Վիքիպեդիա

Պանաման որպես հարկային դրախտ

Պանաման որպես հարկային դրախտ Պանամայի Հանրապետությունը Կարիբյան ավազանի ամենահին և ամենահայտնի հարկային դրախտներից մեկն է, ինչպես նաև տարածաշրջանում ամենակայացածներից մեկը[1]։ Պանաման 20-րդ դարի սկզբից ուներ հարկերից խուսափելու համբավ, և Պանաման վերջին տարիներին բազմիցս հիշատակվել է որպես իրավասություն, որը չի համագործակցում հարկային թափանցիկության միջազգային նախաձեռնությունների հետ։

Պանաման որպես հարկային դրախտ
Թեմայով վերաբերում էՊանամա, Օֆշորային գոտի Խմբագրել Wikidata

Պանամայի օֆշորային հատվածը սերտորեն կապված է Պանամայի ջրանցքի հետ, որն այն դարձրել է միջազգային առևտրի դարպաս։ Կան բազում նմանություններ Պանամայի և այլ առաջատար հարկային դրախտների միջև, ինչպիսիք են Հոնկոնգը, Սինգապուրը և Դուբայը։ Ըստ «Tax Justice Network»-ի, առնվազն թղթի վրա Պանաման ունի աշխարհի ամենամեծ նավատորմի նավատորմը, որն ավելի մեծ է, քան ԱՄՆ-ի և Չինաստանի նավատորմը միասին վերցրած։

Նախապատմություն (1910-1970-ական թվականներ)

խմբագրել

«Vice Magazine»-ում հրապարակված՝ լրագրող Քեն Սիլվերսթայնի 2014 թվականի հետաքննությունը բացատրում է, թե ինչպես է Պանաման առաջացել ԱՄՆ-ի օգնությամբ.

1903 թվականին Թեոդոր Ռուզվելտի վարչակազմը ստեղծեց երկիրը Կոլումբիայի վրա ահաբեկելուց հետո, որպեսզի հանձնի այն ժամանակվա Պանամայի նահանգը։ Ռուզվելտը գործել է տարբեր բանկային խմբերի թելադրանքով, այդ թվում՝ «J. P. Morgan & Co.»-ն, որը նշանակվել է որպես երկրի պաշտոնական «ֆիսկալ գործակալ»։

Ռուզվելտի վարչակազմը ձգտում էր հրահրել պանամացի ազգայնականների զինված ապստամբությունը[2]՝ ստիպելով Պանամայի հեռանալ քաղաքականապես փխրուն Կոլումբիայից։ Ռուզվելտն այս նպատակին հասավ Ուիլյամ Նելսոն Կրոմվելի օգնությամբ, որը լավ կապեր ունի ԱՄՆ հանրապետական ​​իրավաբան և նաև «JP Morgan»-ի երկաթուղային շահերի իրավախորհրդատու։ Վարչակազմի հիմնական նպատակը, իբր, արևմտամետ Պանամայի կառավարություն ստեղծելն էր, որը կապահովի ԱՄՆ իրավունքները Պանամայի ջրանցքի նկատմամբ[3]։ Ստացվեց Հայ–Բունաու–Վարիլա պայմանագիրը, որի արդյունքում հաստատվեց ԱՄՆ-ի մշտական իրավունքներ Պանամայի ջրանցքի գոտու մի քանի մղոն լայնությամբ՝ իսթմուսի պարանոցի վրայով։ Նույն ամսին Պանաման անկախացավ Կոլումբիայից, իսկ Պանամայի ջրանցքը բացվեց 1914 թվականին[4]։

Համաձայն 2013 թվականի ակադեմիական ուսումնասիրության, որը հրապարակվել է Նորվեգիայի հարկային կենտրոնի կողմից, Պանամայի՝ որպես հարկային դրախտի համբավը սկսվել է 1919 թվականին, երբ այն սկսեց գրանցել արտասահմանյան նավերը, որպեսզի օգնի «Standard Oil»-ին խուսափել ԱՄՆ հարկերից և կանոնակարգերից։ Հետևեցին ԱՄՆ այլ նավերի սեփականատերերը, ոմանք ձգտում էին խուսափել ԱՄՆ օրենսդրությամբ սահմանված ավելի բարձր աշխատավարձից և ավելի լավ աշխատանքային պայմաններից, ինչպիսիք են «Seaman's Act»-ը և ծովային նավերի անվտանգության չափանիշները[5]։ Բացի այդ, արգելքի ժամանակաշրջանում, ԱՄՆ մարդատար նավերին թույլատրվում էր ալկոհոլ մատուցել իրենց հաճախորդներին՝ առանց օրենքը խախտելու, եթե նրանք պանամական գրանցում ունենային[6]։ Մի քանի տարվա ընթացքում Պանաման ընդլայնեց իր մինիմալիստական ​​մոտեցումը հարկման, կարգավորման և ֆինանսական բացահայտման պահանջներին օֆշորային ֆինանսների աշխարհում։ Ըստ ուսումնասիրության, «Ուոլ Սթրիթի շահերն օգնեցին Պանամային ներմուծել ընկերությունների հիմնադրման թույլ օրենքներ, որոնք թույլ էին տալիս յուրաքանչյուրին բացել հարկերից ազատ, անանուն կորպորացիաներ՝ քիչ հարցեր տալով»[6]։

Նախապատմություն (1970-ական թվականներից առայօր)

խմբագրել

Տասնամյակներ շարունակ օֆշորային ֆինանսները Պանամայում համեմատաբար համեստ պրոֆիլ ուներ, բայց այն բարձրացավ 1970-ական թվականներին, երբ նավթի համաշխարհային գներն աճեցին։ Այդ ընթացքում Պանամայի Հանրապետության օրենսդրությունն ընդունեց «կորպորատիվ և անհատական ​​ֆինանսական գաղտնիքի ամրագրում»[7]։

Մինչև 1982 թվականը, մասամբ գրավված Պանամայի ջրանցքից և նրա ազատ առևտրի գոտուց բխող բիզնես հնարավորություններով, ավելի քան 100 միջազգային բանկեր ունեին գրասենյակներ Պանամա Սիթիում[7]։

Ըստ «Investopedia»-ի՝ «Պանամայի օֆշորային իրավասությունը առաջարկում է հիանալի ֆինանսական ծառայությունների լայն տեսականի, ներառյալ օֆշորային բանկային գործունեությունը, օֆշորային ընկերությունների միավորումը, նավերի գրանցումը և Պանամայի տրեստների և հիմնադրամների ստեղծումը»։ Պանամայում հարկեր չեն գանձվում օֆշորային ընկերությունների վրա, որոնք բիզնեսով են զբաղվում բացառապես իրավազորության սահմաններից դուրս։ Հետևաբար Պանամայի Հանրապետությունում հիմնադրված ընկերությունները և այդ ընկերությունների սեփականատերերը, ազատված են կորպորատիվ հարկերից, պահվող հարկերից, կապիտալի շահույթի հարկից, տեղական հարկերից, գույքահարկից և ժառանգության հարկից։ Այնուամենայնիվ, Պանամայի ձեռնարկություններին թույլատրվում է բիզնես վարել այնտեղ, քանի դեռ ընկերությունը վճարում է իր տեղական հարկերը[8]։

Պանաման վերջին տարիներին բազմիցս հիշատակվել է Միացյալ Նահանգների Պետդեպարտամենտի և Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) կողմից որպես իրավասություն, որը չի համագործակցում միջազգային հարկային թափանցիկության նախաձեռնությունների հետ՝ երկրի օֆշորային իրավասությունը և ֆինանսական ծառայությունները կարգավորող օրենսդրության պատճառով։ Պանամա գրանցված է ավելի քան 350,000 միջազգային բիզնես ընկերություն (IBC), որը աշխարհում երրորդն է Հոնկոնգից և Վիրջինյան կղզիներից հետո։ «IBC»-ների ընդգրկմանը զուգահեռ, Պանաման ակտիվ է հարկերից խուսափելու հիմնադրամների և տրեստների, ապահովագրության, ինչպես նաև նավակների և նավերի գրանցման գործում, ըստ «Tax Justice Network»-ի։

Ֆինանսական գաղտնիություն

խմբագրել
 
Քաղաքական գործիչներ, պետական ​​պաշտոնյաներ կամ մերձավոր գործընկերներ ունեցող երկրներ, որոնք ներգրավված են Պանամայի փաստաթղթերի արտահոսքի մեջ 2016 թվականի ապրիլի 15-ին

Ներկայումս Պանամայի Հանրապետությունում գործում է մեծ քանակությամբ օրենսդրություն՝ կորպորատիվ և ֆինանսական գաղտնիությունը պաշտպանելու համար։ Այնուամենայնիվ, այնպիսի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են «Tax Justice Network»-ը և այլ փաստաբանական խմբեր և ոչ կառավարական կազմակերպություններ, նշում են, որ այս օրենքների հիմնական նպատակը ֆինանսական գաղտնիությունն է[9][10]։

Պանամայի կորպորացիաների, տրեստների և հիմնադրամների բաժնետերերի անունները դեռևս օրենքով չեն պահանջվում հրապարակայնորեն գրանցել։ Պանաման չունի փոխանակման հսկողություն. սա նշանակում է, որ Պանամայի օֆշորային բանկային ծառայությունների առանձին հաճախորդների, ինչպես նաև Պանամայում գործող օֆշորային բիզնես կազմակերպությունների համար չկան սահմանափակումներ կամ հաշվետվության պահանջներ երկրից դուրս։ Չկան նաև պահանջներ երկրից դուրս դրամական փոխանցումների վերաբերյալ։

Պանաման ունի նաև շատ խիստ բանկային գաղտնիքի մասին օրենքներ. օրինակ, Պանամայի բանկերին արգելվում է ցանկացած տեղեկատվություն տարածել օֆշորային բանկային հաշիվների կամ հաշիվների սեփականատերերի մասին, բացառությամբ Պանամայի իշխանությունների կողմից դրդված հատուկ հանգամանքների։ Նման կարգավորումը դժվարացրել է Պանամայի փաստաթղթերի արտահոսքի իրական չափերի հետաքննությունը, քանի որ խիստ քրեական պատիժներ են սահմանվում այն ​​անձանց նկատմամբ, ովքեր խախտում են գաղտնիությունը։

Չնայած դրան, Պանաման չի հայտնվում Հարկային արդարադատության ցանցի լավագույն տասնյակում ֆինանսական գաղտնիության համար[11]։ «Tax Justice Network»-ից Ալեքս Քոբհեմը ասում է. «Կա երկակի ստանդարտ. ֆինանսական թափանցիկություն»[12]։

Մեղադրանքներ

խմբագրել

ՏՀԶԿ-ի հարկային քաղաքականության և վարչարարության կենտրոնի տնօրեն Պասկալ Սենտ Ամանսը[13] ասաց. «Համբավի տեսակետից Պանաման դեռ միակ վայրն է, որտեղ մարդիկ դեռ հավատում են, որ կարող են թաքցնել իրենց գումարները»[14]։ Գրելով «VICE News»-ի համար՝ Քեն Սիլվերսթայնը բացատրեց «Mossack Fonseca»-ի պատմությունը տարածաշրջանում. «Այս օրենքները գրավեցին «կեղտոտ պայուսակների» և բռնապետների երկար շարան, ովքեր օգտագործում էին Պանաման՝ թաքցնելու իրենց գողացված ավարը, այդ թվում՝ Ֆերդինանդ Մարկոսը, Դյուվալիեն և Երբ 1983 թվականին Պանամայի պաշտպանության ուժերի հրամանատար Մանուել Նորիեգան ստանձնեց իշխանությունը, Սիլվերսթայնը, ըստ էության, ազգայնացրեց փողերի լվացման բիզնեսը, որը համագործակցում էր Մեդելինի թմրամիջոցների կարտելի հետ և ազատություն տվեց նրան գործելու երկրում[15]։

Միացյալ Թագավորությունում «Private Eye»-ն օգտագործել է հողային ռեգիստրից հավաքագրված տվյալները՝ ստեղծելու «օֆշորային ընկերություններին պատկանող Անգլիայի և Ուելսի անշարժ գույքի հեշտությամբ որոնելի առցանց քարտեզ։ Այն առաջին անգամ բացահայտում է բրիտանական սեփականության շահերի չափը՝ հարկային դրախտներում հիմնված ընկերությունների կողմից»։ Այս գույքի մեծ մասը հարկերից խուսափելու մեքենաներ են և որոշ դեպքերում նաև կասկածելի ծագման հարստությունը թաքցնելու համար»[16]։

2003 թվականին Ջեֆրի Ռոբինսոնի կողմից իրականացված հարկային դրախտների ուսումնասիրությունը մեջբերում է ԱՄՆ մաքսային մի պաշտոնյայի խոսքերը.

