Վիքիպեդիա

ԱՄՆ գլխավոր դատախազ

ԱՄՆ գլխավոր դատախազ (անգլ.՝ United States Attorney General), Միացյալ Նահանգների գլխավոր դատախազը, ԱՄՆ արդարադատության նախարարության ղեկավարը[1]։ Վերահսկում է Միացյալ Նահանգներում իրավունքի գերակայությունը և իրավապահ մարմինների գործունեությունը։ Ներառված է Միացյալ Նահանգների նախագահի Կաբինետում։

 ԱՄՆ գլխավոր դատախազ
United States Attorney General
ԱՄՆ Արդարադատության նախարարության կնիքը
այլ=
այլ=
Պաշտոնավարում է՝
Ուիլյամ Բար
սկսած փետրվարի 14, 2019 թվականից
Կայքusdoj.gov

Նշանակվում է նախագահի, հաստատվում՝ Սենատի կողմից, և պատասխանատու է իր գործունեության համար։ Նախագահի որոշմամբ կարող է հեռացվել պաշտոնից։ Ներկայացուցիչների պալատն իրավունք ունի նրան իմպիչմենտի հանձնել։

Պաշտոնը ներկայացվել է 1789 թվականի դատական օրենքով (անգլ.՝ Judiciary Act of 1789): Սկզբնապես նրա պարտականությունները սահմանափակվում էին Գերագույն դատարանում դաշնային իշխանությունների կողմից ելույթով՝ նախագահին և դաշնային նախարարությունների և գերատեսչությունների ղեկավարներին խորհուրդ տալով։ Գլխավոր դատախազի գրասենյակը՝ արդարադատության նախարարությունը, ստեղծվել է 1870 թվականին։

Բացի մյուս լիազորություններից, այն իրականացնում է հետաքննությունների դաշնային բյուրոյի և մի շարք այլ գերատեսչությունների ընդհանուր ղեկավարում։

ԱՄՆ 85-րդ և ներկայիս գլխավոր դատախաղը Ուիլյամ Բարն է՝ նշանակված նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից[2]։

