Պակիստանի խոհանոց

Պակիստանի խոհանոց
	Cuisine of Pakistan Վիքիպահեստում

Պակիստանի խոհանոց (ուրդու՝ پاکستانی پکوان‎‎), Պակիստանի ժողովուրդների խոհարարական ավանդույթների ամբողջությունը, որը ներառում էր Հարավային Ասիայի մի շարք խոհանոցների ամբողջությունը։ Պակիստանի խոհանոցը հայտնի է իր սննդային և վառ համային հատկություններով^[1]^[2]։

Տարածաշրջանային խոհանոցը չափազանց բազմազան է և արտացոլում Է Պակիստանի էթնիկ և մշակութային բազմակողմանիությունը։ Արևմտյան շրջանները (Բելուջիստան, Գիլգիտ-Բալթիստան) խոհարարական առումով մոտ են Աֆղանստանին և Իրանին, Արևելյան և, որոշ չափով, հյուսիսարևմտյան-Հնդկաստանի հյուսիս^[3] (տեղական խոհանոցը, որը կոչվում է նաև մոնղոլական, ավելի սուր է, քան մնացած Պակիստանի սորտերը, բայց պակաս կծու, քան հյուսիս-հնդկականը)^[4]։

Բացի այդ, համաշխարհային խոհանոցը ազդել է Պակիստանի խոհանոցի վրա, ինչը հանգեցրել է զգալի քանակությամբ ֆյուժն ոճի ուտեստների հայտնվելուն, օրինակ՝ չինական խոհանոցի հատուկ տեղական տարատեսակին։

Հիմնական տարրեր խմբագրել

Փենջաբի կամ սինդհ «չապատի» տորտիլաների համար փայտե հյուսված ուտեստի բազմատեսակություն։

Պակիստանը մուսուլմանական երկիր է, բնակչության ավելի քան 90%-ը դավանում է Իսլամ, որը պահանջում է որոշակի սննդային տաբուների և պայմանների պահպանում, Հետևաբար, Պակիստանի խոհանոցը մասամբ ենթարկվում է այս պահանջներին^[5]։

Պակիստանի խոհանոցը հայտնի է իր կծու և վառ համերով։ Խոհարարության մեջ օգտագործվում են հիլ, դարչին, մեխակ, սև պղպեղ, մշկընկույզ, քիմիոն, դափնու տերև, համեմ և գարամ մասալայի համեմունք ^[6]։ Ինդուսի հովտում աճեցնում են հիլ, սև պղպեղ, այծեր, Գարի և ցորեն^[7]։ Կարմիր պղպեղի հաճախակի օգտագործման պատճառով շատ ուտեստներ ունեն վառ գույներ^[8]։

Պակիստանցիները միջինում երեք անգամ ավելի շատ միս են օգտագործում, քան Հնդկաստանի բնակիչները^[9]։ Մսի հիմնական տեսակները, ժողովրդականության նվազման կարգով, հավի, այծի, գառան և տավարի միս են։ Յուրաքանչյուր կերակուր ուղեկցվում է ցորենի տորտիլաներով «Ռոտի» կամ նաան ^[5], բացի այդ, պակիստանցիները պատմականորեն^[10] օգտագործում են շատ ցորեն և բրինձ։ Տիպիկ բանջարեղենի շարքում պետք է նշել լոբի, սոխ, կարտոֆիլ, արտիճուկ, սպանախ, սմբուկ, արմատապտուղներ և վարունգ, մրգերի շարքում կան մանգո, խնձոր, ծիրան, խաղող, բանան, նարինջ, գրեյպֆրուտ, նռնենի, գուավա, դեղձ, սալոր և հատապտուղներ։ Պակիստանի խոհանոցը հաճախ բնութագրվում է որպես յուղոտ՝ բուսական կամ կարագով տապակած ուտեստների առատության պատճառով ^[11]։ Ընդհանուր առմամբ, պակիստանցիները քիչ ծովամթերք են ուտում, բայց դրանք տարածված են Սինդ և Մեքրան ափամերձ շրջաններում։

Սննդի ընդունում խմբագրել

Պակիստանցիները օրական երեք անգամ սնունդ են ընդունում։ Նախաճաշը սովորաբար լիքն է, նախաճաշին կարող են մատուցել տապակած և քաղցր ուտեստներ ^[6]։ Ավանդական ճաշը ներառում է մսային կարրի կամ «Ռոտի» բրնձով։ Ուտելիս սովորաբար հավաքվում է ամբողջ ընտանիքը։

Ուտեստներ խմբագրել

Ջալեբի

Կորմա

Պակիստանի արագ սնունդը ներառում է պապադամ, շաուրմա, սամսա։

Հացամթերքի շարքում պետք է նշել չապատին, նաանը, ռոտին, պարաթան, պուրինան։

Հայտնի են նաև դալ և շուրպա ապուրները. բրինձ կիչրի մաշայով, բրինձ մսով կամ բիրյանի ձկով, քուֆթա կոլոլակ, կերային ռագու, թխած հավեր, քաբաբներ, բրինձ ռաջմա լոբով, հալիմ շիլա։ Յուրաքանչյուր խնջույք անպայմանորեն ներառում է բանջարեղենի ուտեստ, որը պատրաստված է դահի ^[5] մածունով և շատ թանձրուկով։ Քաշմիրի տոնական կերակուրը բաղկացած է վազվանի ուտեստներից ^[12]։

