Վիքիպեդիա

Տապակած հավ

Տապակած հավ, հայտնի նաև որպես հարավային տապակած հավ, ուտեստ, որը բաղկացած է հավի կտորներից, որոնք թաթախվում են ալյուրի կամ համեմված խմորի մեջ և ենթարկվում են խորը տապակման։ Հացի փշրանքներն ապահովում են հավի խրթխրթան ծածկույթը՝ միաժամանակ պահպանելով հյութերը մսի մեջ։ Ամենից հաճախ օգտագործվում են բրոյլեր հավերը։

Տապակած հավ
Տեսակսննդատեսակ
ԵնթատեսակՀավամսով կերակուր և երկար տապակված սնունդ
Առաջացման երկիր ԱՄՆ
 Fried chicken Վիքիպահեստում

Առաջին հայտնի խորը տապակում անցած ուտեստը եղել է ֆրիտերը, որը տարածված է եղել եվրոպական միջնադարում։ Այնուամենայնիվ, շոտլանդացիները առաջին եվրոպացիներն են եղել, որոնք հավը խորը տապակել են յուղի մեջ։ Միևնույն ժամանակ, Արևմտյան Աֆրիկայի շատ ժողովուրդներ ունեցել են համեմված տապակած հավ պատրաստելու ավանդույթներ (հավը թաթախվել է խմորի մեջ և եփվել է արմավենու յուղով)։

Պատմություն խմբագրել

Տապակած հավ արտահայտությունն առաջին անգամ արձանագրվել է 1830-ականներին, տարածված է 1860-ականների և 1870-ականների ամերիկյան խոհարարական գրքերում[1]։ Ամերիկայի հարավային նահանգներում տապակած հավի ծագումը կարելի է գտնել շոտլանդական[2][3][4] և Արևմտյան Աֆրիկայի խոհանոցների նախադեպերում[5][6][7][8]։ Շոտլանդական տապակած հավը եփել են ճարպի մեջ, իսկ Արևմտյան Աֆրիկայի տապակած հավը՝ տարբեր համեմունքներով[2][3][8][9], ինչպես նաև խմորով և արմավենու յուղով[5][6][10]։ Շոտլանդական տապակման տեխնիկան և Աֆրիկյան համեմունքները օգտագործվել են հարավային ամերիկայում՝ ստրկացած աֆրիկացիների կողմից[2][3][4][8][9]։

Տապակած հավը ապահովել է շատ ստրկացած և սեգրեգացված աֆրոամերիկացի կանանց ապրուստը, որոնք 1730-ականներին դարձել են թռչնամսի (կենդանի կամ եփած) հայտնի վաճառողներ[11]։ Բաղադրիչների թանկության պատճառով, չնայած հակառակ տարածված համոզմունքի, այն հազվագյուտ ուտեստ է համարվել աֆրոամերիկյան համայնքում, օգտագործվել է միայն հատուկ առիթների համար[5][7][8][10]։ Երբ այն հայտնվել է Ամերիկայի հարավում, տապակած հավը դարձել է սովորական սնունդ։ Ավելի ուշ, երբ ստրկավաճառությունը հանգեցրել է նրան, որ աֆրիկացիները ներգրավվել են հարավային տնկարաններում աշխատելու համար, ստրուկները, որոնք դարձել են խոհարարներ, օգտագործել են համեմունքներ, որոնք բացակայել են ավանդական շոտլանդական խոհանոցում՝ ապահովելով հարուստ համը[12]։ Քանի որ ստրուկների մեծ մասը չի կարողացել թանկ միս աճեցնել, սակայն նրանց թույլատրված է եղել հավեր պահել, հարավի աֆրոամերիկյան համայնքները շարունակել են տապակել հավը միայն հատուկ առիթների ժամանակ, հատկապես ռասայական սեգրեգացիայի ժամանակաշրջանում, երբ ռեստորանների մեծ մասը փակ է եղել սևամորթ բնակչության համար[13]։

