Վիքիպեդիա

Փարավոնների ցանկ

Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ

«Փարավոն» տիտղոսը օգտագործվում էր Հին Եգիպտոսի այն տիրակալների համար, որոնք վաղ դինաստիական շրջանում ղեկավարում էին Վերին և Ստորին Եգիպտոսները՝ Նարմերի կողմից մոտավորապես Ք․ա․ 1200-ական թվականներին։ Չնայած սրան, «Փարավոն» հատուկ տիտղոսը չի օգտագործվել Եգիպտոսի թագավորներին իրենց ժամանակակիցների կողմից դիմելու համար մինչև Մերնեպտայի 19-րդ դինաստիայի իշխանությունը (Ք․ա․1200 թվական)։ Բացի փարավոնի տիտղոսից կար նաև հնագույն Եգիպտոսի արքայական տիտղոս, որը օգտագործում էին եգիպտական թագավորները։ «Փարավոնի» տիտղոսի հետ մեկտեղ գոյություն ուներ եգիպտական թագավորների կողմից օգտագործվող «Հին Եգիպտոսի թագավորական տիտղոսը», որը Հին Եգիպտոսի պատմության ընթացքում մնաց կայուն։

Փարավոնի բնորոշ պատկեր

Եգիպտոսը մոտավորապես 2500 տարի շարունակաբար ղեկավարվել է տեղի փարավոնների կողմից, մինչև այն ժամանակները, երբ այն Ք․ա․. 8-րդ դարում նվաճվեց Քուշի թագավորության կողմից, որի ղեկավարները նույնպես որդեգրեցին փարավոնական ավանդական տիտղոսը։ Քուշիթի նվաճումից հետո, Եգիպտոսը՝ մինչև Աքեմենյան կայսրության կողմից նվաճվելը (նրանք նույնպես ընդունել և կիրառում էին «Փարավոնի» տիտղոսը), անկախ կառավարման անցնելու ևս մեկ շրջան թևակոխեց։ Եգիպտոսի վերջին փարավոնը Նեկտանեբո Երկրորդն էր, ով զբաղեցրեց այդ տիտղոսը մինչև Աքեմենյանների 2-րդ անգամ Եգիպտոսի գրավելը։

Եգիպտոսը դադարեց գտնվել Աքեմենյան տիրապետության տակ Ք․ա․ 332 թվականին՝ Ալեքսանդր Մեծի նվաճման շնորհիվ, դրանից հետո այն ղեկավարվում էր Պտղոմեական դինաստիայի հելլենական փարավոնների կողմից։ Եգիպտոսը դադարեց անկախ լինել, երբ այն Ք․ա․ 30 թվականին դարձավ Հռոմի նահանգ։ Եգիպտոսում Օգոստոսը և հռոմեական կայսրերը օգտագործում էին «Փարավոնի» տիտղոսը, մինչև Մաքսիմինուս Դայայի թագավորության ավարտը (314 թվականը)։

Փարավոնների այս ցանկում ներկայացված ամսաթվերը մոտավոր են։ Մեծ մասամբ դրանք հիմնված են հնագույն Եգիպտոսի ժամանակագրական տվայների վրա[1]։

Փարավոնների նորագույն ցանկը հիմնված է պատմական գրառումների վրա, որտեղ ներառված է հնագույն եգիպտական թագավորների ցանկը և հետագա պատմությունները, ինչպիսին է Մանետոս Էյջիպշիկան։ Ինչ վերաբերում է հնագույն աղբյուրներին, եգիպտագետները և պատմաբանները զգույշության կոչ են անում, այդ աղբյուրների ճշգրտությունն ու ամբողջականությունը պահպանելու համար[2]։ Լրացուցւչ խնդիր է այն, որ թագավորների այդ ցուցակները հաճախ վնասվում են կամ էլ չեն համընկնում մեկը մյուսի հետ։

Նախադինաստիկ ժամանակաշրջան խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Նախապատմական Եգիպտոս

Ստորին Եգիպտոս խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Ստորին Եգիպտոս

Ստորին Եգիպտոսը աշխարհագրորեն կազմված էր Հյուսիսային Նեղոսից և Նեղոսի հովտից։ Ստորև ներկայացված ցուցակը կարող է ամբողջական չլինել։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Թագավորման տարեթիվ
Հեդջու Հոր(de; fr)   — Մոտավոր Ք․ա․ 3200 թ․
Նայ-Հոր (de; es)   — Մոտավոր Ք․ա․ 3200-3175 թթ․
Հսեքիու / Սեկա   Հայտնի Պալերմոյի արձանագրություն-ից[3]։ Անհայտ
Իուհա   Հայտնի Պալերմոյի արձանագրություն-ից[4]։ Անհայտ
Թիու / Թայու   Հայտնի Պալերմոյի արձանագրություն-ից[5]։ Անհայտ
Իթիեշ / Թջեշ   Հայտնի Պալերմոյի արձանագրություն-ից[6]։ Անհայտ
Նիհեբ   Հայտնի Պալերմոյի արձանագրություն-ից[7]։ Անհայտ
Վազներ   Հայտնի Պալերմոյի արձանագրություն-ից[8]։ Մոտավոր Ք․ա․ 3100 թվական կամ ավելի վաղ
Հաթ-Հոր (de; es)   — Մոտավոր Ք․ա․ 3100 թվական
Իմիչետ   Հայտնի Պալերմոյի արձանագրություն-ից[9]։ Անհայտ
(ոչնչացված)   Հայտնի Պալերմոյի արձանագրություն-ից[9]։ Անհայտ
Դաբլ Ֆալկոն/Նեբիու   Հնարավոր է նաև թագավորած լինի Վերին Եգիպտոսում։ Նաքադա III (Ք․ա․ 32-րդ դար)
Վոշ (de) Կաղապար:Css Image Crop Հայտնի Narmer Palette-ից[10]։ Նաքադա III (Ք․ա․ 31-րդ դար)

Վերին Եգիպտոս խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Դինաստիա 00

Այստեղ հավաքագրված են Նաքադա III-ի ժամանակաշրջանի Վերին Եգիպտոսի նախադինաստիկան ղեկավարները (հաճախ ոչ պաշտոնապես բնութագրվում է Դինաստիա 00 անվանմամբ)։


Անուն Նկար Մեկնաբանություն Թագավորման տարեթիվ
Գազել — — Նաքադա III
Ֆինգեր Սնեյլ (de) — Նա Վերին Եգիպտոսի առաջին թագավորն էր, մահացել է Ք․ա․ 3200 թվականին։ Նաքադա III
Ձուկ[11] — — Նաքադա III
Փիղ[12]   — Նաքադա III
Կենդանի[13] — — Նաքադա III
Արագիլ[14][15] — — Նաքադա III —
Գուս Սթիք — — Նաքադա III
Քենայդ[13] — — Նաքադա III
Ցուլ — — Նաքադա III
Կարիճ I — Վերին Եգիպտոսի առաջին ղեկավար Նաքադա III

Նախադինաստիկ կառավարիչներ։ Դինաստիա 0 խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Դինաստիա 0

Նախադինաստիական ղեկավարների այս ցանկը կարող է ամբողջական չինել։ Քանի որ այս թագավորները նախորդում էին առաջին դինաստիային, նրանք ոչ պաշտոնապես խմբավորվել են «Դինաստիա 0»-ում։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Այրի-Հոր   Ճիշտ ժամանակագրությունը հստակ չէ[16]։ Մոտավոր Ք․ա․ 3150 թ․
Կոկորդիլոս   Անվանել են նաև Շենդջ, գոյությունն ու ինքնությունը վիճելի են[17]։ Մոտավոր Ք․ա․ 3150 թ․
Կա   Ավելի շատ օգտագործվել է Սեխեն անունը, քան՝ Կա։ Ճշգրիտ ժամանակագրությունը հստակ չէ[18]։ Մոտավոր Ք․ա․ 3150 թ․
Կարիճ II   Հնարավոր է նաև Սերքեթ անվանումը, նույնացվում է Նարմերի հետ[19]։ Մոտավոր Ք․ա․ 3150 թ․

Վաղ դինաստիկ ժամանակաշրջան խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի վաղ դինաստիկ շրջան

Եգիպտոսի վաղ դինաստիկ ժամանակաշրջանը ընդգրկում է Ք․ա․ 3150-2686 թվականները։

Առաջին դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի առաջին դինաստիա

Առաջին դինատիան ղեկավարել է Ք․ա․ 3150-2890 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Նարմեր   Նույնացվում է Մենեսի հետ, միավորել է Վերին և Ստորին Եգիպտոսները։ Մոտավոր Ք․ա․ 3100 թ․
Հոր-Ահա  Նարմերի որդին Հունարեն ձևը՝ Աֆոտիս։ Մոտավոր Ք․ա․ 3050 թ․
Ջեր  Հոր-Ահայի որդին Հունարեն ձևը՝ Յունեֆիս։ Նրա անունն ու տիտղոսը նշված են Պալերմոյի արձանագրության մեջ։ Նրա գերեզմանը հետագայում ենթադրաբար ճանաչվել է իբրև Օսիրիսի գերեզմանաթումբ։ 54 տարի[20]
Ուաջի  Դջերի եղբայրը Հունարեն ձևը՝ Յուսաֆի։ 10 տարի[21]
Դեն  Դջենի որդին Հունարեն ձևը Քենքիս (ծննդյան անունը՝ Քենքեն[22])։ Առաջին փարավոնը, ով երկու անգամ կրել է եգիպտական թագը։ 42 տարի[21]
Աջիբ  Դջենի թոռը և Դենի զարմիկը Հունարեն ձևը՝ Միեբիդոս[23]։ 10 տարի
Սեմերխեթ  Անեդջիբի տղան կամ եղբայրը Հունարեն ձևը՝ Սեմեմպսես։ 8½ տարի[21]
Քաա  Սեմերխեթի որդին Հունարեն ձևը՝ Բիենեչես։ Ղեկավարել է բավականին եկար։ 34 տարի
Սնեֆերկա  Քաայի անհայտ որդին կամ պատահական անձ Ղեկավարել շատ կարճ, ճշգրիտ ժամանակագրությունը անհայտ է։ Մոտավոր Ք․ա․ 2900 թ.
Հորուս Թռչուն
   Ղեկավարել շատ կարճ, ճշգրիտ ժամանակագրությունը անհայտ է։ Մոտավոր Ք․ա․ 2900 թ.

Երկրորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի երկրորդ դինաստիա

Երկրորդ դինաստիան ղեկավարել է Ք․ա․ 2890-2686 թվականներին։

ԱնվանումԱնուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Հոթեփսեհեմուի[24]   Մանեթոնը նրան անվանել է Բոիտոս, նրա ղեկավարման տարիներին երկրաշարժի արդյունքում բազմաթիվ մարդիկ են զոհվել։ 15 տարի
Հոր-Ռանեբ[25]   Հունարեն ձևը՝ Կաիչոս։ Առաջին ղեկավարը, ով արևը իբրև խորհրդանիշ օգտագործել է իր արքայական անվան մեջ, նույնացվում է Վենեգ թագավորի հետ։ 14 տարի
Նինեչեր[26]   Հունարեն ձևը՝ Բինոտրիս։ Եգիպտոսը բաժանել իր իրավահաջորդների մեջ, կանանց թույլ էր տալիս ղեկավարել ինչպես փարավոնները։ 43–45 տարի
Վենեգ-Նեբթի[27]   Հունարեն ձևը՝ Օգաթլես/Թլաս։ Նույնացվում է Պերիբսեն, Սեխեմիբ-Պերենմաթի կամ Ռանեբի հետ։ Մոտավոր Ք․ա․ 2740 թ․
Սենեդ[28]   Հունարեն ձևը՝ Սեթենես։ Նույնացվում է Պերիբսենի հետ[29]։ 47 տարի (ենթադրաբար)
Սեթ-Պերիբսեն   Եգիպտոսում նա առաջ քաշեց արևի պաշտամունքը, նվազեցրեց պաշտոնյաների, քոչվորների և պալատականների թիվը[30]։ Մոտավոր 2890-2686 թթ․
Սեհեմիբ-Պերենմատ   Նույնացվում է Սեթ-Պերիբսենի հետ[31]։ Մոտավոր Ք․ա․ 2720 թ․
Նեֆերկարա I   Հունարեն ձևը՝ Նեֆերչերես։ Հայտնի է ռամսեսական թագավորների ցանկից, հնեաբանորեն հաստատված չէ։ 25 տարի (ըստ Մանեթոնի)
Նեֆերկասոկար   Հունարեն ձևը՝ Սեսոկրիս։ Հայտնի է ռամսեսական թագավորների ցանկից, հնեաբանորեն հաստատված չէ[32]։ 8 տարի
Հուդջեֆա I   Հայտնի է ռամզեսական թագավորների ցանկից։ 11 տարի (ըստ Թուրին Քենոնի)
Հասեհեմուի(wy)[33][34]   Հունարեն ձևը՝ Չեներեզ։ Վերամիավորել Եգիպտոսը դժվարին ժամանակաշրջանից հետո։ 18 տարի

Հին թագավորություն խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի հին թագավորություն

Թագավորությունը ղեկավարել Ք․ա․ 2686-2181 թվականներին։

Երրորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի երրորդ դինաստիա

Երրորդ դինաստիան ղեկավարել է Ք.ա. 2686-2613 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Ջոսեր[35][36]   Հելլենական անուններն են՝ Սեսորտրոս և Տոսորտրոս։ Գլխավոր ճարտարապետ և գրագիր Իմհոտեպին հանձնաարել է եգիպտական առաջին բուրգի կառուցումը։ 19 կամ 28 տարի, մոտավոր Ք․ա․ 2670 թ․
Սեհեմհեթ[37]   Հունարեն ձևը՝ Թայրեիս։ Նրա անավարտ բուրգի գերեզմանատանը հայտնաբերել են մանկահասակ երեխայի կմախքի մնացորդներ[38]։ Ք․ա․ 2649–2643 թթ․
Սանահտ   Հայտնի է գահակալման Նեբկա անունով։ Հելլենական անուններն են՝Նեկերոկիս և Նեկերոֆես։ Մտավոր Ք․ա․ 2650 թթ․
Հաբա   Կառուցել է անավարտ աստիճանավոր բուրգը, նույնականացվում է Հունիի հետ։ Ք․ա 2643–2637 թթ․
Հունի[39]   Հունարեն ձևը՝ Աքես։ Նույնացվում է Քահաջեթի կամ Հաբայի հետ։ Ք․ ա․ 2637–2613 թթ․

Չորրորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի չորրորդ դինաստիա

Չորրորդ դինաստիան ղեկավարել է Ք․ա․ 2613-2498 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Սնոֆրու   Հունարեն ձևը՝ Սորիս։ Թագավորել է 48 տարի, որի ընթացքում հասցրել է կառուցել Միջին բուրգը, Թեք բուրգը և Կարմիր բուրգը։ Որոշ գիտնականներ պնդում են, որ նա թաղված է Կարմիր բուրգում։ Երկար ժամանակ տարակարծություն կար, որ Միջին բուրգը ոչ թե Սնոֆրուի գործն է, այլ՝ Հունի թագավորինը։ Հնագույն եգիպտական փաստաթղթերը նկարագրում են Սնոֆրուին իբրև բարեպաշտ, առատաձեռն և հանրության համար բաց ղեկավար[40]։ Ք․ա 2613–2589 թթ․
Քեոփս   Հունարեն ձևը՝ Քեոփս, Սուֆուս։ Կառուցել է Գիզայի Մեծ բուրգը։ Ըստ հին հունական հեղինակների Քեոփսը դաժան բռնակալ է եղել, սակայն եգիպտական աղբյուրները մերժում են դա՝ նրան ներկայացնելով իբրև առատաձեռն և բարեպաշտ ղեկավար։ Նա հայտնի Վեսթքար Պապիրուսի գլխավոր հերոսն էր։ Առաջին պապիրուսը ստեղծվել է հենց Քեոփսի թագավորության շրջանում, որն էլ ապացուցեց հին հունական հեղինակներին, որ Քեոփսն աստվածներին գովաբանելու նպատակով գրքեր է գրել։ Ք․ա․ 2589–2566 թթ․
Ջեդեֆրա   Հունարեն ձևը՝ Ռատոիսես։ Որոծ գիտնականներ պնդում են, որ Սֆինքսի արձանը նա կառուցել է իր հիվանդ հոր համար։ Նա նաև կառուցել է Աբու Ռավաշի բուրգը։ Ք․ա․ 2566–2558 թթ․
Հաֆրա   Հունարեն ձևը՝ Շեֆրեն, Սուֆիշ II։ Նրա բուրգը Գիզայում երկրորդն է իր մեծությամբ։ Որոշ գիտնականներ Ջեդեֆրայից առաջ նրան են համարում Սֆինքսի հեղինակ։ Ք․ա․ 2558–2532 թթ․
Բիհերիս   Հունարեն ձևը՝ Բիկերիս։ Անավարտ Հյուսիսային բուրգի հեղինակ։ Մոտավոր Ք․ա․ 2570 թթ․
Միկերին   Հունարեն ձևը՝ Մենկերես։ Նրա բուրգը ամենափոքրն է Գիզայում։ Ըստ լեգենդի նրա միակ դուստրը մահացել է հիվանդությունից և Միկերիսը թաղել է նրան կովի տեսքով ոսկե դագաղի մեջ։ Ք․ա․ 2532–2503 թթ․
Շեփսեսկաֆ   Հունարեն ձևը՝ Սեբերկերես։ Մաստաբաթ էլ-Ֆարաունի սեփականատեր։ Ք․ա․ 2503–2498 թթ․
Տամֆտիս — Ըստ Մանեթոնի 4-րդ դիաստիայի վերջին թագավոր։ Պատմականորեն նրա գոյությունը հայտնի չէ։ Մոտավոր Ք․ա․ 2500 թ․

Հինգերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի հինգերորդ դինաստիա

Հինգերորդ դինաստիան ղեկավարել է Ք․ա․ 2498-2345 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Ուսերկաֆ   Թաղված է Սաքարա բուրգում։ Աբուսիրում կառուցել է առաջին արևային տաճարը։ Ք․ա 2498–2491 թթ․
Սահուրա   Թաղված է Աբուսիրի արքայական գերեզմանատանը, հենց այդտեղ է նա կառուցել իր բուրգը։ Ք․ա․ 2490–2477 թթ․
Նեֆերիրկարա

Կակաի

  Սահուրայի որդին, ծննդյան անունը Ռենեֆեր։ Ք․ա․ 2477–2467 թթ․
Նեֆերեֆրա   Նեֆերիրկարայի որդին։ Ք․ա 2460–2458 թթ․
Շեպսեսկար   Նեֆերեֆրայից հետո թագավորել է մի քանի ամիս, հավանաբար Սահուր թագավորի որդին է[41]։ ՄԻ քանի ամիս
Նիուսերա   Նեֆերեֆրայի եղբայրը։ Ք․ա․ 2445–2422 թվականներ
Մենկաուխոր Կաու   Արևի պաշտամունքի տաճար կառուցող վերջին փարավոնը։ Ք․ա․ 2422–2414 թվականներ
Ջեդկարա Իսեսի   Ազդել է Եգիպտոսի վարչակազմի համապարփակ բարեփոխումների վրա։ Գահին տիրել է մոտավոր 35 տարի։ Ք․ա․ 2414–2375 թվականներ
Ունիս   Ունայի բուրգի պատերին կան հին եգիպտական մակագրություններ։ Ք․ա․ 2375–2345 թվականներ

Վեցերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի վեցերորդ դինաստիա

Վեցերորդ դինաստիան ղեկավարել էՔ․ա․ 2345-2181 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Թեթի   Ըստ Մանեթոնի նրան սպանել են։ Ք․ա․ 2345–2333 թթ․
Ուսերկարա   Թագավորել է 1-5 տարի, Թեթիից զավթել է գահը։ Ք․ա․ 2333–2332 թթ․
Մերայր Պիոպի   — Ք․ա․ 2332–2283 թթ․
Մերենրա I   — Ք․ա․ 2283–2278 թթ․
Նեֆերկար Պիոպի II   Ամենաերկար թագավորած միապետն է, ով գահին եղել է շուրջ 94 տարի։ Կա տարակարծություն, որ թագավորել է 64 տարի։ Ք․ա․ 2278–2184 թթ․
Նեֆերկա — Թագավորել է Պեպի II-ի շրջանում, համարվում է նրա տղան կամ համաղեկավարը։ Ք․ա․ 2200–2199 թթ․
Մերենրա II[42]   Ապրել է շատ կարճ, ենթադրվում է, որ Պեպի II-ի ավագ որդին է։ 1 տարի և 1 ամիս Ք․ա․ 2184 թ․
Նեչերիկարա   Նույնացվում է Նեթջերկարայի հետ[43]։ Ք․ա․ 2184–2181 թթ.

Առաջին անցումային ժամանակաշրջան։ խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Առաջին անցումային ժամանակաշրջան

Առաջին անցումայի ժամանակաշրջանը (Ք.ա. 2181–2060 թթ.) անկարգությունների և քաոսի շրջան էր ՝ Հին Թագավորության վերջից մինչև Միջին Թագավորության սկիզբը։

Հին Թագավորությունը արագորեն փլուզվեց Պեպի II-ի մահից հետո։ Նա թագավորել էր ավելի քան 64-94 տարի, ավելի երկար, քան պատմության մեջ որևէ միապետ։ Նրա տիրապետության վերջին տարիները նշանավորվեցին իրենց անարդյունավետությամբ ՝ իր պատկառելի տարիքի պատճառով։ Երկու Թագավորությունների միավորումը խզվեց, և տարածաշրջանային առաջնորդները ստիպված եղան դիմադրել առաջացած սովին։

Յոթերերոդ և ութերորդ դինաստիաների թագավորները, որոնք 6-րդ դինաստիայի իրավահաջորդներն էին, փորձեցին ինչ-որ իշխանություն ձեռք բերել Մեմֆիսում, բայց դրա մեծ մասը պատկանում էիր հզոր միապետներին։ 20-45 տարի անց նրանք նահանջեցին՝ գահը զիջելով Հերակլեոպոլիս Մագնայի փարավոնների նոր շարքին։ Այս իրադարձություններից որոշ ժամանակ անց Թեբասում ձևավորված հակառակորդների խումբը ապստամբեց ընդդեմ հյուսիսային տիրակալների և միավորեց Վերին Եգիպտոսը: Ք.ա 2055 թվականին, փարավոնի Ինիոտեֆ III -ի որդին և իրավահաջորդը՝ Մենտուհոտեպ II-ը, պարտության մատնեց Հերակլեոպոլիտ փարավոններին և վերամիավորվեց «Երկու երկրները» ՝ դրանով իսկ սկիզբ դնելով Միջին Թագավորությանը։

