Էդուարդ «Էդի» Ռիգան Մերֆի (անգլ.՝ Edward «Eddie» Regan Murphy, ապրիլի 3, 1961(1961-04-03)[5][6][7], Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկյան կատակերգու, ռեժիսոր և երաժիշտ, որը մեծ ժողովրդականություն վայելեց 1980-ականներին։ Նա հանդիսատեսին հայտնի է Աքսել Ֆոուլի դերով «Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից» ֆիլմաշարքից, «Ցնդած պրոֆեսորը», «Ուղևորություն դեպի Ամերիկա», «Ես լրտես եմ» և այլ շատ հայտնի ֆիլմերում մարմնավորած գլխավոր դերերով։ Մերֆին նաև ձայնագրել է երաժշտական ալբոմներ և ձայնավորել բազմաթիվ մուլտհերոսների, այդ թվում Էշին հանրահայտ «Շրեկ» մուլտֆիլմում և նրա շարունակություններում։

Էդի Մերֆի
անգլ.՝ Eddie Murphy
Էդի Մերֆին 2010 թ.-ին
Հասակը175 սմ[1]
Ծնվել էապրիլի 3, 1961 (63 տարեկան)[1]
ԾննդավայրԲրուկլին, Նյու Յորք, ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ
ԿրթությունRoosevelt High School? և Նասսաու հաշայնքի քոլեջ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԱզգությունԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ
Կրոնքրիստոնեություն
Այլ անուն(ներ)Էդվարդ Ռիգան Էդի Մերֆի
Edward «Eddie» Regan Murphy
ՄասնագիտությունԴերասան, Սցեներիստ, Պրոդյուսեր, Ռեժիսոր[1]
Ակտիվ շրջան1975–այժմ[1]
ԺանրերԿատակերգություն,
Ընտանեկան,
Մարտական[1]
Ընտրանի"Ուղևորություն դեպի Ամերիկա",
"Սուրբը",
"Ցնդած պրոֆեսորը"
Ամուսին(ներ)Նիկոլ Մերֆի
(ամուսնալուծված)
(5 երեխա)[1]
Համատեղ ապրող(ներ)Paige Butcher?[2][3] և Մելանի Բրաուն
Երեխա(ներ)5 երեխա[1]
Պարգևներ և մրցանակներ
ԱնդամությունԱմերիկայի գրողների գիլդիա, Արևելյան

«Ոսկե Գլոբուս» մրցանակակիր[8] և «Օսկար» մրցանակի անվանակարգման թեկնածու «Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան» անվանակարգում՝ Բիլ Կոնդոնի «Երազանքի աղջիկներ» ֆիլմի համար։

10–րդ տեղն է զբաղեցնում «Բոլոր ժամանակների 100 մեծագույն սթենդ-ափ կատակերգուների» «Comedy Central» հեռուստաալիքի վարկածում[9]։

Վաղ տարիներ

խմբագրել

Էդի Ռիգան Մերֆին ծնվել է 1961 թվականի ապրիլի 3-ին Բրուքլինի Բուշուիկ թաղամասում, Նյու Յորք[10]։ Նրա մայրը՝ Լիլիանը, աշխատում էր հեռախոսային օպերատոր, իսկ հայրը՝ Չառլզ Էդվարդ Մերֆին, ճանապարհային ոստիկանության սպա էր, սիրողական դերասան և կատակերգու[11][12][13]։ Էդի Մերֆին ունի մեծ եղբայր՝ Չառլի, որը նույնպես դերասան է։

Էդիի հայրը զոհվում է, երբ նա դեռևս երեխա էր։ Նրա մահվանից հետո Լիլիանը հիվանդանում է և եղբայրները ստիպված էին մեկ տարվա ընթացքում ապրել որդեգրյալ ընտանիքում[14]։ Հետագայում Էդին և Չառլին միասին մեծանում են Ռուզվելտում, Նյու Յորքում, մոր և խորթ հոր Վերնոն Լինչի հետ, որը պաղպաղակի գործարանում վարպետ էր։

Շնորհիվ իր կատակերգական ընդունակությունների, որը նրա մոտ հայտնաբերվեցին արդեն կրտսեր դասարաններում, Էդիի նկատմամբ հարգանք էին տածում աշակերտները և ուսուցիչները։ Մոտավորապես 15 տարեկանում Մերֆին գրում և կատարում էր իր սեփական համարները, որոնք գտնվում էին Բիլլ Կոսբիի և Ռիչարդ Պրայորի ուժեղ ազդեցության տակ։ Դրան զուգահեռ Մերֆին հաճախում էր Նյու Յորքի «Roosevelt High School» դպրոցը[15]։

Կարիերա

խմբագրել

Սթենդ–ափ կարիերա

խմբագրել

Սկզբնապես Էդի Մերֆին հայտնի է դառնում որպես սթենդ–ափ կատարող։ Նա ելույթ էր ունենում «Bay Area Comedy Club» ակումբում, որում դեպի կարիերա իրենց ճանապարհն են սկսել նաև Ռոբին Ուիլյամսը և Վուպի Գոլդբերգը։ Նրա վաղ սթենդ–ափ ելույթները հաճախ պարունակում էին կատակներ տարբեր էթնիկական և սոցիալական խմբերի վերաբերյալ (անգլո–սաքսոնական ծագումով ամերիկացիներ, բողոքական հավատքի հետևորդներ, աֆրոամերիկացիներ, իտալական ամերիկացիներ, ավելորդ քաշով մարդիկ և հոմոսեքսուալիստներ)։ 80–ական թվականների ելույթներից մեկում Էդին իրեն թույլ է տալիս անբարո կատակներ հոմոսեքսուալիստների և ՎԻՉ-վարակակիրների վերաբերյալ։ Դրա արդյունքում Ռիչարդ Պրայորը «Պրայորի դատապարտությունը» իր ինքնակենսագրությունում գրում է, որ Մերֆիի որոխ ելույթներ ժամանակ առ ժամանակ լինում էին շատ անբարյացակամ։ Որոշ ժամանակ անց Մերֆին ներողություն է խնդրում իր կատակների համար[16]։

1983 և 1987 թվականներին ձայնագրվում և թողարկվում են երկու սթենդ-ափ ելույթ Մերֆիի մասնակցությամբ՝ «Զառանցանքի մեջ»[17] և «Ինչպես կա»[18]։

Դերասանական կարիերայի սկիզբը

խմբագրել
 
Մերֆին 1988 թվականին

Նախքան կինոյում նորամուտը, Մերֆին հանդիսանում էր դերասան «Շաբաթ երեկոյան ուղիղ եթերում» հառուստահաղորդումում[19]։ Այնտեղ նա խաղում էր շատ հայտնի կերպարների՝ հասունացած երեխա-դերասան Բիլլի Թոմասին (ով նաև հայտնի էր Բակվիտ կեղծանունով[20]), իմաստուն հաղորդավար պարոն Ռոբինսոնին[21] և կենդանի պլաստտիլինե տիկնիկ Գամբիի ցինիկ տարբերակին[20]։ Խաղալով վերջինիս, Էդին հաճախ արտասանում էր «Ես Գամբին եմ, սատանան տանի»։ Չնայած Բակվիտը հաղորդման ամենահանրաճանաչ կերպարն էր, Մերֆին հետագայում հրաժարվում է նրա խաղալ, քանի որ երկրպագուները նրան անընդհատ խնդրում էին. «Արա Բակվիտին։ Արա Բակվիտին», որը դերասանին հաճախ ձանձրացնում էր։

1982 թվականին Մերֆին արթնանում է որպես աստղ՝ էկրան է բարձրանում ոստիկանական կատակերգական մարտաֆիլմ «48 ժամ»-ը («48 Hrs.»), որտեղ նկարահանման հրապարակում նրա խաղընկերն է դառնում Նիկ Նոլթին։ Ֆիլմը լայն վարձույթ է դուրս գալիս 1982 թվականի դեկտեմբերին և ունենում է շշմեցուցիչ հաջողություն։ Խննադատները շատ բարձր են գնահատում ֆիլմը և այն ճանաչում են 1982 թվականի լավագույն ֆիլմերից մեկը[22][23][24][25]։ Արդեն առաջին իսկ դերակատարման համար Մերֆին անվանակարգվում է «Ոսկե Գլոբուս» մրցանակին, որպես «Լավագույն դերասանական նորամուտ», սակայն զիջում է Բեն Քինգսլիին[26]։