ԱՄՆ գլխավոր դատախազների ցանկ խմբագրել

# Նկար Անուն, ազգանուն Նահանգ Պաշտոնավարում ԱՄՆ նախագահ
1   Էդմունդ Ռանդոլֆ Վիրջինիա 26 սեպտեմբերի, 1789 26 հունվարի, 1794 Ջորջ Վաշինգտոն
2   Ուիլյամ Բրեդֆորդ Փենսիլվանիա 27 հունվարի, 1794 23 օգոստոսի, 1795
3   Չարլզ Լի Վիրջինիա 10 դեկտեմբերի, 1795 19 փետրվարի, 1801 Ջորջ Վաշինգտոն, Ջոն Ադամս
4   Լեևի Լինքոլն Մասաչուսեթս 5 մարտի, 1801 2 մարտի, 1805 Թոմաս Ջեֆերսոն
5   Ջոն Բրեկինրիջ Կենտուկի 7 օգոստոսի, 1805 14 դեկտեմբերի, 1806
6   Սիզար Ռոդնի Դելավեր 20 հունվարի, 1807 10 դեկտեմբերի, 1811 Թոմաս Ջեֆերսոն,
Ջեյմս Մեդիսոն
7   Ուիլիամ Պինկին Մերիլենդ 11 դեկտեմբերի, 1811 9 փետրվարի, 1814 Ջեյմս Մեդիսոն
8   Ռիչարդ Ռաշ Փենսիլվանիա 10 փետրվարի, 1814 12 նոյեմբերի, 1817
9   Ուիլյամ Վիրտ Վիրջինիա 13 նոյեմբերի, 1817 4 մարտի, 1829 Ջեյմս Մոնրո,
Ջոն Քվինսի Ադամս
10   Ջոն Մակֆերսոն Բերիեն Ջորջիա 9 մարտի, 1829 19 հուլիսի, 1831 Էնդրյու Ջեքսոն
11   Ռոջեր Թոնի Մերիլենդ 20 հուլիսի, 1831 14 նոյեմբերի, 1833
12   Բերնարդ Ֆրանկլին Բատլեր Նյու Յորք 15 նոյեմբերի, 1833 4 հուլիսի, 1838 Էնդրյու Ջեքսոն,
Մարտին Վան Բյուրեն
13   Ֆելիքս Գրանդի Թենեսի 5 հուլիսի, 1838 10 հունվարի, 1840 Մարտին Վան Բյուրեն
14   Հենրի Ջիլլին Փենսիլվանիա 11 հունվարի, 1840 4 մարտի, 1841
15   Ջոն Կրիտենդեն Կենտուկի 5 մարտի, 1841 12 սեպտեմբերի, 1841 Ուիլյամ Հարիսոն,
Ջոն Թայլեր
16   Հյու Սուինթոն Լագրի Հարավային Կարոլինա 13 սեպտեմբերի, 1841 30 հունիսի, 1843 Ջոն Թայլեր
17   Ջոն Նելսոն Մերիլենդ 1 հուլիսի, 1843 4 մարտի, 1845
18   Ջոն Մեյսոն Վիրջինիա 5 մարտի, 1845 16 հոկտեմբերի, 1846 Ջեյմս Նոքս Փոլկ
19   Նաթան Կլանֆորդ Մեն 17 հոկտեմբերի, 1846 17 մարտի, 1848
20   Իսահակ Տուսի Կոնեկտիկուտ 21 հունիսի, 1848 4 մարտի, 1849
21   Ռեվերդի Ջոնսոն Մերիլենդ 8 մարտի, 1849 21 հուլիսի, 1850 Զաքարի Թեյլոր
22   Ջոն Կրիդենտեն Կենտուկի 22 հուլիսի, 1850 4 մարտի, 1853 Միլլարդ Ֆիլմոր
23   Կալեբ Կուշինգ Մասաչուսեթս 7 մարտի, 1853 4 մարտի, 1857 Ֆրանկլին Պիրս
24   Ջերմայա Բլեք Փենսիլվանիա 6 մարտի, 1857 16 դեկտեմբերի, 1860 Ջեյմս Բյուկենեն
25   Էդվին Սթենթոն Օհայո 20 դեկտեմբերի, 1860 4 մարտի, 1861
26   Էդվարդ Բայթս Միսսուրի 5 մարտի, 1861 24 նոյեմբերի, 1864 Աբրահամ Լինքոլն
27   Ջեյմս Սպիդ Կենտուկի 2 դեկտեմբերի, 1864 22 հուլիսի, 1866 Աբրահամ Լինքոլն, Էնդրյու Ջոնսոն
28   Հենրի Ստենբերի Օհայո 23 հուլիսի, 1866 16 հուլիսի, 1868 Էնդրյու Ջոնսոն
29   Ուիլյամ Մաքսվել Էվարնս Նյու Յորք 17 հուլիսի, 1868 4 մարտի, 1869
30   Էբինիզեր Հոր Մասաչուսեթս 5 մարտի, 1869 22 նոյեմբերի, 1870 Ուլիսես Ս. Գրանթ
31   Ամոս Ակերման Ջորջիա 23 նոյեմբերի, 1870 13 դեկտեմբերի, 1871
32   Ջորջ Հենրի Վիլյամ Օրեգոն 14 դեկտեմբերի, 1871 25 ապրիլի, 1875
33   Էդվարդ Պերպոնտ Նյու Յորք 26 ապրիլի, 1875 21 մայիսի, 1876
34   Ալֆոնսո Տաֆտ Օհայո 22 մայիսի, 1876 4 մարտի, 1877