Պանաման լցված է անազնիվ իրավաբաններով, անազնիվ բանկիրներով, անազնիվ ընկերությունների ստեղծմամբ և այդ անազնիվ իրավաբանների կողմից գրանցված անազնիվ ընկերություններով, որպեսզի նրանք կարողանան կեղտոտ փողեր ներդնել իրենց անազնիվ բանկերի գործակալներին։ Ազատ առևտրի գոտին այն սև խոռոչն է, որի միջով Պանաման դարձել է աշխարհում փողերի լվացման ամենակեղտոտ լվացարաններից մեկը[14][17][18]։

Հարկային արդարադատության ցանց

խմբագրել

Հարկային արդարադատության ցանցի փաստաբանական խումբը Պանաման նկարագրել է որպես «Լատինական Ամերիկայից թմրանյութերի փողի ստացող, գումարած կեղտոտ փողի բազմաթիվ այլ աղբյուրներ ԱՄՆ-ից և այլուր»[19]։ Այն ասում է, որ «այժմ լավ պահ է ուշադրություն հրավիրելու այն բանի վրա, թե ինչպես է Պանաման զարգացել որպես գաղտնիության իրավասություն և ինչպես է այն շարունակում մատուցել ամբողջական ծառայություններ՝ «լվանալ, ողողել և չորացնել», խաբեբաներին և փող լվացողներին ամբողջ աշխարհից»[19]։

Արձագանքներ Պանամայի փաստաթղթերին

խմբագրել

«Mossack Fonseca»-ի համահիմնադիր Ռամոն Ֆոնսեկա Մորան New York Times-ին ասել է. «Ես վստահեցնում եմ ձեզ, որ Նյու Յորքում, Մայամիում և Լոնդոնում ավելի շատ կեղտոտ փող կա, քան Պանամայում»։ Միացյալ Նահանգները ենթադրյալ հարկային դրախտ է, չնայած օտարերկրյա հաշիվների հարկային համապատասխանության օրենքին[20]։ ԱՄՆ-ը մերժել է Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության կողմից ստեղծված Ընդհանուր հաշվետվության ստանդարտը[21]։ Սա նշանակում է, որ ԱՄՆ-ը ստանում է հարկային և ակտիվների մասին տեղեկատվություն արտասահմանում ամերիկյան ակտիվների և եկամուտների համար, բայց չի կիսում այլ երկրների հետ ԱՄՆ-ում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին տեղեկատվությունը. այլ կերպ ասած՝ ԱՄՆ-ը գրավիչ է դարձել որպես հարկային դրախտ[22]։

 
Արգենտինայի նախագահ Մաուրիսիո Մակրի

Արգենտինայի նախագահ Մաուրիսիո Մակրին նշված է որպես Բահամյան կղզիներում տեղակայված առևտրային ընկերության ղեկավար, որը նա չի բացահայտել Բուենոս Այրեսի քաղաքապետի պաշտոնում իր պաշտոնավարման ընթացքում։ Պարզ չէ, թե արդյոք այն ժամանակ ոչ բաժնային տնօրենների բացահայտումը պահանջվում էր Արգենտինայի օրենսդրությունը։

2016 թվականի ապրիլի 7-ին դաշնային դատախազ Ֆեդերիկո Դելգադոն պաշտոնական հետաքննություն սկսեց Մակրիի մասնակցության վերաբերյալ «Fleg Trading Ltd».-ի հետ, որը գրանցված է Պանամայում, որի նախագահ Մակրին նշված էր որպես տնօրեն։ Դատավոր Սեբաստիան Կազանելոյին խնդրեցին սկսել գործը հետաքննության վերաբերյալ[23]։ Նախնական միջնորդությունը ներկայացրել է «Neuquén»-ի ներկայացուցիչ Դարիո Մարտինեսը։ Մարտինեսը պնդում է, որ Մակրին կարող է մեղավոր լինել սուտ վկայության մեջ՝ իր երդվյալ հայտարարության մեջ արված բացթողումների պատճառով[24]։ Մարտինեսը նաև հղում կատարեց մեկ այլ օֆշորային ընկերության՝ «Kagemusha SA»-ին (անունը ստացել է Ակիրա Կուրոսավայի 1980 թվականի ֆիլմի պատվին), որը ստեղծվել էր 1981 թվականին և որի հետ նախագահ Մակրին նույնպես կապեր ուներ[25]։

Արգենտինայի հավաքականի ֆուտբոլիստ Լիոնել Մեսսիի ընտանիքը հայտարարել է, որ բողոք կներկայացնի այն բանից հետո, երբ լուրերը նրան մեղադրում են Պանամայում հարկերից խուսափելու ցանց հավաքելու մեջ։ Ընտանիքը հերքել է Մեսսիի առնչությունը և մեղադրանքները անվանել զրպարտություն։ Նրանք ասացին, որ Պանամական փաստաթղթերում նշված ընկերությունը անգործուն է, և որ Մեսսին հայտարարել է իմիջի իրավունքից ստացված բոլոր եկամուտները Արգենտինայի հարկային գործակալության հետ վարույթից առաջ և հետո[26]։

2016 թվականի ապրիլի 4-ին «Hetq Online»-ը հայտնել էր, որ համաձայն Պանամական փաստաթղթերի, արդարադատության գեներալ-մայոր և Հայաստանի հարկադիր կատարման ծառայության պետ Միհրան Պողոսյանը կապված է եղել Պանամայում գրանցված երեք ընկերությունների հետ (Sigtem Real Estates Inc., Hopkinten Trading Inc. և Bangio Invest S.A., լինելով Sigtem-ի և Hopkinten-ի միակ սեփականատերը)[27][28]։ Ապրիլի 8-ին Հայկական Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնը միջնորդություն է ներկայացրել Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողով՝ Պողոսյանի նկատմամբ հետաքննություն անցկացնելու պահանջով[29]։

2016 թվականին Ավստրալիայի հարկային վարչությունը հայտարարեց, որ հետաքննում է 800 անհատ ավստրալացի հարկատուների «Mossack Fonseca»-ի հաճախորդների ցանկում, և որ որոշ գործեր կարող են փոխանցվել երկրի լուրջ ֆինանսական հանցագործությունների դեմ պայքարի խմբին[30]։

 
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիև

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը չի պատասխանել բազմիցս մեկնաբանությունների խնդրանքներին։

Ըստ ICIJ կայքի՝ «Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ընտանիքը շքեղ կյանք է վարում՝ մասամբ շնորհիվ տնտեսության գրեթե բոլոր ոլորտներում ունեցած ֆինանսական շահերի։ ... Ալիևի դուստրը Արզուն ֆինանսական բաժնետոմսեր ունի մի ընկերությունում, որը նվաճել է արևմտյան Չովդար և Ազերֆոն գյուղում ոսկու արդյունահանման իրավունքը, որը երկրի խոշորագույն բջջային հեռախոսային բիզնեսն է, որը նաև SW Holding-ի զգալի բաժնետեր է, որը վերահսկում է Ադրբեջանի ավիաուղիների («Ազալ») հետ կապված գրեթե բոլոր գործողությունները՝ սնունդից մինչև օդանավակայանի տաքսիները։ Ե՛վ քույրերը, և՛ եղբայրը՝ Հեյդարը, 2010 թվականի դրությամբ ունեն մոտ 75 մլն դոլար արժողությամբ Դուբայում գտնվող ինը շքեղ առանձնատներ։

Բանգլադեշի բազմաթիվ լրատվամիջոցների տվյալներով՝ ցուցակում են երկու կոնգլոմերատներ և երեսուներկու բանգլադեշցի բաժնետերեր։ Բիզնեսի լավագույն դեմքերն են Մուհամմեդ Ազիզ Խանը[31], Մոհիուդդին Մոնեմը[32] և Սամսոն Հ. Չաուդհուրին[33]։ Ավամի լիգայի նախագահության անդամ Քազի Զաֆարուլլան և նրա կինը՝ Նիլուֆար Զաֆարը, ասվում է, որ ցուցակում են[33][34]։

2016 թվականի ապրիլի 7-ին Բանգլադեշի հակակոռուպցիոն հանձնաժողովը հետաքննություն է սկսել ձեռնարկությունների և անհատների մասին մանրամասներ ստանալու համար և ասել, որ հարկերից խուսափողները կկանգնեն դատարանի առաջ և կպատժվեն։

Բրազիլիայի յոթ կուսակցությունների քաղաքական գործիչները ճանաչվել են որպես Պանամայի վրա հիմնված ընկերության հաճախորդներ, որոնք հայտնվել են տվյալների զանգվածային արտահոսքի կենտրոնում՝ հնարավոր հարկերից խուսափելու վերաբերյալ։ Արտահոսած ֆայլերը ներառում էին Բրազիլիայի ամենամեծ կուսակցության՝ «PMDB»-ի քաղաքական գործիչները, որը 2016 թվականին դուրս էր եկել նախագահ Դիլմա Ռուսեֆի կոալիցիայից։ Արտահոսքերում հիշատակվում էին նաև PSDB-ի՝ երկրի ամենահայտնի ընդդիմադիր կուսակցության քաղաքական գործիչները։ «Trouw» օրաթերթի մի խումբ հոլանդացի լրագրողների պանամական թերթերում կատարված հետազոտությունը ցույց է տվել, որ «TV Globo»-ն «բազմիցս» վկայակոչվել է «De Nederlandsche Bank»-ի փողերի լվացման հետաքննության մեջ, որը պարզել է, որ լրատվամիջոցը տարիներ շարունակ իրականացրել է. մի քանի «անկանոն ֆինանսական գործարքներ» հարկային դրախտների միջոցով՝ «Copa Libertadores»-ի հեռարձակման իրավունքները վճարելու համար։

Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում «Mossack Fonseca»-ն ենթարկվել է 6-ամսյա հետաքննության՝ կարգավորող մարմնի՝ Բրիտանական Վիրջինյան կղզիների ֆինանսական ծառայությունների հանձնաժողովի կողմից։ Հետաքննության ավարտին նրանց մոտ 440,000 ԱՄՆ դոլար է հայտնաբերվել ահաբեկչության ֆինանսավորման և փողերի լվացման դեմ պայքարող կանոնակարգերի խախտման համար[35]։ Տուգանքը ամենաբարձրն էր, որը երբևէ գանձվել է կարգավորողի կողմից և ընդամենը պակաս առավելագույն տուգանքից, որը նրանք կարող էին սահմանել[35]։

Կանադայի վարչապետ Ջասթին Թրյուդոն հերքել է իր առնչությունը արտահոսքի հետ՝ ասելով. «Ես լիովին և ամբողջությամբ թափանցիկ եմ եղել իմ և իմ ընտանիքի ֆինանսների վերաբերյալ։ Դա այն է, ինչ ես վաղ իմացա, որ կանադացիներն ակնկալում են իրենց ղեկավարներից»։ Կանադայի եկամուտների գործակալությանը հրամայեց գտնել Պանամայի փաստաթղթերի պատճենները, որպեսզի գտնի կանադացիներին, ովքեր օգտագործել են օֆշորային հաշիվները հարկերից խուսափելու համար։

Կանադայի թագավորական բանկի գործադիր տնօրեն Դեյվիդ Մակքեյը հայտարարեց, որ բանկը ստեղծել է թիմ, որը հետ է նայելու «Mossack Fonseca»-ի հետ կապերի չորս տասնամյակների փաստաթղթերը[36]։ Մոնրեալի բանկի գործադիր տնօրեն Բիլ Դաունը նույնպես պաշտպանեց՝ ասելով, որ «կանադական բանկերը «կտրուկ կերպով» ուժեղացրել են փողերի լվացման դեմ պայքարը վերջին յոթից տասը տարիների ընթացքում»։ Նա նաև հայտարարեց, որ կանադական բիզնեսների և Պանամական փաստաթղթերի միջև ցանկացած կապ ծագած կլիներ վաղուց՝ մինչ այն պահը, երբ կանադական բանկերը միջոցներ ձեռնարկեցին փողերի լվացումը դադարեցնելու համար։

 
Չինաստանի գլխավոր առաջնորդ Սի Ցզինպին

Չինաստանից փաստաթղերում նշվել են չինացի բարձրաստիճան պաշտոնյաների հարազատները, այդ թվում՝ յոթ բարձրաստիճան ղեկավարներ և Չինաստանի Կոմունիստական ​​կուսակցության քաղբյուրոյի նախկին բարձրաստիճան ղեկավարներ, այդ թվում՝ նախկին վարչապետ Լի Պենգի դուստր Լի Սյաոլինը, Կոմունիստական ​​կուսակցության նախկին գլխավոր քարտուղար Հու Յաոբանգի որդին՝ Հու Դեհուան և Դեն Ցզյագուին՝ եղբայրը՝ Չինաստանի կոմունիստական ​​կուսակցության ներկայիս գլխավոր քարտուղար Սի Ցզինպինի խնամին։ Դենն ուներ երկու կեղևային ընկերություններ Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում, մինչ Քսին Քաղբյուրոյի մշտական ​​կոմիտեի անդամ էր, բայց դրանք քնած էին մինչև 2012 թվականին, երբ Սին դարձավ Կոմունիստական ​​կուսակցության գլխավոր քարտուղար (առաջնորդը)։ Չինաստանի կառավարությունը զսպում է Պանամայի փաստաթղթերի հիշատակումները սոցիալական ցանցերում և որոնողական համակարգերի արդյունքներում[37]։ Հաղորդվում է, որ Չինաստանի Կոմունիստական ​​կուսակցությունը լրատվական կազմակերպություններին ասել է, որ ջնջեն Պանամայի փաստաթղթերի արտահոսքի հետ կապված ամբողջ բովանդակությունը։

Համարելով, որ նյութը համաձայնեցված օտարերկրյա ԶԼՄ-ների հարձակում է Չինաստանի վրա, ինտերնետային տեղեկատվական գրասենյակներին անմիջապես բանավոր հրաման է տրվել ջնջել Պանամայի փաստաթղթերի վերատպված զեկույցները և առանց բացառությունների չհետևել առնչվող բովանդակությանը։ Չինաստանի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակ Հոն Լեյը ապրիլի 5-ի մամուլի ասուլիսում պատասխանել է, որ ինքը «ոչ մի մեկնաբանություն» չունի «նման անհիմն մեղադրանքների» համար[38][39]։

Չինաստանը Սիի կողմից սկսված հակակոռուպցիոն արշավի երրորդ տարին է, որը պատժել է ավելի քան 300,000 կուսակցական պաշտոնյաների ֆինանսական չարաշահումների համար և բազմաթիվ թշնամիներ ստեղծել Սիի համար[40]։

Չինաստանի իշխանություններն արգելափակել են Պանամայի փաստաթղթերի մասին գրեթե բոլոր տեղեկությունները չինական լրատվամիջոցներում և համացանցում։ Սքրինշոթը ցույց տվեց, որ իշխանությունը ստիպել է բոլոր կայքերին ջնջել Պանամայի փաստաթղթերի բովանդակությունը[41]։ Օտարերկրյա կայքերը, ինչպիսիք են «Wikileak»-ը, «China Digital Times»-ը, արգելափակվել են մայրցամաքային Չինաստանում։ Պաշտոնական լրատվամիջոցները, ինչպես T«he Global Times»-ը (Huanqiu Shibao) հաղորդում են Իսլանդիայի վարչապետի հրաժարականի մասին, սակայն լրատվամիջոցները երբեք չեն նշել, որ Պանամական փաստաթղթերն են պատճառ դարձել հրաժարականի համար։ Չինաստանում Twitter-ի նմանվող սոցիալական մեդիայում, Պանամայի փաստաթղթերի մասին գրեթե ողջ բովանդակությունը ջնջվել է։ Քանի որ Քսիի եղբոր անունը տրվել էր, և Պանամայի ջրանցքը հայտնի է, Weibo-ի օգտատերերը սկսեցին օգտագործել «խնամի եղբայրը», «Canal Papers» և այլ նման պիտակներ՝ խուսափելու համար Weibo-ի գրաքննությունից։ Մայրցամաքային Չինաստանում գրաքննության պատճառով քիչ չինացիներ գիտեն Պանամայի փաստաթղթերի մասին[42][43]։

Հարկերի և մաքսայինների ազգային տնօրինությունը հետաքննություն է սկսել «Mossack Fonseca Colombia»-ի բոլոր 850 հաճախորդների նկատմամբ։ Նա «Mossack Fonseca»-ի դուստր ձեռնարկությունն է, որը ստեղծվել է 2009 թվականին[44]։ 2014 թվականին Կոլումբիան Պանաման մտցրեց իր հարկային դրախտների սև ցուցակում[45]։

Կիպրոսի Կենտրոնական բանկը պաշտոնապես հայտարարեց. «Ինչ վերաբերում է մամուլի հրապարակումներին, որոնք վկայակոչում են արտահոսած փաստաթղթերը, որոնք հայտնի են որպես Պանամական փաստաթղթեր, Կիպրոսի Կենտրոնական բանկը հայտարարում է, որ գնահատում է տեղեկատվությունը այնքանով, որքանով դա կարող է վերաբերել Կիպրոսի բանկային համակարգին։ Կիպրոսի առցանց թերթերից մեկում ասվում է. «Կիպրոսի կապը բխում է այն փաստից, որ «Fonseca»-ն գրասենյակ է ղեկավարում Կիպրոսում և, ավելի կոնկրետ, Լիմասոլում։

2021 թվականի հոկտեմբերին Անդրեյ Բաբիշը Չեխիայի Հանրապետության վարչապետի պաշտոնում ևս մեկ ժամկետի համար պայքարում էր և առաջ էր անցել ընտրություններում։ Առաջին քվեարկությունից մեկ շաբաթ առաջ՝ հոկտեմբերի 3-ին, Պանամական փաստաթղթերը պարզեցին, որ Բաբիսը օգտագործել է հարկային դրախտային ընկերություն՝ ֆրանսիական դղյակ գնելու համար։ Չեխիայի օրենսդրությունը պահանջում է բացահայտել նման գնումը, ինչը նա չկարողացավ անել, չնայած որ նա առաջադրվում էր որպես պոպուլիստ, ով հաճախ էր հանդես գալիս երկրի էլիտաների շրջանում կոռուպցիայի դեմ։ Նա ի վերջո պարտվել է ընտրություններում[46]։

ԵՄ շատ բարձրաստիճան գործիչներ ներգրավված են Պանամական փաստաթղթերի սկանդալում[47]։ Հարկային հարցերով եվրահանձնակատար Պիեռ Մոսկովիչին ասել է, որ Եվրամիությունն ընդհանուր առմամբ «պարտական ​​է» կանխել Պանամական փաստաթղթերի սկանդալում բացահայտված հարկերից խուսափելը։ Մոսկովիչին լրագրողներին ասաց, որ օֆշորային ընկերությունների օգտագործումը հարկային մարմիններից ֆինանսական ակտիվների «ցնցող գումարները» թաքցնելու համար «էթիկայից դուրս» է։ Նա գնահատել է, որ հարկային ապաստարանները հանգեցրել են տարեկան մոտ 1 տրիլիոն եվրոյի պետական ​​ֆինանսների կորստի՝ հավելելով, որ Եվրահանձնաժողովը փորձել է խստացնել հարկային կանոնները ամբողջ միությունում 2014 թվականի նոյեմբերից՝ «LuxLeaks» հարկերից խուսափելու սկանդալի պատճառով (նաև բացահայտվել է ICIJ), և հուսով էր, որ Պանամայի փաստաթղթերի բացահայտումների ծավալը կխթանի երկրներին գործի[48]։

2013 թվականին «Financial Times»-ի կողմից բացված նամակում, ուղղված Եվրոպական խորհրդի այն ժամանակվա նախագահ Հերման Վան Ռոմպեյին, Միացյալ Թագավորության վարչապետ Դեյվիդ Քեմերոնն ասաց, որ օֆշորային տրաստները չպետք է ինքնաբերաբար ենթարկվեն թափանցիկության նույն պահանջներին, ինչ կեղևային ընկերությունները[49][50]։ Որոշ վերլուծաբաններ ենթադրում են, որ այդ գործողությունները կարող են ազդել ԵՄ-ին Մեծ Բրիտանիայի անդամակցության վերաբերյալ հանրաքվեի արդյունքների վրա[51]։

Եգիպտոսի Նախկին նախագահ Հոսնի Մուբարաքի որդին՝ Ալաա Մուբարաքը, նշվում էր, որ հոլդինգային ընկերությունների միջոցով Լոնդոնում անշարժ գույք ունի[52]։

