Ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2024 (ընտրական մրցաշար)

Ֆուտբոլի Եվրոպայի 2024 թվականի առաջնության ընտրական մրցաշար, որն անցկացվում է 2023 թվականի մարտից մինչև 2024 թվականի մարտի 26-ը՝ առաջնության հիմնական փուլին մասնակցելու համար 24 հավաքական որոշելու նպատակով։ Որակավորման գործընթացին մասնակցել է 53 ազգային թիմ։

Ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2024-ի ընտրական մրցաշար
մարզական մրցաշարի խումբ Խմբագրել Wikidata
Մասն էUEFA Euro 2024 qualifying Խմբագրել Wikidata
Մրցույթի դաստղամարդկանց ֆուտբոլ Խմբագրել Wikidata
Մարզաձևֆուտբոլ Խմբագրել Wikidata
Սկսած16 Մարտի 2023 Խմբագրել Wikidata
Ավարտված20 Նոյեմբերի 2023 Խմբագրել Wikidata
ԿազմակերպիչՈՒԵՖԱ Խմբագրել Wikidata
Մասնակից թիմԻտալիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական, Մալթայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական, Մակեդոնիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական, Ուկրաինայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական, Անգլիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական Խմբագրել Wikidata
     Թիմը հաջողությամբ որակավորվեց      Թիմը չկարողացավ որակավորվել      Թիմը որակազրկվել է

Որակավորվել է եզրափակիչ փուլ

խմբագրել
Հավաքական Որակավորման եղանակ Որակավորման ամսաթիվ Մասնակցություն Անընդմեջ Վերջին անգամ Լավագույն արդյունք
  Գերմանիա Կազմակերպիչ 2018 թվականի սեպտեմբերի 27 14 14 2020[Ն 1] Չեմպիոն (1972, 1980, 1996)
  Ֆրանսիա 1-ին տեղ B խմբում 2023 հոկտեմբերի 13 11 9 Չեմպիոն (1984, 2000)
  Բելգիա 1-ին տեղ F խմբում 7 3 2-րդ տեղ (1980)
  Պորտուգալիա 1-ին տեղ J խմբում 9 8 Չեմպիոն (2016)
  Իսպանիա 1-ին տեղ A խմբում 15 октября 2023 12 8 Չեմպիոն (1964, 2008, 2012)
  Շոտլանդիա 2-րդ տեղ A խմբում 4 2 Խմբային փուլ (1992, 1996, 2020)
  Թուրքիա 1-ին տեղ D խմբում 6 3 3-րդ տեղ (2008)
  Ավստրիա 2-րդ տեղ F խմբում 2021 թվականի հոկտեմբերի 16 4 3 1/8 եզրափակիչ (2020)
  Անգլիա 1-ին տեղ C խմբում 2021 թվականի հոկտեմբերի 17 11 4 Եզրափակիչ (2020)
  Հունգարիա 1-ին տեղ G խմբում 2023 թվականի նոյոմբերի 16 5 3 3-րդ տեղ (1964)
  Սլովակիա 2-րդ տեղ J խմբում 3 3 1/8 եզրափակիչ (2016[Ն 2]
  Ալբանիա 1-ին տեղ E խմբում 2023 թվականի նոյեմբերի 17 2 1 2016 Խմբային փուլ

(2016)

  Դանիա 1-ին տեղ H խմբում 10 2 2020 Չեմպիոն (1992)
  Նիդերլանդներ 2-րդ տեղ B խմբում 2023 թվականի նոյեմբերի 18 11 2 Չեմպիոն (1988)
  Շվեյցարիա 2-րդ տեղ I խմբում 6 3 1/4 եզրափակիչ (2020)
  Ռումինիա 1-ին տեղ I խմբում 6 1 2016 1/4 եզրափակիչ (2000)
  Սերբիա 2-րդ տեղ G խմբում 2023 թվականի նոյեմբերի 19 Դեբյուտ[Ն 3]։
  Իտալիա 2-րդ տեղ C խմբում 2023 թվականի նոյեմբերի 20 11 8 2020 Չեմպիոն (1968, 2020)
  Չեխիա 2-րդ տեղ E խմբում 8 8 2-րդ տեղ [Ն 4]
  Սլովենիա 2-րդ տեղ H խմբում 2 1 2000 Խմբային փուլ