35   Չարլզ Դիվենս Մասաչուսեթս 12 մարտի, 1877 4 մարտի, 1881 Ռութերֆորդ Բ. Հեյս
36   Վեն Մայկվեն Փենսիլվանիա 5 մարտի, 1881 15 դեկտեմբերի, 1881 Չեսթեր Ա. Արթուր
37   Բենջամին Բրյուստեր Փենսիլվանիա 16 դեկտեմբերի, 1881 4 մարտի, 1885 Չեսթեր Ա․ Արթուր
38   Հարլանդ Օգյուստես Արկանզաս 6 մարտի, 1885 4 մարտի, 1889 Գրովեր Կլիվլանդ
39   Վիլյամ Միլլեր Ինդիանա 7 մարտի, 1889 4 մարտի, 1893 Բենջամին Հարրիսոն
40   Ռիչարդ Օլնի Մասաչուսեթս 6 մարտի, 1893 7 ապրիլի, 1895 Գրովեր Կլիվլանդ
41   Ջաջսոն Հարմոն Օհայո 8 ապրիլի, 1895 4 մարտի, 1897
42   Ժոզեֆ Մակենա Կալիֆորնիա 5 մարտի, 1897 25 հունվարի, 1898 Ուիլիամ Մաք-Քինլի
43   Ջոն Ուիլյամ Գրիգս Նյու Ջերսի 25 հունվարի, 1898 29 մարտի, 1901
44   Ֆիլանդեր Չեյզ Նոկս Փենսիլվանիա 5 ապրիլի, 1901 30 հունիսի, 1904 Ուիլիամ Մաք-Քինլի,
Թեոդոր Ռուզվելտ
45   Ուիլյամ Հենրի Մուդի Մասաչուսեթս 1 հուլիսի, 1904 17 դեկտեմբերի, 1906 Թեոդոր Ռուզվելտ
46   Չարլզ Ժոզեֆ Բոնապարտ Մերիլենդ 17 դեկտեմբերի, 1906 4 մարտի, 1909
47   Ջորջ Վուդվարդ Վիկերշամ Նյու Յորք 4 մարտի, 1909 4 մարտի, 1913 Ուիլյամ Տաֆտ
48   Ջեյմս Կլարկ ՄաքՌեյնոլդս Նյու Յորք 5 մարտի, 1913 29 օգոստոսի, 1914 Վուդրո Վիլսոն
49   Թոմաս Ուաթ Գրեգորի Տեխաս 29 օգոստոսի, 1914 4 մարտի, 1919
50   Ալեքսանդր Միտչել Պալմեր Փենսիլվանիա 5 մարտի, 1919 4 մարտի, 1921
51   Հարրի Դոգերտի Օհայո 4 մարտի, 1921 6 ապրիլի, 1924 Ուորեն Հարդինգ,
Քալվին Քուլիջ
52   Հարլան Ֆիսկ Սթոուն Նյու Յորք 7 ապրիլի, 1924 1 մարտի, 1925 Քալվին Քուլիջ
53   Ջոն Գարիբալդի Սարջենտ Վերմոնտ 7 մարտի, 1925 4 մարտի, 1929
54   Ուիլյամ Միտչել Մինեսոտա 4 մարտի, 1929 4 մարտի, 1933 Հերբերտ Հուվեր
55   Գոմեր Սթիլ Կամինգս Կոնեկտիկուտ 4 մարտի, 1933 1 հունվարի, 1939 Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ
56   Ֆրենկ Մերֆի Միչիգան 2 հունվարի, 1939 18 հունվարի, 1940
57   Ռոբերտ Ջեքսոն Նյու Յորք 18 հունվարի, 1940 25 օգոստոսի, 1941
58   Ֆրենսիս Բիդլ Փենսիլվանիա 26 օգոստոսի, 1941 26 հունիսի, 1945 Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ,
Հարի Ս. Թրուման
59   Թոմաս Քլարկ Տեխաս 27 հունիսի, 1945 26 հուլիսի, 1949 Հարի Ս. Թրուման
60   Ջեյմս ՄաքԳրատ Ռոդ Այլենդ 27 հուլիսի, 1949 3 ապրիլի, 1952
61   Ջեյմս ՄաքԳրեների Փենսիլվանիա 4 ապրիլի, 1952 20 հունվարի, 1953
62   Հերբերտ Բրաունել (կրտսեր) Նյու Յորք 21 հունվարի, 1953 23 հոկտեմբերի, 1957 Դուայթ Էյզենհաուեր
63   Ուիլյամ Ռոջերս Նյու Յորք 23 հոկտեմբերի, 1957 20 հունվարի, 1961
64   Ռոբերտ Քենեդի Մասաչուսեթս, Նյու Յորք 20 հունվարի, 1961 3 սեպտեմբերի, 1964 Ջոն Ֆ. Քենեդի,
Լինդոն Բ. Ջոնսոն
65   Նիկոլաս Կատցենբախ Իլինոյս 4 սեպտեմբերի, 1964 28 հունվարի, 1965 Լինդոն Բ. Ջոնսոն
28 հունվարի, 1965 28 նոյեմբերի, 1966
66   Ռեմսի Քլարկ Տեխաս 28 նոյեմբերի, 1966 10 մարտի, 1967