Ամերիկյան ոճով տապակած հավը աստիճանաբար մտել է ամենօրյա օգտագործման մեջ՝ որպես սովորական հարավային ուտեստ, հատկապես ստրկության վերացումից հետո։ Քանի որ տապակած հավը լավ է դիմանում շոգ եղանակին, նախքան հովացման համակարգերի տարածումը և արդյունաբերության աճը, դրա գինը նվազել է։ Տապակած հավը շարունակում է մնալ տարածաշրջանի լավագույն ուտեստներից մեկը կիրակնօրյա ընթրիքի համար։ Այս ուտեստը հաճախ մատուցվում է այնպիսի տոների ժամանակ, ինչպիսիք են ԱՄՆ անկախության օրը և այլն[14]։ 20-րդ դարում արագ սննդի արդյունաբերության բումի ֆոնին հայտնվել են  ցանցային ռեստորաններ, որոնք մասնագիտացել են տապակած հավի մեջ։ Kentucky Fried Chicken-ի (KFC) և Popeyes-ի նման ապրանքանիշերն ընդլայնվել են Միացյալ Նահանգներում և ամբողջ աշխարհում։

Մինչև հավի արտադրության արդյունաբերականացումը և բրոյլերային հավի ցեղատեսակների ստեղծումը, միայն երիտասարդ գարնանային հավերն էին (ճտեր կամ աքաղաղներ) հարմար ավելի բարձր ջերմաստիճանում պահպանվելու և համեմատաբար արագ պատրաստման համար, ինչը տապակած հավը գարնան և ամռան եղանակներին դարձնում էր շքեղություն։ Ավելի ծեր և կոշտ մսով թռչունը պահանջում է ավելի երկար եփման ժամանակ՝ ավելի ցածր ջերմաստիճանում։ Դա փոխհատուցելու համար երբեմն ավելի կոշտ թռչունը եփվում է ցածր ջերմության պայմաններում, այնուհետև սառչում է, չորանում, այնուհետև տապակվում[12]։

Նկարագրություն խմբագրել

 
Տապակած հավ՝ կողքին պանրով մակարոնով և տապակած բամիայով։

Տապակած հավը կարելի է նկարագրել որպես խրթխրթան և հյութալի դելիկատես[15][16]։ Դրա համային հատկանիշները կարելի է բնութագրել նաև աղի և կծու[17][18]։ Երբեմն տապակած հավի վրա լցնում են պապրիկայի նման չիլի կամ կծու սոուս՝ կծու համ հաղորդելու համար։ Սա հատկապես տարածված է արագ սննդի ռեստորանների ցանցերում, որոնցից է KFC-ն[19]։ Այս ճաշատեսակն ավանդաբար մատուցվում է կարտոֆիլի պյուրեով, սոուսով, պանրով մակարոնով, կաղամբով աղցանով, եգիպտացորենով կամ թխվածքով[20]։

Այս ուտեստը հայտնի է իր ճարպոտությամբ, հատկապես, եթե այն պատրաստվում է արագ սննդի ռեստորաններում[15]։ Որոշ մարդիկ, ովքեր սիրում են այս ուտեստը, սահմանափակում են դրա օգտագործումը մինչև տարին մի քանի անգամի՝ ճարպերի ընդունումը նվազեցնելու նպատակով[21]։ Ճաշատեսակի պատրաստման մեջ օգտագործվող հավի տարբեր մասերից թևերը հակված են ունենալ ամենաշատ ճարպը՝ գրեթե 40 գրամ ճարպ յուրաքանչյուր 100 գրամի մեջ[22]։ Այնուամենայնիվ, միջին հաշվով, ամբողջ տապակած հավը պարունակում է ընդամենը մոտ 12% ճարպ, կամ 12 գրամ յուրաքանչյուր 100 գրամի մեջ[23]։ 100 գրամ տապակած հավը սովորաբար պարունակում է մոտ 240 կալորիա էներգիայի պաշար[23]։