Յոթերորդ և ութերորդ դինաստիաներ (միավորած) խմբագրել

Հիմնական հոդվածներ՝ Եգիպտոսի յոթերորդ դինաստիա և Եգիպտոսի ութերորդ դինաստիա

The Seventh and Eighth Dynasties ruled for approximately 20–45 years (possibly 2181 to 2160 BC). They comprise numerous ephemeral kings reigning from Memphis over a possibly divided Egypt and, in any case, holding only limited power owing to the effectively feudal system into which the administration had evolved. The list below is based on the Abydos King List dating to the reign of Seti I and taken from Jürgen von Beckerath's Handbuch der ägyptischen Königsnamen[44] as well as from Kim Ryholt's latest reconstruction of the Turin canon, another king list dating to the Ramesside Era.[45]

Անուն Նկար Մեկնաբանություններ Տարեթվեր
Մենկարա   Մոտավոր Ք․ա․ 2181 թվական
Նեֆերկարա II   — Անհայտ
Նեֆերկարա III Նեբի   Սկսել է Սաքարա բուրգի կառուցումը։ Անհայտ
Ջեդկարա II Շեմա   — Անհայտ
Նեֆերկարա IV Խենդու   — Անհայտ
Մերենհոր   — Անհայտ
Նեֆերկամին   — Անհայտ
Նիկարա I   Անհայտ
Նեֆերկարա V Տերերու   — Անհայտ
Նեֆերկահոր   Անհայտ
Նեֆերկարա VI Պիոպի-սենեբ   — Անհայտ ժամանակներից մինչև Ք․ա․ 2171թվական
Նեֆերկամին Անու   — Մոտավոր Ք․ա․ 2170 թվական
Կակաուրա Իբի I   Սաքարայում կառուցել է բուրգ, փորագրված ամենավերջին հայտնի մակագրություններով։ Ք․ա․ 2169–2167 թվական
Նեֆերկաուրա   Հայտնի է Կոպտոսի Մին տաճարի երեք հրամանագրերից մեկից։ Ք․ա․ 2167–2163 թվական
Նեֆերկաուհոր   Հաստատված է Մին տաճարի 8 հրամանագրերից և Շեմայի տապանաքարի մակագրությունից։ Ք․ա․ 2163–2161 թվական
Նեֆերիրկարա II   Նույնացվում է Դեմիջիբթավի հետ։ Ք․ա․ 2161–2160 թվական

Իններորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի իններորդ դինաստիա

Իններորդ դինաստիան[46] ղեկավարել է Ք․ա․ 2160-2130 թվականներին։ Թուրինի թագավորների ցանկում ընդգրկված են 18 թագավոր, ովքեր ղեկավարել են ինչպես իններորդ, այնպես էլ՝ տասներորդ դինաստիաների ժամանակ։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Խեթի IV   Մանեթոնը պնդում է, որ այս դինաստիան հիմնել է Աքտոսը։ Ք․ա․ 2160 թվականից մինչև (տարեթիվն անհայտ է)
— — — Անհայտ
Նեֆերկարա VII — — Անհայտ
Նեբկարա Խեթի II   — Անհայտ
Սենեն կամ Սետուտ — — Անհայտ
— — — Անհայտ
— — — Անհայտ
— — — Անհայտ
— — — Անհայտ

Տասներորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի տասներորդ դինաստիա

Տասներորդ դինաստիան բաղկացած էր բացառապես տեղացիներից, որը բազմիցս ղեկավարել է Ստորին Եգիպտոսում Ք․ա․ 2130-2040 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություններ Տարեթվեր
Մերիհատոր   — Ք․ա․ 2130 թվականից մինչև (տարեթիվն անհայտ է)
Նեֆերկարա VIII — — Ք․ա․ 2130-2040 թվականներ
Խեթի I   — Անհայտ
Մերիկարա   — Անհայտ ժամանակներից Ք․ա․2040 թվական

Տասնմեկերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի տասնմեկերորդ դինաստիա

Տասնմեկերորդ դինաստիան նույնպես բաղկացած էր տեղացիներից, որոնք արմատներով Վերին Եգիպտոսից էին, ղկավարել են Ք․ա․ 2134-1991 թվականներին։ 11-րդ դինաստիան ծագել է Թեբանի քոչվորական դինաստիայից, որը ծառայում էր 8-րդ, 9-րդ և 10-րդ դինաստիաներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություններ Տարեթվեր
Ինտեր Մեծ Այրի Փաթ   Թեբանի քոչվորները, որոնք ծառայում էին անանուն թագավորներին՝ հետագայում ընդգրկվել են 11-րդ դինաստիայի մեջ։ Անհայտ

Ինիոտեֆ Մեծի հաջորդները՝ սկսած Մենտուհոտեպ I-ից անկախացան իրենց հյուսիսային գերադասերից և Մենտուհոտեպ II-ի օրոք վերջապես նվաճեցին Եգիպտոսը։

Անուն Նկար Մեկնաբանություններ Տարեթվեր
Մենտուհոտեպ I   Նախնական տվյալներով եղել է Թեբանի քոչվորներից, սակայն անկախ ղեկավար լինելու տարբերակը նույնպես դիտարկվում է։ Անհայտ ժամանակներից մինչև Ք․ա․ 2134 թ․
Սեհերթավի Ինիոտեֆ I   Դինաստիայի առաջին անդամը, ով կրել է Հորուս անունը։ Ք․ա․ 2134–2117 թթ․
Վահանխ Ինիոտեֆ II   Նվաճել է Աբիդոսը և նրա հարակից նոմերը։ Ք․ա․ 2117–2069 թվականներ
Նախտնեբտեպնեֆեր Ինիոտեֆ III   Նվաճել է Ասյուտը և հետագայում շարժվել դեպի հյուսիս՝ 17-րդ նոմ[47]։ Ք․ա․ 2069–2060 թվականներ

Միջին Թագավորություն խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի Միջին թագավորություն

Միջին թագավորությունը (Ք․ա․ 2060-1802 թթ․) ընդգրկում է Առաջին անցումային ժամանակաշրջանի վերջից մինչև Երկրորդ անցումային ժամանակաշրջանի վերջը։ Ի լրացում տասներկուերորդ դինաստիայի՝ որոշ գիտնականներ տասնմեկերորդ, տասներեքերորդ և տասնչորսերորդ դինաստիաները նույնպես ներառում են Միջին թագավորության մեջ։ Միջին թագավորությունը նշմարելի էր նրանով, որ հենց այս ժամանակաշրջանում Եգիպտոսում ընդլայնվեց առևտուրը։

Տասնմեկերորդ դինաստիա (շարունակություն) խմբագրել

Տասնմեկերորդ դինաստիայի շարունակությունը Եգիպտոսի Միջին թագավորության մի մասն է։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Մենտուհոտեպ II[48]   Զավթել է ողջ Եգիպտոսը Ք․ա․ 2015 թվականին, դարձել է Միջին թագավորության առաջին փարավոնը։ Ք․ա․ 2060–2010 թթ․
Մենտուհոտեպ III[49]   Ղեկավարել է Միջին թագավորության առաջին արշավանքը դեպի Պունտ։ Ք․ա․ 2010–1998 թվականներ
Մենտուհոտեպ IV[50]   Անհայտ փարավոն, բացակայում է փարավոնների ցուցակից, գերեզմանը նույնպես անհայտ է։ Կա ենթադրություն, որ սպանվել է իր իսկ իրավահաջորդի՝ Ամենեմհետ I-ի կողմից։ Ք․ա․ 1997–1991 թվականներ

Առեղծվածային թագավորներ՝ հաստատված Ստորին Նուբիայում խմբագրել

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Սեգերսենի[51]   Այս փարավոնը բացակայում է թագավորների ցանկից, վկայություններ կան միայն Ստորին Նուբիայում, ամենայն հավանականությամբ թագավորել է տասնմեկերորդ դինաստիայի վերջում կամ տասներկուերորդի սկզբին։ Ք․ա․ 20-րդ դարի սկիզբ
Քակարա Ինի[51]   Այս փարավոնը բացակայում է թագավորների ցանկից, վկայություններ կան միայն Ստորին Նուբիայում, ամենայն հավանականությամբ թագավորել է տասնմեկերորդ դինաստիայի վերջում կամ տասներկուերորդի սկզբին։ Ք․ա․ 20-րդ դարի սկիզբ
Ջիբխենտրա[51]   Այս փարավոնը բացակայում է թագավորների ցանկից, վկայություններ կան միայն Ստորին Նուբիայում, ամենայն հավանականությամբ թագավորել է տասնմեկերորդ դինաստիայի վերջում կամ տասներկուերորդի սկզբին։ Ք․ա․ 20-րդ դարի սկիզբ

Տասներկուերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի տասներկուերորդ դինաստիա

Տասներկուերորդ դինաստիան ղեկավարել է Ք․ա․ 1991-1802 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Ամենեմհետ I[52][53]   Գահակալել է Մենտուհոտեպ IV-ի վախճանից հետո։ Սպանվել է վարձկանների կողմից։ Ք․ա․ 1991–1962 թվականներ
Սենուսերտ I[54]   Կառուցել է Սպիտակ մատուռը Ք․ա․ 1971–1926 թվականներ
Ամենեմհետ II[55]   — Ք․ա․ 1929–1895 թվականներ
Սենուսերտ II[56]   — Ք․ա․ 1897–1878 թվականներ
Սենուսերտ III[57]   Միջին թագավորության ամենահզոր փարավոնը։ Ք․ա․ 1878–1860 թվականներ
Ամենեմհետ III[58]   — Ք․ա․ 1860–1815 թվականներ
Ամենեմհետ IV[59]   Համանախագահությունը տևել է 1 տարի ըստ Կնոսոսի արձանագրությունների։ Ք․ա․ 1815–1807 թթ․
Նեֆրուսեբեկ[60]   Առաջին և հազվագյուտ հանդիպող կին տիրակալներից։ Ք․ա․ 1807–1802 թթ․

Այս ցանկում Սենխիբտավի Սենխիբրայի ընդգրկվելը հստակ չէ։

Երկրորդ անցումային ժամանակաշրջան խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի երկրորդ անցումային ժամանակաշրջան

Տասներեքերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի տասներեքերորդ դինաստիա

