Ղրղզստան
Ղրղզստան (ղրղզերեն՝ Кыргызстан; ռուսերեն՝ Киргизия, տրասլիտացված՝ Կիրգիզիա կամ Կիրղիզիա) (IPA արտասանությամբ՝ /ˈkəːgɪztan/), պաշտոնապես՝ Ղրղզական Հանրապետություն, երկիր Կենտրոնական Ասիայում։ Ղրղզստանը լեռնային և դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է, այն սահմանակից է Ղազախստանին՝ հյուսիսում, Ուզբեկստանին՝ արևմուտքից, Տաջիկստանին՝ հարավ-արևմուտքից և Չինաստանին՝ հարավ-արևելքից։ «Ղրղըզ» էթնոհորոնիմը նշանակում է «քառասուն ցեղեր», որը վերաբերում է վիպերգական հերոս Մանասին, որը միավորել է քառասուն ցեղերը խիթանների դեմ։ Քառասուն ճառագայթները Ղրղզստանի դրոշի վրա խորհրդանշում է Մանասի քառասուն ցեղերը[4]։
Ղրղզական Հանրապետություն Кыргыз Республикасы Кыргызская Республика |
||||
---|---|---|---|---|
|
||||
Ազգային օրհներգ՝ Ղրղզստանի ազգային հիմն |
||||
|
||||
Մայրաքաղաք Ամենամեծ քաղաք | Բիշկեկ | |||
Պետական լեզուներ | ղրղզերեն, ռուսերեն | |||
Կառավարում | Հանրապետություն | |||
- | Նախագահ | Սորոնբայ Ժեենբեկով | ||
Անկախություն | ԽՍՀՄ-ից | |||
- | Հռչակված | Օգոստոսի 31 1991 | ||
- | Վերջնական | Դեկտեմբերի 25 1991 | ||
Տարածք | ||||
- | Ընդհանուր | 191,800 կմ² (86-րդ) | ||
- | Ջրային (%) | 3.6 | ||
Բնակչություն | ||||
- | Հուլիս 2005 նախահաշիվը | 5,482,000[1] (111-րդ) | ||
- | 1999 մարդահամարը | 4,896,100 | ||
ՀՆԱ (ԳՀ) | 2008 գնահատում | |||
- | Ընդհանուր | $11.604 billion[2] (134-րդ) | ||
- | Մեկ շնչի հաշվով | $2,184[2] | ||
Ջինի (2003) | 30.3 (միջին) | |||
ՄԶՀ (2007) | ![]() |
|||
Արժույթ | Սոմ (KGS) | |||
Ժամային գոտի | KGT (ՀԿԺ+6) | |||
Ազգային դոմեն | .kg | |||
Հեռախոսային կոդ | +996 |
1991 թվականի անկախությունից ի վեր Ղրղզստանում տեղի է ունեցել երկու հեղափոխություն՝ մեկը 2005 թվականի Կակաչների հեղափոխությունը և 2010 թվականի հեղափոխությունը, որը իշխանությունից հեռացրել է 2005 թվականի հեղափոխության առաջնորդ Կուրմանբեկ Բակիևին։
Տեսարժան վայրերԽմբագրել
Ղրղզստանի տեսարժան վայրերից մեկն է «Իսիկ-Կուլը», որը գտնվում է «Տերսկեյ Ալա-Տօօ» և «Կյունգեյ-Ալա-Տօօ» լանջերի միջև։ Նա մտնում է աշխարհի 25 ամենամեծ տարածքը ունեցող լճերի մեջ և 7 ամենախորը լճերի մեջ։ Միջին խորությունը 278 մ է։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009)։ «World Population Prospects, Table A.1» (PDF)։ 2008 revision։ United Nations։ Վերցված է 2009-03-12
- ↑ 2,0 2,1 «Kyrgyzstan»։ International Monetary Fund։ Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 01–ին
- ↑ «Human Development Report 2009: Kyrgyzstan»։ The United Nations։ Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 18–ին
- ↑ Forty tribes and the 40-ray sun on the flag of Kyrgyzstan, SRAS–The School of Russian and Asian Studies
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ղրղզստան կատեգորիայում։ |