Պատրաստում խմբագրել

 
Հավի թևիկների տապակում եգիպտացորենի յուղի մեջ։

Որպես կանոն, հավը ամբողջությամբ չի տապակվում։ Փոխարենը, այն բաժանվում է տարբեր մասերի[24]։ Սպիտակ մսի կտորները հավի մարմնի առաջային մասում գտնվող կրծքամիսը ու թևերն են, մինչդեռ մուգ մսի կտորները հավի մարմնի հետին մասում գտնվող ազդրերն ու ոտքերն են։ Կրծքամիսը սովորաբար կտրվում են երկու մասի[25]։ Հավի ձողիկները, որոնք հավի կրծքամսի առանց ոսկորների կտորներ են՝ կտրատված երկար ձողիկների նման, նույնպես լայնորեն օգտագործվում են[26]։

Հավի կտորները տապակելու պատրաստելու համար դրանք սովորաբար գլորում են ալյուրի հիմքով խմորի մեջ, որը կարող է պարունակել նաև ձու կամ կաթ, կամ էլ գլորում են միայն ալյուրի կամ պաքսիմատի մեջ։ Համեմունքները, ինչպիսիք են աղը, սև պղպեղը, աղացած չիլի պղպեղը, պապրիկան, սխտորի փոշին կամ սոխի փոշին, կարող են խառնվել ալյուրի հետ։ Այս գործընթացին կարող է նախորդել մսի մարինացումը կամ թանի մեջ թաթախելը, որը, իր թթվային միջավայրի հաշվին, նպաստում է մսի փափկեցմանը։ Երբ հավի կտորները եփում են, հավից արտազատված հեղուկի մի մասը ներծծվում է ալյուրի մեջ և կարմրում՝ առաջացնելով համեղ կեղև[27]։

Ավանդաբար, հավը տապակելու համար օգտագործվում է խոզի ճարպ, բայց եգիպտացորենի յուղը, գետնանուշի յուղը, կանոլայի յուղը, սոյայի յուղը կամ այլ բուսական յուղերը նույնպես հաճախ են օգտագործվում[28][29]։ Ձիթապտղի յուղի համը, ընդհանուր առմամբ, համարվում է չափազանց ուժեղ, որպեսզի օգտագործվի հավի ավանդական տապակման համար, և եռման ցածր ջերմաստիճանը այն դարձնում է օգտագործման համար ոչ նախընտրելի[30]։ Հավը տապակելու երեք հիմնական եղանակ կա՝ թավայի մեջ տապակում, խորը տապակում և թխում ջեռոցում[31][32][33]։

 
Պասկալի տապակած հավ, Ատլանտա, Ջորջիա նահանգ

Թավայի մեջ տապակումը (կամ մակերեսային տապակումը) պահանջում է թավայի լավ որակ և այնպիսի ճարպի օգտագործում, որը ամբողջությամբ չի ներծծվում հավի մսի կողմից[34]։ Հավի կտորները եփում են, ինչպես նկարագրված է վերևում, ապա՝ տապակում։ Ընդհանրապես, ճարպը տաքացվում է մինչև այնպիսի ջերմաստիճան, որպեսզի հավի կտորները դրսից եփվեն, բայց չկարմրեն։ Երբ կտորները լցվում են տաք ճարպի մեջ և դրսից եփվում են, ջերմաստիճանը նվազեցվում է։ Կարծիքները տարբեր են՝ արդյոք հավի կտորներն անհրաժեշտ է անընդհատ շրջել, թե՝ թողնել մի կողմի վրա, որպեսզի կարմրի, այնուհետև շրջել մյուս մակերեսին։ Եթե հավի կտորները շրջվեն, ապա դրանք պետք է շրջվեն։ Երբ հավի կտորները գրեթե պատրաստ են, ջերմաստիճանը բարձրացնում են, և կտորները կարմրում են մինչև ցանկալի գույնը (որոշ խոհարարներ այս պահին ավելացնում են փոքր քանակությամբ կարագ՝ ավելի արտահայտիչ կարմրության համար)։ Հավի հեղուկը, որը մնում և կարմրում է տապակի ներքևի մասում, դառնում է սոուս պատրաստելու համար հարմար հիմք[35]։

