Անդրեյ Բաբիշ (չեխ․՝ Andrej Babiš; սեպտեմբերի 2, 1954(1954-09-02)[3][4][5][…], Բրատիսլավա, Չեխոսլովակիա[6][7]), չեխ գործարար, սլովակյան ծագմամբ պետական և քաղաքական գործիչ։ 2017 թվականի դեկտեմբերի 6-ից Չեխիայի վարչապետ։ 2014 թվականի հունվարի 29-ից մինչև 2017 թվականի մայիսի 24-ը՝ Չեխիայի Հանրապետության ֆինանսների նախարար և կառավարության նախագահի առաջին տեղակալ։ Միլիարդատեր, Չեխիայում երկրորդ մարդը, Agrofert-ի անդրազգային ագրոհոլդինգի սեփականատերը և մեդիամագնատը։ ANO (Դժգոհ քաղաքացիների ակցիա) կուսակցության ղեկավար։

Անդրեյ Բաբիշ
 
Կուսակցություն՝ ANO 2011?[1][2]
Կրթություն՝ University of Economics in Bratislava?
Մասնագիտություն՝ գործարար, քաղաքական գործիչ, տնտեսագետ և ձեռնարկատեր
Ծննդյան օր սեպտեմբերի 2, 1954(1954-09-02)[3][4][5][…] (69 տարեկան)
Ծննդավայր Բրատիսլավա, Չեխոսլովակիա[6][7]
Քաղաքացիություն  Չեխոսլովակիա[8],  Սլովակիա և  Չեխիա[9]
Ամուսին Monika Babišová?[10]
Զավակներ Andrej Babiš Jr.?, Adriana Bobeková?, Vivien Babišová? և Frederik Babiš?
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Հայրը՝ Շտեֆան Բաբիշը, աշխատել է ՄԱԿ-ում որպես առևտրային խորհրդատու և ներկայացրել է Չեխոսլովակիան GATT-ի բանակցություններում։ Դրա շնորհիվ Անդրեյ Բաբիշը սովորել է Ժնևի գիմնազիայում։

Ավարտել է Բրատիսլավայի տնտեսագիտական համալսարանը, մասնագիտացել է միջազգային առևտրի ոլորտում։

Բարձրագույն կրթություն ստանալուց հետո աշխատել է PZO Chemapol Bratislava ձեռնարկությունում։ 1980 թվականին դարձել է Չեխոսլովակիայի երիտասարդական միության անդամ։ Սլովակիայի ժողովրդի հիշատակի ինստիտուտի տեղեկատվության համաձայն՝ 1982-1985 թվականներին եղել է SտB պետական անվտանգության Չեխոսլովակիայի ծառայության Bureš-ի գաղտնի իրազեկիչը[11]։

Մայր՝ Ադրիանա Բաբիշ (Շեիբների դուստր) (1927-2008), ծնվել է Յասինյա գյուղում, որն այդ ժամանակ Չեխոսլովակիայի կազմի մեջ էր մտնում (այսօր Ռախովսկի շրջան, Զակարպատսկայա մարզ, Ուկրաինա)։ Յասինում ապրել է իր ընտանիքի հետ մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտը։

Գործարար գործունեություն խմբագրել

1985 թվականին աշխատանքի է անցել Բրատիսլավայի Petrimex արտաքին առևտրային ընկերությունում, աշխատել է Մարոկկոյում։ 1990 թվականին դարձել է Petrimex-ի տնօրեն և նախաձեռնել է ձեռնարկության Պրահայի մասնաճյուղի ստեղծումը։ 1993 թվականի  հունվարի 25-ին Պրահայի Petrimex-ը վերանվանվել է Agrofert, որն էլ գլխավորել է Բաբիշը։ Ներկայումս Agrofert ագրոքիմիական հոլդինգի միակ սեփականատերն է, որը նրա ղեկավարությամբ դարձել է Չեխիայի խոշորագույն ընկերություններից մեկը, դրա կազմում ընդգրկված են շուրջ 200 ընկերություններ Չեխիայից, Սլովակիայից, Լեհաստանից, Հունգարիայից, Գերմանիայից, Նիդերլանդներից՝ որի մեջ ներառված էր գրեթե 18 հազար մարդ[12]։ Ֆորբս ամսագիրը 2015 թվականին Բաբիշի կարողությունը գնահատել է 2,5 միլիարդ դոլար[13]։