Տասներեքերորդ դինաստիան ղեկավարել է Ք․ա․ 1802-1649 թվականներինէ մոր 153 կամ154 տարի ըստ Մանեթոնի։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Սեբեկհոտեպ II   Հիմնադրել է տասներեքերորդ դինաստիան։ Հիշատակվում է որպես Սեբեկհոտեպ I, սակայն հին ուսումնասիրություններում հանդիպում է նաև Սեբեկհոտեպ II ձևը։ Ք․ա․ 1802–1800 թթ․[61]
Սեհեմկարա Ամենեմհետ-Սենեբեֆ   Սեբեկհոտեպի եղբայրը և Ամենենհետ IV-ի որդին[61]։ Ք․ա․ 1800–1796 թթ․[61]
Ներիկարա   Հաստատված է Նիլի Սեմնայից գտնված արձանագրություններից[62]։ Ք․ա․ 1796 թվական
Սեհեմկարա Ամենեմհետ V   Ղեկավարել է 3-4 տարի[61]։ Ք․ա․ 1796–1793 թվականներ[61]
Ամենի Քեմաու   Թաղված է Հյուսիսային Դահշուրում գտնվող իր բուրգում։ Ք․ա․ 1795–1792 թվականներ
Հոտեպիբրե   Նաև կոչել են Սեհոտեպիբրա։ Ք․ա․ 1792–1790 թվականներ
Իուֆնի — Հայտնի է Թուրինի թագավորների ցանկից։ Շատ կարճ ժամանակաշրջան, մոտավոր Ք․ա․ 1790-1788 թվականներ[61]
Ամենեմհետ VI   Հայտնի է Թուրինի թագավորների ցանկից[63]։ Ք․ա․ 1788–1785 թվականներ
Սեմենկարա Նեբենու   Հայտնի է Թուրինի թագավորների ցանկից[64]։ Ք․ա․ 1785–1783[61] կամ 1739 թվական[65]
Սեհետիպիբրա Սեվեսեխտավի   Հայտնի է Թուրինի թագավորական ցանկից[66]։ Ք․ա․ 1783–1781 թվականներ[61]
Սևեջկարա — Հայտնի է Թուրինի թագավորների ցանկից։ Ք․ա․ 1781
Նեջեմբիրա — Հայտնի է Թուրինի թագավորների ցանկից։ Թագավորել է 7 ամիս, Ք․ա․ 1780[61] կամ Ք․ա․ 1736 թվական[65]
Սեբեկհոտեպ I   Աղբյուրների մեծամասնությունում հիշատակվում է որպես Սեբեկհոտեպ II, առավել հին աղբյուրներում՝ Սեբեկհոտեպ I։ Թագավորել է 3 տարի,Ք․ա․ 1780–1777 թվականներ[61]
Ռենսենեբ 4 ամիս Ք․ա․ 1777 թվական[61]
Աուտիբրա Հոր I   Հայտնի է իր դամբարանով և Կա արձանով։ Թագավորել է 1 տարի և 6 ամիս, Ք․ա․ 1777–1775 թվականներ[61]
Սեխեմրեխուտավի Խաբավ   Հոր-Աուտիբրայի որդին։ Թագավորել է 3 տարի, Ք․ա․ 1775–1772 թվականներ[61]
Ջեդխեպերև   Հոր-Աուտիբրայի որդին կամ Խաբավի եղբայրը։ Թագավորել է մոտավոր 2 տարի, Ք․ա․ 1772–1770 թվականներ[61]
Սեբկա   Հավանաբար 2 թագավոր՝ Սեբը և նրա որդի Կայը[61]։
Սեջեֆկարա Ամենեմհետ VII   Բավականին հայտնի թագավոր, ում անունը հիշատակված է բազմաթիվ փաստաթղթերում։ 3 տարի, Ք․ա․ 1769–1766 թվականներ[61]
Խուտաուիրա Ուգաֆ   Ըստ հին արձանագրությունների՝ դինաստիաներից որոշների հիմնադիրն է։ Մոտավոր Ք․ա․ 1767 թվական
Խենջեր   Առաջին սեմական փարավոնը, Սաքարա բուրգի հիմնադիր։ Նվազագույնը 4 տարի և 3 ամիս, Ք․ա․ 1765 թվական
Իմիրմեշա   Վկայությունը 2 հսկայական արձաններն են։ Թագավորել է 10 տարի, սկսած Ք․ա․ 1759[61] կամ Ք․ա․ 1711 B[67]
Սեհոտեպկարա Ինիոտեֆ IV   — 10 տարուց պակաս
Սեթ Մերիբրա   — Թագավորման վերջ Ք․ա․ 1749 թվական
Սեբեկհոտեպ III   4 տարի և 3 ամիս Ք․ա․ 1755–1751 թվականներ
Նեֆերհոտեպ I   11 տարի Ք․ա․ 1751–1740 թվականներ
Մենվաջրե Սահատհոր   Համագահակալել է եղբոր հետ։ Ք․ա․ 1739 թվական[61]
Սեբեկհոտեպ IV   10 կամ 11 տարի Ք․ա․ 1740–1730 թվականներ
Սեբեկհոտեպ V   — Ք․ա․ 1730 թվական
Սեբեկհոտեպ VI   4 տարի 8 ամիս և 29 օր Մոտավոր Ք․ա․ 1725 թվական
Իաիբ   10 տարի և 8 ամիս Ք․ա․ 1725–1714 կամ Ք․ա․ 1712–1701 թվականներ[61]
Մերնեֆերա Էյե   Դինաստիայի ամենակերկար գահակալած փարավոնն է։ 23 տարի, 8 ամիս և 18 օր, Ք․ա․ 1701–1677[61] կամ Ք․ա․ 1714–1691 թվականներ
Մերհոտեպրա Ինի   Հավանաբար իրեն նախորդողի որդին է։ 2 տարի, 3 կամ 4 ամիս և 9 օր, Ք․ա․ 1677–1675[61] կամ Ք․ա․ 1691–1689 թվականներ
Սենխենրա Սեվաջտու — Հայտնի է Թուրինի թագավորների ցանկից։ 3 տարի և 2–4 ամիս, Ք․ա․ 1675–1672 թվականներ[61]
Մերեխեմրա Ինեդ   Նույնացվում է Նեֆերհոտեպ II-ի հետ։ 3 տարի, Ք․ա․ 1672–1669 թվականներ[61]
Սևեջկարա Հորի — 5 տարի 5 տարի
Մերկարա Սեբեկհոտեպ VII   2 տարի և 6 ամիս[61] Ք․ա․ 1664–1663 թվականներ[61]
Յոթ թագավորներ — Այս անունները անհետացել են Թուրինի թագավորների ցանկից[61]։ Ք․ա․ 1663 –?[61]
— — Անհայտ
Մերկարա   — Ք․ա․ 1663-1649 թվականներ[61]
Մերկարա — Հայտնի է Թուրինի թագավորների ցանկից։ Ք․ա․ 1663- 1649 թվականներ[61]
Անհայտ անուն — — Անհայտ
Մենտուհոտեպ V   — Մոտավոր Ք․ա․ 1655 թվական[61]
— — Անհայտ
— — Անհայտ
— — Անհայտ
— Անհայտ
 Անհայտ
Սեհեքենրա Սանկպտահի   Հավանաբար իրեն նախորդողի որդին։ Ք․ա․ 1663-1649 թվականներ
— Անհայտ
 Անհայտ
— Անհայտ
 Անհայտ ժամանակներ– Ք․ա․ 1649 թվական[61]

Թագավորների տրված հաջորդականությունը հստակ չէ։

Անուն Նկար Մեկնաբանություններ Տարեթվեր
Դուդիմոս I   Հավանաբար 16-րդ դինաստիայի թագավոր։ Մոտավոր Ք․ա․ 1654 թվական
Դուդիմոս II   Հավանաբար 16-րդ դինաստիայի թագավոր։ Անհայտ
Սևահենրա Սենեբմու   Վաղ 13-րդ դինաստիա Ք․ա․ 1660 թվականից հետո[61]
Սենայիբ   Հավանաբար Աբիդոսսյան դինաստիայի թագավոր։ Անհայտ
Մերշեպսեսրա Ինի II   Վաղ 13-րդ դինաստիա Անհայտ

Տասնչորսերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի տասնչորսերորդ դինաստիա

Տասնչորսերորդ դինաստիան կազմված էր տեղացիներից, որոնք եկել էին արևելյան Դելտայից, նրանք թագավորել են կամ Ք․ա․ 1805-ից կամ Ք․ա․ 1710-1650 թվականները։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Յակբիմ Սեխանրա   Ժամանակագրական պաշտոնը անստույգ է[68]։ Ք․ա․ 1805–1780 թվականներ
Յամու Նուբվոսերա   Ժամանակագրական պաշտոնը անստույգ է[68]։ Ք․ա․ 1780–1770 թվականներ
Քարեհ[68]   Ժամանակագրական պաշտոնը անստույգ է[68]։ Ք․ա․ 1770–1760 թվականներ
Ամու Ահոտեպրա[68]   Ժամանակագրական պաշտոնը անստույգ է[68]։ Ք․ա․ 1760–1745 թվականներ
Մաիբրա Շեշա[69]   Ժամանակագրական պաշտոնը, թագավորման տևողությունը և կառավարման աստիճանը անստույգ են, այստեղ ներկայացված է Ռայհոլթ անունով[68]։ Կան տարբերակներ, որ նա եղել է Հայկսոս թագավորը կամ էլ նրա վասալը։ Ք․ա․ 1745–1705 թվականներ
Նեհեսի   Թագավորել է շատ կարճ, հավանաբար Շեշի թագավորի որդին է[68]։ Մոտավոր Ք․ա․ 1705 թվական
Խախրևրա — — Անհայտ
Նեբեֆավրա — — Մոտավոր Ք․ա․ 1704 թվական
Սեհեբրա — Նսույնացվում է Վազարդի կամ Շենեհի հետ[61]։ Մոտավոր Ք․ա․ 1704-1699 թվականներ
Մերջեֆարա   Նսույնացվում է Վազարդի կամ Շենեհի հետ[61]։ Մոտավոր Ք․ա․ 1699 թվական
Սևեջկարա III — — Անհայտ
Նեբջեֆարա — — Ք․ա․ 1694 թվական
Վեբենրա — — Անհայտ
— — — Անհայտ
Ջեֆարա — — Անհայտ
Վեբենրա — — Մոտավոր Ք․ա․ 1690 թվական
Նեբսենրա[68]   Գավաթի վրա կան վկայություններ նրա ծննդյան անվան վերաբերյալ։ Նվազագույնը 5 ամիս, Ք․ա․ 1690-1649 թվականներ
Սեխեպրենխա[68]   Նկարագրվում է միջատի տեսքով։ 2 ամիս, Ք․ա․ 1690 -1649 թվականներ
Anati Djedkare[68] — Հայտնի է Թուրինի թագավորների ցանկից։ Անհայտ
Բաբնում[68] — Հայտնի է Թուրինի թագավորների ցանկից։ Ք․ա․1690-1649 թվականներ
Ապեպի[68] — Ք․ա․ 1650 թվական

Ստորև նշված թագավորների տիտղոսներն ու ինքնությունը հստակ չեն։

Անուն Նկար Մեկնաբանություններ Տարեթվեր
Նույա[61]   Անհայտ
Վազարդ[61]   Նույնացվում է Սեհեբրայի կամ Մերջեֆարայի հետ։ Մոտավոր Ք․ա․ 1700- ?
Շենեհ[61]   Նույնացվում է Սեհեբրայի կամ Մերջեֆարայի հետ։ Անհայտ
Շենշեկ[61]   Անհայտ
Խամուրա[61]   — Անհայտ
Յակարեբ[61]   — Անհայտ
Յակուբհեր[69]   Պատկանում է 14-րդ, 15-րդ դինաստիաներին, կամ էլ եղել է Հայկսոս թագավորի վասալը Ք․ա․ 17–16-րդ դարեր

The Թուրինի թագավորների ցուցակում կան հավելյալ անուններ, որոնք ներկայացված չեն այստեղ։

Տասնհինգերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի տասնհինգերորդ դինաստիա

Տասնհինգերորդ դինաստիան ծագել է Հայկսոսի մարդկանցից, որոնք ծագումով Բարեբեր մահիկից էին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Սեմքեն   Ժամանակագրական պաշտոնը անստույգ է։ Ք․ա․ 1649 – անհայտ
Ապերանատ   Ժամանակագրական պաշտոնը անստույգ։ Անհայտ
Սակիր-Հար — — Անհայտ
Հիան   30–40 տարի
Ապեպի   — 40 տարի և ավելի
Խամուդի   — Ք․ա․ 1555–1544 թվականներ

Աբիդոսյան դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Աբիդոսյան դինաստիա

Երկրորդ անցումային ժամանակաշրջանը ընդգրկում է թագավորների, որոնք ղեկավարել են Աբիդոսում Ք․ա․ 1650-1600 թվականներին[70][71][72]։