Հաջորդ տարին նույնպես հաջողակ է լինում Մերֆիի համար, նա նկարահանվում է «Փոխվել տեղերով» (Trading Places) կատակերգությունում՝ դերասան Դեն Էյկրոյդի հետ։ Ֆիլմը պատմում է այն մասին, թե ինչպես հարուստ գործարարի երկու եղբայր-բոսեր գրազով նրան և փողոցային թափառաշրջիկին փոխում են տեղերով։ Կինոքննադատների գրախոսականները կատակերգության մասին դրական են լինում։ Ռիչարդ Շիկելը նշում է, որ «Մերֆին «Փոխվել տեղերով» ֆիլմը սարքում է ավելին, քան ուղղակի լավ կատակերգություն։ Նա ֆիլմը դարձնում է իրադարձություն»[27]։ Թափառաշրջիկի դերի համար Մերֆիին երկրորդ անգամ ներկայացվում է «Ոսկե Գլոբուս»-ի, սակայն մրցանակը բաժին է հասնում Մայքլ Քեյնին[28]։

1984 թվականին Մերֆին կատարում է գործակալ Աքսել Ֆոուլի դերը «Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից» (Beverly Hills Cop) հաջողակ կատակերգական մարտաֆիլմում։ Դա նրա առաջին գլխավոր դերն էր ֆիլմում։ Սկզբնապես գլխավոր դերը պատք է կատարեր Սիլվեստր Սթալոնեն, սակայն վերջինս որոշում է կենտրոնանալ «Կոբրա» ֆիլմի վրա[29]։ Կատակերգությունը լավ է ընդունվում կինոքննադատների կողմից և նրանցից շատերը ֆիլմն անվանում են 1984 թվականի լավագույն ֆիլմերից մեկը[30][31][32]։ Ջանեթ Մասլինը «The New York Times»-ից գրում է. «Էդի Մերֆին անում է այն, ինչ նա անում է ամենալավը՝ խաղում է խորաթափանց, ոճային, արագ խոսող անհաջողակների հարուստ մարդու աշխարհում։ Էդի Մերֆին ճշգրտորեն գիտի, թե ինչ է նա անում և նա հաղթանակում է ամեն քայլափոխի»։ Աքսել Ֆոուլի կերպարը զբաղեցնում է 78-րդ տեղը «Բոլոր ժամանակների 100 մեծագույն կերպարների» ցուցակում՝ ըստ «Empire» ամսագրի վարկածի[33]։ Աքսել Ֆոուլի դերի համար Մերֆին կրկին արժանանում է անվանակարգման «Ոսկե Գլոբուս»-ում, որին նա երրորդ անգամ նույնպես չի կարողանում տիրանալ։ Արձանիկը բաժին է հասնում Դադլի Մուրին[34]։

Նույն թվականին Մերֆին հայտնվում է «Պաշտպանության լավագույն միջոցը» (Best Defense) ֆիլմում, կատարելով լեյտենանտ Լենդրիի դերը։ Սկզբնական վարկածում Մերֆին չկար ֆիլմում, որի կապակցությամբ հանդիսատեսները կտրուկ են արտահայտվում կինոնկարի վերաբերյալ։ «Paramount Pictures» կինոընկերությունը, որը զբաղվում էր ֆիլմի արտադրությամբ, ստիպված է լինում այն վերանկարահանել և հրավիրել Էդիին, ով այդ ժամանակ գտնվում էր հանրաճանաչության գագաթնակետին։ Սակայն Էդիի դերը համարյա կապված չէր ֆիլմի հիմնական մասի հետ և այդ պատճառով Մերֆին չէր հանդիսանում դերասանական կազմի մաս[35]։

1986 թվականին Էդին նկարահանվում է «Ոսկե երեխան» (The Golden Child) կատակերգությունում, որը պատմում է Ոսկե երեխայի մասին, առևանգված անհայտ մարդկանց կողմից և որին հանձն է առնում փրկել սոցիալական աշխատող Չենդլեր Ջերելը։ Ֆիլմը սկզբնապես հանդիսանում էր արկածային մարտաֆիլմ, իսկ գլխավոր դերը առաջարկվել էր Մել Գիբսոնին։ Այն բանից հետո, երբ Գիբսոնը հրաժարվում է դերից, նախագիծը առաջարկվում է Մերֆիին։ Հետագայում ֆիլմը դառնում է արկածային կատակերգություն[36]։ Չնայած «Ոսկե երեխան» լավ արդյունքներ է ցույց տալիս վարձույթում[37], ֆիլմը այնքան էլ լավ չի ընդունվում քննադատների կողմից։

Մեկ տարի անց Մերֆին կրկին կատարում է Աքսել Ֆոուլի դերը «Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից 2» կատակերգական մարտաֆիլմի երկրորդ մասում։ Սակայն սիքվելը, ի տարբերություն առաջին ֆիլմից, այնքան էլ հաջողակ չի լինում։ Կինոքննադատները կինոֆիլմին տալիս են խառը արձագանքներ[38][39][40], իսկ դրամարկղային հավաքները լավն են լինում[41][42]։ Արտադրողները բանակցություններ են վարում ֆիլմը հարմարեցնելու ամենշափաթյա սերիալի։ Մերֆին կտրականապես դեմ էր դրան, սակայն համաձայնություն է տալիս նկարահանվելու սիքվելներում[43]։

Կարիերայի անկում և անհաջողություններ

խմբագրել

1980-ական թվականների վերջին և 90-ական թվականների սկզբին Մերֆիի կարիերայում անկում է նկատվում։ Այդ ժամանակ նա իրեն փորձում է ռեժիսորի կարգավիճակում։ 1989 թվականին էկրան բարձրացած նրա «Հարլեմյան գիշերները» (Harlem Nights) ոստիկանա-կատակերգական ֆիլմը, որտեղ նա նաև գլխավոր դերն է կատարում, ցույց է տալիս ոչ վատ դրամարկղային հավաքներ։ Սակայն քննադատների մեծամասնությունը սառն է ընդունում ֆիլմը։ Գեն Սիսկելը նշում է, որ իրեն «և ձանձրալի էր, և ցավալի», և հետագայում Մերֆիի աշխատանքը անվանում է 1989 թվականի վատագույն ֆիլմերից մեկը[44][45][46]։ Հետագայում Մերֆիին սպասում էին ոչ միայն բացասական արձագանքներ. նա անվանակարգվում է «Ոսկե ազնվամորի» երկու հակամրցանակների, որոնցից մեկին արժանանում է «Վատագույն սցենար» անվանակարգում[47]։

Դրանից հետո անհաջողությունները սկսում են հետապնդել Մերֆիին՝ «Բումերանգ» («Boomerang», 1992 թվական)[48], «Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից 3» («Beverly Hills Cop III», 1994 թվական)[49] և «Վամպիրը Բրուկլինում» («Vampire in Brooklyn», 1995 թվական)[50] ֆիլմերը հիմնականում ստանում են կինոքննադատների բացասական արձագանքներ։

Այդ ժամանակահատվածում Մերֆին քննադատության է արժանանում ռեժիսոր Սփայք Լիի կողմից այն բանի համար, որ նա օգնություն չի ցուցաբերել սևամորթ դերասաններին կինոյում ներգրավվելու հարցում, չնայած նրանք նկարահանվել են որոշ ֆիլմերում, որոնք նա պրոդյուսավորել է («Ուղևորություն դեպի Ամերիկա» («Coming to America»), «Հարլեմյան գիշերները», «Բումերանգ», «Վամպիրը Բրուկլինում»)։ Այդ դերասանների շարքում էին Դեյմոն Ուեյանսը, Հոլի Բերին, Մարտին Լոուրենսը, Սեմյուել Ջեքսոնը, Քրիս Ռոքը և ուրիշներ։

Վերադարձ

խմբագրել
 
Էդի Մերֆիի Աստղը Հոլիվուդյան փառքի ծառուղիում

Դերասանը իր մասին հիշեցնում է մեկ տարի անց, խաղալով միանգամից մի քանի դերեր «Ցնդած պրոֆեսորը» («The Nutty Professor») կատակերգությունում։ Ամերիկայում ֆիլմը հաջողություն ուներ. վարձույթում պատկառելի գումար հավաքեց և ճանաչվեց 1996 թվականի լավագույն կատակերգական ֆիլմերից մեկը։ Օուեն Գլեյբերմենը Entertainment Weekly-ից գրում է. «Դուք կարող եք զգալ, թե ինչպես Մերֆին նորից գտավ իր հաջոցությունը որպես կատարող։ Նա նորից գտավ այն, այնպես, ինչպես Շերման Կլամպը, մարդ, ով, ինչպես և Մերֆին, գտնվում է ներքին աստիճանին, հուսահատված կրկին վերականգնելու իրեն և, վերջի վերջո, անում է այն»[51]։ Ֆիլմում մասնակցությունը Մերֆիին բերում է որ անվանակարգում «Ոսկե Գլոբուս»-ում, ինչպես նաև հաղթանակ «Սատուռն» կինոմրցանակում՝ «Լավագույն կինոդերասան» անվանակարգում։

Հետագա ֆիլմերից ոչ բոլորն էին հաջող հանդիսանում Մերֆիի համար։ 1997 և 1998 թվականներին թողարկված «Քաղաքային ոստիկանություն»[52][53][54] և «Բարեպաշտը» («Holy Man»)[55][56][57] ֆիլմերը ձախողվում են վարձույթում և արժանանում են կինոքննադատների բացասական արձագանքներին, իսկ «Դոկտոր Դուլիթլ» («Doctor Dolittle») ֆիլմը, չնայած, որ ուներ քննադատների խառը արձագանքներ, հավաքեց ոչ վատ դրամարկղ[58]։

1999 թվականի օգոստոսին վարձույթ է բարձրանում «Ընտիր տղան» («Bowfinger») կատակերգությունը՝ Սթիվ Մարտինի և Էդի Մերֆիի հետ գլխավոր դերերում։ Ֆիլմը պատմում է ռեժիսոր Բոբի Բոուֆինգերի (Մարտին) մասին, որը ցանկանում է բլոկբաստեր նկարահանել գերաստղ Կիտ Ռեմսիի (Մերֆի) հետ, սակայն վերջինս նկարահանվել չի պատրաստվում։ Այդ ժամանակ Բոուֆինգերը Ռեմսիին նկարահանում է «թաքնված» խցիկով, ստեղծելով իրավիճակներ, համապատասխան սցենարին։ Կատակերգությունը հավաքում է համարյա 100 միլիոն դոլար դրամարկղ ամբողջ աշխարհում և հիմնականում գովաբանվում է քննադատների կողմից[59]։

2000 թվականին Մերֆին վերադառնում է «Ցնդած պրոֆեսորը 2» («Nutty Professor II։ The Klumps») կատակերգությանը, կրկին կատարելով մի քանի դերեր։ Ի տարբերություն առաջին մասի, երկրորդը ստանում է խառը, բայց մեծ մասամբ բացասական արձագանքներ քննադատների կողմից։ Rotten Tomatoes կայքը գրում է. «Այն ժամանակ, երբ Էդի Մերֆին դեռևս ծիծաղելի է, ինչպես և Կլամպների անմւղջ ընտանիքը, կինոն փլուզվում է անհավասարության, վատ սցենարի և ծաղրերգության պատճառով, որոնք հիմնականում կոպիտ են, այլ ոչ թե զվարճալի»[60]։

2001 թվականը դերասանի համար սկսվում է Էշի ձայնավորմամբ «Շրեկ» լիամետրաժ մուլտֆիլմում։ Նրա հետ միասին ձայնավորմանը մասնակցություն է ունենում մեկ այլ կատակերգու-դերասան Մայք Մայերսը և դերասանուհի Քեմերոն Դիազը։ Մուլտֆիլմը բարեհաճորեն է ընդունվում քննադատների մեծամասնության կողմից, որոնք այն արժանի էին համարում դիտման և մեծահասակների, և երեխաների կողմից[61]։ Ռիչարդ Շիկելը բավականություն էր ստանում Մերֆիի ձայնավորմամբ, հայտարարելով, որ «ոչ մեկը և երբեք իրենից չի ստեղծել ավելի զվարճալի էշ, քան Մերֆին»[62]։ Էշի ձայնավորման համար Մերֆին արժանանում է «Էննի» մրցանակի և անվանակարգում «Սատուռն» մրցանակին։ Բացի այդ, Էդին դառնում է առաջին դերասանը, ով արժանանում է անվանակարգման «BAFTA» մրցանակին ձայնավորման համար[63]։ Այնուհետև դերասանը մասնակցություն է ունենում Էշի ձայնավորմանը նաև մուլտֆիլմի երեք սիքվելներում։

2002 թվականը կրկին անհաջող է դասավորվում Մերֆիի համար։ Բոլոր երեք ֆիլմերը՝ «Շոուն սկսվում է»(«Showtime»), «Պլուտո Նեշի արկածները» («The Adventures of Pluto Nash») և «Խաբել բոլորին», հավաքում են բյուջեից քիչ դրամարկղ և ենթարկվում են կտրուկ քննադատության։ Էդին յուրաքանչյուր ֆիլմի համար անվանակարգվում է երկուական «Ոսկե ազնվամորի» մրցանակների։

Դերը «Երազանքների աղջիկը» ֆիլմում և «Ոսկե Գլոբուս»-ը

խմբագրել

2006 թվականը ամենահաջողն է հանդիսանում Մերֆիի համար։ Նա նկարահանվում է իր համար առաջին ոչկատակերգական ֆիլմում՝ «Երազանքների աղջիկը» («Dreamgirls») երաժշտական դրամայում, R&B-երգիչ Ջեյմս Էռլիի դերում։ Սյուժեն հյուսվում է երեք երգչուհիների շուրջ, որոնք պայմանագիր են կնքել երաժշտական պրոդյուսեր Կյորտիս Թեյլորի հետ, ով նաև աջակցում է R&B կատարող Ջեյմս Էռլիին։ Սակայն, ոչ փողերը, ոչ ճանաչումը աղջիկներին անձնական կյանքում երջանկություն չեն բերում։ «Երազանքների աղջիկը» բարեհաճորեն է գնահատվում բազմաթին քննադատների կողմից, հավաքելով 78 % «հավանություն» «Rotten Tomatoes» կայքում[64]։ Ռիչարդ Ռոեպերը բարձր է գնահատում Մերֆիի խաղը և նշում է, որ «մարդիկ պետք է սիրեն այդ ֆիլմը»։ Ֆիլմը անվանակարգվում է բազմաթիվ մրցանակների, ներառյալ «Օսկար»-ի (2 հաղթանակ) և «Ոսկե Գլոբուս»-ի (3 հաղթանակ)։ Էդի Մերֆին առաջին անգամ արժանանում է ԱՄՆ կինոդերասանների գիլդիայի մրցանակին[65] և «Ոսկե Գզոբուս»-ին չորս անհաջող անվանակարգումներից հետո[66]։ Դերասանն առաջին անգամ անվանակարգվում է «Օսկար»-ի, որպես «Երկրորդ կարգի լավագույն դերասան»[67], սակայն արձանիկը բաժին է հասնում Ալան Արկինին[68]։ Չնայած Մերֆին ակնհայտ թեկնածուն էր մրցանակին արժանանալու, արտահայտվում էր ենթադրություն, որ ակադեմիկները նրան շրջանցում են «Նորբիտ» («Norbit») կատակերգություն պատճառով, որը ԱՄՆ-ում վարձույթ է դուրս գալիս «Օսկար»-ի մրցանակաբաշխության արարողությունից երկու շաբաթ առաջ[69]։

Ժամանակակից նախագծեր

խմբագրել

«Երազանքների աղջիկը» ֆիլմի հաջողությունից հետո, 2007 թվականին, Մերֆին վերադառնում է կատակերգություններին, կատարելով մի քանի դերեր «Նորբիտ» ֆիլմում։ Սակայն քննադատների կարծիքով ֆիլմին ձախողում էր սպասվում[70]։ Մերֆին կրկին ընկնում է «Ոսկե ազնվամորի» հակամրցանակի անվանակարգվածների ցանկում, շահելով միանգամից 3 «ազնվամորի»[71]։ Սակայն «Ոսկե ազնվամորի»-ների թվում կատակերգությունը արժանանում է փոքրիկ մխիթարության՝ այն արժանանում է անվանակարգման «Օսկար»-ի, «Լավագույն դիմահարդարում» դասակարգում[72]։ Նույն թվականին Մերֆին հրավիրվում է Կինեմատոգրաֆիական մշակույթի և գիտության ակադեմիա[73]։

