Եվրատեսիլ երգի մրցույթի պատմություն

«Եվրատեսիլ» երգի մրցույթը (անգլերեն՝ Eurovision Song Contest), երգի ամենամյա մրցույթ է, որն անցկացվում է Եվրոպական հեռարձակողների միության անդամ երկրների միջև։

1950-ականներին, երբ հետպատերազմական Եվրոպան դեռ վերակառուցվում էր, Շվեյցարիայում հիմված Եվրոպական հեռարձակողների միությունը որոշեց ստեղծել մի հեռուստատեսային շոու, որը կհամախմբեր հասարակությանը երաժշտության շուրջ։

1956 թվականի մայիսի 24-ին Լուգանոյում կայացավ առաջին մրցույթը, որին մասնակցում էր 7 երկիր՝ Նիդեռլանդներ, Շվեյցարիա, Բելգիա, Գերմանիա, Ֆրանսիա, Լյուքսեմբուրգ և Իտալիա։ Յուրաքանչյուրը ներկայացնում էր երկու երգ, որը «Եվրատեսիլ»-ի պատմության մեջ եզակի դեպք էր։ Առաջին մրցույթի հաղթող դարձավ Շվեյցարիան ներկայացնող Լիզ Ասսիան, ում մրցույթը բերեց մեծ ճանաչում։

1990-99 թթ. ստեղծվեցին և հաստատվեցին մրցույթի այժմյան կանոնները։ Հաստատվեցին երգերի տևողության, լեզվի ու տարիքային սահմանափակումների մասին կանոնները։ Այս տասնամյակը անհավատալի հաջողակ էր Իռլանդիայի համար, որը 4 անգամ անընդմեջ հաղթեց մրցույթում։

Քանի որ մեծ քանակության երկրներ էին մասնակցում մրցույթին, առաջացավ «կիսաեզրափակիչ» և «եզրափակիչ» փուլերի գաղափարը։ Կիսաեզրափակիչ փուլ սկսեցին անցկացնել 2004 թվականից։ 2004-07 թթ. կիսաեզրափակչում ամենաշատ ձայներ ստացած 10 երկրները անցնում էին եզրափակիչ և մրցում «Մեծ քառյակի» և նախորդ տարվա մրցույթում 1-ից մինչև 10-րդ տեղը զբաղեցրած երկրների հետ, որոնք ավտոմատ հայտնվում էին եզրափակչում։  

2007 թվականի սեպտեմբերին ԵՀՄ-ն որոշեց, որ «Եվրատեսիլ 2008»-ը ունենալու է երկու կիսաեզրափակիչ և յուրաքանչյուր կիսաեզրափակչից 10 ամենաշատ ձայներ ստացած երկրները կանցնեն եզրափակիչ։ Միայն «Մեծ հնգյակի» երկրները՝ Գերմանիան, Ֆրանսիան, Իսպանիան, Մեծ Բրիտանիան և Իտալիան կարող են հանդես գալ միանգամից եզրափակչում։

2009 թվականին մրցույթը ունեցավ 124 միլիոն հեռուստադիտող, իսկ 2011-ին՝ 105 միլիոն։ Գերմանիան մրցույթում ամենաշատն է մասնակցություն ունեցել՝ 59 անգամ, իսկ Իռլանդիան ամենահաջողակն է՝ ունի 7 հաղթանակ:

Լոնդոն. Ռոյալ Ալբերտ սրահ

Երուսաղեմ. Միջազգային կոնվենցիայի կենտրոն

Մալմյո. Մալմյո ժամանցային կենտրոն

Օսլո. Օսլո Սպեկտրում

Ստոքհոլմ. Գլոբեն Արենա

Բելգրադ. Բելգրադ Արենա

Մալմյո. Մալմյո Արենա

Թողար- կում	Ամսաթիվ	Տարի	Հեռար- ձակող	Վայր	Քաղաք	Երկր- ներ	Հաղթողներ
1-ին	24 Մայիս	1956	SSR	Տեատրո Կուրսաալ	Լուգանո	7	Շվեյցարիա
2-րդ	3 Մարտ	1957	ARD	Großer Sendesaal	Ֆրանկֆուրտ	10	Նիդերլանդներ
3-րդ	12 Մարտ	1958	NTS	AVRO Studio	Հիլվերսում	10	Ֆրանսիա
4-րդ	11 Մարտ	1959	RTF	Palais des Festivals	Կանն	11	Նիդերլանդներ
5-րդ	25 Մարտ	1960	BBC	Royal Festival Hall	Լոնդոն	13	Ֆրանսիա
6-րդ	18 Մարտ	1961	RTF	Palais des Festivals	Կանն	16	Լյուքսեմբուրգ
7-րդ	18 Մարտ	1962	CLT	Villa Louvigny	Լյուքսեմբուրգ	16	Ֆրանսիա
8-րդ	23 Մարտ	1963	BBC	BBC Television Centre	Լոնդոն	16	Դանիա
9-րդ	21 Մարտ	1964	DR	Tivoli Concert Hall	Կոպենհագեն	16	Իտալիա
10-րդ	20 Մարտ	1965	RAI	RAI Television Centre	Նեապոլ	18	Լյուքսեմբուրգ
11-րդ	5 Մարտ	1966	CLT	Villa Louvigny	Լյուքսեմբուրգ	18	Ավստրիա
12-րդ	8 Ապրիլ	1967	ORF	Hofburg Imperial Palace	Վիեննա	17	Միացյալ Թագավորություն
13-րդ	6 Ապրիլ	1968	BBC	Royal Albert Hall	Լոնդոն	17	Իսպանիա
14-րդ	29 Մարտ	1969	TVE	Teatro Real	Մադրիդ	16	Ֆրանսիա Նիդերլանդներ Իսպանիա Միացյալ Թագավորություն
15-րդ	21 Մարտ	1970	NOS	RAI Congrescentrum	Ամստերդամ	12	Իռլանդիա
16-րդ	3 Ապրիլ	1971	RTÉ	Gaiety Theatre	Դուբլին	18	Մոնակո
17-րդ	25 Մարտ	1972	BBC	Usher Hall	Էդինբուրգ	18	Լյուքսեմբուրգ
18-րդ	7 Ապրիլ	1973	CLT	Nouveau Théâtre Luxembourg	Լյուքսեմբուրգ	17	Լյուքսեմբուրգ
19-րդ	6 Ապրիլ	1974	BBC	Brighton Dome	Բրայթոն	17	Շվեդիա
20-րդ	22 Մարտ	1975	SR	Stockholm International Fairs	Ստոքհոլմ	19	Նիդերլանդներ
21-րդ	3 Ապրիլ	1976	NOS	Congresgebouw	Հաագա	18	Միացյալ Թագավորություն
22-րդ	7 Մայիս	1977	BBC	Wembley Conference Centre	Լոնդոն	18	Ֆրանսիա
23-րդ	22 Ապրիլ	1978	TF1	Palais des Congrès	Փարիզ	20	Իսրայել
24-րդ	31 Մարտ	1979	IBA	International Convention Centre	Երուսաղեմ	19	Շվեդիա
25-րդ	19 Ապրիլ	1980	NOS	Congresgebouw	Հաագա	19	Իռլանդիա
26-րդ	4 Ապրիլ	1981	RTÉ	Royal Dublin Society	Դուբլին	20	Միացյալ Թագավորություն
27-րդ	24 Ապրիլ	1982	BBC	Harrogate International Centre	Հարրոգեյթ	18	Գերմանիա