Պետական գործունեություն խմբագրել

2001 թվականից մոտ է եղել Չեխիայի ներկայիս նախագահ Միլոշ Զեմանին։

2011 թվականին հիմնադրել է ANO 2011 կուսակցությունը (Չեխական անվան հապավումը դժգոհ քաղաքացիների ակցիա)։ Նոր կուսակցության նպատակներն էին կոռուպցիայի և քաղաքական կյանքի այլ թերությունների դեմ պայքարը՝ Չեխիայում քաղաքական սկանդալների շարքից հանրային դժգոհության ֆոնին։

2013 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով կուսակցությունը ստացել է ձայների 18,65 տոկոսը, 47 տեղ և 200 տեղ՝ Պատգամավորների պալատում։ Ընտրություններից հետո ձևավորված Բոգուսլավ Սոբոտկայի կոալիցիոն կառավարությունում կուսակցությունը ստացել է 6 նախարարական պորտֆել, Անդրեյ Բաբիշը դարձել է տնտեսության գծով առաջին փոխվարչապետն ու ֆինանսների նախարարը։ 2017 թվականի մայիսի 24-ին կառավարական ճգնաժամի ֆոնին ազատվել է զբաղեցրած պաշտոններից[14]։

2017 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով Անդրեյ Բաբիշի ANO 2011 կուսակցությունը զբաղեցրել է առաջին տեղը՝ ստանալով ընտրողների ձայների 29,64 տոկոսը և 78 տեղ Չեխիայի խորհրդարանում՝ 200-ից։

Քննադատություն խմբագրել

Բաբիշին ԶԼՄ-ներն և ընդդիմադիր կուսակցությունները քննադատում են որպես օլիգարխ, որի բարձր պաշտոնն իր հետ բերում է շահերի բախում՝ իր առևտրային մոտիվներով։ Այդ պատճառով նրան համեմատել են Սիլվիո Բերլուսկոնիի հետ. օրինակ, Foreign Policy ամսագիրը նրան անվանել է «Բաբիսկոնի», ինչին ի պատասխան Բաբիշը սպառնացել է դատի տալ[15]։

2018 թվականի ապրիլի 9-ին Չեխիայի ավելի քան 20 քաղաքներում տեղի են ունեցել հանրահավաքներ՝ ընդդեմ Անդրեյ Բաբիշի՝ Չեխիայի Հանրապետության վարչապետ նշանակվելուն։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Czech Statistical Office Otevřená data pro volby do Poslanecké sněmovny Parlamentu ČR 2021 konané dne 8.10. - 9.10.2021
  2. 2,0 2,1 Naši politici
  3. 3,0 3,1 http://www.vlada.cz/en/clenove-vlady/andrej-babis-115426/
  4. 4,0 4,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  5. 5,0 5,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  6. 6,0 6,1 6,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  7. 7,0 7,1 7,2 Evidence zájmových osob StB
  8. Evidence zájmových osob StB (չեխերեն) // EZO
  9. Babiš a české občanství. Pomohla mu změna zákona (չեխերեն) // Seznam Zprávy — 2016.
  10. Blesk (չեխերեն)Praha: Czech News Center, 2017. — ISSN 1210-5333; 1213-8991
  11. Kompletní spis spolupracovníka StB Andreje Babiše — Aktuálně.cz
  12. Кашапов Тимур Who is мистер Бабиш? Արխիվացված 2015-10-30 Wayback Machine
  13. Andrej Babis on Forbes Lists(անգլ.)
  14. Zeman při odvolání Babišovi poděkoval, při jmenování glosoval údajnou Pilného lakotu Արխիվացված 2017-07-29 Wayback Machine.
  15. «Now the Czechs Have an Oligarch Problem, Too». Foreign Policy. 2015 թ․ ապրիլի 10. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 17-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել