ՀՀ տաճարների ու եկեղեցական համալիրների ցանկ
Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ
Ստորև ներկայացվում է Հայաստանում գտնվող տաճարների ու եկեղեցական համալիրների ցանկը[1][2][3][4][5][6][7][8]
# | Պատկեր | Անուն | Կառուցման տարեթիվ | Շրջան | Բնակավայր և հեռավորությունը նրանից | Լրացուցիչ տվյալներ |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Քասախի Բազիլիկ | 4-5-րդ դարեր | Արագածոտնի մարզ | Ապարան քաղաքի կենտրոնական հատվածում | Վերանորոգված է | |
2 | Թալինի Կաթողիկե | 4-20-րդ դարեր | Արագածոտնի մարզ | Թալին քաղաքի հս մասում | Կիսավեր | |
3 | Սբ. Գրիգոր (Արուճի Կաթողիկե) | 5-7-րդ դարեր | Արագածոտնի մարզ | Արուճ գյուղի աե մասում՝ եզրին | Կիսավեր | |
4 | «Կարմիր վանք» («Մխեր վանք») | 5-13-րդ դարեր | Արագածոտնի մարզ | Լուսագյուղ գյուղի 1 կմ աե, ձորի մեջ | Ավերված | |
5 | Աստվածընկալ վանք | 5-13-րդ դարեր | Արագածոտնի մարզ | Հարթավան գյուղից 4-5 կմ աե, Քասախի կիրճում | Վերանորոգվում է | |
6 | Եկեղեցի Սբ. Քրիստափոր | 7-րդ դար | Արագածոտնի մարզ | Դաշտադեմ գյուղից 2,5 կմ հվ-ամ | վրկնգ. 1981-ին, ճարտ.՝ Ռ. Դավթյան | |
7 | Եղիպատրուշի վանք | 13-րդ դար | Արագածոտնի մարզ | Եղիպատրուշ գյուղի հվ-աե մասում՝ եզրին | Կանգուն, գավիթը կիսավեր | |
8 | Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Կոշ) | 7-17-րդ դարեր | Արագածոտնի մարզ | Կոշ գյուղից 1 կմ հս, ձորի աջ ափին | Վերանորոգված է | |
9 | Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցի | 1875 թվական | Արագածոտնի մարզ | Օշական գյուղի մեջ | Վերանորոգված է, վրնրգ.՝ 1962-1963 թթ., որմնանկարները՝ Հ. Մամյանի | |
10 | Արմոքի Սբ. Ստեփանոս (Արմոքի վանք) | 13-14-դարեր | Արարատի մարզ | Լանջանիստ գյուղից 7 կմ հս-աե, Արմիկ գետակի աջ ափին, գյուղատեղիի տարածքում | Ավերակ, Պետական սեփականություն հանդիսացող պահուստային ֆոնդի հողերում | |
11 | Եկեղեցի «Սպիտակ վանք» | 1301 թվական | Արարատի մարզ | Լանջանիստ գյուղից 1,5 կմ հս-ամ, ձորի մեջ, «Սպիտակ վանք» («Աղքիլիսա)» գողատեղիում | Կիսավեր։ Պետական սեփականություն հանդիսացող պահուստային ֆոնդի հողերում, պայթեցվել է գանձախույզների կողմից | |
12 | Բայբուրդի եկեղեցական համալիր | 5-7-րդ դարեր | Արարատի մարզ | Խոսրովի արգելոցի «Բայբուրդ» գողատեղիի կենտրոնական հատվածում | Կիսավեր, պայթեցվել է գանձախույզների կողմից | |
13 | Խուցի եկեղեցական համալիր | 10-13-րդ դարեր | Արարատի մարզ | Արտաշատից 34 կմ հս-աե, Ազատ գետի աջ կողմում, սարալանջին, Խոսրովի արգելոցի «Խուց» գողատեղիում | Կիսավեր, ժայռափոր | |
14 | Սպիտակ վանք (Զանգակատուն) | 13-րդ դար | Արարատի մարզ | Զանգակատուն գյուղից 3 կմ հս, Հորթուն գյուղատեղիից 1 կմ ամ, բարձրադիր բլրի վրա՝ «Սպիտակ վանք» (Աղքիլիսա) գյուղատեղիում | ||
15 | Եկեղեցական համալիր Վանք | 14-15-րդ դարեր | Արարատի մարզ | Ուրցաձոր գյուղից 7 կմ հս-աե, Քաղաքատեղի Ուրծի հս մասում, բարձունքի վրա | ||
16 | Եկեղեցական համալիր Վանք | 15-16-րդ դարեր | Արարատի մարզ | Ուրցաձոր գյուղից 7 կմ հս-աե, Քաղաքատեղի Ուրծի աե մասում | Կիսավեր | |
17 | Զվարթնոց | 5-7-րդ դարեր | Արմավիրի մարզ | Վաղարշապատ քաղաքից 3 կմ աե, Երևան - Էջմիածին մայրուղուց 0,5 կմ հվ | Կիսավեր։ Ընդգրկված է ՅՈւՆԵՍԿՈ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում | |
18 | Էջմիածնի Մայր Տաճար | 303 թվական | Արմավիրի մարզ | Վաղարշապատ քաղաքի Մովսես Խորենացի - Արարատյան փ. խաչմերուկ, խաչմերուկից 200 մ հվ-ամ | Վերանորոգվում է։ Ընդգրկված է ՅՈւՆԵՍԿՈ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում | |
19 | Սուրբ Գայանե եկեղեցի | 630 թվական | Արմավիրի մարզ | Վաղարշապատ քաղաքի հվ մասում, կից է Կոմերիտմիության փ. | Վերանորոգված է։ Ընդգրկված է ՅՈւՆԵՍԿՈ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում | |
19 | Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցի | 618 թվական | Արմավիրի մարզ | Վաղարշապատ քաղաքի Մեսրոպ Մաշտոց - Գր. Նարեկացի փ. խաչմերուկ | Վերանորոգված է։ Ընդգրկված է ՅՈւՆԵՍԿՈ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում | |
20 | Շողակաթ | 1694 թվական | Արմավիրի մարզ | Վաղարշապատ քաղաքի Նալբանդյան - Սահակ Պարթև փ. խաչմերուկ | Վերանորոգված է։ Ընդգրկված է ՅՈւՆԵՍԿՈ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում | |
21 | Առնեղի վանք | 7-19-րդ դարեր | Գեղարքունիքի մարզ | Գավառ քաղաքի հվ-ամ մասում, Հացառատ թաղամասի կենտրոնական հատվածում | Վերանորոգված է։ | |
22 | Եկեղեցական համալիր «Կարմիր եղցի» (Հին Գետիկ) | 9-12-րդ դարեր | Գեղարքունիքի մարզ | Մարտունի գյուղից 5 կմ հս-ամ | Կիսավեր։ | |
23 | Կոթի Սբ. Աստվածածին | 851-902 թվականներ | Գեղարքունիքի մարզ | Ներքին Գետաշեն գյուղի ամ մասում | Վերանորոգվում է։ | |
24 | Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի | 13-14-րդ դարեր | Լոռու մարզ | Վանաձոր քաղաքի մեջ, Փամբակ և Տանձուտ գետերի միախառնման վայրում, բլրի վրա | Վերանորոգված է | |
25 | Աքորի Սուրբ Գևորգ եկեղեցի | 13-19-րդ դարեր | Լոռու մարզ | Աքորի գյուղի մեջ | Եկեղեցիներից մեկը միանավ սրահ է | |
26 | Բենդիկի եկեղեցիական համալիր | 10-13-րդ դարեր | Լոռու մարզ | Բենդիկ գյուղի մեջ | ||
27 | Շփրթանավանք | 17-րդ դար | Լոռու մարզ | Ճոճկան գյուղից 4 կմ ամ | Կիսավեր | |
28 | Օձունի տաճար (Սբ. Հովհաննես եկեղեցի, Խաչգունդ վանք) | 6-րդ դար | Լոռու մարզ | Ճոճկան գյուղից 4 կմ ամ | Վերանորոգված է, 1, գմբեթավոր, եռանավ սրահ, 19 դ. վերջին տանիքի աե մասում ավելացվել են զույգ զանգաշտարակներ | |
29 | Սուրբ Մինաս եկեղեցիական համալիր | 5-19-րդ դարեր | Լոռու մարզ | Լեռնանցք գյուղի մեջ | Վերակառուցվել է 19 դ.-ում | |
30 | Աբովյանի Սբ. Հովհաննես եկեղեցի | 2014 թվական | Կոտայքի մարզ | Աբովյան քաղաքի մեջ | Նորակառույց | |
31 | Ալափարսի Վարդան Զորավար | 10-19-րդ դարեր | Կոտայքի մարզ | Ալափարս գյուղի մեջ մեջ | Վերականգնված է | |
32 | Եկեղեցական համալիր Պողոս-Պետրոս | 12-19-րդ դարեր | Կոտայքի մարզ | Ակունք գյուղից 2 կմ հս-աե | Վերակառուցվում է | |
33 | Գհուկի վանք | 13-14-րդ դարեր | Կոտայքի մարզ | Արզական գյուղից 3-4 կմ հյուսիս-արևմուտք, երկու սարերի միջև | Կիսավեր, հարուստ է արձանագրություններով։ | |
34 | Չորուտի վանք | 12-րդ դար | Կոտայքի մարզ | Արզական գյուղից գյուղից 5 կմ հս հանգստյան տան տարածքում | Կիսավեր | |
35 | Եղվարդի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի | 1301 թվական | Կոտայքի մարզ | Եղվարդ քաղաքի կենտրոնական մասում | Վերանորոգված է, տարածքը պարսպապատված է։ | |
36 | Եկեղեցի Զորավար (Սբ. Թեոդորոս, «Ղարղավանք») | 7-րդ դար | Կոտայքի մարզ | Զորավան գյուղից գյուղից 1,5 կմ ամ, գյուղատեղիի տարածքում | Կիսավեր, բազմախորան, կառուցել է Գր. Մամիկոնյան իշխանը, ներսում պահպանվել են որմնանկարի հատվածներ | |
37 | Եկեղեցի Պտղավանք, Պտղնիի տաճար | 6-7-րդ դարեր | Կոտայքի մարզ | Պտղնի գյուղի մեջ | Կիսավեր | |
38 | Գառնու տաճար | 1-ին դար | Կոտայքի մարզ | Գառնի գյուղի հվ եզրին, լեռնային հրվանդանի վրա | Վերանորոգված է | |
39 | Երերույքի տաճար | 5-րդ դար | Շիրակի մարզ | Անիպեմզա գյուղի աե կողմում | Կիսավեր | |
40 | Պեմզաշենի եկեղեցի | 5-7-րդ դարեր | Շիրակի մարզ | Պեմզաշեն գյուղի մեջ | Կիսավեր | |
41 | Ամենափրկիչ | 1858-1876 թվականներ | Շիրակի մարզ | Գյումրի քաղաքի մեջ, Աբովյան փող. վրա | Վերականգնվում է, կառուցել են Թադևոս Անտիկյանը և Մանուկ Պետրոսյանը (Արդար Մանուկ) | |
42 | Սյունի վանք | 670-689 թվականներ | Սյունիքի մարզ | Սիսիան քաղաքի ամ կողմում | Վերանորոգված է, գործող, հռիփսիմեատիպ կառույց է | |
43 | Չորեքդռնի վանք | 10-11-րդ դարեր | Սյունիքի մարզ | Խդրանց գյուղից 2 կմ աե | Ունեցել է 3 եկեղեցի, որոնցից 2-ն ավերված են | |
44 | Եկեղեցական համալիր Սբ. Աստվածածին (Մարտիրոսաց վանք) | 1286 թվական | Վայոց ձորի մարզ | Մարտիրոս գյուղից 2 կմ հվ-աե, Նզար լեռան լանջին | Վիմափոր, ճարտ.՝ Գրիգորիկ պատվիրատու՝ Մատթեոս վարդապետ | |
45 | Վանք Սբ. Անդրե (Վարդան Արևելացու մենաստան) | 10-12-րդ դարեր | Տավուշի մարզ | Իջևան քաղաքից 18-19 կմ հվ-ամ, «Աղջկա բերդ» ամրոցից 1.5 կմ ամ | Ավերված | |
46 | Աղավնավանք (Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին, Անապատ) | 11-12-րդ դարեր | Տավուշի մարզ | Աղավնավանք գյուղից 2.5 կմ հս-աե, ձորի մեջ, գետակի աջ ափին, «Աղնաբադ» անտառամասում | Կանգուն, կիսավեր | |
47 | Օկոնավանք (Օկոնախաչ Եկեղեցի) | 1863 թվական | Տավուշի մարզ | Ենոքավան գյուղում, Խաչաղբյուրի կիրճի վերին հոսանքում։ | Կանգուն, կիսավեր |
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Հայաստանի կառավարության որոշում N 628, 29 մայիսի 2002 թ․
- ↑ Հայաստանի կառավարության որոշում N 80, 9 հունվարի 2003 թ․
- ↑ Հայաստանի կառավարության որոշում N 754-Ն, 17 հունիսի 2003 թ․
- ↑ Հայաստանի կառավարության որոշում N 1793, 24 դեկտեմբերի 2003 թ․
- ↑ Հայաստանի կառավարության որոշում N 49, 29 հունվարի 2004 թ․
- ↑ Հայաստանի կառավարության որոշում N 1929-Ն, 30 դեկտեմբերի 2004 թ․
- ↑ Հայաստանի կառավարության որոշում N 2322-Ն, 29 դեկտեմբերի 2005 թ․
- ↑ Հայկական սովետական հանրագիտարան
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել ՀՀ տաճարների ու եկեղեցական համալիրների ցանկ կատեգորիայում։ |