Ֆրանսիայի ֆինանսական դատախազները հետաքննություն են սկսել, և նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը հայտարարել է, որ հարկերից խուսափողները դատարանի առաջ կկանգնեն և կպատժվեն[53] Արդյունքում Ֆրանսիան Պանաման վերադարձրեց իր հարկային դրախտների ցուցակը, որից վերջերս այն հանվել էր։

2016 թվականի ապրիլի 5-ին Իսլանդիայի վարչապետ Զիգմունդուր Դավիդ Գուննլաուգսոնը հայտարարեց իր հրաժարականի մասին[54]։

Զիգմունդուր Դավիդի հրաժարականի մասին նախնական հաղորդագրություններից անմիջապես հետո Իսլանդիայի վարչապետի գրասենյակը հայտարարություն է տարածել միջազգային մամուլին, որում ասվում է, որ Զիգմունդուր Դավիդը չի հեռացել, այլ անորոշ ժամանակով մի կողմ է թողել և կշարունակի աշխատել որպես Առաջադիմական կուսակցություն խորհրդի նախագահ[55]։ 2017 թվականի աշնանը Զիգմունդուր Դավիդը լքեց Առաջադիմական կուսակցությունը և ստեղծեց պոպուլիստական ​​կուսակցություն, որը կոչվում էր Կենտրոնական կուսակցություն։ Կենտրոնական կուսակցությունը 2017 թվականի հոկտեմբերին կայացած Իսլանդիայի խորհրդարանական ընտրություններում ստացել է ձայների 10,9%-ը[56]։

Հնդկաստանի վարչապետ Նարենդրա Մոդին հրամայեց հետաքննություն անցկացնել, և այնուհետև Հնդկաստանի կառավարությունը հայտարարեց, որ ստեղծում է հատուկ բազմագերատեսչական խումբ, որը բաղկացած է ուղղակի հարկերի կենտրոնական խորհրդի և նրա արտաքին հարկերի և հարկային հետազոտությունների բաժնի՝ Ֆինանսական հետախուզության հետաքննության բաժնի սպաներից։ Ցուցակը պարունակում է ավելի քան 500 ականավոր հնդիկ դերասանների, քաղաքական գործիչների և գործարարների անուններ, ովքեր իբր փող են պահել Պանամայի օֆշորային կազմակերպություններում[57]։ Դրանցից են բոլիվուդյան մեգաաստղ Ամիտաբ Բաչչանը և նրա հարսը՝ դերասանուհի Այշվարյա Ռայ Բաչչանը[58], DLF-ի պրոմոուտեր Ք.Պ. Սինգհը[59], «Apollo Tires»-ի նախագահ Օնկար Կանվարը, «Tractors and Farm Equipment Limited-»ի նախագահ Մալիկա Սրինիվան և Իքբալ Միրչի՝ հնդիկ թմրաբարոն[60]։

Ինդոնեզիայի ֆինանսների նախարար Բամբանգ Պ.Ս. Բրոդյոնեգորոն անմիջապես արձագանքեց հարկերից խուսափելու «Պանամական փաստաթղթերի» արտահոսած տվյալներին՝ հանձնարարելով հարկային գլխավոր տնօրինությանը (DGT) հետամուտ լինել բացահայտումներին։ Պանամայի՝ «Mossack Fonseca» իրավաբանական ընկերությունից ստացված ներդրումային տվյալների արտահոսքը գրավել է «Bambang»-ի ուշադրությունը, քանի որ դրանք կարող են նոր տեղեկատվության աղբյուր հանդիսանալ հնարավոր հարկի մասին, որը չի հայտնաբերվել։

Ֆինանսների նախարարը մի անգամ ասել է, որ մոտ 4000 տրիլիոն Rp հարկատուի ունեցվածքի ներուժ կա, որը չի տուժել հարկից։ Նա նշում է, որ շուրջ 1,400 տրիլիոն Rp-ը գույք է, որը չի հարկվում և փոխանցվում է DGT-ին, մինչդեռ մնացած 2,700 տրիլիոն Rp-ն ինդոնեզական հարուստ ավանդներ է արտասահմանյան բանկերում[61]։

Իսրայելի ցուցակում են մոտ 600 իսրայելական ընկերություններ և 850 իսրայելցի բաժնետերեր։ Արտահոսած փաստաթղթերում հայտնաբերված իսրայելական անուններից են՝ գլխավոր փաստաբան Դով Վայսգլասը, որը եղել է հանգուցյալ վարչապետ Արիել Շարոնի բյուրոյի ղեկավարը, Յակոբ Էնգելը, աֆրիկյան հանքարդյունաբերության մեջ ակտիվ գործարար և Իդան Օֆերը՝ Իսրայելի ամենահարուստ ընտանիքներից մեկի անդամը։ Պարզվեց նաև, որ Պաղեստինի ինքնավարության նախագահ Մահմուդ Աբասի որդին՝ Տարեկ Աբասը, 1 միլիոն դոլարի բաժնետոմս ունի օֆշորային ընկերության հետ կապված Պաղեստինի ինքնավարության հետ[62]։

Վայսգլասի անունը հայտնվում է որպես իր բիզնես գործընկեր Ասաֆ Հալկինի կողմից ստեղծված չորս ընկերություններից մեկի միակ սեփականատերը։ Ընկերությունը՝ «Talaville Global»-ը, գրանցվել է Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում 2012 թվականի մայիսին, ըստ «Haaretz»-ի, և յոթ ամիս անց նրա բոլոր բաժնետոմսերը գրավադրվել են Վիեննայի բանկի վարկի դիմաց։

«Weissglass»-ը և «Halkin-ը Haaretz»-ին ասել են, որ ընկերությունը «գրանցվել է բանկից վարկ ստանալու նպատակով եվրոպական գույքում ներդրումներ կատարելու համար։ Բանկը թույլ կտա վարկ տրամադրել միայն կորպորացիային… Իսրայելի հարկային մարմինները նշված գործունեության համար վճարվում են Իսրայելում»[62]։

2016 թվականի ապրիլի 6-ին Իտալիայի Թուրինի Պրոկուրան հրամայեց «Guardia di Finanza»-ին լրացուցիչ հետաքննություն կազմակերպել Պանամայի փաստաթղթերում պարունակվող 800 իտալացիների նկատմամբ[63]։

Արիստոտելես Նունյեսը, ով ղեկավարում է կառավարության հարկային վարչարարությունը՝ «Servicio de Administración Tributaria»-ն, ասաց, որ Պանամական փաստաթղթերի գործով ներգրավված մարդիկ դեռ կարող են հարկային հայտարարագրեր անել և հարկ վճարել իրենց ներդրումների համար։ Մեքսիկացի լինելը և օտարերկրյա ներդրումներ կամ բանկային հաշիվներ ունենալը հանցագործություն չէ, բայց եկամուտ ունենալն ու չհայտարարելն անօրինական է։ Եթե ​​Պանամայի փաստաղթերի հետ կապված ներդրումներից եկամուտները թաքցնելը դասակարգվում է որպես հարկերից խուսափելու, ապա բաց թողնված հարկի վճարման մինչև 100%-ի չափով տուգանքներ կարող են առաջանալ, ինչպես նաև երեք ամսից մինչև ինը տարի ազատազրկում «հարկային հանցագործության» համար[64]։ Նոր Զելանդիայի Ներքին եկամուտների դեպարտամենտն ասաց, որ իրենք աշխատում են երկրում հարկային բնակություն հաստատող մարդկանց մասին մանրամասներ ձեռք բերելու համար, ովքեր կարող են ներգրավված լինել «Mossack Fonseca»-ի կողմից տրամադրված պայմանավորվածությունների մեջ[65]։

Հետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիումի տնօրեն Ջերարդ Ռայլը 2016 թվականի ապրիլի 8-ին Նոր Զելանդիայի ռադիոյին ասաց, որ Նոր Զելանդիան հայտնի հարկային ապաստարան է և «հանցագործների համար լավ ճակատ»[66]։

Նորվեգիայի հարկային վարչությունը ակնկալում է DNB-ից (Նորվեգիայի ֆինանսական ծառայությունների խոշորագույն խումբ) տեղեկատվություն ստանալ DNB-ի կողմից ստեղծված մոտավորապես 30 ընկերությունների մասին, որոնք պատկանում են նորվեգացիներին, որոնցից 20-ը ապրում են Նորվեգիայում[67]։ 200 նորվեգացիներ «Mossack Fonseca»-ի հաճախորդների ցուցակում են[68]։

Պակիստանի վարչապետ Նավազ Շարիֆի երեք զավակները՝ Մարիամը, Հուսեյնը և Հասանը, ներկայացված են որպես չորս ընկերությունների սեփականատեր[69]։ Մարիամ Նավազը հերքել է բոլոր նման մեղադրանքները Twitter-ի իր պաշտոնական հաշվի միջոցով[70]․ «Ինչպես նշվեց ավելի վաղ, ես արտերկրում որևէ ընկերություն/գույք չունեմ։ Եղբայրս ինձ դարձրել է հոգաբարձու իր կորպորացիաներից մեկում, որն ինձ իրավունք է տալիս միայն անհրաժեշտության դեպքում ակտիվներ բաշխել եղբորս՝ Հուսեյնի ընտանիքին/երեխաներին։ Ոչ ավելին, քան այն, ինչ արդեն բացատրել է եղբայրս։ Արտահոսքի միջոցով տրամադրված տեղեկատվությունը չի ասում, որ ապօրինի գործողություն է ներգրավված։ Խեղաթյուրումը ցանկանում է, որ մի քանի մեդիա ալիքներ օգտագործեն հաշիվները մաքրելու համար։»

Փաստաթղթերում ներառված են նաև Սամինա Դուրանին՝ գլխավոր նախարար Շեբազ Շարիֆի սկեսուրը նրա երկրորդ ամուսնությունից և Իլյաս Մեհրաջը՝ նրա խնամին առաջին ամուսնությունից։

Արտահոսքի արդյունքում Պակիստանի Գերագույն դատարանում վարչապետ Նավազ Շարիֆի դեմ աղմկահարույց գործ հարուցվեց, որը վերադարձրեց 3-2 դատավճիռ՝ հօգուտ Շարիֆների ընտանիքի բիզնեսների հետագա հետաքննության[71]։ 2017 թվականի մայիսին Գերագույն դատարանի կողմից ստեղծվել է Համատեղ հետաքննող խումբ՝ այս կապակցությամբ ընտանիքի ունեցվածքը հետաքննելու համար։ Այն պետք է իր զեկույցը ներկայացնի դատարանին առաջին նիստից հետո 60 օրվա ընթացքում[72]։

2017 թվականի հուլիսի 28-ին, ըստ հետաքննության արդյունքների, Պակիստանի Գերագույն դատարանը որակազրկել է Պակիստանի վարչապետին պետական ​​պաշտոն զբաղեցնելուց, ինչպես նաև մշտապես որակազրկվել է, իսկ կոռուպցիայի գործը փոխանցվել է Պակիստանի NAB-ին։

«Procuraduría de la Nación»-ը հայտարարեց, որ հետաքննություն է սկսելու «Պանամական թղթեր» միջազգային լրագրողական հետաքննության վերաբերյալ, որտեղ ներգրավված է «Mossack Fonseca»-ն[73]։ Նախագահի նախարար Ալվարո Ալեմանը կտրականապես մերժում է, որ Պանաման համարվում է հարկային դրախտ և որոշում է կայացրել, որ ոչ մի թույլտվություն երկիրը չի օգտագործվում որպես «քավության նոխազ»՝ այդպիսով արձագանքելով «Պանամական փաստաթղթերի» սկանդալին և Ֆրանսիայի կողմից դրան հաջորդած վերագրանցմանը։ Ալեմանը բարձր է գնահատել Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության (ՏՀԶԿ) գլխավոր քարտուղար Խոսե Անխել Գուրիայի և Ֆրանսիայի ֆինանսների նախարար Միքայել Սապենի հայտարարությունները և համարել անհարգալից և անպատասխանատու հայտարարություններ, հատկապես, երբ հրապարակումները խոսում են ընդհանուր առմամբ։ Ալեմանը բացատրել է, որ բանակցություններ են սկսվել Պանամայում Ֆրանսիայի դեսպանի հետ, ում հետ այդ հարցը նախապես կքննարկվի և փոխըմբռնման ուղիներ կստեղծվեն՝ պարզաբանելու երկրում տիրող իրավիճակը[74]։ Էդուարդո Մորգանը՝ պանամական «Morgan & Morgan» ընկերությունից, մեղադրում է ՏՀԶԿ-ին այն բանում, որ նա կանգնած է մրցակցությունից խուսափելու համար պայքարից, որը Պանաման ներկայացնում է այլ երկրների շահերի համար[75]։ Պանամական փաստաթղթերը շատ լուրջ խնդիր են Պանամայի համար, քանի որ այն «անարդար» կերպով ազդում է երկրի իմիջի վրա և հետաքննության արդյունք չէ, այլ «հաք» է։ Այս մասին ապրիլի 5-ին ասել է Պանամայի Առևտրի, արդյունաբերության և գյուղատնտեսության պալատի (Cciap) նախագահ Ադոլֆո Լինարեսը[76]։ «Colegio Nacional de Abogados de Panama»-ը (CNA) բացահայտել է Պանամայի կառավարությանը դատի տալ, ով ազդել է երկրի իմիջի վրա փաստաթղթերի զանգվածային արտահոսքով, որոնք կապում են պանամական «Mossack Fonseca» ֆիրման և ընկերությունների ստեղծմանը, որոնք հարկերից խուսափում են կապիտալ տեղափոխելու համար։ Քաղաքական վերլուծաբան Մարիո Ռոնյոնին ասաց, որ Պանաման ամենաշատն է տուժել «Պանամական փաստաթղթերի» սկանդալից։ Նա ասաց, որ աշխարհը մատնանշում է Պանաման որպես հարկային դրախտ և կախված կլինի իշխանությունների որդեգրած քաղաքականությունից։ Նախագահ Խուան Կառլոս Վարելայի կառավարության վերաբերյալ նա կարծում է, որ կարող է ներգրավվել, եթե փորձի թաքցնել ներգրավվածների պատասխանատվությունը[77]։ Տնտեսագետ Ռոլանդո Գորդոնն ասաց, որ սա վնասում է այն երկրին, որը նոր է հայտնվել FATF-ի գորշ ցուցակից։ Նա ասաց, որ ԱՄՆ-ը կարող է Պանամայից խնդրել փոփոխել օրենքը։ Նա բացատրեց, որ այս պահը դիտվում է որպես սկանդալ, բայց արդյոք յուրաքանչյուր երկիր, հատկապես Պանաման, հետաքննություն կանցկացնի և կպարզի՝ ճի՞շտ է, որ կատարվել են անօրինական կամ ոչ պատշաճ արարքներ։ Պանամայի իրավաբանների շարժումը նշված է որպես «կիբեր ահաբեկման կամ միջազգային կիբերահաբեկչության» սկանդալ, որը կոչվում է «Պանամական փաստաթղթեր»։ Մամուլի ասուլիսում գիլդիան առաջին հերթին դատապարտել է «Պանամա» երկրի ապրանքանիշի վրա հարձակումը։ Շարժման նախագահ Ֆրագելա Ալֆոնսոն ասաց, որ կասկած չկա, որ սա ուղղակի հարձակում է երկրի ֆինանսական համակարգի վրա։ Ես հրավիրում եմ երկրի բոլոր կազմակերպված ուժերին ստեղծել մեծ խաչակրաց արշավանք՝ երկրի իմիջը փրկելու համար», - ասաց նա։ Նա ասաց, որ Պանաման հարկային դրախտ չէ, և պանամական կորպորացիաները լայնորեն օգտագործվում են պանամացիների կողմից։ Rubio, Alvarez, Solis & Abrego իրավաբանական ընկերությունը նույնպես արձագանքել է և մամուլի հաղորդագրության մեջ մանրամասնելով, որ «վերջին տասնամյակներում Պանաման եղել է ֆինանսական և ֆինանսական ոլորտում։ Լատինական Ամերիկայի և աշխարհի հրապարակների ամենակարևոր ծառայությունները։ Դրա արդյունքը մեր սպասարկման համակարգի վրա բոլոր տեսակի հարձակումները «խրախուսվում են»[78]։ Օֆշորային ընկերության ստեղծումն օրինական է։ Հանրապետության փաստաբան և իրավաբան Էլվին Ուիդենը բացատրել է, որ անօրինական է, երբ ստեղծված կամ վաճառվող ապրանքը օգտագործվում է փողերի լվացման կամ զենքի մաքսանենգության, ահաբեկչության և հարկերից խուսափելու համար։ Այս դեպքը հրապարակվել է Twitter-ում. «Կարծես ատոմային ռումբ ես ստեղծում, այն վաճառում ես մեկ այլ երկրի և պայթեցնում դրանք մեկ այլ երկրում»[79]։

«The Süddeutsche Zeitung»-ը, որը հրապարակել է թերթերը, որտեղ նկարագրել է թվարկված տարբեր անձանց կապերը Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ։ Ըստ թերթի, փաստաթղթերի հրապարակումը հաստատում է Ռուսաստանի՝ որպես կլեպտոկրատական ​​«մաֆիոզ պետության» նախկին նկարագրությունները, որը ղեկավարվում է Պուտինի և նրա մերձավոր շրջապատի կողմից[80]։ Վլադիմիր Պուտինը չի հայտնվում ձայնագրություններից ոչ մեկում, սակայն կան նրա շատ համախոհների անունները, ինչպիսիք են շինարարական միլիարդատերեր Արկադի և Բորիս Ռոտենբերգերը, ինչպես նաև պրոֆեսիոնալ երաժիշտ Սերգեյ Ռոլդուգինը և բիզնես մագնատ Ալիշեր Ուսմանովը։ Թերթերում նշվում է նաև միլիարդատեր Գենադի Տիմչենկոն՝ Պուտինի մամուլի քարտուղարի կինը, նրա զարմիկը, Պուտինի ԿԳԲ-ի նախկին գործընկերները և մի քանի օլիգարխներ, որպես օֆշորային կեղևային ընկերությունների սեփականատեր։ 2011 թվականին Պուտինը քննադատել էր օֆշորային ընկերությունները՝ որպես «ոչ հայրենասեր»։

Փաստաթղթերի արտահոսքը ցույց էր տալիս, որ պրոֆեսիոնալ թավջութակահար Սերգեյ Ռոլդուգինը, որը «Նովայա գազետա»-ի կողմից նկարագրված է որպես Վլադիմիր Պուտինի լավագույն ընկեր և նրա ավագ դստեր կնքահայրը, ձեռք է բերել առնվազն 100 միլիոն դոլարի ակտիվներ, այդ թվում՝ «Video International»-ի 12,5%-ը, որը Ռուսաստանում ամենամեծն է։ Բացահայտվել է նաև, որ Ռոլդուգինը ձեռք է բերել այդ ակտիվները, որոնք BBC-ն նկարագրել է որպես «կասկածելի գործարքներ»[81]։

Պուտինի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը հայտարարել է, որ արևմտյան հիմնական լրատվամիջոցները, որոնք հրապարակում են Պանամական փաստաթղթերը, զբաղվում են «պուտինաֆոբիայով»։ Նա ասաց, որ արտահոսքի հիմնական թիրախը Վլադիմիր Պուտինն էր, իսկ Պանամական փաստաթղթերը Ռուսաստանի դեմ ուղղված դավադրության մի մասն էին, որը կազմակերպվել էր Կենտրոնական հետախուզական վարչության, Միացյալ Նահանգների Պետդեպարտամենտի և այլոց կողմից[82]։

Նախագահ Պուտինը հերքել է Պանամական փաստաթղթերի արտահոսքի հետ կապված «կոռուպցիոն որևէ տարր»՝ ասելով, որ իր հակառակորդները փորձում են ապակայունացնել Ռուսաստանը։

Սկզբում, բացի մի քանի անկախ լրատվամիջոցներից, ռուսական լրատվամիջոցներն ամբողջությամբ անտեսում էին արտահոսքը։ Առաջին ալիքը և «Ռոսիա 1»-ը, երկուսն էլ պետական ​​սեփականություն են, ընդհանրապես չհիշատակեցին Պանամական փաստաթղթերը ապրիլի 4-ին, երբ պատմությունը սկսվեց։ Երբ ընդդիմադիր քաղաքական գործիչը հարցրեց, թե ինչու են լրատվամիջոցներն անտեսում պատմությունը, Ռուսաստանի Սեգոդնյա ղեկավար Դմիտրի Կիսելևը հրաժարվեց քննարկել կամ մեկնաբանել։ Այնքանով, որքանով որոշակի լուսաբանում տրվեց պատմությանը, այն հաճախ արվում էր կեսգիշերին և կենտրոնանում էր բացառապես միջազգային հայտնի մարդկանց վրա, այլ ոչ թե թերթերում հայտնաբերված Պուտինի շրջանակների հետ կապերի վրա։ Արտահոսքի լուսաբանումը սկսեց հայտնվել Պեսկովի արձագանքից հետո, բայց հիմնականում կենտրոնացած էր Պեսկովի մեկնաբանությունների վրա, այլ ոչ թե քննարկելու Պանամական փաստաթղթերի տեղեկությունները[83]։

Սինգապուրի ֆինանսների և արժութային մարմնի հայտարարության մեջ ասվում է, որ «Սինգապուրը լրջորեն է վերաբերվում հարկերից խուսափելուն և չի հանդուրժի, որ իր բիզնեսն ու ֆինանսական կենտրոնն օգտագործվի հարկային հանցագործությունները հեշտացնելու համար սուբյեկտի։ Սինգապուրում, մենք չենք վարանի կոշտ քայլեր ձեռնարկել»[84]։

Շվեդիայի ֆինանսական վերահսկողության մարմինը (FI) 2016 թվականի ապրիլի 4-ին հայտարարել է, որ հետաքննություն է սկսելու Nordea-ի՝ սկանդինավյան երկրների խոշորագույն ֆինանսական հաստատություններից մեկի գործողությունների վերաբերյալ, այն բանից հետո, երբ Պանամայի փաստաթղթերը պարզել է, որ ընկերության Լյուքսեմբուրգի գրասենյակը օգնել է ստեղծել գրեթե 400 օֆշորային ընկերություններ իրենց հաճախորդների համար։ Ավելի ուշ FI-ն տեղեկացրեց, որ իրենք կհետաքննեն նաև Շվեդիայի մյուս երեք խոշոր բանկերը՝ «Handelsbanken», «SEB» և «Swedbank»:

Nordea-ն խզեց բոլոր կապերը «Mossack Fonseca»-ի հետ՝ ապրիլի 4-ին SVT-ում Nordea-ի գործադիր տնօրեն Կասպեր ֆոն Կոսքուլի հետ հարցազրույցից հետո[85][86][87]։ FI-ն նշել է, որ կան «լուրջ թերություններ» այն հարցում, թե ինչպես է Nordea-ն վերահսկում փողերի լվացումը և բանկին երկու նախազգուշացում է տվել։ 2015 թվականին Nordea-ն ստիպված էր վճարել հնարավոր ամենամեծ տուգանքը՝ ավելի քան 5 միլիոն եվրո։

«Bangkok Post»-ը նշում է, որ «...Փողերի լվացման դեմ պայքարի գրասենյակը (AMLO) իր օտարերկրյա գործընկերներից տեղեկատվություն է փնտրում Թաիլանդի քսանմեկ քաղաքացիների վերաբերյալ, որոնք, ըստ տեղեկությունների, ներառված են աշխարհի այն մարդկանց ցուցակում, ովքեր օգտագործում են Պանամայի իրավաբանական ընկերություն, որը ակնհայտորեն մասնագիտացած է փողի մեջ։ Լվացք և հարկերից խուսափելու մասին պարզ չէ, թե ինչպես կամ ինչու է AMLO-ն հետաքննում միայն 21-ը[88]։

Թունիսի առաջին դատարանի դատախազը հրամայել է դատական ​​հետաքննություն սկսել Պանամական փաստաթղթերի և Թունիսի քաղաքական գործիչների նկատմամբ, ովքեր կասկածվում են ընկերությունը վարձելու մեջ։ Գործով նշանակվել է Ֆինանսական դատական ​​բևեռի դատավորը, որը Թունիսի մասնագիտացված դատարանն է ֆինանսական հանցագործությունների գծով[89]։ Թունիսի Ժողովրդի Ներկայացուցիչների Համագումարը ստեղծեց նաև խորհրդարանական հետաքննող հանձնաժողով[90]։

Երբ Ուկրաինայի նախագահ Պյոտր Պորոշենկոն 2014 թվականին առաջադրվեց իր պաշտոնի համար, նա խոստացավ ընտրվելու դեպքում վաճառել իր կոնֆետի բիզնեսը (Roshen), սակայն փաստաթղթերի արտահոսքը ցույց է տալիս, որ 2014 թվականի օգոստոսի 21-ին նա փոխարենը «Mossack Fonseca»-ին դրել է օֆշորային հոլդինգ «Prime Asset Partners Ltd.» Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ և իր ընկերությունը տեղափոխեց այնտեղ՝ ընտրություններից մոտավորապես երկու ամիս անց։ Այդ քայլը կարող էր խնայել նրան միլիոնավոր դոլարներ իր ուկրաինական հարկերից։ Կիպրոսի գրառումները ցույց են տալիս նրան որպես ընկերության միակ բաժնետեր։

Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն խումբը կարծում է, որ «նախագահի պաշտոնը զբաղեցնելիս բիզնեսի ստեղծումը սահմանադրության ուղղակի խախտում է»։ Կազմակերպված հանցավորության և կոռուպցիայի լուսաբանման նախագծի լրագրողները կարծում են, որ այդ քայլով Պորոշենկոն կատարել է ևս երկու անօրինականություն՝ պաշտոնավարման ընթացքում սկսելով նոր բիզնես և հետագայում այդ մասին չհայտնելով իր հայտարարագրերի մեջ[91]։

Պորոշենկոն հերքեց որևէ ապօրինություն, և խոսակցություններն ասացին, որ օֆշորային ընկերությունը չունի ակտիվ ակտիվներ և օրինական կորպորատիվ վերակազմավորում է, որի նպատակն է օգնել վաճառել Պորոշենկոյի Ռոշեն խումբը[91]։ Ուկրաինայի վերլուծաբանները պատասխանել են, որ Պորոշենկոյի գաղտնի ձևով այս հաշիվները բացել է վստահությունը նրա, իր կուսակցության և հենց Ուկրաինայի նկատմամբ[91]։

Պորոշենկոյի օֆշորային բիզնեսի մասին լուրերը հայտնվեցին այն ժամանակ, երբ նրա կառավարությունը քարոզարշավ էր իրականացնում օֆշորային ընկերությունների դեմ[92]։ Օլեհ Լյաշկոն՝ Ռադիկալ կուսակցության առաջնորդը, հետաքննել է իմպիչմենտի գործընթաց սկսելու համար, և նույնիսկ նրա որոշ դաշնակիցներ պաշտպանել են մեղադրանքը հետաքննող խորհրդարանական հանձնաժողով ստեղծելու կոչերը[92]։

Ուկրաինայի խորհրդարանում հարաբերությունները Պորոշենկոյի դաշինքի և վարչապետ Արսենի Յացենյուկի Ժողովրդական ճակատ կուսակցության միջև նախորդ ամիսների ընթացքում արդեն սրվել էին կոռուպցիայի մեջ փոխադարձ մեղադրանքներով։

ICIJ-ը, «The Guardian»-ը և «The Independent»-ը հայտնել են, որ ԱՄԷ-ի նախագահ Խալիֆա բեն Զայեդ Ալ Նահյանը Լոնդոնում ավելի քան 1,2 միլիարդ ֆունտ արժողությամբ անշարժ գույք ունի «Mossack Fonseca»-ի կառույցի միջոցով, որը ստեղծել է իր համար Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում՝ օգտագործելով դրանք Լոնդոնի շքեղ սեփականությունները կառավարելու և վերահսկելու համար.[93][94][95]։ 2015 թվականի դեկտեմբերին «Mossack Fonseca»-ն իր անունից տնօրինում էր այդ ընկերությունների գրեթե բոլոր բաժնետոմսերը հավատարմագրային կառույցներում, իսկ նախագահը և նրա կինը, որդին ու դուստրը, բարեբախտաբար, վստահում էին։

Ըստ «The Guardian»-ի՝ «Մեծ Բրիտանիայի գույքի ավելի քան 170 միլիարդ ֆունտ ստեռլինգ այժմ պահվում է արտասահմանում... Բրիտանական սեփականություն ունեցող 31,000 հարկային դրախտային ընկերություններից 10-ից գրեթե մեկը կապված է «Mossack Fonseca»-ի հետ»[96]։ 2015 թվականին հետաքննվել է ավելի քան 180 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ՝ որպես կոռուպցիայի հնարավոր եկամուտներ, որոնք գրեթե բոլորը գնվել են օֆշորային ընկերությունների միջոցով։ Գնումների երկու երրորդը կատարվել է բրիտանական չորս անդրծովյան տարածքներում և թագի կախվածությունում գրանցված ընկերությունների կողմից, որոնք գործում են որպես հարկային դրախտներ՝ Ջերսի, Գերնսի, Մեն կղզի և Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ (BVI)՝ ըստ Private-ի կողմից ստացված հողային ռեգիստրի տվյալների։

Փաստաթղթերի շարքում ներառված են Լորդերի պալատի վեց անդամների անունները, որոնցից մի քանիսը եղել են Քեմերոնի Պահպանողական կուսակցությանը և այլ պահպանողական դոնորներ[97][98]։

Քանի որ Միացյալ Թագավորությունը դեռևս տարբեր աստիճանի հսկողություն է իրականացնում բրիտանական անդրծովյան տարածքների և թագի կախվածությունների վրա, որոնք կազմում են բազմաթիվ հարկային դրախտներ և «գաղտնի իրավասություններ», որոնք գոյություն ունեն, ճնշում է գործադրվել վարչապետ Դեյվիդ Քեմերոնի վրա՝ փոփոխություններ կատարելու համար[99][100]։ Ըստ «Wall Street Journal»-ի՝ Պանամական փաստաթղթերը «լույս են սփռում Բրիտանական կայսրության վերջին մնացորդների օֆշորային կենտրոնների համաստեղության վրա՝ Ջիբրալթարից մինչև Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ»։։

Յան Քեմերոնը՝ Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Դեյվիդ Քեմերոնի հանգուցյալ հայրը, կառավարում էր օֆշորային հիմնադրամը («Blairmore Holdings», Inc.) «Mossack Fonseca»-ի միջոցով, որը 30 տարի խուսափում էր Մեծ Բրիտանիայի հարկերից։ Նրա ընկերությունը տեղափոխվեց Իռլանդիա այն բանից հետո, երբ Դեյվիդ Քեմերոնը դարձավ վարչապետ։ Ապրիլի 6-ին Քեմերոնը խոստովանեց, որ ինքը պատկանում է Բլերմորի բաժնետոմսերին, սակայն վաճառել է իր բաժնետոմսերը մինչև վարչապետ դառնալը։

Հայտնի քաղաքական գործիչները քննադատել են Քեմերոնների ընտանիքի ներգրավվածությունը սկանդալում։ Ընդդիմության առաջնորդ Ջերեմի Քորբինը պահանջում է անհապաղ անկախ հետաքննություն Քեմերոնի ընտանիքի հարկային գործերի, ինչպես նաև Միացյալ Թագավորության հարկերից խուսափելու վերաբերյալ օրենքների խստացման վերաբերյալ։ Հակառակորդները նաև կոչ արեցին Քեմերոնի հրաժարականը այն բանից հետո, երբ նա խոստովանեց, որ Բլերմորի բաժնետոմսերի սեփականատերն է։

ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման քննադատում էր Կարիբյան հարկային դրախտները 2008 թվականի իր նախընտրական քարոզարշավում[101]։ 2010 թվականին Միացյալ Նահանգները կիրառեց օտարերկրյա հաշիվների հարկային համապատասխանության մասին օրենքը։ Օրենքը պահանջում էր ամբողջ աշխարհի ֆինանսական ընկերություններին ԱՄՆ քաղաքացիների կողմից պահվող հաշիվների մասին զեկուցել Ներքին եկամուտների ծառայությանը։

Նախկին պետքարտուղար և Դեմոկրատական ​​կուսակցության նախագահի ֆավորիտ թեկնածու Հիլարի Քլինթոնը դատապարտել է «աղաղակող հարկային դրախտներն ու բացերը... Պանամայում և այլուր»[102]՝ Փենսիլվանիայի «AFL–CIO» միջոցառմանը։ Քլինթոնը հավելեց, որ «այդ վարքագծի մի մասը ակնհայտորեն հակասում է օրենքին, և յուրաքանչյուր ոք, ով ցանկացած վայրում խախտում է օրենքը, պետք է պատասխանատվության ենթարկվի»։ Քլինթոնը խոստացել է, որ «մենք գնում ենք այս բոլոր խարդախությունների հետևից և համոզվելու, որ բոլորը վճարում են իրենց արդար բաժինը այստեղ՝ Ամերիկայում»[21]։