(2000)

  Խորվաթիա 2-րդ տեղ D խմբում 2023 թվականի նոյեմբերի 23 7 6 2020[Ն 1] 1/4 եզրափակիչ (1996, 2008)
  Վրաստան C խմբի անցումային խաղերի հաղթող 2024 թվականի մարտի 26 Դեբյուտ
  Ուկրաինա B խմբի առաջնության անցումային խաղերի հաղթող 4 4 2020[Ն 1] 1/4 финала (2020)
  Լեհաստան А խմբի անցումային խաղերի հաղթող 5 5 1/4 финала (2016)

ՈՒԵՖԱ-ի 53 հավաքականներ, բացառությամբ Գերմանիայի, որն արդեն որակավորվել էր մրցաշարի համար որպես հյուրընկալող, և Ռուսաստանը, որը հեռացվել էր մասնակցությունից Ուկրաինա ներխուժելու պատճառով, իրավունք ստացան մասնակցելու 2024 թվականի ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնության ընտրական մրցաշարին։

Ազգերի Լիգայի 2022/2023 մրցաշրջանում նրանց ելույթների հիման վրա հավաքականները բաժանվել են 6 խմբի։ Ազգերի լիգայի եզրափակիչ փուլի 4 մասնակիցներ հայտնվել են առանձին խմբում և ցանվել 5 թիմ ունեցող խմբերում։

ԱԼ եզրափակչի մասնակիցների զամբյուղ
Թիմ Դիր.
  Նիդերլանդներ 1
  Խորվաթիա 2
  Իսպանիա 3
  Իտալիա 4
Զամբյուղ 1
Թիմ Դիր.
  Դանիա 5
  Պորտուգալիա 6
  Բելգիա 7
  Հունգարիա 8
  Շվեյցարիա 9
  Լեհաստան 11
Զամբյուղ 2
Թիմ Դիր.
  Ֆրանսիա 12
  Ավստրիա 13
  Չեխիա 14
  Անգլիա 15
  Ուելս 16
  Իսրայել 17
  Բոսնիա և Հերցեգովինա 18
  Սերբիա 19
  Շոտլանդիա 20
  Ֆինլանդիա 21
Զամբյուղ 3
Թիմ Դիր.
  Ուկրաինա 22
  Իսրայել 23
  Նորվեգիա 24
  Սլովենիա 25
  Իռլանդիա 26
  Ալբանիա 27
  Չեռնոգորիա 28
  Ռումինիա 29
  Շվեդիա 30
  Հայաստան 31
Զամբյուղ 4
Թիմ Դիր.
  Վրաստան 33
  Հունաստան 34
  Թուրքիա 35
  Ղազախստան 36
  Լյուքսեմբուրգ 37
  Ադրբեջան 38
  Կոսովա 39
  Բուլղարիա 40
  Ֆարերյան կղզիներ 41
  Մակեդոնիա 42
Զամբյուղ 5
Թիմ Դիր.
  Սլովակիա 43
  Հյուսիսային Իռլանդիա 44
  Կիպրոս 45
  Բելառուս 46
  Լիտվա 47
  Ջիբրալթար 48
  Էստոնիա 49
  Լատվիա 50
  Մոլդովա 51
  Մալթա 52
Զամբյուղ 6
Թիմ Դիր.
  Անդորրա 53
  Սան Մարինո 54
  Լիխտենշտայն 55
Որակազրկվել է
Թիմ Դիր.
  Ռուսաստան 32

Մրցաշարի ձևաչափ

խմբագրել

Մրցաշարին մասնակցում էին 53 հավաքական, որոնք բաժանված էին 10 խմբերի. 7 խումբ 5-ական և 3 խումբ 6-ական։

Խմբային փուլ

խմբագրել

Որակավորումը սկսվել է 2023 թվականի մարտին և ավարտվել 2024 թվականի մարտին։

Չափանիշներ

խմբագրել

Եթե երկու կամ ավելի թիմեր ունեն նույն քանակությամբ միավորներ, ապա կիրառվում են հետևյալ չափանիշները․