28-րդ	23 Ապրիլ	1983	ARD	Rudi Sedlmayer Halle	Մյունխեն	20	Լյուքսեմբուրգ
29-րդ	5 Մայիս	1984	CLT	Théâtre Municipal	Լյուքսեմբուրգ	19	Շվեդիա
30-րդ	4 Մայիս	1985	SVT	Scandinavium	Գոտենբուրգ	19	Գերմանիա
31-րդ	3 Մայիս	1986	NRK	Grieg Hall	Բերգեն	20	Բելգիա
32-րդ	9 Մայիս	1987	RTBF	Centenary Palace	Բրյուսել	22	Իռլանդիա
33-րդ	30 Ապրիլ	1988	RTÉ	Royal Dublin Society	Դուբլին	21	Շվեյցարիա
34-րդ	6 Մայիս	1989	SSR	Palais de Beaulieu	Լոզան	22	Հարավսլավիա
35-րդ	5 Մայիս	1990	JRT	Vatroslav Lisinski Concert Hall	Զագրեբ	22	Իտալիա
36-րդ	4 Մայիս	1991	RAI	Studio 15 di Cinecittà	Հռոմ	22	Շվեդիա
37-րդ	9 Մայիս	1992	SVT	Malmö Entertainment Centre	Մալմյո	23	Իռլանդիա
38-րդ	15 Մայիս	1993	RTÉ	Green Glens Arena	Միլստրիթ	25	Իռլանդիա
39-րդ	1 Մայիս	1994	RTÉ	Point Depot	Դուբլին	25	Իռլանդիա
40-րդ	13 Մայիս	1995	RTÉ	Point Depot	Դուբլին	23	Գերմանիա
41-րդ	18 Մայիս	1996	NRK	Oslo Spektrum	Օսլո	23	Իռլանդիա
42-րդ	3 Մայիս	1997	RTÉ	Point Depot	Դուբլին	25	Միացյալ Թագավորություն
43-րդ	9 Մայիս	1998	BBC	National Indoor Arena	Բիրմինգհեմ	25	Շվեդիա
44-րդ	29 Մայիս	1999	IBA	International Convention Centre	Երուսաղեմ	23	Շվեդիա
45-րդ	13 Մայիս	2000	SVT	Stockholm Globen Arena	Ստոքհոլմ	24	Դանիա
46-րդ	12 Մայիս	2001	DR	Parken Stadium	Կոպենհագեն	23	Էստոնիա
47-րդ	25 Մայիս	2002	ETV	Saku Suurhall	Տալլին	24	Լատվիա
48-րդ	24 Մայիս	2003	LTV	Skonto Hall	Ռիգա	26	Թուրքիա
49-րդ	15 Մայիս	2004	TRT	Abdi İpekçi Arena	Ստամբուլ	36	Ուկրաինա
50-րդ	21 Մայիս	2005	NTU	Kiev Sports Palace	Կիև	39	Հունաստան
51-րդ	20 Մայիս	2006	ERT	Olympic Indoor Hall	Աթենք	37	Ֆինլանդիա
52-րդ	12 Մայիս	2007	YLE	Hartwall Arena	Հելսինկի	42	Սերբիա
53-րդ	24 Մայիս	2008	RTS	Բելգրադ Արենա	Բելգրադ	43	Ռուսաստան
54-րդ	16 Մայիս	2009	C1R	Olimpiyskiy Arena	Մոսկվա	42	Նորվեգիա
55-րդ	29 Մայիս	2010	NRK	Տելենոր Արենա	Օսլո	39	Գերմանիա
56-րդ	14 Մայիս	2011	NDR	Էսպիրիտ Արենա	Դյուսելդորֆ	43	Ադրբեջան
57-րդ	26 Մայիս	2012	İTV	Բաքվի բյուրեղյա սրահ	Բաքու	42	Շվեդիա
58-րդ	18 Մայիս	2013	SVT	Մալմյո Արենա	Մալմյո	39	Դանիա

Արտաքին հղումներ

• Պատմություն ըստ տարիների
• Եվրատեսիլ երգի մրցույթ։ Պատմությունը