Անուն Նկար Մեկնաբանություններ Տարեթվեր
Վեպվավետեմսաֆ   Պատկանում է 16-րդ դինաստիային[73]։ Անորոշ
Պենտինի   Պատկանում է 16-րդ դինաստիային[73]։ Անորոշ
Սենաիբ   Պատկանում է 12-րդ դինաստիային[74][75][76]։ Անորոշ
Սենեբկայ   Գերեզմանը հայտնաբերվել է 2014 թվականին։ Մոտավոր Ք․ա․ 1650 թվական

Տասնվեցերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի տասնվեցերորդ դինաստիա

Տասնվեցերորդ դինաստիան տեղական Թեբան դինաստիան էր, որը ձևավորվել էր Ք․ա․ 1650 թվականին Մեմֆիսի կործանման արդյունքում։ Այս դինաստիան իշխել է միայն Վերին Եգիպտոսում։

Անուն Նկար Մեկնաբանություններ Տարեթվեր
— — Այս դինաստիայի առաջին թագավորի անունը անհետացել է Թուրինի թագավորների ցանկից և այդպես էլ չի հաջողվել վերականգնել այն։ Անհայտ
Ջեհուտի   – 3 տարի
Սոբեխոտեպ VIII   – 16 տարի
Նեֆերհոտեպ III   – 1 տարի
Սինխենրա Մենտուհոտեպի   17-րդ դինաստիայի թագավոր[75]։ 1 տարի
Նեբերեաու I   – 26 տարի
Նեբիրիաու II   – Մոտավոր Ք․ա․ 1600 թվական
Սեմենրա   – Մոտավոր Ք․ա․ 1600 թվական
Բեբիանխ   – 12 տարի
Դուդիմոս I   13-րդ դինաստիայի թագավոր[75]։ Մոտավոր Ք․ա․ 1588-1582
Դուդիմոս II   – Մոտավոր Ք․ա․ 1588-1582 թվականներ
Ջեդենխրա Մոնտեմսաֆ   – Մոտավոր Ք․ա․ 1590 թվական
Մերանխրա Մենտուհոտեպ VI   – Կարճ ժամանակաշրջան, մոտավոր Ք․ա․ 1585 թվական
Սենուսրետ IV   – Անհայտ
Սեխեմրա Շեդվաստ — Նույնացվում է Սեխեմրա Շեդվաստի հետ։ Անհայտ
Անուն Նկար Մեկնաբանություններ Տարեթվեր
Ռահոտեպ   — Մոտավոր Ք․ա․ 1620 թվական
Սոբեկեմսաֆ I   — Նվազագույնը 7 տարի
Սոբեկեմսաֆ II   Ռամզես IX-ի ժամանակ նրա գերեզմանը թալանվել ու այրվել է։ Անհյատ- Ք․ա․ 1573 թվական
Սեխեմրա-Վեպմատ Ինտեֆ V   — Մոտավոր Ք․ա․ 1573-1571 թվականներ
Ինիոտեֆ VI   Թագավորել է ավելի քան 3 տարի։ Մոտավոր Ք․ա․ 1571-1560-ականների կեսեր
Ինիոտեֆ VII   — Ք․ա․ 1560-ականներ
Սենահտենրա   — Մոտավոր Ք․ա․ 1558 թվական
Տաա II Սեկենենրա   Մահացել է Հայկսոսի դեմ պայքարի ժամանակ։ Ք․ա․ 1558–1554 թվականներ
Կամոս   — Ք․ա․ 1554–1549 թվականներ

Տասնյորերորդ դինաստիայի կազմում պայմանականորեն ընդգրկվում է նաև Նեբմատրա փարավոնը, ում ժամանակագրական դիրքը հստակ չէ[61]։

Նոր թագավորություն խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի նոր թագավորություն
Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Յահմոս I   Կամոսի եղբայրն ու իրավահաջորդը, Հայկսոսից զավթել է Եգիպտոսի հյուսիսային մասը։ Մոտավոր Ք․ա․ 1550–1525 թվականներ, թագավորության սկիզբը Ք․ա․ 1570–1544 թվականներ, առավել կարևոր՝ Ք․ա․ 1557[77]
Ամենհոտեպ I   Յահմոս I-ի որդին։ Ք․ա․ 1541–1520 թվականներ
Թութմոս I   Ք․ա․ 1520–1492 թվականներ
Թութմոս II   Ք․ա․ 1492–1479 թվականներ
Հատշեպսուտ   Ք․ա․ 1479–1458
Թութմոս III   Ք․ա․ 1458–1425
Ամենհոտեպ II   Թութմոս III-ի որդին, ղեկավարել Եգիպտական պետության վերելքի ժամանակ։ Ք․ա․ 1425–1400
Թութմոս IV   Ք․ա․ 1400–1390
Ամենհոտեպ III   Ք․ա․ 1390–1352
Էխնաթոն   Ք․ա․ 1352–1336
Սմենհկարա   Ք․ա․ 1335–1334
Նեֆերնեֆրուատոն
 
 Ք․ա․ 1334-1332
Թութանհամոն III   Ք․ա․ 1332–1324
Էյե II   Ք․ա․ 1324–1320
Հորեմհեբ   Ք․ա․ 1320–1292

Տասնիններորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի տասնիններորդ դինաստիա

Տասնիններորդ դինաստիան ղեկավարել է Ք․ա․ 1292-1186 թվականներին և ընդգրկում է ամենահանճար փարավոնին՝ Ռամզես II Մեծին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Ռամզես I[78]   Ք․ա․ 1292–1290
Սեթի I   Ք․ա․ 1290–1279
Ռամզես II   Ք․ա․ 1279–1213
Մերնեպտահ[79]   Ք․ա․ 1213–1203 թթ․
Ամենմես   Ք․ա․ 1203–1200 թթ․
Սեթի II[80]   Ք․ա․ 1203–1197 թթ․
Սապտահ[81]   Ք․ա․ 1197–1191 թթ․
Տաուսերտ   Ք․ա․ 1191–1190 թթ․

Քսաներորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի քսաներորդ դինաստիա

Քսաներորդ դինաստիա ղեկավարել է 1190-1077 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Սետնահտ   Կապ չունի Սեթի II-ի, Սիպտահի կամ Տաուսերտի հետ։ Գահը նվաճել է Տաուսերտից։ Ք․ա․ 1190–1186 թթ․
Ռամզես III   Սետնահտի որդին, կռվել է «Ծովային ազգերի դեմ» Ք․ա․ 1175 թվականին։ Ենթադրվում է, որ սպանվել է վարձկանների կողմից։ Ք․ա․ 1186–1155 թթ․
Ռամզես IV   Ռամզես III-ի որդին։ Նրա գահակալման ժամանակ թագավորությունը անկում ապրեց։ Ք․ա․ 1155–1149 թթ․
Ռամզես V   Ռամզես IV-ի որդին։ Ք․ա․ 1149–1145 թթ․
Ռամզես VI   Son of Ramesses III. Brother of Ramesses IV. Uncle of Ramesses V.Ռամզես III-ի որդին, Ռամզես IV-ի եղբայրը և Ռամզես V-ի հորեղբայրը։ Ք․ա․ 1145–1137 թթ․
Ռամզես VII   Ռամզես VI-ի որդին։ Ք․ա․ 1137–1130 թթ․
Ռամզես VIII   Անհայտ փարավոն, ով գահակալել է ընդամենը 1 տարի։ Նույնացվում է Սեթիհերխեփեշեֆ II-ի հետ։ Ռամզես III-ի որդին, Ռամզես IV-ի և Ռամզես VI-ի եղբայրը, Ռամզես V-ի և Ռամզես VII-ի հորեղբայրը։ Նա քսաներորդ դինաստիայի միակ փարավոնն է, որի գերեզմանը չի գտնվել։ Ք․ա․ 1130–1129 թթ․
Ռամզես IX   Հավանաբար Ռամզես III-ի թոռը։ Ռամզես V-ի և Ռամզես VII-ի առաջին զարմիկը։ Ք․ա․ 1129–1111 թթ․
Ռամզես X[82]   Քիչ հայտնի փարավեն, գահակալել է 3-10 տարի, նրա ծագումնաբանությունը ամբողջովին անստույգ է։ Ք․ա․ 1111–1107 թթ․
Ռամզես XI[83]   Ռամզես X-ի որդին։ Իր գահակալման երկրորդ կեսին Ամունի գերագույն քուրմը կառավարում էր հարավի վրա՝ սկսած Թեբեից, նրա իշխանությունը սահմանափակված էր Ստորին Եգիպտոսում։ Հյուսիսում նրան փոխարինեց։ Ք․ա․ 1107–1077 թթ․

Երրորդ անցումային ժամանակաշրջան խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի երրորդ անցումային ժամանակաշրջան

Երրորդ անցումային ժամանակաշրջանը (Ք․ա․ 1077-664 թթ․) նշմարում է Նոր թագավորության սկիզբը Եգիպտական կայսրությունում։

Քսանմեկերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի քսանմեկերորդ դինաստիա

Քսանմեկերորդ դինաստիան հիմնված էր Թանիսի վրա և համեմատաբար թույլ խումբ էր։ Նրանք կառավարում էին ամբողջ Եգիպտոսում, բայց որոշ սահմանափակումներ ունեին Ստորին Եգիպտոսում։ Կառավարել են Ք․ա․ 1069-943 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Սմենդես I[84]   Ամուսնացած էր Տենտամունի հետ, Ռամզես XI-ի դուստրը։ Ք․ա․ 1077–1051 թթ․
Ամենեմնիսու   4 տարի Ք․ա․ 1051–1047 թթ․
Պսուսեննես I   Պինեջեմի որդին, Ամունի գերագույն քուրմ։ Գահակալել է 40-51 տարի։ Անվանել են նաև «Արծաթե փարավոն», քանի որ թաղված էր արծաթե դագաղի մեջ։ Դինաստիայի ամենահզոր փարավոններիվ մեկը։ Ք․ա․ 1047–1001 թթ․
Ամենեմոպետ   Պսուսեննես I-ի որդին։ Ք․ա․ 1001–992 թթ․
Օսորկոն Մեծ   Ք․ա․ 992–986 թթ․
Սիամոն   Ք․ա․ 986–967 թթ․
Պսուսեննես II   Ք․ա․ 967–943 թթ․

Ամունի գերագույն քրմերը Թեբանում խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Ամունի գերագույն քրմերը Թեբանում

Ամունի գերագույն քրմերը քսանմեկերորդ և քսաներկուերորդ դինաստիաների ժամանակ դե ֆակտո ղեկավարում էին Վերին Եգիպտոսում, նրանց մարմինները թաղված են արքայական գերեզմանատանը։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Հերիհոր
 
 Առաջին Ամունի բարձրագույն քուրմը, ով կրել է փարավոնի կոչում։ Ղեկավարել է Թեբեսի հարավում, մինչդեռ Պեր-Ռամզեսը ղեկավարում էր Թեբեսում։ Ք․ա․ 1080–1074 թթ․
Պիանհ
 
 Որորշ աղբյուրներ պնդում են, որ նա թագավորել է Հերիհորից առաջ։ Ք․ա․ 1074–1070 թթ․
Պինեջեմ I
 
 Պիանհի որդին։Պսուսենեսի հայրը։ Ք․ա․ 1070–1032 թթ․
Մասահարտա
 
 Պինեջեմ I-ի որդին։ Ք․ա․ 1054–1045 թթ․
Ջեդհոնսուեֆանհ — Պինեջեմ I-ի որդին։ Ք․ա․ 1046–1045 թթ․
Մենհեպերրա
 