Խորը տապակելու համար անհրաժեշտ է խորը տապակ, որի մեջ հավի կտորները կարող են ամբողջությամբ ընկղմվել։ Խորը տապակելու գործընթացի իմաստն այն է, որ մթերքներն ամբողջությամբ ընկղմվեն յուղի մեջ, այնուհետև եփվեն շատ բարձր ջերմաստիճանում[34]։ Կտորները եփում են, ինչպես նկարագրված է վերևում։ Ճարպը տապակի մեջ տաքացվում է մինչև ցանկալի ջերմաստիճանը, այնուհետև ավելացվում են հավի կտորները։ Եփման ընթացքում հետևում են ջերմաստիճանի հաստատունությանը[36]։

Գործընթացը արագացնելու համար կարելի է օգտագործել ճնշման տակ աշխատող կաթսա[37]։ Հավի ներսի հեղուկը վերածվում է գոլորշու և մեծացնում ճնշումը ճնշման կաթսայում, որպեսզի անհրաժեշտ լինի իջեցնել պատրաստման ջերմաստիճանը։ Գոլորշին նաև թույլ է տալիս, որ հավը եփվի, բայց կտորները մնում են հյութալի և նուրբ՝ պահպանելով փխրուն կեղևը։ Կափարիչը դրվում է ճնշման կաթսայի վրա, և հավի կտորները տապակվում են բարձր ճնշման տակ։

Տեսակներ խմբագրել

  • Բարբերտոնյան հավ, հայտնի նաև որպես սերբական տապակած հավ․ սերբ ներգաղթյալների կողմից Օհայո նահանգի Բարբերտոն քաղաքում ստեղծված տապակած հավի տեսակ է, որը հանրահռչակ է դառել ամբողջ նահանգում[38]։
  • Վաֆլին և տապակած հավը համակցված ուտեստ է, որն ավանդաբար մատուցվում է նախաճաշի և ընթրիքի ժամանակ որպես ամբողջական ուտեստ, տարածված է Հարավային Ամերիկայում և նրա սահմաններից դուրս[39]։
  • Մերիլենդի ոճով հավը տապակած հավի տեսակ է, որը հաճախ մարինացվում է թանի մեջ, մատուցվում է սերուցքային սոուսով և ծագումով Մերիլենդից է։ Այն մատուցվում է տաք կամ սառը վիճակում։ Բաղադրատոմսը տարածված է Միացյալ Նահանգներից դուրս ՝ Օգյուստ Էսկոֆիեի բարձր խոհանոցում և, զգալի փոփոխություններից հետո մեծ տեղ է գտել Մեծ Բրիտանիայի և Ավստրալիայի խոհանոցներում[40]։
  • Կծու հավը, որը տարածված է Թենեսի նահանգի Նեշվիլ քաղաքում, տապակած հավի տարբերակ է, որը պատված է խոզի ճարպով և կայենեյան պղպեղի մածուկով։ Այն մատուցվում է տաք վիճակում[41]։
  • Պոպկորն հավը, հավի փոքր, առանց ոսկորների կտորներ են, որոնք թաթախվում և տապակվում են խմորի մեջ, որի արդյունքում ստացվում են պոպկորն հիշեցնող փոքր կտորներ[42]։

Առողջության վրա ազդեցություն խմբագրել

Հավելյալ տեղեկություն՝ Տապակում

2019 թ.-ին հետմենոպաուզալ կանանց կոհորտային ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ շաբաթական առնվազն մեկ բաժին տապակած հավի օգտագործումը, համեմատած այս ճաշատեսակը չօգտագործողների խմբի հետ, կապված է բոլոր տեսակի մահացությունների ռիսկի 13%-ով աճի, ինչպես նաև սրտանոթային մահացության ռիսկի 12%-ով աճի հետ[43]։

Տես նաև խմբագրել

   ԱՄՆ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ etymonline.com; The United States Cook Book: A Complete Manual for Ladies, Housekeepers and Cook (1865), p. 104. Marion Harland, Common Sense in the Household: A Manual of Practical Housewifery (1874), p. 90.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Sumnu, Servet Gulum; Sahin, Serpil (2008 թ․ դեկտեմբերի 17). Advances in Deep-Fat Frying of Foods (անգլերեն). CRC Press. էջեր 1–2. ISBN 9781420055597. «The origin of fried chicken is the southern states of America. Fried chicken had been in the diet of Scottish people for a long time, but they did not use seasoning. After African slaves had been hired as cooks, they added seasoning to the fried chicken of the Scottish people. Because slaves were allowed to feed only chickens, fried chicken became the dish that they ate on special occasions. This tradition spread to all African-American communities after the abolition of slavery.»
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Mariani, John F. (1999). The Encyclopedia of American Food and Drink. New York: Lebhar-Friedman. էջեր 305–306. ISBN 9780867307849. «The Scottish, who enjoyed frying their chickens rather than boiling or baking them as the English did, may have brought the method with them when they settled the South. The efficient and simple cooking process was very well adapted to the plantation life of the southern African-American slaves, who were often allowed to raise their own chickens.» quoted at Olver, Lynne. «history notes-meat». The Food Timeline. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 20-ին..
  4. ↑ 4,0 4,1 Robinson, Kat (2014 թ․ հոկտեմբերի 21). Classic Eateries of the Arkansas Delta. The History Press. ISBN 9781626197565. «Most settlers from Europe were accustomed to having their chicken roasted or stewed. The Scots are believed to have brought the idea of frying chicken in fat to the United States and eventually into the Arkansas Delta in the eighteenth and nineteenth centuries. Similarly, African slaves brought to the South were sometimes allowed to keep chickens, which didn't take up much space. They flour-breaded their pieces of plucked poultry, popped it with paprika and saturated it with spices before putting it into the grease.»(չաշխատող հղում)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Rice, Kym S.; Katz-Hyman, Martha B. (2010). World of a Slave: Encyclopedia of the Material Life of Slaves in the United States [2 volumes]: Encyclopedia of the Material Life of Slaves in the United States. ABC-CLIO. էջեր 109–110. ISBN 978-0-313-34943-0. «Chickens also were considered to be a special dish in traditional West African cuisine. ... Chickens were ... fried in palm oil. ... Pieces of chicken fried in oil sold on the street ... would all leave their mark on the developing cuisine of the early South.»
  6. ↑ 6,0 6,1 Kein, Sybil (2000). Creole: The History and Legacy of Louisiana's Free People of Color. LSU Press. էջեր 246–247. ISBN 978-0-8071-2601-1. «Creole fried chicken is another dish that follows the African technique: "the cook prepared the poultry by dipping it in a batter and deep fat frying it»
  7. ↑ 7,0 7,1 Opie, Frederick Douglass (2013). Hog and Hominy: Soul Food from Africa to America. Columbia University Press. էջ 18. ISBN 978-0-231-51797-3. «the African-American preference for yams and sweet potatoes, pork, chicken, and fried foods also originated in certain West African culinary traditions»
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Worral, Simon (December 21, 2014) "The Surprising Ways That Chickens Changed the World" Արխիվացված Դեկտեմբեր 22, 2014 Wayback Machine. National Geographic: "When slaves were brought here from West Africa, they came with a deep knowledge of the chicken, because in West Africa the chicken was a common farm animal and also a very sacred animal. The knowledge that African-Americans brought served them very well, because white plantation owners for the most part didn't care much about chicken. In colonial times there were so many other things to eat that chicken was not high on the list."
  9. ↑ 9,0 9,1 Miller, Adrian (2022 թ․ հոկտեմբերի 13). «The surprising origin of fried chicken». BBC (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 23-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 Opie, Frederick Douglass (2013). Hog and Hominy: Soul Food from Africa to America. Columbia University Press. էջ 11. ISBN 978-0-231-51797-3. «West African women batter dipped and fried chicken" and "The African-American practice of eating chicken on special occasions is also a West Africanism that survived the slave trade. Among the Igbo, Hausa, and Mande, poultry was eaten on special occasions as part of religious ceremonies.»