Մերֆիի փորձերը ռեաբիլիտացիայի ենթարկվել մեկ այլ կատակերգությունում՝ «Ծանոթացեք՝ Դեյվ» («Meet Dave»), որը թողարկվեց 2008 թվականին, նույնպես հաջողությանմբ չի պսակվում, ֆիլմը հիմնականում արժանանում է կինոքննադատների բացասական արձագանքների[74], իսկ Էդին կրկին արժանանում է «Ոսկե ազնվամորի» -ի երկու անվանակարգումների[75]։ Մեկ տարի անց թողարկված «Պատկերացրու այդ» («Imagine That») ֆիլմը նույնպես գնահատման չի արժանանում և Մերֆինерез ստանում է ևս մեկ անվանակարգում «ազնվամորուն»[76]։

2011 թվականին Մերֆին հայտնվում է «Ինչպես գողանալ երկնաքերը» («Tower Heist») քրեական դրամայում, կողոպտիչ Սլայդի դերում, ով միանում է աշխատասեր մարդկանց խմբին, ովքեր իմանում են, որ դարձել են հարուստ գործարարի կողոպտման զոհեր և համաձայնության են գալիս կողոպտել հենց նրան։ Բեն Սթիլերը, Մեթյու Բրոդերիկը և Քեյսի Աֆլեկը նույնպես նկարահանվել են այդ ֆիլմում[77]։ Ֆիլմը հիմնականում դրական է ընդունվում կինոքննադատների կողմից, սակայն նրանք հատուկ ուշադրություն են դարձնում Էդիի վրա։ Նա գովասանքի է արժանանում նրանցից շատերի կողմից, ովքեր նրա դերը համարում էին «վերադարձ 1980-ական թվականների նրա հանրահայտ ոճին», քննադատական և կոմերցիոն անհաջողությունների շարքից հետո[78][79][80][81]։

2012 թվականին թողարկվում է նրա մասնակցությամբ նոր ֆիլմ՝ «Հազար խոսքեր» («A Thousand Words»), որը կրկին անհաջող է հանդիսանում Մերֆիի համար։ Դրամարկղային հավաքները համարյա երկու անգամ քիչ էին ֆիլմի բյուջեից, իսկ քննադատների կողմից ֆիլմը ընդունվում է խիստ բացասական[82][83]։ Դերասանը նորից հանդիսանում է «Ոսկե ազնվամորի»-ի անվանակարգված։

2011 թվականի վերջին հայտնվում է, որ Մերֆին պետք է վարի «Օսկար» մրցանակնարտ հանձնման 84-րդ արարողությունը, որը կայացավ 2012 թվականի փետրվարի 26-ին[84][85][86]։ Սակայն վիճաբանության արդյունքում, կապված ռեժիսոր Բրետ Ռետների հետ, նա հրաժարվում է[87]։ Նրա տեղը զբաղեցնում է Բիլլի Կրիստալը[88]։

Երաժշտական կարիերա

խմբագրել

Կինոյից բացի, Մերֆին հանդիսանում է «The Bus Boys» խմբի վոկալիստ[89]։ Նրանց «The Boys Are Back in Town» երգը հայտնվել է «48 ժամ» ֆիլմում։ 1983 թվականին թողարկված «Comedian» ալբոմի համար Մերֆին արժանանում է «Գրեմմի» մրցանակի՝ «Լավագույն կատակերգական ալբոմ» անվանակարգում։ 1985 թվականից մինչև 1998 թվականն ընկած ժամանակաշրջանը թողարկվեցին Էդի Մերֆիի ևս հինգ մենակատարյին ստուդիական ալբոմներ՝ «How Could It Be», «So Happy», «Love’s Alright», «Greatest Comedy Hits» և «All I «$%*@*#» Know»[90]։

Մերֆին նաև համագործակցել է փոփ-երգիչ Մայքլ Ջեքսոնի հետ, նա Ջեքսոնի հետ միասին հայտնվել է «Whatzupwitu» տեսահոլովակում[91]։ Այնուհետև Մերֆին հայտնվում է Ջեքսոնի մեկ այլ տեսահոլովակում՝ «Remember the Time», բասկետբոլիստ Մեջիք Ջոնսոնի և մոդել Իմանի հետ[92]։

Ավելի ուշ տարիներին Մերֆին մի քանի երգեր է կատարում «Շրեկ» մուլտֆիլմում։ Առաջին ֆիլմի եզրափակիչ դրվագում նա կատարում է «I’m a Believer» երգի սեփական տարբերակը, իսկ «Շրեկ 2» մուլտֆիլմում երգում է Ռիկի Մարտինի «Livin' La Vida Loca» հիթը՝ Անտոնիո Բանդերասի հետ միասին։

Անձնական կյանք

խմբագրել

Հարաբերություններ և երեխաներ

խմբագրել

Մերֆին սիրավեպ է սկսում Նիկոլ Միտչելի (ծնված 1968 թվականի հունվարի 6-ին) հետ, նրա հետ 1988 թվականին «NAACP Image Award» մրցանակաբաշխությունում հանդիպելուց հետո։ 1991 թվականից նրանք ապրում են միասին, մինչ 1993 թվականի մարտի 18-ին ամուսնանում են Նյու Յորքի «Պլազա» հյուրանոցում[93]։ Մերֆիի և Միտչելի ամուսնությունից ծնվում են հինգ երեխաներ՝ Բրիա Լ. Մերֆի (1989 թվական, նոյեմբերի 18), Մայլս Միտչել (1992 թվական, նոյեմբերի 7), Շեյն Օդրա (1994 թվական, հոկտեմբերի 10), Զոլա Իվի (1999 թվական, դեկտեմբերի 24) և Բելլա Զախրա (2002 թվական, հունվարի 292005 թվականի օգոստոսին Միտչելի ապահարզանի դիմում է ներկայացնում, պատճառաբանելով «անհաշտ տարաձայնությունները»։ Վերջնականապես նրանք ամուսնալուծվում են 2006 թվականի ապրիլի 17-ին[94]։

Մերֆին նաև ունի երկու երեխա. Պոլետ Մակկնիլից՝ Էրիկ Մերֆի (1989 թվական, հուլիսի 10)[14], և Տամարա Գուդից՝ Քրիստիան Մերֆի (1990 թվական, նոյեմբերի 29)[14]։

Միտչելից ամուսնալուծվելուց հետո Էդին սկսում է հանդիպել Մելանի Բրաունի հետ, «Spice Girls» խմբի նախկին մենակատարուհու։ Շուտով նա հղիանում է և հայտարարում, որ սպասում է Մերֆիի երեխային[95]։ 2006 թվականի դեկտեմբերին Մելանիի հղիության հարցի մասին Մերֆին պատասխանում է դանիական RTL Boulevard հառուստահաղորդման ժամանակ. «Ես չգիտեմ, թե դա ում երեխան է, մինչ դա կպարզեն արյան անալիզի միջոցով։ Դուխ չպետք է շտապեք եզրակացություններով, սըր»[96]։ 2007 թվականի ապրիլի 3-ին, Էդիի 46-ամյակին օրը, Բրաունը ունենում է աղջիկ՝ Էնջել Այրիս Մերֆի-Բրաուն[97]։ 2007 թվականի «հունիսի 22»-ին, «People» ամսագրում, Բրաունի ներկայացուցիչները հայտարարում են, որ ԴՆԹ-ի թեստը հաստատել է Էդիի հայրությունը[98]։ Բրաունը հարցազրույցում հայտարարում է, որ Մերֆին չէր ձգտում իր կողմից աղջկա դաստիարակության հարցում[99][100]։

2008 թվականի հունվարի 1-ին Մերֆինի ամուսնանում է կինոպրոդյուսեր Թրեյսի Էդմոնդսի հետ, Քեննետ Էդմոնդսի նախկին կնոջ, Բորա Բորա կղզու մոտ կայացած մասնավոր արարողությունում[101]։ Նույն թվականի հունվարի 16-ին զույգը հայտարարում է. «Երկարատև մտորումներից և քննարկումներից հետո մենք համատեղ որոշեցինք, որ մենք պետք է հրաժարվենք օրինական արարողություններից, քանի որ անհրաժեշտություն չկա որոշելու մեր հարաբերությունները»։ Սակայն նրանց հարսանիքը պաշտոնական չէր[102]։

2008 թվականից Էդին բնակվում է Լոնգ Այլենդում, Նյու Յորք[103]։

Ինչպես գրում է հեղինակավոր «Daily Mail» գործակալությունը, 2016 թվականի մայիսին սպասվում է Մերֆիի իններորդ երեխայի ծնունդը։ Երեխայի մայրը Փեյջ Բատչերն է, ում հետ Մերֆին հարաբերություններ է պահպանում արդեն երեք տարի։ Բատչերի համար դա առաջնեկ երեխան է։