Մյուս կողմից, ԱՄՆ-ը հրաժարվեց Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության կողմից՝ Վանուատուի և Բահրեյնի կողքին, ստեղծված հաշվետվության ընդհանուր ստանդարտից։ Սա նշանակում է, որ ԱՄՆ-ը ստանում է հարկային և ակտիվների մասին տեղեկատվություն արտասահմանում ամերիկյան ակտիվների և եկամուտների համար, բայց չի կիսում այն ​​մասին, թե ինչ է տեղի ունենում ԱՄՆ-ում այլ երկրների հետ, այլ կերպ ասած դարձել է գրավիչ որպես հարկային դրախտ։

Պանամայի ազատ առևտրի համաձայնագիրը, որին աջակցում են Օբաման և Քլինթոնը, մեղադրվում է Պանամական փաստաթղթերում մանրամասն նկարագրված գործելակերպը կարգավորող վերահսկողության միջոցով թույլ տալու մեջ[103]։ Այնուամենայնիվ, Օբամայի վարչակազմի պաշտոնյան ասաց, որ փաստարկը «զրոյական արժանիք» ունի[104]։ Ջոն Քեսիդին «The New Yorker»-ից ասում է, որ Պանամայի ազատ առևտրի համաձայնագիրը իրականում ստիպել է Պանամային տեղեկատվություն տրամադրել ամերիկյան կարգավորող մարմիններին «ընկերությունների, գործընկերությունների, տրեստների, հիմնադրամների և այլ անձանց սեփականության մասին»[105]։ Նախագահ Բարաք Օբաման մամուլի ասուլիսում դիմեց արտահոսքի միջոցով թվարկված արտասահմանյան ընկերություններին. «Վատը այն չէ, որ նրանք խախտում են օրենքները», - ասաց նա, «այլ այն է, որ օրենքներն այնքան վատ են մշակված, որ թույլ են տալիս դա անել մարդկանց, նրանք ունեն բավականաչափ իրավաբաններ և հաշվապահներ՝ թոթափելու այն պարտականությունները, որոնց պետք է ենթարկվեն սովորական քաղաքացիները»[106]։ Չնայած Պանամական փաստաթղթերում ԱՄՆ-ում ոչ մի առաջնորդ չի հիշատակվել, Օբաման ասաց, որ «Անկեղծ ասած, Ամերիկայի մարդիկ օգտվում են առավելություններից»։

Յոսմել Վելասկեսը՝ հանգուցյալ Ուգո Չավեսի օրոք անվտանգության պաշտոնյայի եղբայրը, ձերբակալվել է ապրիլի 15-ին, փորձելով թռչել երկրից դուրս՝ Պանամական փաստաթղթերի կողմից բացահայտված օֆշորային ընկերության պատճառով։ Նրա մայրը՝ Ամելիս Ֆիգերոան նույնպես ձերբակալվել է, սակայն առողջության պատճառով թույլատրվել է վերադառնալ տուն[107]։ Վենեսուելական «Armando.info» լրատվական կայքը հաղորդում է, որ Ջոսմելի եղբայրը՝ Ադրիանը, ով նախկինում օգնեց հանգուցյալ նախագահ Ուգո Չավեսին, 50,000 դոլար ավանդով բացել է շելլ ընկերություն Սեյշելների Հանրապետությունում «Mossack Fonseca»-ի միջոցով։ Նրանց զեկույցը հիմնված էր պանամական «Mossack Fonseca» իրավաբանական ընկերությունից արտահոսած փաստաթղթերի վրա[108]։ Վելասկեսին մեղադրանք է առաջադրվել ապրիլի 20-ին։

