Հին Եգիպտոսի Փարավոն
Ռամզես V Ռամզես VII
Ռամզես VI
XX դինաստիա
* 1142 — 1135 гг. (7 տարի) - Է. Հորնունգուի կողմիցՅու
  • 1148 — 1138 гг. (10 տարի) - Ռ. Պարկերի կողմից
  • 1145 — 1137 гг. (8 տարի) - Ռ. Կրաուսուսի կողմից
  • 1141 — 1133 гг. (8 տարի) - ֆոն Բեկերատուի կողմից / Է. Ֆ. Վենտեի կողմից
Դինաստիական շրջան, Նոր թագավորություն
Ռամզես VI, Լուվր, Փարիզ
Հին Եգիպտոսի փարավոն
Պատմական ժամանակաշրջանԴինաստիական շրջան, Նոր թագավորություն
ԴինաստիաXX դինաստիա
Կառավարման տարիներ* 1142 — 1135 гг. (7 տարի) - Է. Հորնունգուի կողմիցՅու
  • 1148 — 1138 гг. (10 տարի) - Ռ. Պարկերի կողմից
  • 1145 — 1137 гг. (8 տարի) - Ռ. Կրաուսուսի կողմից
  • 1141 — 1133 гг. (8 տարի) - ֆոն Բեկերատուի կողմից / Է. Ֆ. Վենտեի կողմից
ՆախորդողՌամզես V
ՀաջորդողՌամզես VII
Թաղման վայրԹագավորական հովիտ KV9
Ռամզես VI Վիքիպահեստում

Ռամզես VI, Հին Եգիպտոսի XX դինաստիայի (Ռամեսիդա) փարավոն։ Նա կառավարել է մ.թ.ա. 1143-1135 թվականներին։

Կենսագրություն

խմբագրել

Ռամզես VI-ը եղել է Ռամզես III-ի և թագուհի Իսիդայի որդին։ Հավանաբար նա վերցրել է գահը, հեռացնելով Ռամզես V-ի որդուն։

Ռամզես VI-ի կառավարման շրջանը եղել է շատ անհանգիստ։ Իր թագավորության արդեն առաջին տարում Եգիպտոսը բորբոքվեց Լիբիայի նոր պատերազմի սպառնալիքով, ինչը հանգեցրեց ներքին անկարգությունների, ինչպես նաև, հնարավոր է, վարակիչ հիվանդության համաճարակի։ Լիբիայի արշավանքները սարսափելի էին, տուժեցին ինչպես մարդիկ, այնպես էլ բազմաթիվ հուշարձաններ։ Եգիպտոսը Ռամզես VI-ի օրոք ամբողջովին կորցրեց իր օտարերկրյա ունեցվածքը, բացառությամբ Նուբիայի։ Ռամսես VI-ը դարձավ վերջին թագավորը, որի անունը հայտնաբերվել է Սինայի թերակղզում Սարաբեթ ալ-Հադիմում գտնվող Հաթորի տաճարում։ Նրա միակ հուշարձանը, որը մնացել է Պաղեստինում, դա Մեջդուդում հայտնաբերված այս թագավորի բրոնզե արձանի ոտքն է, սակայն, հաշվի առնելով հնագույն ժամանակներում բրոնզի նկատմամբ վերաբերմունքը, այս հուշարձանը չպետք է վերածվի որպես Ասիայում Եգիպտոսի գոյության լուրջ վկայություն։

Ռամզես VI-ի հիմնական կառուցածները եղել են Թեբեում։ Վերջին անգամ Նոր թագավորությունում թագավորի հրամանով հաղթանակի տեսարաններով զարդարվել են Կառնակի Ամոնի տաճարի երկրորդ տապանաքարի մակերեսը և Մեդինեթ-Աբու համալիրի պատը։

