Սիդնեյ
Սիդնեյ, Սիդնի[1] (անգլ.՝ Sydney, [ˈsɪdni][2] (Sydney), քաղաք, ամենահինը և ամենախոշորը Ավստրալիական Միությունում։ Զբաղեցնում է 12.145 քառակուսի կիլոմետր տարածք[3]։ 2017 թվականի տվյալներով բնակչության թիվը կազմել է 5.131.326 մարդ[4]։ Ավստրալիայում եվրոպացիների հիմնած առաջին բնակավայրն է[5]։ Նոր Հարավային Ուելս նահանգի վարչական և երկրի առևտրա-տնտեսական, ֆինանսական կենտրոնն է, տրանսպորտային կարևոր հանգույց, նավահանգիստ (բեռնաշրջանառությունը 14 միլիոն տոննա, 1978) Պորտ Ջեքսոն ծովածոցի ափին։ Արդյունաբերական խոշոր կենտրոն է։ Զարգացած են տրանսպորտային, էլեկտրատեխնիկական մեքենաշինությունը, էլեկտրոնային՝ սարքավորումների, հաշվիչ մեքենաների, սառնարանների արտադրությունը, սև և գունավոր մետալուրգիան, քիմիական, նավթավերամշակման, տեքստիլ, սննդի, պոլիգրաֆ արդյունաբերությունը։ Զարգացած է մերձքաղաքային գյուղատնտեսությունը (բանջարաբուծություն, պտղաբուծություն, կաթնաանասնապահություն, խոզաբուծություն)։ Արդյունաբերական ձեռնարկությունները կենտրոնացած են ծոցի հյուսիսային և քաղաքամերձ շրջաններում, առևտրա-ֆինանսական հաստատությունները՝ հարավային ափին։ Ափերը միմյանց հետ կապվում են կամուրջներով (մերձատար ուղիների երկարությունը 2 կմ է, որով անցնում են օվկիանոսային նավեր)։ Ունի միջազգային օդանավակայան, համալսարան (1850), օպերային թատրոն (1959)։ Սիդնեյը հիմնադրել են անգլիացի գաղութաբնակները, 1788 թվականին։ Այդպես է կոչվել Մեծ Բրիտանիայի ներքին գործերի և գաղութների այն ժամանակների նախարար լորդ Սիդնիի անունով։ XIX դարի 50-ական թվականներին այնտեղ առաջացել են առաջին արհմիությունները։ 1917 թվականի հուլիս—օգոստոսին քաղաքում տեղի է ունեցել խոշոր գործադուլ (մասնակցել է ավելի քան 100 հազար մարդ)։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից (1939-1945) հետո այն գործադուլային պայքարի, խաղաղության կողմնակիցների շարժման կենտրոն է։
Քաղաք | |||||
---|---|---|---|---|---|
Սիդնեյ | |||||
Sydney | |||||
| |||||
Սիդնեյը | |||||
Երկիր | Ավստրալիա | ||||
Նահանգ | Նոր Հարավային Ուելս | ||||
Համայնք | Նոր Հարավային Ուելս | ||||
Հիմնադրված է | 1788 թ. | ||||
Մակերես | 12144,6 կմ² | ||||
ԲԾՄ | 6 մետր | ||||
Կլիմայի տեսակ | Օվկիանոսային | ||||
Պաշտոնական լեզու | Անգլերեն | ||||
Բնակչություն | 4 504 469 մարդ (2009) | ||||
Խտություն | 371 մարդ/կմ² | ||||
Տեղաբնականուն | սիդնեյցի | ||||
Ժամային գոտի | UTC+10, ամառը UTC+11 | ||||
Հեռախոսային կոդ | +61 2 | ||||
Փոստային դասիչ | 2000 | ||||
Պաշտոնական կայք | cityofsydney.nsw.gov.au(անգլ.) | ||||
| |||||
Հայերը Սիդնեյում
խմբագրելՀայերը Սիդնեյում հաստատվել են XIX դարի 50-ական թվականներին։ Նրանց թիվն ավելացել է հատկապես երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո, գաղթել են հիմնականում Հնդկաստանից, Կոստանդնուպոլսից, Եգիպտոսից, Մերձավոր, Միջին և Հեռավոր Արևելքի երկրներից։ 1983 թվականին Սիդնեյում բնակվում էր շուրջ 10 հազար հայ, զգալի մասը՝ բանվորներ, արհեստավորներ, ծառայողներ, կան առևտրականներ և ձեռնարկատերեր։ Առաջին հայկական եկեղեցին՝ Սուրբ Հարությունը, գործում է 1957 թվականից, երկրորդը՝ նույնպես Սուրբ Հարություն՝ 1966 թվականից։ Կան նաև հայ կաթոլիկների և ավետարանականների եկեղեցիներ։
Հայկական միություններ
խմբագրելՀամայնքի ազգային կյանքը ղեկավարում և կազմակերպում են Հայ եկեղեցական խորհուրդը (1953 թվականից), Հայ եկեղեցասեր տիկնանց (1956 թվականից), Հայ եկեղեցասեր երիտասարդաց (1961 թվականից) միությունները, ՀԲԸՄ (1962 թվականից), ՀՄԸՄ (1965 թվականից), ՀՕՄ (1965 թվականից) Սիդնեյի մասնաճյուղերը։ 1963 թվականին այնտեղ հիմնվել է Հայ մշակութային միությունը, որն ունի երգչախումբ, պարախումբ, թատերախումբ։ 1966 թվականին կազմակերպվել է «Կոմիտաս» երգչախումբը։ Համայնքում գործում է 8 մեկօրյա դպրոց։
Պարբերականներ
խմբագրել- «Լույս» 1955 թվական
- «Արմենիա» (1975-1981 թվականներին կոչվել է «Հայ դատ»)
- «Ձայն» 1976 թվական
- «Արաքս» 1976 թվական (1979 թվականից՝ «Շիրազ»)
- «Հայ արձագանք» 1978 թվական
- «Նոր սերունդ» 1979 թվական
- «Արագած» 1979 թվական
Քույր քաղաքներ
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Согласно «Словарю имён собственных» (автор — Ф. Л. Агеенко) ударение — на первом слоге, в «Словаре образцового русского ударения» (автор — М. А. Штудинер) допустимы оба варианта, причём ударение на втором слоге предпочтительное.
- ↑ Macquarie ABC Dictionary. — The Macquarie Library, 2003. — С. 1000. — ISBN 1-876429-37-2
- ↑ City of Sydney — General Introduction
- ↑ «What's driving population growth in Australia's cities?». Australian Bureau of Statistics (անգլերեն). 2018 թ․ ապրիլի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 3-ին.
- ↑ «History of Australia». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Official Sydney, NSW government site
- Official Sydney tourism site
- Historical film clips of Sydney on the National Film and Sound Archive of Australia's australianscreen online
- Dictionary of Sydney – the history of Sydney
- Sydney Official History Archives
- State Records New South Wales
- National Archives of Australia
- Understanding Society Through its Records – John Curtin Library
- Directory of Archives in Australia
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիդնեյ» հոդվածին։ |