Խնդիրներ օրենքի հետ

խմբագրել

1997 թվականի մայիսին Մերֆին կալանավորվում է ոստիկանության կողմից, որը դերասանին հայտնաբերում է նրա ավտոմեքանայում տրանսսեքեուալ պոռնկուհու հետ[104][105]։

Բարեգործություն

խմբագրել

Մերֆին գումար է նվիրաբերում ՁԻԱՀ-ի հիմնադրամին և անտունների բարեգործական հաստատություններին։ Նա նաև միջոցներ է տրամադրում «Martin Luther King Jr.» կենտրոնին, քաղցկեղի դեմ տարբեր բարեգործական հաստատություններին և $100,000 ԱՄՆ-ի կինոդերասանների գիլդիայի միությանը[106]։

Ֆիլմագրություն

խմբագրել

Դերակատարումներ

խմբագրել
Թիվ Ֆիլմի անուն Բնօրինակի անվանումը Դերը Ժանրը Ռեժիսոր Խաղընկերներ
1975 Շաբաթ երեկոյան ուղիղ եթերում Saturday Night Live Վարիոուս սերիալ,
Կատակերգություն
Դեյվ Ուիլսոն, ...
1982 48 ժամ 48 Hrs. Ռեջի Համոնդ Մարտական,
Կատակերգություն
Ուոլթեր Հիլ Նիկ Նոլթի
1983 Փոխվել տեղերով Trading Places Բիլի Ռեյ Վալենտին Կատակերգություն Ջոն Լենդիս
1984 Լավագույն պաշտպանություն Best Defense Լեյտենանտ Թ. Մ. Լանդրի Կատակերգություն Ուիլյամ Հայկ Քեյթ Կեպշոու
1984 Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից Beverly Hills Cop քննիչ Աքսել Ֆոուլի Մարտական,
Կատակերգություն
Մարտին Բրեսթ
1984 Ջո Պիսկոպոյի հատուկ թողարկումը The Joe Piscopo Special Վարիոուս Կատակերգություն Ջեյ Դուբին
1986 Ոսկե երեխան The Golden Child Չենդլեր Ջարել Արկածային,
Կատակերգություն
Մայքլ Ռիտչի Շարլոտա Լյուիս,
Ջեյմ Հոնգ,
Չարլզ Դենս
1987 Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից 2 Beverly Hills Cop II քննիչ Աքսել Ֆոուլի Մարտական,
Կատակերգություն
Թոնի Սքոթ
1988 Ուղևորություն դեպի Ամերիկա Coming to America արքայազն Աքիմ,
Քլարենս,
Ռենդի Ուաթսոն,
Սաուլ
Կատակերգություն,
Մելոդրամա
Ջոն Լենդիս
1989 Ի՞նչ է դիտում Ալենը What's Alan Watching? Ջեյմս Բրաուն Կատակերգություն Թոմաս Շլամի
1989 Հարլեմյան գիշերներ Harlem Nights Քուիկ Կատակերգություն Էդի Մերֆի
1990 Ուրիշ 48 ժամ Another 48 Hrs. Ռեջի Համոնդ Մարտական,
Կատակերգություն
Ուոլթեր Հիլ Նիկ Նոլթի
1992 Բումերանգ Boomerang Մարկուս Կատակերգություն,
Մելոդրամա
Ռեջինալդ Հադլին Հոլի Բերի,
Մարտին Լոուրենս,
Քրիս Ռոք
1992 Հարգարժան ջենթլմենը The Distinguished Gentleman Թոմաս Ջեֆերսոն Ջոնսոն Կատակերգություն Ջոնաթան Լին
1992 Հիշիր այն ժամանակը Remember the Time Կարճամետրաժ,
Երաժշտական
Ջոն Սինգլթոն
1993 Վտանգավոր է. Կարճ ֆիլմեր Dangerous։ The Short Films Ֆարաո Կարճամետրաժ,
Երաժշտական
Բիլի ԴիՉիկո,
Ջոն Սինգլթոն
1994 Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից 3 Beverly Hills Cop III քննիչ Աքսել Ֆոուլի Մարտական,
Կատակերգություն
Ջոն Լենդիս
1994 Վամպիրը Բրուքլինում Vampire in Brooklyn Մաքիմիլեան / Փրեչեր Փաուլի / Գուիդո Սարսափ,
Կատակերգություն
Ուես Կրեյվեն
1995 Մայքլ Ջեքսոն։ Լավագույն հիթերի ֆիլմերի պատմություն Michael Jackson։ Video Greatest Hits - HIStory Ֆարաո (էպիզոդիկ) Երաժշտական,
Փաստագրական
Սթիվ Բերոն, ...
1996 Ցնդած պրոֆեսորը The Nutty Professor պրոֆեսոր Շերման Քլամփ,
Բադի Լավ,
Լենս Պերկինս,
Քլետուս 'հայր' Քլամփ,
Աննա Փերլ 'Մայր' Ջենսեն Քլամփ,
Իդա Մայե 'Գրեննի' Ջենսեն,
Էրնի Քլամփ
Կատակերգություն,
Ֆանտաստիկ
Թոմ Շեդյակ
1997 Մետրո Metro Քննիչ Սքոթ Ռոփեր Մարտական,
Կատակերգություն
Թոմաս Քարտեր
1998 Մուլան Mulan Մուշու (հնչյունավորում) Մուլտֆիլմ,
Արկածային,
Ընտանեկան
Թոնի Բենկրոֆթ,
Բերի Կուկ
1998 Դոկտոր Դուլիթլ Doctor Dolittle բժիշկ Ջոն Դուլիթլ Կատակերգություն Բեթի Թոմաս
1998 Բարեպաշտը Holy Man Ջի Կատակերգություն,
Փիլիսոփայական
Սթիվեն Հերեկ Ջեֆ Գոլդբլյում
1999 - 2001 ՓՋ-ները The PJs սերիալ Մարկ Գուստաֆոն, ...
1999 Ցմահ Life Ռայֆորդ Գիբսոն Կատակերգություն,
Դրամա,
Քրեական
Թեդ Դեմե Մարտին Լոուրենս,
Էնթոնի Անդերսոն
1999 Ընտիր տղան Bowfinger Քիթ Ռեմսի / Ջեֆերսոն 'Ջիֆ' Ռեմսի Կատակերգություն Ֆրանկ Օզ Սթիվ Մարտին,
Հեզեր Գրեմ
2000 Ցնդած պրոֆեսորը 2. Քլամփների ընտանիքը Nutty Professor II։ The Klumps Շերման Քլամփ,
Բադի Լավ,
Գրենի Քլամփ,
մայրիկ Քլամփ,
հայրիկ Քլամփ,
Էրնի Քլամփ,
Լենս Փերկինս
Կատակերգություն,
Ֆանտաստիկ
Փիթեր Սիգալ Ջանեթ Ջեքսոն
2001 Շրեկ Shrek Ավանակ (հնչյունավորում) Մուլտֆիլմ,
Ֆենտեզի,
Կատակերգություն,
Արկածային,
Ընտանեկան
Էնդրյու Ադամսոն,
Վիկի Ջենսոն
Քեմերոն Դիազ,
Մայք Մայերս,
Վենսան Կասել
2001 Դոկտոր Դուլիթլ 2 Dr. Dolittle 2 բժիշկ Ջոն Դուլիթլ Կատակերգություն,
Ընտանեկան
Սթիվ Կար
2001 Շրեկի կարաոկե երեկույթը ճահիճում Shrek in the Swamp Karaoke Dance Party Ավանակ (հնչյունավորում, երգերի կատարում) Կարճամետրաժ,
Մուլտֆիլմ,
Երաժշտական,
Կատակերգություն
Էնդրյու Ադամսոն,
Վիկի Ջենսոն
Մայք Մայերս
2002 Շոուն սկսվում է Showtime Սպա Թրեյ Սելերս Մարտական,
Կատակերգություն
Թոմ Դեյ Ռոբերտ Դե Նիրո
2002 Պլուտո Նեշի արկածները The Adventures of Pluto Nash Պլուտո Նեշ Ֆանտաստիկ,
Մարտական,
Կատակերգություն
Ռոն Անդերվուդ
2002 Ես լրտես եմ I Spy Քելի Մարտական,
Կատակերգություն
Բեթի Թոմաս Օուեն Ուիլսոն,
Ֆամկե Յանսեն
2003 Հերթապահ հայրիկը Daddy Day Care Չարլի Հինթոն Կատակերգություն,
Ընտանեկան
Սթիվ Կար Սթիվ Զան
2003 Շրեկ 4-D Shrek 4-D Ավանակ (հնչյունավորում) Կարճամետրաժ,
Ֆենտեզի,
Կատակերգություն,
Մուլտֆիլմ,
Ընտանեկան
Սայմոն Ջ. Սմիթ Մայք Մայերս
2003 Ուրվականներով առանձնատունը The Haunted Mansion Ջիմ Էվերս Ֆենտեզի,
Կատակերգություն,
Ընտանեկան
Ռոբ Մինկոֆ
2004 Շրեկ 2 Shrek 2 Ավանակ (հնչյունավորում) Մուլտֆիլմ,
Ֆենտեզի,
Կատակերգություն,
Արկածային,
Ընտանեկան
Էնդրյու Ադամսոն,
Քելի Էբերի,
Կոնրադ Վերնոն
Քեմերոն Դիազ,
Մայք Մայերս,
Անտոնիո Բանդերաս,
Ջոն Քլիզ
2004 - 2005 Հարսնացուի հայրիկը Father of the Pride Ավանակ (հնչյունավորում) սերիալ,
Մուլտֆիլմ,
Կատակերգություն,
Ընտանեկան
Քլեյ Հոլ
2004 Երեք իններորդ թագավորության կուռքը Far Far Away Idol Ավանակ (հնչյունավորում) Կարճամետրաժ,
Մուլտֆիլմ,
Երաժշտական,
Կատակերգություն
Սայմոն Ջ. Սմիթ Մայք Մայերս,
Անտոնիո Բանդերաս
2006 Երազանքների աղջիկները Dreamgirls Ջեյմս Թանդեր Էրլի Երաժշտական,
Դրամա
Բիլ Կոնդոն Բիոնսե Նոլզ,
Դենի Գլովեր
2007 Նորբիտ Norbit Նորբիտ / Ռասպուտինա / պարոն Վոնգ Կատակերգություն Բրայան Ռոբինս
2007 Շրեկ երրորդ Shrek the Third Ավանակ (հնչյունավորում) Մուլտֆիլմ,
Ֆենտեզի,
Կատակերգություն,
Արկածային,
Ընտանեկան
Քրիս Միլեր,
Ռայմոն Մյուի
Քեմերոն Դիազ,
Մայք Մայերս,
Անտոնիո Բանդերաս,
Ջոն Քլիզ,
Ջասթին Թիմբեռլեյք
2007 Շրեկը և Ամանորը Shrek the Halls Ավանակ (հնչյունավորում) Կարճամետրաժ,
Մուլտֆիլմ,
Ֆենտեզի,
Կատակերգություն,
Ընտանեկան
Գարի Տրուզդեյլ Մայք Մայերս,
Անտոնիո Բանդերաս
2008 Ծանոթացեք՝ Դեյվ Meet Dave Դեյվ / Կապիտան Կատակերգություն,
Ֆանտաստիկ,
Մելոդրամա,
Ընտանեկան
Բրայան Ռոբինս Գեբրիել Յունիոն
2008 Պատկերացրու այդ Imagine That Էվան Դանիելսոն Կատակերգություն Քերի Կիրկփաթրիկ
2009 Հազար խոսքեր A Thousand Words Ջեք Մաքկոլ Դրամա,
Կատակերգություն,
Փիլիսոփայական
Բրայան Ռոբինս
2010 Հավերժ Շրեկ Shrek Forever After Ավանակ (հնչյունավորում) Մուլտֆիլմ,
Ֆենտեզի,
Կատակերգություն,
Արկածային,
Ընտանեկան
Մայք Միտչել Քեմերոն Դիազ,
Մայք Մայերս,
Անտոնիո Բանդերաս,
Ջոն Քլիզ
2010 Էշի ամանորյա Շրեկ-ներկայացումը Donkey's Christmas Shrektacular Ավանակ (հնչյունավորում) Կարճամետրաժ,
Մուլտֆիլմ,
Ֆենտեզի,
Կատակերգություն,
Ընտանեկան
Ուոլթ Դորն Քեմերոն Դիազ,
Մայք Մայերս,
Անտոնիո Բանդերաս,
Ջոն Քլիզ
2011 Ինչպես գողանալ երկնաքերը Tower Heist Սլայդ Կատակերգություն,
Քրեական
Բրետ Ռետներ Բեն Սթիլեր,
Կեյսի Աֆլեք,
Մեթյու Բրոդերիկ,
Թեա Լեոնի
- Կունգ Ֆու Շունը Hong Kong Phooey Կունգ Ֆու Շուն (հնչյունավորում) Մարտական,
Կատակերգություն
Ալեքս Զամ
- Եռյակները Triplets Կատակերգություն