 Պինեջեմ I-ի որդին։ Ք․ա․ 1045–992 թթ․
Սմենդես II
 
 Մենհեպերրայի որդին։ Ք․ա․ 992–990 թթ․
Պինեջեմ II
 
 Մենհեպերրայի որդին և Պսուսենես II- հայրը։ Ք․ա․ 990–976 թթ․
Պսուսեննես III — Ք․ա․ 976–943 թթ․

Քսաներկուերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի քսաներկուերորդ դինաստիա

Քսաներկուերորդ դինաստիայի փարավոնները լիբիացիներ էին, ղեկավարել են Ք․ա․ 943-728 թվականներին։

նհայտ պ Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Շեշոնկ I   Նիմլոթ Ա-ի որդին, Օսորկոն Մեծի եղբայրը և Մեշվեշի ավագ պետ(Լիբիա)։ Աստվածաշնչի Շիշաքն է։ Ք․ա․ 943–922 թթ․
Օսորկոն I   Շեշոնկ I-ի որդին։ Ք․ա․ 922–887 թթ․
Շեշոնկ II   Անհայտ փարավոն, հավանաբար բռնակալ։ Ք․ա․ 887–885 թթ․
Թուխեպերա Շեշոնկ II — Անհայտ փարավոն, ղեկավարման տեղանքը անստույգ է։ Ք․ա․ 880-ականներ
Հարիսիես   Անհայտ ապստամբ, գահակալել է Թեբեսում։ Ք․ա․ 880–860 թթ․
Տակելոտ I   Օսորկոն I-ի որդին Ք․ա․ 885–872 թթ․
Օսորկոն II   Տակելոտ I-ի որդին Ք․ա․ 872–837 թթ․
Շեշոնկ III   — Ք․ա․ 837–798 թթ․
Շեշոնկ IV   — Ք․ա․ 798–785 թթ․
Պամի   — Ք․ա․ 785–778 թթ․
Շեշոնկ V   — Ք․ա․ 778–740 թթ․
Օսորկոն IV   — Ք․ա․ 740–720 թթ․

Քսաներեքերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի քսաներեքերորդ դինաստիա

Քսաներեքերորդ դինաստիան կազմված էր տեղացիներից, որոնք նույնպես լիբիացիներ էին և ղեկավարել են Ք․ա․ 837-735 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Տակելոտ II   Նախկինում համարվում էր 22-րդ դինաստիայի փարավոն, այժմ նա հայտնի է որպես 23-րդ դինաստիայի հիմնադիր։ Ք․ա․ 837–813 թթ․
Պետուբաստիս   Տեկելոտ II-ից գրավել է գահը։ Ք․ա․ 826–801 թթ․
Իուպուտ I — Պետուբաստիսի համագահակալող։ Ք․ա․ 812–811 թթ․
Շեշոնկ V — Պետուբաստիսի իրավահաջորդը։ Ք․ա․ 801–795 թթ․
Օսորկոն III   Տակելոտ II-ի որդին, հայտնաբերել է Թեբեսը և իրեն հռչակել է թագավոր։ Ք․ա․ 795–767 թթ․
Տակելոտ III   Միաժամանակ 5 տարի գահակալել է հոր՝ Օսորկոն III-ի հետ։ Ք․ա․ 773–765 թթ․
Ռուդամուն   Օսորկոն III-ի կրտսեր որդին և Տակելոտ III-ի եղբայրը։ Ք․ա․ 765–762 թթ․


Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Մենխեպերա Ինի   Գահակալել է միայն Թեբեսում։ Ք․ա․ 762–?

Քսանչորսերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի քսանչորսերորդ դինաստիա

Քսանչորսերորդ դինաստիան ղեկավարել շատ կարճ, տեղակայված էր արևմտյան Դելտայում, կառավարել են ընդամենը երկու փարավոն՝ Ք․ա․ 732-720 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Թեֆնահտ   — Ք․ա․ 732–725 թթ․
Բոկհորիս   — Ք․ա․ 725–720 թթ․

Քսանհինգերորդ դինաստիա (Նուբիա/Քուշիթական ժամանակաշրջան) խմբագրել

Նուբիացիները գրավեցին Ստորին Եգիպտոսը և զավթեցին եգիպտական գահը Պիանհիի գլխավորությամբ։ Այս դինաստիան ղեկավարել է Ք․ա․ 656 թվականից։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Պիանհի   Նումիբիայի թագավորը, 20 տարեկան հասակում գրավել է Եգիպտոսը, ընհանուր ղեկավարել է 24 տարի, հնարավոր է նաև 30+ Ք․ա․ 744–714 թթ․, ըստ Ֆրեդերիկ Փեյրադուի[85]
Շաբատակա   Շաբակայի իրավահաջորդը։ Ք․ա․ 714–705 թթ, ըստ Ֆրեդերիկ Փեյրադուի[85]
Շաբակա   Շաբատակայի իրավահաջորդը։ Ք․ա․ 705–690 թթ․, ըստ Ֆրեդերիկ Փեյրադուի[85]
Տահարկա   Մահացել է Ք․ա․ 664 թվականին։ Ք․ա․ 690–664 թթ․
Տանուտամոն   Տիրապետումը Վերին Եգիպտոսում կորցրել է Ք․ա․ 656 թվականին, երբ Պսամտիկը ընդլայնեց իր տիրապետությունը Թեբեսում։ Ք․ա․ 664–653 թթ․

Ուշ ժամանակաշրջան խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի հնագույն ժամանակաշրջան

Ուշ ժամանակաշրջանը ընդգրկում է Ք․ա․ 664-332 թվականները։ Այս շրջանում ղեկավարել են եգիպտացիները և Աքեմենյան պետություն ներկայացուցիչները։

Քսանվեցերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի քսանվեցերորդ դինաստիա

Քսանվեցերորդ դինաստիան ղեկավարել է Ք․ա․ 664-525 թվականներին[86]։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Տեֆնահտ II   Քսաներորդ դինաստիայի հետնորդ, Նեխո I-ի հայրը։ Ք․ա․ 685–678 թթ․
Նեկաուբա — Նրա գոյությունը անստույգ է։ Ք․ա․ 678–672 թթ․
Նեխո I   Սպանվել է Թաթամանի ներխուժած քուշիթների կողմից։ Պսամտիկ I-ի հայրը։ Ք․ա․ 672–664 թթ․

Նեխո I-ի որդին և իրավահաջորդ Պսամտիկ I-ը հասցրել է վերամիավորել Եգիպտոսը և պաշտոնապես համարվում է ոսանվեցերորդ դինաստիայի հիմնադիրը։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Պսամմետիհ I   Վերամիավորել է Եգիպտոսը, Նեխո I-ի որդին և Նեխո II-ի հայրը։ Ք․ա․ 664–610 թթ․
Նեխո II   Պսամտիկ I-ի որդին և Պսամտիկ II-ի հայրը։ Ք․ա․ 610–595 թթ
Պսամետիհ II   Նեխո II-ի որդին և Ապրիհի հայրը։ Ք․ա․ 595–589 թթ․
Ապրիհ   Ամասիս II-ից հետո փախել է Եգիպտոս և իրեն հռչակել փարավոն՝ քաղաքացիական պատերազմից հետո։ Ք․ա․ 589–570 թթ․
Ամասիս II   Եգիպտոսի լավագույն ղեկավարը մինչև Աքեմենյան նվաճումը։ Ըստ Հերոդոտոսի նա սովորական նախնիներ ուներ։ Պսամետիհ III-ի հայրը։ Ք․ա․ 570–526 թթ․
Պսամետիհ III   Ամասիս II-ի որդին։

Քսանյոթերորդ դինաստիա (Առաջին Աքեմենյան շրջան) խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի քսանյոթերորդ դինաստիա

Աքեմենյան պետությունը Ք․ա․ 525 թվականին գրավեց Եգիպտոսը և կազմեց կայսրության սատրապության մաս։ Այս շրջանի փարավոններից հայտնի են Աքեմենյան Սասանյանները, որոնք էլ ձևավորում են քսանյոթերորդ դինաստիան։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Կամբյուսես II   Պարտվել է Պսամետիհ III-ին Պելուզիայի ճակատամարտի ժամանակ Ք․ա․ 525 թվականին։ Ք․ա․ 525–521 թթ․
Բարդիա — Կյուրոս II Մեծ-ի որդին։ Ք․ա․ 522–521 թթ․
Պետուբաստիս III[87]   Եգիպտացի ապստամբ Դելտայում։ Ք․ա․ 522/21–520 թթ․
Դարեհ I Մեծ   Գահ բարձրացավ գահընկեց անելով Բարդիային[88]։ Ք․ա․ 521–486 թթ․
Պսամմետիհ IV[87] — Եգիպտացի ապստամբ։ Ճիշտ թվագրումը անստույգ է։ Մոտավոր Ք․ա․ 480-ականներ
Քսերքսես I   Սպանվել է վարձկանների կողմից։ Ք․ա․ 486–465 թթ․
Արտաքսերքսես I — — Ք․ա․ 465–464 թթ․
Արտաքսերքսես I Երկարաձեռ   Մահացել է Ք․ա․ 424 թվականին։ Ք․ա․ 464–424 թթ․
Քսերքսես II — Հավակնորդ Ք․ա․ 424–423 թթ․
Սեկուդիան — Հավակնորդ Ք․ա․ 424–423 թթ․
Դարեհ II   Մահացել է Ք․ա․ 404 թվականին։ Ք․ա․ 424–404 թթ․

Քսանութերորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի քսանութերորդ դինաստիա

Քսանութերորդ դինաստիան գոյություն է ունեցել 6 տարի՝ Ք․ա․ 404-398 թվականներին, ղեկավարել է մեկ փարավոն։

Անուն Նկար Մեկնաբամություն Տարեթիվ
Ամենիրդիս   Տասանվեցերորդ դինաստիայի հետևորդ։ Ք․ա․ 404–398 թթ

Քսանիններորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի քսանիններորդ դինաստիա

Քսանիններորդ դինաստիան ղեկավարել է Ք․ա․ 398-380 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Նեֆերիտ I   Հայտնի է Նեֆերիտ անունով, պարտվել է Ամենիրդիսին ճակատամարտի ժամանակ և մահապատժի է ենթարկել նրան։ Ք․ա․ 399–393 թթ․
Ահորիս   Նեֆերիտ I-ի որդին։ Մոտավոր Ք․ա․ 392-391 թթ․
Պսամմուտես   Մեկ տարով գահընկեց է արել Հակորին։ Մոտավոր Ք․ա․ 391 թ․
Հակոր   Նորից գահը վերցրել է Պսամմուտեսից։ Մոտավոր Ք․ա․ 390–379 թթ․
Նեֆերիտ II — Սպանվել է Նեկտանեբո I-ի կողմից, գահակալել է ընդամենը 4 ամիս։ Մոտավոր Ք․ա․ 379 թթ․

Երեսուներորդ դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի երեսուներորդ դինաստիա

Երեսուներորդ դինաստիան Եգիպտոսում ղեկավարել է Ք․ա․ 380-ից մինչև 343 թվականը, երբ այն անցավ Աքեմենյան տիրապետության տակ։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Նեկտանեբո I   Հայտնի է նաև որպես Նեկտնեբեֆ։ Ք․ա․ 379–361 թթ․
Տահոս   Ք․ա․ 361–359 թթ․
Նեկտանեբո II   Ք․ա․ 359–342 թթ․

Երեսունմեկերորդ դինաստիա (Երկրորդ Աքեմենյան շրջան) խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Եգիպտոսի երեսունմեկերորդ դինաստիա