Իսլանդացի հետաքննող լրագրող և ՎիքիԼիքսի խոսնակ Քրիստին Հրաֆնսոնը կոչ է արել Պանամայի փաստաթղթերն ամբողջությամբ հրապարակել առցանց։ «Hrafnsson»-ը, ով աշխատել է «Cablegate»-ի վրա 2010 թվականին, ասաց, որ փաստաթղթերի չեղարկումը հասկանալի է ազդեցությունը առավելագույնի հասցնելու համար, սակայն ասաց, որ վերջում փաստաթղթերը պետք է ամբողջությամբ հրապարակվեն հանրության համար[109]։ Հրաֆնսոնի մեկնաբանությունները ամրապնդվեցին ՎիքիԼիքսի թվիթով, որը քննադատում էր ICIJ-ի որոշումը՝ թույլ չտալու լիարժեք և թափանցիկ մուտք գործել Պանամայի փաստաթղթերը, նշելով, որ «Եթե դուք գրաքննում եք փաստաթղթերի 99%-ից ավելին, ապա 1%-ով զբաղվում եք լրագրությամբ»։ ՎիքիԼիքսի դիրքորոշումն իր հերթին քննադատության ենթարկվեց, քանի որ փաստաթղթերը միանգամից հրապարակելու որոշումը ճիշտ չէր լինի «լրագրողական էթիկայի» առումով։ ՎիքիԼիքսը նաև թվիթերի միջոցով քննարկել է, որ Հետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիումի և ամերիկյան կառավարության միջև կապը կխաթարի լուրերի արտահոսքի ամբողջականությունը[110]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ Maverick, J. B. (2015 թ․ սեպտեմբերի 30). «Why Is Panama Considered a Tax Haven?». Investopedia (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 5-ին.
  2. ↑ «Panama declares independence from Colombia». History (American TV network). {{cite web}}: Text "History" ignored (օգնություն)
  3. ↑ Ovidio Diaz-Espino (2014 թ․ օգոստոսի 1). How Wall Street Created a Nation: J.P. Morgan, Teddy Roosevelt, and the Panama Canal. Primedia E-launch LLC. էջ 120. ISBN 978-0-9905521-2-3.
  4. ↑ «Milestones: 1977–1980 - Office of the Historian». history.state.gov.
  5. ↑ Guttorm Schjelderup; Armando Pires (2016 թ․ ապրիլի 12). «How Panama Became a Tax Haven». Foreign Affairs. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 3-ին – via nnh.no.
  6. ↑ 6,0 6,1 Armando Jose Garcia Pires. «31/13 Working Paper: The business model of The British Virgin Islands and Panama» (PDF). Institute for Research in Economics and Business Administration.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Panama Papers: How did Panama become a tax haven?». BBC News.
  8. ↑ Panama as a jurisdiction which does not cooperate with international tax transparency initiatives:
  9. ↑ «The Panama Papers: the enablers of financial secrecy know what they are doing». Tax Justice Network. 2016 թ․ ապրիլի 4.
  10. ↑ «Financial Secrecy in Panama and Beyond». The New York Times. 2016 թ․ ապրիլի 8.
  11. ↑ «View 2015 Results». Financial Secrecy Index. Tax Justice Network. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  12. ↑ Seitz, Max. «Why the top 10 tax havens don't include Panama». BBC Mundo.
  13. ↑ «Pascal Saint-Amans – Director, Centre for Tax Policy and Administration». www.oecd.org.
  14. ↑ 14,0 14,1 «Panama: the making of a tax haven and rogue state». Tax Justice Network. 2016 թ․ մարտի 30. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  15. ↑ Silverstein, Ken (2014 թ․ դեկտեմբերի 3). «The Law Firm That Works with Oligarchs, Money Launderers, and Dictators». VICE (անգլերեն).
  16. ↑ «In the Back». Private Eye. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 6-ին.
  17. ↑ Lashmar, Paul (2016 թ․ ապրիլի 3). «Panama Papers: remarkable global media operation holds rich and powerful to account». The Conversation. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  18. ↑ Robinson, Jeffrey (2003). The Sink: Terror, Crime and Dirty Money in the Offshore World (անգլերեն). Constable. էջ 63. ISBN 9781841196824.
  19. ↑ 19,0 19,1 Lashmar, Paul (2016 թ․ ապրիլի 4). «Panama Papers: Who was behind the investigation into elite's tax havens?». Newsweek. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  20. ↑ Wood, Robert W. (2015 թ․ նոյեմբերի 3). «U.S. Ranks As Top Tax Haven, Refusing To Share Tax Data Despite FATCA». Forbes.
  21. ↑ 21,0 21,1 Swanson, Ana (2016 թ․ ապրիլի 5). «How the U.S. became one of the world's biggest tax havens». Washington Post. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 23-ին.
  22. ↑ Drucker, Jesse (2016 թ․ հունվարի 27). «The World's Favorite New Tax Haven Is the United States». Bloomberg Businessweek. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 23-ին.
  23. ↑ Fusion Investigative Unit (2016 թ․ ապրիլի 3). «Here are the famous politicos in 'the Wikileaks of the mega-rich'». Fusion (TV channel). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 3-ին. {{cite web}}: Text "Fusion" ignored (օգնություն)
  24. ↑ «Macri, imputado por las cuentas offshore» [Macri, charged with offshore accounts] (Spanish). Pagina 12. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  25. ↑ «Panamá Papers: imputaron a Mauricio Macri por su participación en una sociedad offshore» [Papers Panama: Mauricio Macri charged to its participation in an offshore company]. www.lanacion.com.ar (Spanish). 2016 թ․ ապրիլի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  26. ↑ «Los Messi dicen que nunca usaron la sociedad panameña» [Messi say they never used the Panamanian society] (Spanish). 2016 թ․ ապրիլի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  27. ↑ «Mihran Poghosyan: The Armenian General Who Mastered the Ins and Outs of Panama's Offshore Zone». Hetq Online. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 11-ին.
  28. ↑ «The General: An Armenian Master of Offshores». OCCRP. 2016 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 11-ին.
  29. ↑ ref>«Panama Papers Fallout in Armenia; Local NGO Files Petition to Launch Investigation of Top Official». Hetq Online. 2016 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 11-ին.
  30. ↑ Chenoweth, Neil (2016 թ․ ապրիլի 4). «Panama Papers: ATO investigating more than 800 Australian clients of Mossack Fonseca». Sydney Morning Herald. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  31. ↑ «Muhammad Aziz Khan | ICIJ Offshore Leaks Database». offshoreleaks.icij.org. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  32. ↑ «A.S.M. MOHIUDDIN MONEM | ICIJ Offshore Leaks Database». offshoreleaks.icij.org. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  33. ↑ 33,0 33,1 «Bangladeshis not outside Panama Papers». www.observerbd.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  34. ↑ «Bangladeshis not outside Panama Papers». www.observerbd.com. The Daily Observer. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  35. ↑ 35,0 35,1 «Panama Leak: Mossack Fined $440K». BVI Platinum News. 2016 թ․ նոյեմբերի 15.
  36. ↑ Fife, Robert (2016 թ․ ապրիլի 7). «Trudeau says he does not have money in offshore accounts». The Globe and Mail. The Globe and Mail Inc. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  37. ↑ Kaiman, Jonathan (2016 թ․ ապրիլի 5). «China censors media coverage about the 'Panama Papers'». Los Angeles Times. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  38. ↑ Macabe Keliher; Hsinchao Wu. «How to Discipline 90 Million People». The Atlantic (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  39. ↑ 龚捷. «Shanxi province tackles official shortage after corruption war». www.china.org.cn (Chinese). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  40. ↑ 真理部】自查自删涉"巴拿马文件"泄露事件所有相关内容 ["Ministry of Truth" changed the truth by deleting all "Panama file" related content] (Chinese). China Digital Times. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 8-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  41. ↑ «交友 冰岛总理突然辞职 被曝涉嫌用海外公司隐藏资产» [Iceland's Prime Minister abruptly resigned; reportedly in connection with overseas companies that hide financial assets]. Netease. The Global Times. 2016 թ․ ապրիլի 6. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 8-ին.
  42. ↑ «【敏感词库】"Panama"、冰岛总理辞职等热点 2016-4-05». China Digital Times. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 8-ին.
  43. ↑ Caide, Fu; Shuangzhou, Wang (2016 թ․ ապրիլի 6). 权贵家族上榜，中国封锁"巴拿马文件"相关报道 [China blocked "Panama files"; family of dignitaries listed] (Chinese). No. The New York Times. The New York Times. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 8-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  44. ↑ Casa Editorial El Tiempo (2016 թ․ ապրիլի 4). «Colombianos que aparecen en lista de Papeles de Panamá – Sectores – ELTIEMPO.COM». El Tiempo.
  45. ↑ «Lista de paraísos fiscales para Colombia» [List of tax havens for Colombia], Legis Comunidad Contable, 2014 թ․ հոկտեմբերի 23, Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 22-ին, Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին
  46. ↑ «Pandora Papers caps off 2021 with consequences felt around the globe - ICIJ» (ամերիկյան անգլերեն). 2021 թ․ դեկտեմբերի 21. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  47. ↑ Quentin, Ariès; Paravinci, Giulia (2016 թ․ ապրիլի 7). «5 ways the Panama Papers swept up EU figures». POLITICO (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  48. ↑ Ariès, Quentin (2016 թ․ ապրիլի 6). «EU vows to act quickly on Panama Papers». POLITICO (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  49. ↑ Stewart, Heather (2016 թ․ ապրիլի 6). «Cameron stepped in to shield offshore trusts from EU tax crackdown in 2013». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  50. ↑ «Panama Papers: Cameron's 2013 concern over trust reforms». BBC News. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  51. ↑ «Will Britain Leave The EU Over The Panama Papers? How David Cameron May Affect The Brexit Vote». International Business Times. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  52. ↑ Rayner, Gordon; Morgan, Tom; Riley-Smith, Ben; McCann, Kate (2016 թ․ ապրիլի 6). «Panama Papers: offshore firm set up by Cameron's father was moved to Ireland in year son became PM». The Telegraph. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  53. ↑ «Francia vuelve a poner a Panamá en su lista de refugios fiscales» (իսպաներեն). 2016 թ․ ապրիլի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  54. ↑ «Panama Papers fallout: Iceland's prime minister resigns». CNN. 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  55. ↑ «Prime Minister has not resigned - sends press release to international media». Iceland Monitor. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  56. ↑ Martyn-Hemphill, Richard (2017 թ․ հոկտեմբերի 28). «Iceland Goes to Polls Amid Scandals, Disgust and Distrust». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  57. ↑ «PM Modi steps in: Income Tax, RBI panel to probe Panama Papers trail». The Indian Express. 2016 թ․ ապրիլի 4.
  58. ↑ «'Panama Papers': Black money SIT to investigate list». ABP Live. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 19-ին.
  59. ↑ Ghunawat, Virendrasingh (2017 թ․ սեպտեմբերի 27). «Panama papers case: Amitabh Bachchan, Aishwarya Rai, Ajay Devgn to be summoned by ED». India Today (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  60. ↑ Bureau, ABP News (2016 թ․ ապրիլի 4). «500 Indians in Panama Papers list: Amitabh Bachchan, Aishwarya Rai, KP Singh, Iqbal Mirchi, Adani elder brother are some of them». ABP Live.
  61. ↑ CNN Indonesia "Menkeu Tugaskan Dirjen Pajak Telusuri Temuan Panama Papers", April 5, 2016.
  62. ↑ 62,0 62,1 «600 Israeli companies, 850 shareholders listed in Panama data leak». The Times of Israel. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  63. ↑ di ROBERTO PETRINI (2016 թ․ ապրիլի 6). «Panama Papers, procure italiane al lavoro. La Guardia di Finanza indaga per riciclaggio». Repubblica.it.
  64. ↑ "Mexican Government Contractor Who Built First Lady's Mansion Is Exposed In The Panama Papers". April 4, 2016.
  65. ↑ Wardell, Jane; Moreno, Elida (2016 թ․ ապրիլի 4). «Tax authorities begin probes into some people named in Panama Papers leak». Reuters. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  66. ↑ «NZ a 'nice front' for criminals». 2016 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 10-ին.
  67. ↑ Linn Johansen (2016 թ․ ապրիլի 4). «Skatteetaten jakter på 30 nordmenn» [The tax agency hunts of 30 Norwegians]. VG (Norwegian). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  68. ↑ Mina Ghabel Lunde (2016 թ․ ապրիլի 4). «Fantastisk å være en brikke i et stort grensesprengende prosjekt» [Wonderful to be a cog in a large pioneering project]. www.dn.no (Norwegian). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  69. ↑ Cheema, Uma (2016 թ․ ապրիլի 4). «The Panama Papers: Pages From Pakistan». Center for Investigative Reporting in Pakistan. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  70. ↑ «I do not own any company or property abroad: Maryam Nawaz». Samaa TV. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  71. ↑ «Panama Papers: court rejects call to oust Pakistani PM over corruption claims». The Guardian. 2017 թ․ ապրիլի 20. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 3-ին.
  72. ↑ «Panama Case JIT formed: Name of officers revealed». Times of Islamabad. 2017 թ․ մայիսի 5. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 3-ին.
  73. ↑ «MP investigará a Mossack Fonseca – El Siglo». 2016 թ․ ապրիլի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  74. ↑ «Panamá se defiende y califica de 'irrespetuosas' declaraciones de la OCDE». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  75. ↑ «Panamá se defiende y califica de 'irrespetuosas' declaraciones de la OCDE». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  76. ↑ «Eduardo Morgan: "detrás de todo esto está la OCDE"». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  77. ↑ «'Panama Papers', una campaña de difamación al país: Adolfo Linares». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  78. ↑ «Gremio de abogados insta a Gobierno panameño demandar por daño de imagen». 2016 թ․ ապրիլի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  79. ↑ «Sociedades offshore». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  80. ↑ Harding, Luke (2016 թ․ ապրիլի 3). «Revealed: the $2bn offshore trail that leads to Vladimir Putin». The Guardian. London.
  81. ↑ «Panama Papers: Putin associates linked to 'money laundering'». BBC News. 2016 թ․ ապրիլի 3. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  82. ↑ —
  83. ↑ Tom Balmforth (2016 թ․ ապրիլի 5). «The Panama Papers in Russia». The Atlantic.
  84. ↑ «Panama Papers: Singapore reviewing information, doing 'necessary checks'». Channel NewsAsia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  85. ↑ «Nordea bank investigated over tax haven scandal». The Local (Sweden). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  86. ↑ «Monday's papers». YLE. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  87. ↑ von Koskul, Casper (2016 թ․ ապրիլի 4). «Nordea: Vi godtar inte skatteflykt» [Nordea: we do not accept tax evasion] (Swedish). SVT Nyheter. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  88. ↑ «'Many' Thais implicated in global scandal». Bangkok Post. 2015 թ․ սեպտեմբերի 3. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  89. ↑ «Tunisie: le ministère public ouvre une enquête sur le Panama Papers» (ֆրանսերեն). Réalités. 2016 թ․ ապրիլի 5.
  90. ↑ «Panama Papers : Création d'une commission d'enquête parlementaire» (ֆրանսերեն). Kapitalis. 2016 թ․ ապրիլի 8.
  91. ↑ 91,0 91,1 91,2 Oksana Grytsenko (2016 թ․ ապրիլի 7). «Anything To Hide?: Revelations undercut trust in Poroshenko». Kyiv Post. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  92. ↑ 92,0 92,1 Karmanau, Yuras (2016 թ․ ապրիլի 4). «Ukrainian president under fire over Panama Papers». Associated Press. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  93. ↑ David Pegg; Helena Bengtsson; Holly Watt (2016 թ․ ապրիլի 5). «Revealed: the tycoons and world leaders who built secret UK property empires». The Guardian.
  94. ↑ Myhr, Peder (2016 թ․ ապրիլի 4). «Panama Papers: Canadians, Putin, Icelandic PM linked to massive offshore tax leak». Global News. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  95. ↑ Adam Lusher (2016 թ․ ապրիլի 5). «Panama Papers: 12 world leaders linked to offshore dealings - and the full allegations against them». The Independent (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  96. ↑ Crerar, Pippa; Prynn, Jonathan (2015 թ․ հոկտեմբերի 21). «Revealed: How foreign buyers have bought £100bn of London property in six years». Evening Standard. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 6-ին.
  97. ↑ «The Panama Papers: how the world's rich and famous hide their money offshore». The Guardian. 2016 թ․ ապրիլի 3. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  98. ↑ «Tory donors' links to offshore firms revealed in leaked Panama Papers». The Guardian. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  99. ↑ MacDonald, Alistair; Gross, Jenny (2016 թ․ ապրիլի 6). «'Panama Papers' Raise Pressure on U.K. to Rein in Offshore Tax Havens». Wall Street Journal. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  100. ↑ «The UK is the most important player in tax havens». ethical consumer. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  101. ↑ Hockney, Mike (2014 թ․ սեպտեմբերի 12). All the Rest Is Propaganda. Lulu.com. էջ 168. ISBN 978-1-326-01638-8.
  102. ↑ Hannah Fraser-Chanpong (2016 թ․ ապրիլի 6). «Hillary attacks Sanders, China in speech to union». CBS News. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 24-ին.
  103. ↑ Mindock, Clark (2016 թ․ ապրիլի 4). «Panama Papers: Obama, Clinton Pushed Trade Deal Amid Warnings It Would Make Money Laundering, Tax Evasion Worse». International Business Times.
  104. ↑ Mauldin, William; Viswanatha, Aruna (2016 թ․ ապրիլի 7). «Sanders Says U.S. Helped Panama as a Tax Haven But Skips Over Tax Pact». Wall Street Journal. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 24-ին.
  105. ↑ Cassidy, John (2016 թ․ ապրիլի 5). «Panama Papers: Why Aren't There More American Names?». The New Yorker. ISSN 0028-792X. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 18-ին.
  106. ↑ Boland-Rudder, Hamish; Holmes, Allan; Chittum, Ryan. «Impact of Panama Papers rockets around the world; U.S. officials react cautiously». Center for Public Integrity. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  107. ↑ «Venezuela Prosecutors Arrest 2 Named in 'Panama Papers' Leak». ABC News. Associated Press. 2016 թ․ ապրիլի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 22-ին.
  108. ↑ Corina Rodriguez; Brian Ellsworth (2016 թ․ ապրիլի 20). Andrew Hay (ed.). «Venezuela indicts businessman implicated in Panama Papers». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 1-ին.
  109. ↑ «Panama Papers: WikiLeaks calls for data leak to be released in full». The Belfast Telegraph. 2016 թ․ ապրիլի 5.
  110. ↑ «Vladimir Putin Would Love WikiLeaks' Theory About The Panama Papers». Carbonated.TV. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 8-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պանաման_որպես_հարկային_դրախտ&oldid=9998791» էջից