Սցենարիստ

խմբագրել
Թիվ Ֆիլմի անուն Բնօրինակի անվանումը
1975 Շաբաթ երեկոյան ուղիղ եթերում (սերիալ) Saturday Night Live
1983 Էդի Մերֆիի խելահեղությունը Eddie Murphy Delirious
1987 Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից 2 Beverly Hills Cop II
1987 - 1989 CBS-ի ամառային տեսարանը (սերիալ) CBS Summer Playhouse
1987 Էդի Մերֆին առանց գումարի Eddie Murphy Raw
1988 Ուղևորություն դեպի Ամերիկա Coming to America
1989 Հարլեմյան գիշերներ Harlem Nights
1990 Ուրիշ 48 ժամ Another 48 Hrs.
1992 Բումերանգ Boomerang
1994 Վամպիրը Բրուկլինում Vampire in Brooklyn
1998 Շաբաթօրյա գիշերային կյանքը. Էդի Մերֆիի լավագույները Saturday Night Live։ The Best of Eddie Murphy
1999 - 2001 ՓՋ-ները (սերիալ) The PJs
2007 Նորբիտ Norbit

Պրոդյուսեր

խմբագրել
Թիվ Ֆիլմի անուն Բնօրինակի անվանումը
1983 Էդի Մերֆիի խելահեղությունը Eddie Murphy Delirious
1987 Էդի Մերֆին առանց գումարի Eddie Murphy Raw
1989 Ի՞նչ է դիտում Ալանը What's Alan Watching?
1989 Հարլեմյան գիշերներ Harlem Nights
1990 Երեխա, որը սիրում էր Սուրբ Ծնունդը The Kid Who Loved Christmas
1991 Մկրատներ Clippers
1992 Ամբոխի տեղաշարժ Move the Crowd
1994 Վամպիրը Բրուկլինում Vampire in Brooklyn
1999 - 2001 ՓՋ-ները (սերիալ) The PJs
1999 Ցմահ Life
2000 Ցնդած պրոֆեսորը 2. Քլամփների ընտանիքը Nutty Professor II։ The Klumps
2007 Նորբիտ Norbit
2011 Ինչպես գողանալ երկնաքերը Tower Heist

Ռեժիսուրա

խմբագրել
Թիվ Ֆիլմի անուն Բնօրինակի անվանումը
1989 Հարլեմյան գիշերներ Harlem Nights

Սկավառակագրություն

խմբագրել

Ստուդիական ալբոմներ

խմբագրել
Թվական Տեղեկություն Դիրքը հիթ-շքերթում
US
[107]
US R&B
[108]
1982 Eddie Murphy
  • Թողարկվել է 1982 թվականին
  • Լեյբլ. CBS Records
97
1983 Comedian
  • Թողարկվել է 1983 թվականին
  • Լեյբլ. CBS Records
35 10
1985 How Could It Be
  • Թողարկվել է 1985 թվականին
  • Լեյբլ. CBS Records
26 17
1989 So Happy
  • Թողարկվել է 1989 թվականին
  • Լեյբլ. CBS Records
70 22
1993 Love’s Alright 80
«—» նշանակում է, որ ռելիզը չի ընդրգկվել երկրի հիթ-շքերթում կամ չի հրատարակվել

Հավաքածուներ

խմբագրել
Թվական Տեղեկություն
1997 Greatest Comedy Hits
  • Թողարկվել է 1997 թվականի մայիսի 27-ին
  • Լեյբլ. Columbia Records
1998 All I Fuckin' Know
  • Թողարկվել է 1998 թվականի ապրիլի 28-ին
  • Լեյբլ. Sony BMG

Մրցանակներ և անվանակարգումներ

խմբագրել

Ամբողջական ցանկը «IMDb.com» կայքում[109]։

Մրցանակ Թվական Անվանակարգ Ֆիլմ Արդյունք
Օսկար 2007 Երկրորդ կարգի լավագույն դերասան Երազանքների աղջիկները Առաջադրված
Էննի 1999 Անիմացիոն ֆիլմերի ձայնավորման ականավոր հաջողությունների համար Գիշերազգեստ Առաջադրված
2001 Դերասանի ականավոր հաջողությունների համար լիամետրաժ մուլտֆիլմի ձայնավորումում Շրեկ Հաղթանակ
2008 Լավագույն ձայն անիմոցիոն ֆիլմում Շրեկը և Ամանորը Առաջադրված
BAFTA 2001 Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան Շրեկ Առաջադրված
Black Reel Awards 2000 Լավագույն դերասան Ընտիր տղան Առաջադրված
2002 Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան Շրեկ Առաջադրված
2007 Երազանքների աղջիկները Առաջադրված
Հեռուստատեսային կինոքննադատների ասոցիացիա 2007 Հաղթանակ
Կենտրոնական Օհայոի կինոքննադատների ասոցիացիա 2007 Հաղթանակ
Չիկագոյի կինոքննադատների ասոցիացիա 2007 Երազանքների աղջիկները Առաջադրված
Էմմի 1983 Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան վարիետեում, կատակերգական կամ երաժշտական ծրագրում Շաբաթ երեկոյան ուղիղ եթերում Առաջադրված
1984 Վարիետեի կամ երաժշտական ծրագրի լավագույն սցենար Առաջադրված
Վարիետեի կամ երաժշտական ծրագրի լավագույն ելույթ Առաջադրված
Ոսկե Գլոբուս 1983 Դերասանական լավագույն կինոնորամուտ 48 ժամ Առաջադրված
1984 Լավագույն դերասան մյուզիքլում կամ կատակերգությունում Փոխվել տեղերով Առաջադրված
1985 Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից Առաջադրված
1997 Ցնդած պրոֆեսորը Առաջադրված
2007 Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան (կինոֆիլմ) Երազանքների աղջիկները Հաղթանակ
Kids’ Choice Awards 1988 Սիրելի դերասան Ոստիկանը Բևեռլի Հիլզից 2 Հաղթանակ
1999 Սիրելի դերասան Դոկտոր Դուլիթլ Առաջադրված
2001 Սիրելի դերասան Ցնդած պրոֆեսորը 2. Քլամփների ընտանիքը Առաջադրված
2002 Սիրելի տղամարդ դերասան Դոկտոր Դուլիթլ 2 Առաջադրված
Սիրելի ձայն անիմացիոն ֆիլմում Շրեկ Հաղթանակ
2004 Սիրելի դերասան Ուրվականներով առանձնատունը
Հերթապահ հայրիկը
Առաջադրված
2005 Սիրելի ձայն անիմացիոն ֆիլմում Շրեկ 2 Առաջադրված
2008 Սիրելի դերասան Նորբիտ Առաջադրված
Սիրելի ձայն անիմացիոն ֆիլմում Շրեկ 3 Հաղթանակ
2011 Սիրելի ձայն անիմացիոն ֆիլմում Շրեկն ընդմիշտ Հաղթանակ
Image Awards 1990 Տարվա երգիչ Հաղթանակ
1997 Ականավոր դերասան կինոֆիլմում Ցնդած պրոֆեսորը Առաջադրված
2007 Երկրորդ պլանի ականավոր դերասան կինոֆիլմում Երազանքների աղջիկները Առաջադրված
2012 Ականավոր դերասան կինոֆիլմում Ինչպես գողանալ երկնաքերը Առաջադրված
Կինոքննադատների ազգային միություն 1997 Լավագույն դերասան Ցնդած պրոֆեսորը Հաղթանակ
Օնլայն-կինոքննադատների միություն 2007 Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան Երազանքների աղջիկները Առաջադրված
Ոսկե ազնվամորի 1990 Վատագույն ռեժիսոր Հառլեմի գիշերները Առաջադրված
Վատագույն սցենար Հաղթանակ
2003 Վատագույն դերասան Պլուտո Նեշի արկածները
Խաբել բոլորին
Շոուն սկսվում է
Առաջադրված
Վատագույն դերասանական զույգ Առաջադրված
2008 Վատագույն դերասան Նորբիտ Հաղթանակ
Երկրորդ պլանի վատագույն դերասան Հաղթանակ
Երկրորդ պլանի վատագույն դերասանուհի Հաղթանակ
Վատագույն դերասանական զույգ Առաջադրված
Վատագույն սցենար Առաջադրված
2009 Վատագույն դերասան Ծանոթացեք՝ Դեյվ Առաջադրված
Վատագույն դերասանական զույգ Առաջադրված
2010 Վատագույն դերասան Պատկերացրու այդ Առաջադրված
Տասնամյակի վատագույն դերասան Պլուտո Նեշի արկածները
Խաբել բոլորին
Պատկերացրու այդ
Ծանոթացեք՝ Դեյվ
Նորբիտ
Շոուն սկսվում է
Հաղթանակ
2013 Վատագույն դերասան Հազար խոսքեր Առաջադրված
Արբանյակային մրցանակ 1996 Լավագույն դերասան կատակերգությունում կամ մյուզիքլում Ցնդած պրոֆեսորը Առաջադրված
2001 Ցնդած պրոֆեսորը 2. Քլամփների ընտանիքը Առաջադրված
Սատուռն 1997 Լավագույն կինոդերասան Ցնդած պրոֆեսորը Հաղթանակ
2002 Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան Շրեկ Առաջադրված
ԱՄՆ կինոդերասանների գիլդիայի մրցանակ 2007 Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան Երազանքների աղջիկները Հաղթանակ
Խաղարկային կինոյի լավագույն դերասանական կազմ Առաջադրված

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 / «kinopoisk». Վերցված է 2015 Նոյեմբերի 26-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  2. https://www.nickiswift.com/142834/what-eddie-murphys-kids-look-like-today/
  3. https://people.com/parents/eddie-murphy-paige-butcher-pregnant-wanted-another-baby-10th-child/ — 2018.
  4. https://web.archive.org/web/20110715155800/http://razzies.com/asp/content/XcNewsPlus.asp?cmd=view&articleid=29
  5. Encyclopædia Britannica
  6. filmportal.de — 2005.
  7. Munzinger Personen (գերմ.)
  8. Kilday, Gregg (2006 թ․ դեկտեմբերի 14). «'Dreamgirls' Snares Multiple Golden Globe Nods». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  9. «Comedy Central 100 Greatest Standups of all Time». Listology. 2005 թ․ մայիսի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2010-29-08-ին.
  10. Lovece, Frank. ««'Beverly Hills Cop 3 — Eddie Murphy Is Back»». Calhoun Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 11-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 11-ին.
  11. «Eddie Murphy: The Dreamgirls Interview». DallasBlack.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  12. «Eddie Murphy Biography (1961–)». Filmreference.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  13. «Eddie Murphy Biography — Yahoo! Movies». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 13-ին.
  14. 14,0 14,1 14,2 «Eddie Murphy». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  15. «Eddie Murphy, a BIG Star!». African American Registry. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  16. «Eddie Murphy Biography». FamousPeople.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  17. «Eddie Murphy - Delirious». YouTube. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  18. «Eddie Murphy - Raw». YouTube. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  19. Shales, Tom. (2003). Live from New York: An Uncensored History of Saturday Night Live. Back Bay. ISBN 0-316-73565-5.
  20. 20,0 20,1 Shales, Tom. (2003). Live from New York: An Uncensored History of Saturday Night Live. Back Bay. էջ 549. ISBN 0-316-73565-5.
  21. Shales, Tom. (2003). Live from New York: An Uncensored History of Saturday Night Live. Back Bay. էջ 238. ISBN 0-316-73565-5.
  22. «The Greatest Films of 1982». AMC FilmSite.org. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 2-ին.
  23. «The Best Movies of 1982... on DVD». Amazon.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 20-ին.
  24. «The Best Movies of 1982 by Rank». Films101.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 20-ին.
  25. «Most Popular Feature Films Released in 1982». IMDb. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 20-ին.
  26. «Golden Globes, USA 1983». whosdatedwho.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  27. Schickel, Richard (1983 թ․ հունիսի 13). «Cinema: Down the Tubes, Up the Ladder». Time. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 12-ին.
  28. «The 42nd Annual Golden Globe Awards (1984)». GoldenGlobe.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  29. «Re-Cast: Five Blockbusters Completely Changed For Their Star». Empire Magazine. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 29-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  30. «The Greatest Films of 1984». AMC Filmsite.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 21-ին.
  31. «The Best Movies of 1984 by Rank». Films101.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 21-ին.
  32. «Best Films of 1984». listal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 5-ին.
  33. «Empire's The 100 Greatest Movie Characters». Empire. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 21-ին.
  34. «The 42nd Annual Golden Globe Awards (1985)». GoldenGlobe.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  35. «Best Defense Review. Movie Reviews - Film - Time Out London». Timeout.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 26-ին.
  36. IMDb (1990-2012). «The Golden Child (1986) Did You Know?». IMDb. IMDb.com, Inc. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 8-ին.
  37. «'Kong Lives' Dies At Box Office». Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 10-ին.
  38. Benson, Sheila (1987 թ․ մայիսի 20). «Movie Review : 'Cop Ii' Turns Up The Volume». The Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 25-ին.
  39. Schickel, Richard (1987 թ․ հունիսի 1). «Cinema: Din Among the Sheltering Palms BEVERLY HILLS COP II». Time. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  40. «'Beverly Hills Ii' A Comedy Cop-out». Orlando Sentinel. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  41. «'Beverly Hills Cop II' Sets an Earnings Record». New York Times. 1987 թ․ մայիսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  42. «'Cop II' Retains Lead In Box Office Sales». New York Times. 1987 թ․ հունիսի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  43. «BBC - Films - review - Beverly Hills Cop II DVD». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 24-ին.
  44. «Shooting, violence mar 'Harlem Nights' Ludington Daily News». 1989 թ․ նոյեմբերի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  45. «Theater plans detectors». Ludington Daily News. 1989 թ․ նոյեմբերի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  46. «MOVIE REVIEW : Eddie Murphy's 'Harlem Nights': Slick, Slack». The Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  47. «1989 Archives». Razzies.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  48. «Boomerang (1992)». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  49. «Beverly Hills Cop 3 (1994)». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  50. «Vampire in Brooklyn (1995)». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  51. «The Nutty Professor Review Movie Reviews and News». EW.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  52. «Ignoring Physics and Geography For Spills». Նյու Յորք Թայմս. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 31-ին.
  53. «Metro». Chicago Sun Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 31-ին.
  54. «Eddie Murphy Wisecracks Through `Metro'». Chicago Tribune. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 31-ին.
  55. «Holy Man (1998)». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 23-ին.
  56. «FILM REVIEW; Raising Consciousness, Lightening Wallets». Նյու Յորք Թայմս. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 31-ին.
  57. «Holy Man». Chicago Sun Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 31-ին.
  58. «Dr. Dolittle (1998)». Box Office Mojo. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 27-ին.
  59. «Bowfinger - Rotten Tomatoes». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  60. «Nutty Professor II: the Klumps». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  61. Vasquez Jr., Felix (2009 թ․ ապրիլի 29). «Shrek». Cinema Crazed. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 11-ին.
  62. Schickel, Richard (2001 թ․ մայիսի 21). «Cinema: Monstrously Good». Time Magazine. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 27-ին.
  63. «BAFTA Awards (2001)». BAFTA.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  64. «Rotten Tomatoes consensus for Dreamgirls». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  65. «Helen Mirren, Eddie Murphy win SAG awards». TV.com. 2007 թ․ հունվարի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  66. «Eddie Murphy and The Golden Globe Awards». Coolspotters.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  67. «Dreamgirls Leads with 8 Oscar Nominations». Rap-Up.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  68. «Oscars 2007: The winners». BBC News. 2007 թ․ փետրվարի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  69. Greg Braxton; Robert W. Welkos (2007 թ․ փետրվարի 8). «Is this what a future Oscar winner looks like?». Los Angeles Times. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  70. «Norbit». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
  71. «Lindsay Lohan, Eddie Murphy Big Winners at Razzie Awards». FOX News. Associated Press. 2008 թ․ փետրվարի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  72. «The Worst Oscar-Nominated Movies of All Time». TheFW.com. 2012 թ․ փետրվարի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  73. «abc7.com: Film Academy Invites 115 New Members 6/19/07». Abclocal.go.com. 2007 թ․ հունիսի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  74. «Meet Dave (2008)». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 23-ին.
  75. Ford, Allan (2009 թ․ փետրվարի 22). «Razzie Awards 2009 Winners Revealed». Filmofilia.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  76. «Razzie Awards 2010: Awarded». fmforum.co.uk. 2010 թ․ մարտի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  77. «'Tower Heist' continues filming at Trump International Hotel & Tower». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  78. de Semlyen, Nick (2011 թ․ նոյեմբերի 1). «Tower Heist». Empire. Bauer Media Group. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  79. Levy, Emanuel; Nichols, Mark (2011 թ․ հոկտեմբերի 31). «Tower Heist». Emanuel Levy. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  80. McCarthy, Todd (2011 թ․ հոկտեմբերի 31). «Tower Heist: Film Review». The Hollywood Reporter. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  81. Debruge, Peter (2011 թ․ հոկտեմբերի 31). «Tower Heist». Variety. Reed Business Information. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  82. Pulver, Andrew (2012 թ․ մարտի 12). «"Eddie Murphy's A Thousand Words: is this the worst reviewed film of all time?"». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  83. «"A Thousand Words (2012)"». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  84. «Выбран ведущий 84-й церемонии вручения «Оскаров»». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 17-ին.
  85. «Eddie Murphy to Host 84th Academy Awards®». Academy of Motion Picture Arts and Sciences. 6 сентября 2011. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 25-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  86. «The Mud Doctor: Eddie Murphy to Host Oscars». Themuddoctor.blogspot.com. 2011 թ․ սեպտեմբերի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  87. «Eddie Murphy Exits as Host of 84th Academy Awards®». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 27-ին.
  88. «Ведущим 84-й церемонии «Оскар» будет Билли Кристал». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 24-ին.
  89. «Because you asked: Whatever happened to the Bus Boys?». oregonlive.com. 2010 թ․ հունվարի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  90. «Eddie Murphy - Albums». cmt.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  91. «Whatzupwitu - Eddie Murphy ft. Michael Jackson». YouTube. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  92. «Remember The Time Michael Jackson Music Video». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  93. «Eddie Murphy and wife divorce after 12 years». Hello!Magazine. 2005 թ․ օգոստոսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  94. «Eddie Murphy and Nicole Mitchell Marriage». About.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  95. «"Murphy and Scary Spice Set to Marry?"». SFGate.com. 2006 թ․ օգոստոսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 24-ին.
  96. «"Eddie Murphy Questions Paternity of Mel B's Baby"». People.com. 2006 թ․ դեկտեմբերի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  97. «"Mel B gives birth to baby girl on Eddie's birthday"». Daily Mail. 2007 թ․ ապրիլի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  98. «Mel B Says DNA Proves Eddie Murphy Fathered Her Baby». People Magazine. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  99. «Mel B writes song about Eddie Murphy». Digital Spy. 2008 թ․ հունիսի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  100. «Eddie Murphy hasn't had a drink in 18 years». AZCentral.com. 2011 թ․ նոյեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
  101. «Eddie Murphy and Tracey Edmonds Marry — Weddings, Eddie Murphy : People.com». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 26-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 26-ին.
  102. «Eddie Murphy, Tracey Edmonds break up: Couple held non-binding wedding ceremony in Bora Bora on New Year's Day». Access Hollywood via MSNBC. 2008 թ․ հունվարի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  103. «Eddie Murphy Bowling Bashes». 2008 թ․ նոյեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 7-ին.
  104. McDougal, Dennis (2006 թ․ օգոստոսի 9). «The Mavens Speak». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 1-ին.
  105. Horn, John; Piccalo, Gina (2008 թ․ մարտի 20). «Limited exposure». The Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  106. «Eddie Murphy's Charity Work». Looktothestars.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  107. «Eddie Murphy Album & Song Chart History – Billboard 200». Billboard. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  108. «Eddie Murphy Album & Song Chart History – R&B/Hip-Hop Albums». Billboard. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  109. «Awards for Eddie Murphy». IMDb.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.

Աղբյուրներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդի Մերֆի» հոդվածին։