Վիքիպեդիա

Գոհար Գասպարյան

հայ երաժշտության ուսուցիչ, օպերային երգիչ
1rightarrow blue.svgԱյս հոդվածը երգչուհու մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Գոհար Գասպարյան (այլ կիրառումներ)։

Գոհար Միքայելի Գասպարյան (օրիորդական ազգանունը՝ Խաչատրյան, 1924 դեկտեմբերի 14, Կահիրե - 2007 մայիսի 16, Երևան), հայ օպերային արվեստի մեծագույն վարպետ, քնարակոլորատուրային սոպրանո, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստուհի, սոցիալիստական աշխատանքի հերոս:

Գոհար Գասպարյան
հայ․՝ Գոհար Գասպարյան
Ծնվել էդեկտեմբերի 14, 1924(1924-12-14)[1]
ԾննդավայրԿահիրե, Եգիպտոս[1]
Մահացել էմայիսի 16, 2007(2007-05-16)[2] (82 տարեկանում)
Մահվան վայրԵրևան, Հայաստան
ՔաղաքացիությունFlag of the Soviet Union.svg ԽՍՀՄ
Flag of Armenia.svg Հայաստան
Flag of Egypt.svg Եգիպտոս
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունօպերային երգչուհի, երաժշտության ուսուցիչ, երգչուհի և քաղաքական գործիչ
ԱշխատավայրԵրևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա
ԱմուսինՏիգրան Լևոնյան
Զբաղեցրած պաշտոններԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր
Պարգևներ և
մրցանակներ		Ստալինյան մրցանակ Լենինի շքանշան Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Երևանի պատվավոր քաղաքացի ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան և Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան
Gohar Gasparyan Վիքիպահեստում

ԿենսագրությունԽմբագրել

Գոհար Գասպարյանը ծնվել է 1924 թվականին Կահիրեում, ուսանել է տեղի երաժշտական ակադեմիայում, սովորել է Է. Ֆելդմանի և Վ. Կարրոյի մոտ։ 1940 թվականից ելույթներ է ունեցել Կահիրեում։ 1948 թվականին հայրենադարձվել է։ 1949 թվականից Հայաստանի օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի մեներգչուհի, հանդես է եկել 23 օպերաների գլխավոր դերերում, նրա երգացանկում տեղ են գտել ավելի քան 500 ստեղծագործություններ։ 1956 թվականից ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ էր, 1984 թվականից սոցիալիստական աշխատանքի հերոս, «Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշանակիր։ 1964 թվականից դասավանդել է Երևանի կոնսերվատորիայում, 1973 թվականից՝ Երևանի կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր: Նրա բազմաթիվ աշակերտներ դարձել են համաշխարհային լավագույն բեմերի մեներգիչներ։ Նրա աշակերտն է եղել նաև ապագա ամուսինը՝ օպերային երգիչ, ռեժիսոր, դերասան Տիգրան Լևոնյանը: 1984 թվականին ընտրվել է Երևանի պատվավոր քաղաքացի: Նրան նաև անվանել են «Հայաստանի սոխակ»: Մահացել է 2007 թ. մայիսի 16-ին։

Գոհար Գասպարյանի ձայնըԽմբագրել

Գոհար Գասպարյանն ուներ ձայնային լայն դիապազոն՝ փոքր օկտավայի սոլ հնչյունից մինչև երրորդ օկտավայի լյան, անբասիր տեխնիկա. նրա ձայնն առանձնանում էր ճկունությամբ, երանգների ճոխությամբ, անցումների թեթևությամբ։ Նրան հատուկ էր կատարվող ստեղծագործությունների գաղափարագեղարվեստական բովանդակության խոր դրսևորում և համոզիչ իմաստավորում։ Բելկանտո ոճի խոշորագույն վարպետներից է։

ԴերերգերըԽմբագրել

Հարուստ է եղել նաև Գոհար Գասպարյանի համերգային երգացանկը (Բախ, Հենդել, Մոցարտ, Շտրաուս, Էդվարդ Գրիգ, Ռեյնհոլդ Գլիեր, Սերգեյ Ռախմանինով, Պյոտր Չայկովսկի և ուրիշներ, իտալացի վարպետներ, հայ հոգևոր երաժշտություն, Կոմիտաս և այլն)։

Կարծիքներ Գոհար Գասպարյանի մասինԽմբագրել

  • «Թռչունները Գոհար Գասպարյանին սովորեցրել են երգել, իսկ նա թռչուններին՝ ծլվլալ» (Ավետիք Իսահակյան)։
  • «Նման տիտաններ, ինչպիսին Գոհար Գասպարյանն է, ծնվում են հարյուր տարին մեկ: Համաշխարհային դասականների ամենաբարդ գործերը, որոնք, թվում է, թե անհնար է կատարել, գասպարյանական մեկնաբանությամբ նոր կյանք են ստանում: Գոհարը վոկալային աստղ է» (մեծանուն երգչուհի Զարուհի Դոլուխանյան)։
  • «Մինչև Գոհար Գասպարյանը մեր երկրում չգիտեին, թե ինչ է կոլորատուրային սոպրանոն» (ռուս անվանի երգչուհի Իրինա Արխիպովա)։
  • «Գոհար Գասպարյանի երգը արվեստի ժպիտն է, զարդարում է կյանքը: Մեծ երգչուհու անունը բոլոր հայերի մեջ մշտապես առաջացնում է մեծ հպարտության և հիացմունքի զգացողություն» (դիրիժոր Ալեքսանդր Մելիք-Փաշայան)։
  • «Երգում է Գոհար Գասպարյանը. 1950-ականներին և հետագայում այս խոսքերը շատ բան էին նշանակում և հասկանալի էին օպերային արվեստին ծանոթ խորհրդային ցանկացած մարդու» (ՀՀ-ում ՌԴ առաջին դեսպան Վլադիմիր Ստուպիշին)։

Գոհար Գասպարյանը կինոյումԽմբագրել

Պարգևներ, մրցանակներ, կոչումներԽմբագրել

ԸնտանիքԽմբագրել

Ամուսինն էր օպերային անվանի երգիչ, ռեժիսոր Տիգրան Լևոնյանը (1936-2004)։

Դուստրը՝ Սեդա Գասպարյանը (ծ. 1949 թ.), ապրում է Երևանում:

 
Գոհար Գասպարյանի գերեզմանը Կոմիտասի անվան պանթեոնում

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Гаспарян Гоар Микаэловна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ http://armenianow.com/?action=viewArticle&AID=2201&CID=2243&IID=1133&lng=eng
  3. ↑ «Հայկական կինոհամերգ 54»։ www.arm-cinema.am։ Վերցված է 2016-03-11 
  4. ↑ «Երգում է Գոհար Գասպարյանը»։ www.arm-cinema.am։ Վերցված է 2016-03-11 
  5. ↑ «Կարինե»։ www.arm-cinema.am։ Վերցված է 2016-03-11 
  6. ↑ «Անուշ»։ www.arm-cinema.am։ Վերցված է 2016-03-11 
  7. ↑ «Արշակ Երկրորդ»։ www.arm-cinema.am։ Վերցված է 2016-03-11 
  8. ↑ «Լեռնային լճի գաղտնիքը»։ www.arm-cinema.am։ Վերցված է 2016-03-11 
  9. ↑ «Գոհար»։ www.arm-cinema.am։ Վերցված է 2016-03-11 

ԱղբյուրներԽմբագրել

  • Րաֆֆի Օրացույց, Րաֆֆի Օրացույցների Հրատարակչական Կազմ, Թեհրան, Իրան, 2008
  • Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հ. 1, էջ 616, Երևան, 1990

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Այս հոդվածն ընտրվել է Հայերեն Վիքիպեդիայի օրվա հոդված:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գոհար_Գասպարյան&oldid=6453190» էջից