Ռամզես IV-ի նման Ռամզես VI զավթել է նախորդ իշխանության ժամանակ ստեղծված բազմաթիվ հուշարձաններ և առաջին հերթին իր նախորդների՝ Ռամզես IV-ի և Ռամզես V-ի թագավորության հուշարձանները, ջնջել է նրանց անունները և դրանց փոխարեն դրել իրենը։ Ըստ երևույթին, այս ժամանակաշրջանում ավելի հին թագավորների հուշարձանների յուրացումը ոչ միայն արգելված չէր, այլև դարձավ համակարգված։ Նեղոսի հովտում, բացի Թեբեից, Ռամզես VI-ի հուշարձանները քիչ են, սակայն դրանք նախորդներից չեն զավթվել։ Այսպիսով, Հելիուպոլիսում և Մեմֆիսում նրա անունով ճարտարապետական բեկորներ են հայտնաբերվել. թագավորի գրաֆիտիները մնացին Վադի Մայիայում Սեթիի տաճարի պատերին, Ռամզես VI-ի անունները փոխարինեցին Ռամսես IV-ի քարտերը Արմանայի տաճարի բլոկում և Ալ Քաբայի բլոկից։ Թագավորի շինարարական աշխատանքների հետքերը պահպանվել են Ռամզես IV-ի կողմից կառուցված Ասոշիումի հսկայական տաճարի տեղում։ Նուբիայում արքայական գրաֆիտ (գրաձող) է հայտնաբերվել Վադի ալ-Սեբուբայում. Ռամզես VI-ի կողմից կառուցված նոր տաճարի դուռը հայտնաբերվել է Քասր Իբրիմում. դա, հավանաբար, այս տարածաշրջանում Նոր թագավորության դարաշրջանի վերջին տաճարն էր։ Վուատում գտնվող քարհանքերի եգիպտական ղեկավարի գերեզմանի և Դեր Փանուտի տաճարի գույքի գրություններում պահպանված արձանագրությունները մեզ տեղեկացնում են Նուբիայում Ռամզեսի բավականին խաղաղ կառավարման մասին։

 
Ռամզես VI-ի մումիա գլուխը

Թագավորի գրեթե միակ հուշարձանը, որը նա հասցրեց ավարտել, նրա գերեզմանն էր Թագավորական հովտում (KV9) (նախապես նախատեսված էր Ռամզես V-ի թաղման համար)։ Հրաշալի գերեզմանը հռոմեացիների կողմից հայտնի էր որպես «Մեմնոնի գերեզման»։ Դամբարանը շատ ավելի ընդարձակ և մեծ էր, քան Ռամզես IV-ի «հավերժության տունը», շքեղ դահլիճը։ Այս գերեզմանը թալանվել է։ Բացի բոլոր նյութական արժեքների անհետացումից, փարավոնի մումիան նույնպես որոշակի վնաս ստացավ։

Թուրինյան պապիրուսը Ռամզես VI-ին տալիս է 8 տարի և 2 ամիս կառավարման շրջան։ Այս փարավոնի թագավորության 8-րդ տարում կա քերծվածքային գրություն, որը նաև պարունակում է քահանայապետ Ամոն, Ռամեսնեսնքխտ անունը։

 
Ռամզես VI-ի դամբարան
 
Փարավոն Ռամզես VI

Թագավորի հայտնի գլխավոր կինը Նուբհեսդեբն է։

Գրականություն

խմբագրել
  • История Древнего Востока. Зарождение древнейших классовых обществ и первые очаги рабовладельческой цивилизации. Часть 2. Передняя Азия. Египет / Под редакцией Г. М. Бонгард-Левина. — М.: Главная редакция восточной литературы издательства «Наука», 1988. — 623 с. — 25 000 экз.
  • Древний Восток и античность. // Правители Мира. Хронологическо-генеалогические таблицы по всемирной истории в 4 тт. / Автор-составитель В. В. Эрлихман. — Т. 1.
XX արքայատոհմ (Ռամեսիդա)
Նախորդող՝
Ռամզես V
Եգիպտական փարավոն
մ.թ.ա. մոտ 1143-1135
Հաջորդող՝
Ռամզես VII