10 մարտի, 1967 20 հունվարի, 1969
67   Միտչել Ջոն Նյուտոն Նյու Յորք 20 հունվարի, 1969 15 փետրվարի, 1972 Ռիչարդ Նիքսոն
68   Ռիչաչդ Կլեյնդենստ Արիզոն 15 փետրվարի, 1972 25 մայիսի, 1973
69   Էլիոթ Ռիչարդսոն Մասաչուսեթս 25 մայիսի, 1973 20 հոկտեմբերի, 1973
–   Ռոբերտ Բորկ Փենսիլվանիա 20 հոկտեմբերի, 1973 4 հունվարի, 1974
70   Ուիլյամ Սաքսբի Օհայո 4 հունվարի, 1974 14 հունվարի, 1975 Ռիչարդ Նիքսոն,
Ջերալդ Ֆորդ
71   Էդվարդ Լևի Իլինոյս 14 հունվարի, 1975 20 հունվարի, 1977 Ջերալդ Ֆորդ
–   Դիկ Տորնբուրգ Փենսիլվանիա 20 հունվարի, 1977 26 հունվարի, 1977 Ջիմի Քարթեր
72   Գրիֆին Բել Ջորջիա 26 հունվարի, 1977 16 օգոստոսի, 1979
73   Բենջամին Սիվիլետտի Մերիլենդ 16 օգոստոսի, 1979 19 հունվարի, 1981
74   Ուիլյամ Սմիթ Կալիֆոռնիա 23 հունվարի, 1981 25 փետրվարի, 1985 Ռոնալդ Ռեյգան
75   Էդվին Միզ Կալիֆոռնիա 25 փետրվարի, 1985 12 օգոստոսի, 1988
76   Ռիչարդ Թորնբերգ Փենսիլվանիա 12 օգոստոսի, 1988 15 օգոստոսի, 1991 Ռոնալդ Ռեյգան,
Ջորջ Հ. Ու. Բուշ
77   Ուլյամ Բար Նյու Յորք 16 օգոստոսի, 1991
 26 նոյեմբերի, 1991
 Ջորջ Հ. Ու. Բուշ
26 նոյեմբերի, 1991 20 հունվարի, 1993
– Սթյուարտ Մ. Գերսոն Վաշինգտոն 20 հունվարի, 1993 12 մարտի, 1993 Բիլ Քլինթոն
78   Ջենեթ Ռինո Ֆլորիդա 12 մարտի, 1993 20 հունվարի, 2001
–   Էրիկ Հոլդեր Վաշինգտոն 20 հունվարի, 2001 2 փետրվարի, 2001 Ջորջ Ու. Բուշ
79   Ջոն Էկշվորդ Միսսուրի 2 փետրվարի, 2001 2 փետրվարի, 2005
80   Ալբերտ Գոնսալես Տեխաս 3 փետրվարի, 2005 17 սեպտեմբերի, 2007
–   Պոլ Կլեմենտ Վաշինգտոն 17 սեպտեմբերի, 2007 18 սեպտեմբերի, 2007
–   Պիտեր Կեյզեր Վաշինգտոն 18 սեպտեմբերի, 2007 9 նոյեմբերի, 2007
81   Մայքլ Մուկասեյ Նյու Յորք 9 նոյեմբերի, 2007 20 հունվարի, 2009
–   Մարկ Ֆիլիպ Իլինոյս 20 հունվարի, 2009 3 փետրվարի, 2009 Բարաք Օբամա
82   Էրիկ Հոլդեր Վաշինգտոն 3 փետրվարի, 2009 27 ապրիլի, 2015
83   Լորետա Լինչ Նյու Յորք 27 ապրիլի, 2015 20 հունվարի, 2017
–   Սալլի Յեյթս Ջորջիա 20 հունվարի, 2017 30 հունվարի, 2017 Դոնալդ Թրամփ
–   Դանա Ջեյմս Բենտե Վիրջինիա 30 հունվարի, 2017 9 փետրվարի, 2017
84   Ջեֆ Սեշնս[3] Ալաբամա 9 փետրվարի, 2017 7 նոյեմբերի, 2018
–   Մեթյու Ուիտակեր Այովա 7 նոյեմբերի, 2018 14 փետրվարի, 2019
85   Ուիլյամ Բար Նյու Յորք 14 փետրվարի, 2019

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Параграф 503 Раздела 28 Кодекс Соединённых Штатов|Кодекса Соединённых Штатов
  2. ↑ Fandos, Nicholas; Benner, Katie (2019 թ․ փետրվարի 14). «Senate Confirms William Barr as Attorney General». The New York Times. ISSN 0362-4331. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 14-ին.
  3. ↑ Сешнс принял предложение Трампа занять пост генпрокурора США / Известия, 18 ноября 2016

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=ԱՄՆ_գլխավոր_դատախազ&oldid=9535922» էջից