Ղրղզստան
Ղրղզստան (ղրղզերեն՝ Кыргызстан; ռուսերեն՝ Киргизия, տրասլիտացված՝ Կիրգիզիա կամ Կիրղիզիա) (IPA արտասանությամբ՝ /ˈkəːgɪztan/), պաշտոնապես՝ Ղրղզական Հանրապետություն, երկիր Կենտրոնական Ասիայում։ Ղրղզստանը լեռնային և դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է, այն սահմանակից է Ղազախստանին՝ հյուսիսում, Ուզբեկստանին՝ արևմուտքից, Տաջիկստանին՝ հարավ-արևմուտքից և Չինաստանին՝ հարավ-արևելքից։ «Ղրղըզ» էթնոհորոնիմը նշանակում է «քառասուն ցեղեր», որը վերաբերում է վիպերգական հերոս Մանասին, որը միավորել է քառասուն ցեղերը խիթանների դեմ։ Քառասուն ճառագայթները Ղրղզստանի դրոշի վրա խորհրդանշում է Մանասի քառասուն ցեղերը[4]։
| Ղրղզական Հանրապետություն Кыргыз Республикасы Кыргызская Республика |
||||
|---|---|---|---|---|
|
||||
| Ազգային օրհներգ՝ Ղրղզստանի ազգային հիմն |
||||
.svg) |
||||
| Մայրաքաղաք Ամենամեծ քաղաք | Բիշկեկ | |||
| Պետական լեզուներ | ղրղզերեն, ռուսերեն | |||
| Կառավարում | Հանրապետություն | |||
| - | Նախագահ | Սորոնբայ Ժեենբեկով | ||
| Անկախություն | ԽՍՀՄ-ից | |||
| - | Հռչակված | Օգոստոսի 31 1991 | ||
| - | Վերջնական | Դեկտեմբերի 25 1991 | ||
| Տարածք | ||||
| - | Ընդհանուր | 191,800 կմ² (86-րդ) | ||
| - | Ջրային (%) | 3.6 | ||
| Բնակչություն | ||||
| - | Հուլիս 2005 նախահաշիվը | 5,482,000[1] (111-րդ) | ||
| - | 1999 մարդահամարը | 4,896,100 | ||
| ՀՆԱ (ԳՀ) | 2008 գնահատում | |||
| - | Ընդհանուր | $11.604 billion[2] (134-րդ) | ||
| - | Մեկ շնչի հաշվով | $2,184[2] | ||
| Ջինի (2003) | 30.3 (միջին) | |||
| ՄԶՀ (2007) |  0.710[3] (միջին) (120th) |
|||
| Արժույթ | Սոմ (KGS) | |||
| Ժամային գոտի | KGT (ՀԿԺ+6) | |||
| Ազգային դոմեն | .kg | |||
| Հեռախոսային կոդ | +996 | |||
.svg)
1991 թվականի անկախությունից ի վեր Ղրղզստանում տեղի է ունեցել երկու հեղափոխություն՝ մեկը 2005 թվականի Կակաչների հեղափոխությունը և 2010 թվականի հեղափոխությունը, որը իշխանությունից հեռացրել է 2005 թվականի հեղափոխության առաջնորդ Կուրմանբեկ Բակիևին։
Տեսարժան վայրերԽմբագրել
Ղրղզստանի տեսարժան վայրերից մեկն է «Իսիկ-Կուլը», որը գտնվում է «Տերսկեյ Ալա-Տօօ» և «Կյունգեյ-Ալա-Տօօ» լանջերի միջև։ Նա մտնում է աշխարհի 25 ամենամեծ տարածքը ունեցող լճերի մեջ և 7 ամենախորը լճերի մեջ։ Միջին խորությունը 278 մ է։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009)։ «World Population Prospects, Table A.1» (PDF)։ 2008 revision։ United Nations։ Վերցված է 2009-03-12
- ↑ 2,0 2,1 «Kyrgyzstan»։ International Monetary Fund։ Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 01–ին
- ↑ «Human Development Report 2009: Kyrgyzstan»։ The United Nations։ Արխիվացված է օրիգինալից 2009-10-11-ին։ Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 18–ին
- ↑ Forty tribes and the 40-ray sun on the flag of Kyrgyzstan, SRAS–The School of Russian and Asian Studies
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ղրղզստան կատեգորիայում։ |