյակների դասակարգման ժամանակ, ակնոցների նշանակման դեպքում։ Ոսպնյակի օպտիկական ուժը որոշելու համար այն չափում են դիոմետր կոչվող օպտիկական սարքերով, որոնք հնարավորություն են տալիս չափումներ կատարել նաև աստիգմատիկ և կոնտակտային ոսպնյակների դեպքում^[1]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Положение о единицах величин, допускаемых к применению в Российской Федерации. Արխիվացված 2013-11-02 Wayback Machine Утверждено Постановлением Правительства РФ от 31 октября 2009 г. N 879
↑ Greivenkamp, John E. (2004). Field Guide to Geometrical Optics. SPIE Field Guides vol. FG01. SPIE. էջ 7. ISBN 0-8194-5294-7.
↑ «ГОСТ Р 50606-93. Оптика и оптические приборы. Диоптриметры» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 9-ին.

[fundmetrology.ru-1] 1,0 ^1,1 Положение о единицах величин, допускаемых к применению в Российской Федерации. Արխիվացված 2013-11-02 Wayback Machine Утверждено Постановлением Правительства РФ от 31 октября 2009 г. N 879

[2] Greivenkamp, John E. (2004). Field Guide to Geometrical Optics. SPIE Field Guides vol. FG01. SPIE. էջ 7. ISBN 0-8194-5294-7.

[3] «ГОСТ Р 50606-93. Оптика и оптические приборы. Диоптриметры» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 9-ին.

[1]

[2]

[3]