Խմիչքներ-լիմոնադներ, հյութեր, մասնավորապես, շաքարեղեգից, օշարակից, ֆալուդայից, լասսիից։ Չափազանց տարածված է սև և կանաչ թեյը, որը պատրաստվում է կաթով, ինչպես նաև համեմունքներով թեյ։

Աղանդեր-գուլաբ ջամուն կաթի փոշու գնդիկներ, հալվա, կուլֆի պաղպաղակ, ջալեբի, խիր, լադու։

Պակիստանի չինական խոհանոց խմբագրել

Պակիստանա-չինական փլավ

Պակիստանում բնակվող չինացիները ստեղծել են չինական խոհանոցի հատուկ տեղական տեսակ^[13]^[14]։ Պակիստանի չինական խոհանոցի բնորոշ ուտեստներն են ծովախեցգետինը, պեկինյան բադը, տապակած տավարի միսը և սխտորով գառը^[15]^[16]։ Հնդիկ կամ պակիստանցի չինացիները ստեղծել են «ճուտ մանջուրական ձևով» հայտնի ուտեստը, որն իր նմանը չունի ավանդական չինական խոհանոցում^[17]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Lee, 2011, էջ 973
↑ Taus, 2003
↑ «Beyond the border». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
↑ Gupta, 2006, էջ 1824
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Kittler, 2011, էջ 437
↑ ^6,0 ^6,1 Lee, 2011, էջ 974
↑ «Curry, Spice & All Things Nice: Dawn of History». Menumagazine.co.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 7-ին.
↑ Halıcı, 1988, էջ 223
↑ Global Production and Consumption of Animal Source Foods Արխիվացված 2007-03-06 Wayback Machine, The American Society for Nutritional Sciences^[en] J. Nutr. 133:4048S-4053S, November 2003. Retrieved on 27 March 2007
↑ «Great Silk Road: Pakistani National Cuisine». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
↑ Edelstein, 2010, էջ 261—263
↑ Goodwin, 2002, էջ 79
↑ Malik, Iftikhar Haider (2006), Culture and customs of Pakistan, Greenwood Publishing Group, էջ 118, ISBN 978-0-313-33126-8
↑ «From Shanghai to Karachi: Living the Chinese dream, in the eyes of a diplomat». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
↑ «猎讯军情网: 中餐馆在巴基斯坦受青睐». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
↑ «China Central Television: 穆沙拉夫常进中餐馆用餐乐为普通食客买单». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
↑ Mukherjee, Sipra; Gooptu, Sarvani, «The Chinese community of Calcutta», in Banerjee, Himadri (ed.), Calcutta Mosaic: Essays and Interviews on the Minority Communities of Calcutta, Anthem Press, էջեր 131–142, ISBN 978-81-905835-5-8

Գրականություն խմբագրել

Taus-Bolstad, S Pakistan in Pictures. — Lerner Publishing Group, 2003. — ISBN 978-0-8225-4682-5
Gupta O. Encyclopaedia of India, Pakistan and Bangladesh. — Isha Books, 2006. — ISBN 788182053892
Lee J.H.X., Nadeau K.M. Encyclopedia of Asian American Folklore and Folklife. — ABC-CLIO, 2011. — (Encyclopedia of Asian American Folklore and Folklife). — ISBN 9780313350665
Edelstein S. Food, Cuisine, and Cultural Competency for Culinary, Hospitality, and Nutrition Professionals. — Jones& Bartlett Learning, 2010. — ISBN 9781449659684
Kittler P.G., Sucher K., Nelms M. Food and Culture. — Cengage Learning, 2011. — ISBN 9780538734974
Halıcı F. Birinci Milletlerarası Yemek Kongresi: Türkiye, 25-30 Eylül 1986. — Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1988.
William Goodwin Pakistan. — Lucent Books, 2002. — ISBN 9781590182185

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պակիստանի խոհանոց» հոդվածին։

[Lee—2011——973-1] Lee, 2011, էջ 973

[Taus—2003——-2] Taus, 2003

[3] «Beyond the border». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.

[Gupta—2006——1824-4] Gupta, 2006, էջ 1824

[Kittler—2011——437-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Kittler, 2011, էջ 437

[Lee—2011——974-6] 6,0 ^6,1 Lee, 2011, էջ 974

[7] «Curry, Spice & All Things Nice: Dawn of History». Menumagazine.co.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 7-ին.

[Halıcı—1988——223-8] Halıcı, 1988, էջ 223

[9] Global Production and Consumption of Animal Source Foods Արխիվացված 2007-03-06 Wayback Machine, The American Society for Nutritional Sciences^[en] J. Nutr. 133:4048S-4053S, November 2003. Retrieved on 27 March 2007

[10] «Great Silk Road: Pakistani National Cuisine». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.

[Edelstein—2010——261—263-11] Edelstein, 2010, էջ 261—263

[Goodwin—2002——79-12] Goodwin, 2002, էջ 79

[13] Malik, Iftikhar Haider (2006), Culture and customs of Pakistan, Greenwood Publishing Group, էջ 118, ISBN 978-0-313-33126-8

[14] «From Shanghai to Karachi: Living the Chinese dream, in the eyes of a diplomat». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.

[15] «猎讯军情网: 中餐馆在巴基斯坦受青睐». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.

[16] «China Central Television: 穆沙拉夫常进中餐馆用餐乐为普通食客买单». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.

[17] Mukherjee, Sipra; Gooptu, Sarvani, «The Chinese community of Calcutta», in Banerjee, Himadri (ed.), Calcutta Mosaic: Essays and Interviews on the Minority Communities of Calcutta, Anthem Press, էջեր 131–142, ISBN 978-81-905835-5-8

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]