Եգիպտոսը կրկին անցնում է Աքեմենյան պետության տիրապետության տակ։ Ըստ Մանեթոնի Ք․ա․ 343-332 թվականների Աքեմենյան ղեկավարները պայմանականորեն դասակարգվում են երեսունմեկերորդ դինաստիայում։


Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Արտաքսերքսես III   Եգիպտոսը երկրորդ նգամ անցնում է Աքեեժմենյան տիրապետության տակ։ Ք․ա․ 343-338 թթ․
Արտաքսերքսես IV   Գահակալել է միայն Ստորին Եգիպտոսում։ Ք․ա․ 338-336 թթ․
Խաբաբաշ   Ապսամբ ով ներխուժել է Նուբիա։ Ք․ա․ 338-335 թթ․
Դարեհ III   Upper Egypt returned to Persian control in 335 BC. The Persian Empire was conquered by Alexander the Great in 332 B.C.Վերին Եգիպտոսը անվնում է Աքեմենյան տիրապետության տակ Ք․ա․ 335 թվականին։ Աքեմենյան պետությունը նվաճվել է Ալեքսանդր Մեծի կողմից Ք․ա․ 332 թվականին։

Հելլենական շրջան խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Հելլենական շրջան

Արգեադների դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Արգեադների դինաստիա

Արգեադները ղեկավարել են Ք․ա․ 332-309 թվականներին։

Անուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Ալեքսանդր Մակեդոնացի   Մակեդոնիան գրավում է Աքեմենյան պետությունը և Եգիպտոսը։ Ք․ա․ 332-323 թթ․
Փիլիպոս III Մակեդոնացի   Ալեքսանդր Մակեդոնացու տկարամիտ զույգ եղբայրը։ Ք․ա․ 323-317 թթ․
Ալեքսանդր IV Մակեդոնացի   Ալեքսանդր III-ի և Ռոքսանայի որդին։ Ք․ա․ 317-309 թթ․

Պտղոմեական դինաստիա խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Պտղոմեական դինաստիա
Ամուն Նկար Մեկնաբանություն Տարեթիվ
Պտղոմեոս Լագոս   Հալածվել է Ք.ա. 285 թ., մահացել է Ք.ա. 283 թվականին։ Ք․ա․ 305–285 թթ․
Բերենիկա I   Պտղոմեոս I-ի կինը։ Անհայտ-285 թ․
Պտղոմեոս II Եղբայրասեր   Գահակալել է 39 տարի[89]։ Ք․ա․ 288–246 թթ․
Արսինոյա I   Պտղոմեոս II-ի կինը։ Ք․ա․ 284/281–274 թթ․
Արսինոյա II   Պտղոմեոս II-ի կինը։ Ք․ա․ 277–270 թթ․
Պտղոմեոս III Էվերհետ   Գահակալել է 24 տարի[90] Ք․ա․ 246–222 թթ․
Բերենիկե III Հայրասեր   Պտղոմեոս III- կինը, սպանվել է վարձկանների կողմից։ Ք․ա․ 244/243–222 թթ․
Պտղոմեոս VI Ֆիլոմետոր   Մահացել է անհայտ պայմաններում, ենթադրաբար հրդեհից։ Ք․ա․ 222–204 թթ․
Արսինոյա III   Պտղոմեոս IV-ի կինը, սպանվել է վարձկանների կողմից։ Ք․ա․ 220–204 թթ․
Հուգրոնաֆոր — Հեղափոխական փարավոն հարավում։ Ք․ա․ 205–199 թթ․
Անխմակիս — Հեղափոխական փարավոն հարավում։ Ք․ա․ 199–185 թթ․
Պտղոմեոս V Էպիֆան   Վերին Եգիպտոս Ք․ա․ 207-186 թվականներ։ Ք․ա․ 204–180 թթ․
Կլեոպատրա I   Պտղոմեոս V-ի կինը և համագահակալողը Ք․ա․ 193–176 թթ․
Պտղոմեոս VI Էվերգետ   Մահացել է Ք․ա․ 145 թվականին։ Ք․ա․ 180–164 թթ․
Կլեոպատրա III   Պտղոմեոս VI-ի կինը։ Ք․ա․ 175–164 թթ․
Պտղոմեոս VIII   Ալեքսանդրացիների կողմից թագավոր հռչակվեց Ք․ա. 170-ին; իշխում էր Պտղոմեոս VI Փիլոմետորի և Կլեոպատրա II-ի հետ համատեղ սկսած Ք․ա. 169-ից 164 թվականներին։ Մահավել է Ք․ա․ 116 թվականին։ Ք․ա․ 171–163 թթ․
Պտղոմեոս VI Ֆիլոմետոր   Եգիպտոսը նրա իշխանության տակ գտնվել է Ք․ա․ 164-163 թվականներին։ Նրա իշխանությունը վերահաստատվել է Ք․ա․ 163 թվականին։ Ք․ա․ 163–145 թթ․
Կլեոպատրա III   Ամուսնացած էր Պտղոմեոս VIII-ի հետ, ում դեմ ապստամբություն սկսեց Ք.ա. 131-ին և դարձավ Եգիպտոսի միանձնյա ղեկավար։
 Ք․ա․ 163–127 թթ․
Պտղոմեոս VII   Համատեղ գահակալել է իր հոր հետ, հետագայում կառավարել է մոր՝ Կլեոպատրա II-ի խնամակալության ներքո։ Ք․ա․ 145–144 թթ․
Պտղոմեոս VIII   Վերահաստատվել է։ Ք․ա․ 145–131 թթ․
Cleopatra III   Պտղոմեոս VIII-ի երկրորդ կինը։ Սպանվել է իր որդու՝ Պտղոմեոս X-ի կողմից։ Ք․ա․ 142–131 թթ․
Ptolemy Memphitis — Կլեոպատրա II-ի կողմից նշանակված թագավոր, սպանվել է Պտղոմեոս VIII-ի կողմից։ Ք․ա․ 131 թվական
Harsiesi — Հեղափոխական փարավոն հարավում։ Ք․ա․ 131–130 թթ․
Ptolemy VIII Euergetes II   Վերահաստատվել է։ Ք․ա․ 127–116 թթ․
Cleopatra III   Ք․ա․ 127–107 թթ․
Cleopatra II   Ք․ա․ 124–116 թթ․
Ptolemy IX Soter II   Ք․ա․ 116–110 թթ․
Cleopatra IV   Briefly married to Ptolemy IX, but was pushed out by Cleopatra III. Later murdered. Ք․ա․ 116–115 թթ․
Պտղոմեոս X Ալեքսանդր I   մահացել է Ք․ա․ 88 թվականին Ք․ա․ 110–109 թթ․
Բերենիկե III   Պարտադրաբար ամուսնացել է Պտղոմեոս XI-ի հետ, սպանվել է Պտղոմեոսի պատվերով Forced to marry Ptolemy XI; murdered on his orders 19 days later Ք․ա․ 81–80 թթ․
Պտղոմեոս XI Ալեքսանդր II — Պտղոմեոս X-ի ավագ որդին, հռչակվել է Սուլլայի կողմից․ կառավարեց 80 օր մինչև, որ Բերենիկի III-ին սպանելու համար սպանվեց քաղաքացիների կողմից։ Ք․ա․ 80 թվական
Պտղոմեոս XII   Պտղոմեոս IX-ի որդին, մահացել է Ք․ա․ 51 թվականին Ք․ա․ 80–58 թթ․
Կլեոպատրա V Տրիֆայենա — Պտողմեոս XII-ի կինտ, Բերենիկե IV-ի մայրը։ Ք․ա․ 79–68 թթ․
Կլեոպատրա VI — Պտողմեոս XII-ի դուստրը։ Ք․ա․ 58–57 թթ․
Բերենիկե IV — Պտղոմեոս XII-ի դուստրը, ստիպողաբար ամուսնացել է Սելեկուս Կիբիոսակտեսի հետ ում խեղդամահ է արել։ Կլեոպատրա VI-ի հետ համատեղ ղեկավարել է մինչև Ք․ա․ 57 թվականը։ Ք․ա․ 58–55 թթ․
Պտղոմեոս XII   Restored; reigned briefly with his daughter Cleopatra VII before his deathՂեկավարել է դստեր՝ Կլեոպատրա VII-ի հետ համատեղ։ Ք․ա․ 55–51 թթ․
Կլեոպատրա VII   Գահակալել է եղբայրների՝ Պտղոմեոս XII-ի և Պտղոմեոս XIII-ի, ամուսնու՝ Պտղոմեոս XIV-ի և որդու Պտղոմեոս XV-ի հետ համատեղ։ Ինքնասպան է եղել։ Ք․ա․ 51–30 թթ․
Պտղոմեոս XIII   Կլեոպատրա VII-ի եղբայրը Ք․ա․ 51–47 թթ․
Արսինոյա IV   Ի հակադրություն Կլեոպատրա VII-ի։ Ք․ա․ 48–47 թթ․
Պտղոմեոս XIV   Կլեոպատրա VII-ի և Պտղոմեոս XIII կրտսեր եղբայրը։ Ք․ա․ 47–44 թթ․
Պտղոմեոս XV Կեսարիոն   Կլեոպատրա VII-ի նորածին որդին, 3 տարեկանում Կլեոպատրայի հետ հռչակվել է համագահակալ։ հնագույն Եգիպտոսի, երբ Հին Հռոմը գրավեց այն։ Ք․ա․ 44–30 թթ․

Գրականություն խմբագրել

  • J. H. Breasted, History of Egypt from the Earliest Time to the Persian Conquest, 1909
  • J. Cerny, 'Egypt from the Death of Ramesses III to the End of the Twenty-First Dynasty' in The Middle East and the Aegean Region c.1380–1000 BC, Cambridge University Press, 0-521-08691-4
  • Clayton, Peter A. (1995). Chronicle of the Pharaohs: The Reign-by-Reign Record of the Rulers and Dynasties of Ancient Egypt. The Chronicles Series (Reprinted ed.). London: Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-05074-3.
  • Dodson, Aidan and Hilton, Dyan. The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. 2004. 0-500-05128-3
  • Sir Alan Gardiner Egyptian Grammar: Being an Introduction to the Study of Hieroglyphs, Third Edition, Revised. London։ Oxford University Press, 1964. Excursus A, pp. 71–76.
  • Nicolas Grimal, A History of Ancient Egypt, (Blackwell Books։ 1992)
  • Murnane, William J. Ancient Egyptian Coregencies, Studies in Ancient Oriental Civilization. No. 40. The Oriental Institute of the University of Chicago, 1977
  • Michael Rice, Who's Who in Ancient Egypt, Routledge 1999
  • Ryholt, Kim & Steven Bardrum. 2000. "The Late Old Kingdom in the Turin King-list and the Identity of Nitocris." Zeitschrift für ägyptische Sprache und Altertumskunde 127
  • Shaw, Garry. The Pharaoh, Life at Court and on Campaign, Thames and Hudson, 2012.
  • Toby A. H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt, Routledge 1999, 0-415-18633-1
  • Verner, Miroslav,The Pyramids – Their Archaeology and History, Atlantic Books, 2001, 1-84354-171-8
  • Egypt, History & Civilisation By Dr. R Ventura. Published by Osiris, PO Box 107 Cairo.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ «Digital Egypt for Universities». www.ucl.ac.uk. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 12-ին.
  2. ↑ Toby A. H. Wilkinson: Royal Annals Of Ancient Egypt. Routledge, London 2012, 1-136-60247-X, p. 50.
  3. ↑ Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3, p. 259.
  4. ↑ Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3, p. 139.
  5. ↑ Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3, p. 199.
  6. ↑ Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3, p. 138.
  7. ↑ Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3, p. 181.
  8. ↑ Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3, p. 311.
  9. ↑ 9,0 9,1 Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3, p. 137.
  10. ↑ Felde, Rolf: Gottheiten, Pharaonen und Beamte im alten Ägypten, Norderstedt 2017, S. 125.
  11. ↑ zur Altägyptischen Kultur, Band 37
  12. ↑ Ludwig David Morenz: Bild-Buchstaben und symbolische Zeichen. Die Herausbildung der Schrift der hohen Kultur Altägyptens (= Orbis Biblicus et Orientalis 205). Fribourg 2004, 3-7278-1486-1, p. 91.
  13. ↑ 13,0 13,1 Zur Aktualität von Jan Assmann: Einleitung in sein Werk
  14. ↑ [1]
  15. ↑ [2]
  16. ↑ P. Tallet, D. Laisnay: Iry-Hor et Narmer au Sud-Sinaï (Ouadi 'Ameyra), un complément à la chronologie des expéditios minière égyptiene. In: Bulletin de L'Institute Français D'Archéologie Orientale (BIFAO) 112. Ausgabe 2012, S. 381–395.
  17. ↑ Günter Dreyer: Horus Krokodil, ein Gegenkönig der Dynastie 0. In: Renee Friedman and Barbara Adams (Hrsg.): The Followers of Horus, Studies dedicated to Michael Allen Hoffman, 1949–1990 (= Egyptian Studies Association Publication, vol. 2). Oxbow Publications, Bloomington (IN) 1992, 0-946897-44-1, p. 259–263.
  18. ↑ Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen (= Münchner ägyptologische Studien, vol. 49. von Zabern, Mainz 1999, 3-8053-2591-6, p. 36–37.
  19. ↑ Toby Wilkinson: Early Dynastic Egypt: Strategy, Society and Security. Routeledge, London 1999, 0-415-18633-1, p. 38, 56 & 57.
  20. ↑ Wolfgang Helck: Untersuchungen zur Thinitenzeit (= Ägyptologische Abhandlungen (ÄA), Vol. 45). Harrassowitz, Wiesbaden 1987, 3-447-02677-4, p. 124.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 Wolfgang Helck: Untersuchungen zur Thinitenzeit (Agyptologische Abhandlungen), 3-447-02677-4, O. Harrassowitz (1987), p. 124
  22. ↑ William Matthew Flinders Petrie: The Royal Tombs of the Earliest Dynasties. Cambridge University Press, New York 2013 (reprint of 1901), 1-108-06612-7, p. 49.
  23. ↑ Nicolas-Christophe Grimal: A History of Ancient Egypt. Blackwell, Oxford UK/ Cambridge USA 1992, 978-0-631-19396-8, p. 53.
  24. ↑ Wilkinson (1999) pp. 83–84
  25. ↑ Dietrich Wildung: Die Rolle ägyptischer Könige im Bewußtsein ihrer Nachwelt. Teil I. Posthume Quellen über die Könige der ersten vier Dynastien. In: Münchener Ägyptologische Studien, vol. 17. Deutscher Kunstverlag, Munich/Berlin 1969, p. 31–33.
  26. ↑ Wilkinson (1999) p. 79
  27. ↑ Wilkinson (1999) pp. 87–88
  28. ↑ Pascal Vernus, Jean Yoyotte, The Book of the Pharaohs, Cornell University Press 2003, p.27
  29. ↑ Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen. Deutscher Kunstverlag, München/Berlin 1984, 3-422-00832-2, page 171.
  30. ↑ Toby A.H. Wilkinson: Early Dynastic Egypt. Routledge, London/New York 2002, 1-134-66420-6, p. 75–76.
  31. ↑ Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen. 2. verbesserte und erweiterte Auflage. von Zabern, Mainz 1999, S. 44–45.
  32. ↑ Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3, page 175.
  33. ↑ [3] King Khasekhem
  34. ↑ [4] King Khasekhemwy
  35. ↑ Toby Wilkinson, Early Dynastic Egypt, Routledge, 1999, pp.83 & 95
  36. ↑ Toby Wilkinson, Royal Annals of Ancient Egypt, pp.79 & 258
  37. ↑ Clayton (1994) p.32
  38. ↑ Mark Lehner: Geheimnis der Pyramiden. Econ, Düsseldorf 1997, 3-572-01039-X, S. 94–96.
  39. ↑ Clayton (1994) p.42
  40. ↑ Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3, S. 278–279.
  41. ↑ Miroslav Verner (2000): Who was Shepseskara, and when did he reign?, in: Miroslav Bárta, Jaromír Krejčí (editors): Abusir and Saqqara in the Year 2000, Academy of Sciences of the Czech Republic, Oriental Institute, Prague, 80-85425-39-4, p. 581–602, available online Արխիվացված 2011-02-01 Wayback Machine.
  42. ↑ Dodson & Hilton (2004) p.73
  43. ↑ Ryholt & Bardrum (2000) pp.87–100.
  44. ↑ Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen, Münchner ägyptologische Studien, Heft 49, Mainz : P. von Zabern, 1999, 3-8053-2591-6, available online Արխիվացված 2015-12-22 Wayback Machine
  45. ↑ Kim Ryholt: "The Late Old Kingdom in the Turin King-list and the Identity of Nitocris", Zeitschrift für ägyptische, 127, 2000, p. 99
  46. ↑ Turin Kinglist, Columns IV,18 to V,10, Ancient Egypt dot org. Accessed 10 February 2010.
  47. ↑ Margaret Bunson: Encyclopedia of Ancient Egypt, Infobase Publishing, 2009, 978-1-4381-0997-8, available online, see p. 181 Արխիվացված 2014-08-08 Wayback Machine
  48. ↑ Labib Habachi: King Nebhepetre Menthuhotep: his monuments, place in history, deification and unusual representations in form of gods, in: Annales du Service des Antiquités de l'Égypte 19 (1963), pp. 16–52
  49. ↑ Wolfram Grajetzki (2006) pp. 23–25
  50. ↑ Wolfram Grajetzki (2006) pp. 25–26
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 Wolfram Grajetzki (2006) pp. 27–28
  52. ↑ [5] Amenemhat I
  53. ↑ Wolfram Grajetzki (2006) pp. 28–35
  54. ↑ Murnane (1977) p.2
  55. ↑ Murnane (1977) p.7
  56. ↑ Murnane (1977) p.9
  57. ↑ Josef Wegner, The Nature and Chronology of the Senwosret III–Amenemhat III Regnal Succession: Some Considerations based on new evidence from the Mortuary Temple of Senwosret III at Abydos, JNES 55, Vol.4, (1996), pp.251
  58. ↑ Wolfram Grajetzki (2006) pp. 56–61
  59. ↑ «Amenemhat IV Maakherure (1807/06-1798/97 BC)». Digital Egypt for Universities.
  60. ↑ Grajetzki (2006) pp. 61–63
  61. ↑ 61,00 61,01 61,02 61,03 61,04 61,05 61,06 61,07 61,08 61,09 61,10 61,11 61,12 61,13 61,14 61,15 61,16 61,17 61,18 61,19 61,20 61,21 61,22 61,23 61,24 61,25 61,26 61,27 61,28 61,29 61,30 61,31 61,32 61,33 61,34 61,35 61,36 61,37 61,38 61,39 61,40 K.S.B. Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c.1800–1550 BC, Carsten Niebuhr Institute Publications, vol. 20. Copenhagen: Museum Tusculanum Press, 1997
  62. ↑ «Nerikare», Wikipedia (անգլերեն), 2018-11-02, Վերցված է 2019-10-06-ին
  63. ↑ «Amenemhet VI», Wikipedia (անգլերեն), 2019-09-21, Վերցված է 2019-10-06-ին
  64. ↑ «Semenkare Nebnuni», Wikipedia (անգլերեն), 2019-08-14, Վերցված է 2019-10-06-ին
  65. ↑ 65,0 65,1 Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen, Albatros, Düsseldorf 2002, 3-491-96053-3
  66. ↑ «Sehetepibre», Wikipedia (անգլերեն), 2018-11-02, Վերցված է 2019-10-06-ին
  67. ↑ Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen, Albatros, 2002
  68. ↑ 68,00 68,01 68,02 68,03 68,04 68,05 68,06 68,07 68,08 68,09 68,10 68,11 68,12 K.S.B. Ryholt: The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c.1800–1550 BC, Carsten Niebuhr Institute Publications, vol. 20. Copenhagen: Museum Tusculanum Press, 1997
  69. ↑ 69,0 69,1 Kings of the 2nd Intermediate Period
  70. ↑ Ryholt, K.S.B. (1997). The Political Situation in Egypt During the Second Intermediate Period, C. 1800–1550 B.C. Museum Tusculanum Press. էջ 164. ISBN 978-87-7289-421-8.
  71. ↑ Detlef Franke: Zur Chronologie des Mittleren Reiches. Teil II: Die sogenannte Zweite Zwischenzeit Altägyptens, In Orientalia 57 (1988), p. 259
  72. ↑ «Giant Sarcophagus Leads Penn Museum Team in Egypt To the Tomb of a Previously Unknown Pharaoh». Penn Museum. January 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 16-ին.
  73. ↑ 73,0 73,1 Marcel Marée: A sculpture workshop at Abydos from the late Sixteenth or early Seventeenth Dynasty, in: Marcel Marée (editor): The Second Intermediate period (Thirteenth-Seventeenth Dynasties), Current Research, Future Prospects, Leuven, Paris, Walpole, MA. 2010 978-90-429-2228-0. p. 247, 268
  74. ↑ Jürgen von Beckerath: Untersuchungen zur politischen Geschichte der Zweiten Zwischenzeit in Ägypten, Glückstadt, 1964
  75. ↑ 75,0 75,1 75,2 Jürgen von Beckerath: Chronologie des pharaonischen Ägyptens, Münchner Ägyptologische Studien 46. Mainz am Rhein, 1997
  76. ↑ Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen, Münchner ägyptologische Studien 49, Mainz 1999.
  77. ↑ Christopher Bronk Ramsey et al., Radiocarbon-Based Chronology for Dynastic Egypt, Science 18 June 2010: Vol. 328. no. 5985, pp. 1554–1557.
  78. ↑ «Ramesses I Menpehtire». Digital Egypt. University College London. 2001. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  79. ↑ «King Merenptah». Digital Egypt. University College London. 2001. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  80. ↑ «Sety II». Digital Egypt. University College London. 2001. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  81. ↑ «Siptah Sekhaenre/Akhenre». Digital Egypt. University College London. 2001. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  82. ↑ Grimal (1992) p.291
  83. ↑ «Ramesses XI Menmaatre-setpenptah». Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  84. ↑ Cerny p.645
  85. ↑ 85,0 85,1 85,2 F. Payraudeau, Retour sur la succession Shabaqo-Shabataqo, Nehet 1, 2014, p. 115-127
  86. ↑ «Late Period Kings». Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  87. ↑ 87,0 87,1 Placed in this dynasty only for chronological reasons, as he was not related to the Achaemenids.
  88. ↑ «Darius the Great», Wikipedia (անգլերեն), 2019-09-25, Վերցված է 2019-10-06-ին
  89. ↑ «Ptolemy II Philadelphus», Wikipedia (անգլերեն), 2019-10-02, Վերցված է 2019-10-06-ին
  90. ↑ «Ptolemy III Euergetes», Wikipedia (անգլերեն), 2019-10-04, Վերցված է 2019-10-06-ին

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Փարավոնների_ցանկ&oldid=9493022» էջից