  1. Այս թիմերի միջև խաղերում ամենաշատ միավորները,
  2. Այս թիմերի միջև հանդիպումներում գոլերի ամենամեծ տարբերությունը,
  3. Այս թիմերի միջև հանդիպումներում ամենաշատ խփված գոլերը,
  4. Եթե 1-3 չափանիշները կիրառելուց հետո մնում են թիմեր, որոնց տեղերը հնարավոր չէ որոշել, ապա 1-3 չափանիշները կրկին կիրառվում են բացառապես տվյալ թիմերի միջև հանդիպումների համար։ Եթե դա չի հանգեցնում վերջնական դիրքի որոշմանը, կիրառվում են 5-11 չափանիշները,
  5. Խմբային փուլի բոլոր հանդիպումներում գոլերի ամենամեծ տարբերությունը,
  6. Ամենաշատ գոլերը խմբային փուլի բոլոր խաղերում,
  7. Ամենաշատ գոլերը արտագնա խաղերում խմբային փուլի բոլոր խաղերում,
  8. Ամենաշատ հաղթանակները խմբային փուլի բոլոր խաղերում,
  9. Ամենաշատ արտագնա հաղթանակները խմբային փուլի բոլոր խաղերում,
  10. ՈՒԵՖԱ-ի  Fair Play վարկանիշ (1 միավոր մեկ դեղին քարտի համար, 3 միավոր կարմիր քարտի համար երկու դեղին քարտից հետո, 3 միավոր ուղիղ կարմիր քարտի համար, 4 միավոր դեղին քարտի համար, որին հաջորդում է ուղիղ կարմիր քարտը),
  11. Տեղ ՈՒԵՖԱ-ի Ազգերի Լիգայի 2022/2023 ընդհանուր վարկանիշում։

Ընդհանուր վարկանիշում տեղերի որոշում

խմբագրել

Ընդհանուր վարկանիշում թիմի տեղը որոշվում է հետևյալ չափանիշներով (խմբում վեցերորդ տեղը զբաղեցրած թիմի հետ հանդիպումների արդյունքները հաշվի չեն առնվում)[1]

  1. Դիրքը խմբում,
  2. Ամենաշատ միավորներ,
  3. Գոլերի ամենամեծ տարբերությունը,
  4. Ամենաշատ խփված գոլերը,
  5. Խփված գոլերի ամենամեծ նշանակությունը արտագնա խաղերում,
  6. Ամենաշատ հաղթանակներ,
  7. Ամենաշատ հաղթանակները արտագնա խաղերում,
  8. ՈՒԵՖԱ-ի Fair Play վարկանիշ (1 միավոր մեկ դեղին քարտի համար, 3 միավոր կարմիր քարտի համար երկու դեղին քարտից հետո, 3 միավոր ուղիղ կարմիր քարտի համար, 4 միավոր դեղին քարտի համար, որին հաջորդում է ուղիղ կարմիր քարտը),
  9. Տեղ ՈՒԵՖԱ-ի Ազգերի Լիգայի 2022/2023 ընդհանուր վարկանիշում։

Փլեյ-օֆֆ

խմբագրել

Փլեյ-օֆֆի փուլին, որը տեղի կունենա 2024 թվականի մարտին, կմասնակցեն 12 թիմեր, որոնք երկրորդ հնարավորություն կստանան մասնակցելու Եվրո-2024-ի եզրափակիչ խաղարկությանը։ Ազգերի Լիգայի 2022/2023 մրցաշրջանում իրենց ելույթների արդյունքներով կընտրվեն 12 թիմեր։ Դրանք կբաժանվեն երեք ճյուղերի, որոնցից յուրաքանչյուրը պարունակում է չորս թիմ։ Ազգերի Լիգայի խմբերի հաղթողները ավտոմատ կերպով իրավունք կստանան մասնակցելու փլեյ-օֆֆ փուլին։ Եթե խմբերի հաղթողներն արդեն որակավորվել են եզրափակիչ մրցաշարի, ապա նրանց կփոխարինեն նույն լիգայի վարկանիշային հաջորդ թիմերը։

Փլեյ-օֆֆի անցկացման սխեմա

խմբագրել

Փլեյ-օֆֆը բաղկացած է մեկ խաղի կիսաեզրափակիչներից և եզրափակիչներից։

Ուղիների բաշխումից հետո թիմերը դասակարգվում են ըստ ՈՒԵՖԱ-ի Ազգերի Լիգայի 2022/2023 ընդհանուր վարկանիշի։ Կիսաեզրափակիչներում առաջին թիմն ընդունում է չորրորդը, երկրորդը՝ երրորդը։ Դաշտի տերերը եզրափակիչ հանդիպումներում որոշվում են վիճակահանությամբ։

Ժամանակացույց

խմբագրել

Ստորև ներկայացված է Եվրո-2024-ի ընտրական փուլի ժամանակացույցը։

Փուլ Տուր Ամսաթիվ
Խմբային փուլ Տուր 1-2 2023 թվականի մարտի 23-28
Տուր 3-4 2023 թվականի հունիսի 15-20
Տուր 5-6 2023 թվականի սեպտեմբերի 7-12
Տուր 7-8 2023 թվականի հոկտեմբերի 12-17
Տուր 9-10 2023 թվականի նոյեմբերի 16-21
Փլեյ-օֆֆ 1/2 եզրափակիչ 2021 թվականի մարտի 21
Եզրափակիչներ 2021 թվականի մարտի 26

Վիճակահանություն

խմբագրել

Եվրո-2024-ի ընտրական մրցաշարի խմբային փուլի վիճակահանությունը կայացել է 2022 թվականի հոկտեմբերի 9-ին Ֆրանկֆուրտում։ Հավաքականների ցանքը վիճակահանության ժամանակ որոշվել է ըստ ՈւԵՖԱ-ի Ազգերի Լիգայի 2022/2023 ընդհանուր վարկանիշի։ Բացի այն, որ Ազգերի լիգայի եզրափակիչի չորս մասնակիցներին երաշխավորված էր ընդգրկվել հինգ թիմերից բաղկացած խմբում, վիճակահանության ընթացակարգում կային հետևյալ սահմանափակումները․

  • Քաղաքական պատճառներով նույն խմբում չէին կարող հայտնվել հետևյալ երկրների հավաքականները՝ Ջիբրալթարը և Իսպանիան, Կոսովոն և Սերբիան, Կոսովոն, Բոսնիան և Հերցեգովինան, Բելառուսը և Ուկրաինան, ինչպես նաև Հայաստանն ու Ադրբեջանը։
  • Բելառուսը, Իսլանդիան, Լատվիան, Լիտվան, Նորվեգիան, Ֆարերյան կղզիները, Ֆինլանդիան և Էստոնիան ճանաչվել են որպես անբարենպաստ կլիմայական պայմանների բարձր կամ միջին ռիսկ ունեցող երկրներ։ Այս թիմերից ավելի քան երկուսը չէին կարող ընդգրկվել մեկ խմբում։

Փլեյ-օֆֆ

խմբագրել

Այն թիմերը, որոնք չեն կարողացել որակավորվել խմբային փուլի միջոցով, Ազգերի լիգայում հանդես գալու արդյունքներով փլեյ-օֆֆի միջոցով կարող են հայտնվել եզրափակիչ մրցաշարում։ Այս մրցաշարի A, B և C  լիգաները կստանան Եվրոպայի առաջնության եզրափակիչ մրցաշարի մնացած երեք տեղերից մեկը։ Յուրաքանչյուր լիգայի չորս թիմեր, որոնք դեռ չեն որակավորվել եզրափակիչ մրցաշարի համար, կմասնակցեն իրենց լիգայի փլեյ-օֆֆին։ Փլեյ-օֆֆի տեղերը նախ բաշխվել են Ազգերի լիգայի A, B և C  խմբերի հաղթողների միջև, իսկ եթե խմբի հաղթողներից որևէ մեկն արդեն որակավորվել է եզրափակիչ մրցաշարի, ապա նրա տեղը փոխանցվում է լիգայում հաջորդ տեղը զբաղեցրած թիմին[2]։ Ազգերի լիգայի ընդհանուր վարկանիշի համաձայն՝ 12 թիմերը կորոշվեն հետևյալ կերպ՝ սկսած C լիգայից մինչև A Լիգա[1]։

  1. Ազգերի լիգայի A, B և C լիգաների յուրաքանչյուր խմբի հաղթողը հայտնվում է իր լիգայի փլեյ-օֆֆում։
  2. Եթե ընտրական խմբում ելույթների արդյունքում խմբի հաղթողն արդեն մտել է եզրափակիչ մրցաշար, ապա նրա փոխարեն փլեյ-օֆֆ է դուրս գալիս ՈՒԵՖԱ-ի Ազգերի Լիգայի 2022/23 վարկանիշում հաջորդ թիմը նույն լիգայից, որը չի որակավորվել եզրափակիչ մրցաշարի։
  3. Եթե Լիգիայում մնացել են չորսից պակաս թիմեր, որոնք ընտրական խմբերի արդյունքներով չեն հայտնվել եզրափակիչ մրցաշարում․
    1. D Լիգայի խմբի լավագույն հաղթողը դուրս է գալիս փլեյ-օֆֆ, եթե այն դեռ չի որակավորվել եզրափակիչ մրցաշարի համար։
    2. Մնացած տեղերը կորոշվեն Ազգերի լիգայի ընդհանուր վարկանիշի հիման վրա․
      • Այն դեպքում, երբ տվյալ լիգայից փլեյ-օֆֆին մասնակցում է տվյալ լիգայի խմբի առնվազն մեկ հաղթող, ապա թափուր տեղ կստանա հաջորդ (ստորին) լիգայի թիմերի վարկանիշով լավագույնը, որը ընտրական խմբերի արդյունքներով չի հայտնվել եզրափակիչ մրցաշարում և չի հայտնվել իր Լիգայի փլեյ-օֆֆում։
      • Այն դեպքում, եթե տվյալ լիգայից փլեյ-օֆֆին չի մասնակցում տվյալ լիգայի խմբի ոչ մի հաղթող, ապա թափուր տեղ կստանա լավագույն վարկանիշով բոլոր այն թիմերից, որոնք ընտրական խմբերի արդյունքներով չեն հայտնվել եզրափակիչ մրցաշարում։

Ռմբարկուներ

խմբագրել

Նշում․ փակագծերում նշվում է, թե ընդհանուր թվից քանի գոլ է խփվել 11 մետրանոցից։

14 գոլ
10 գոլ
9 գոլ
8 գոլ
7 գոլ
6 գոլ
5 գոլ
  •   Յորգոս Մասուրաս
  •   Ժերսոն Ռոդրիգես (1)
4 գոլ
3 գոլ
2 գոլ
1 գոլ
Ինքնագոլեր

Ընդհանուր վարկանիշ

խմբագրել

Թիմերի ընդհանուր վարկանիշը կօգտագործվի առաջնության եզրափակիչ փուլում ցանելու համար։ Խմբում վեցերորդ տեղը զբաղեցրած թիմերի դեմ արդյունքները չեն հաշվարկվում վարկանիշում։

Նշումներ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 2020 թվականի առաջնությունը հետաձգվել է մինչև 2021 թվականը՝ COVID-19 համաճարակի պատճառով։
  2. Չեխոսլովակիայի հավաքականը մասնակցել է եզրափակիչ 3 մրցաշարի։ Լավագույն արդյունք-1-ին տեղ 1976 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում
  3. Հարավսլավիայի հավաքականը մասնակցել է 5 եզրափակիչ մրցաշարի։ Լավագույն արդյունք-2-րդ տեղ 1960 և 1968 թվականների առաջնություններում
  4. Չեխիայի հավաքականը Չեխոսլովակիայի հավաքականի իրավահաջորդն է, որը մասնակցել է Եզրափակիչ 3 մրցաշարի։ Լավագույն արդյունք-1-ին տեղ 1976 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 «Regulations of the UEFA European Football Championship, 2022–24». Union of European Football Associations. 2022 թ․ մայիսի 10. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 16-ին.
  2. «EURO 2024 play-offs: How they work». UEFA.com. УЕФА. 2022 թ․ սեպտեմբերի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 28-ին.