  11. ↑ Rice, Kym S.; Katz-Hyman, Martha B. (2010 թ․ դեկտեմբերի 13). World of a Slave: Encyclopedia of the Material Life of Slaves in the United States [2 volumes]: Encyclopedia of the Material Life of Slaves in the United States (անգլերեն). ABC-CLIO. էջ 109. ISBN 9780313349430. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 History of Fried Chicken through the Ages Արխիվացված Նոյեմբեր 12, 2011 Wayback Machine. Southernfriedchickenrecipe.com. Retrieved on January 30, 2012.
  13. ↑ «American fried chicken has its origins in slavery». The Economist. 2021 թ․ հուլիսի 2. ISSN 0013-0613. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 29-ին.
  14. ↑ History of Fried Chicken : I Am Welcoming You to Kik Culinary Corner and History of Some Story & Experience Արխիվացված Դեկտեմբեր 26, 2017 Wayback Machine. Experienceproject.com (August 19, 2008). Retrieved on January 30, 2012.
  15. ↑ 15,0 15,1 «Southern Living's Best Fried Chicken Recipe». Cooking. The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 21-ին.
  16. ↑ «Adobo-Fried Chicken Recipe». Cooking. The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 21-ին.
  17. ↑ «The Food Lab: The Best Southern Fried Chicken». www.seriouseats.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 31-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 4-ին.
  18. ↑ «Spicy Fried Chicken With Honey and Pickles». Wall Street Journal. 2014 թ․ հունվարի 9. ISSN 0099-9660. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 21-ին.
  19. ↑ Waxman, Olivia B. «KFC Introduces Nashville Hot Chicken». Time. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 21-ին.
  20. ↑ Bruno, Pat (1986 թ․ հունվարի 3). «Fried chicken worth clucking about». Chicago Sun-Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  21. ↑ Galarneau, Andrew Z. (2011 թ․ մարտի 9). «Chicken fried right; When it's time to splurge, Buffalo has its share of restaurants serving crispy fried chicken». The Buffalo News. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  22. ↑ «Moisture and fat content Moisture and fat content of extra crispy fried of extra crispy fried chicken skin from breast, thigh, drum and wing» (PDF). ars.usda.gov. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 21-ին.
  23. ↑ 23,0 23,1 «Chicken, broilers or fryers, light meat, meat and skin, cooked, fried, flour». ndb.nal.usda.gov. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 3-ին.
  24. ↑ «How to Make the Best Fried Chicken – Cooking 101 – Cook's Country». www.cookscountry.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 4-ին.
  25. ↑ «Cutting Up Chicken – Kitchen Notes – Cooking For Engineers». www.cookingforengineers.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 4-ին.
  26. ↑ Ramzy, Austin (2016 թ․ մայիսի 5). «KFC, With New Nail Polish, Redefines Chicken Fingers». The New York Times. ISSN 0362-4331. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 19-ին.
  27. ↑ «The Science of Frying – FineCooking.com». FineCooking.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 4-ին.
  28. ↑ Pereira, Alyssa (2016 թ․ հունիսի 22). «The internet is obsessing over this 18th century fried chicken recipe». San Francisco Chronicle. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 23-ին.
  29. ↑ «Fried Chicken in the 18th Century?». YouTube. 2016 թ․ հունիսի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 23-ին.
  30. ↑ What is Southern Fried Chicken? Արխիվացված Նոյեմբեր 13, 2011 Wayback Machine. Wisegeek.com. Retrieved on January 30, 2012.
  31. ↑ «Southern Pan-Fried Chicken Recipe». Cooking. The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 21-ին.
  32. ↑ «How to Make Thai-Style Deep Fried Chicken Thighs». Fox News Magazine. 2014 թ․ դեկտեմբերի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 21-ին.
  33. ↑ «This chicken's not roasted, broiled or fried. It's BROASTED. Good luck finding it, though». Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 21-ին.
  34. ↑ 34,0 34,1 «Pan Frying – Food Reference Cooking Basics – Food For Thought». www.foodreference.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 4-ին.
  35. ↑ «Deglazing: What it Is and Why Do It». The Reluctant Gourmet (ամերիկյան անգլերեն). 2012 թ․ սեպտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 4-ին.
  36. ↑ «How to deep-fry – How To Guides – Cooking tips». Taste.com.au. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 4-ին.
  37. ↑ «How to make homemade Broasted Chicken». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 21-ին.
  38. ↑ Edge, John T. (Mar 2003). «The Barberton Birds». Attaché. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ փետրվարի 16-ին.
  39. ↑ Myers, Dan (2015 թ․ հոկտեմբերի 27). «America's best chicken and waffles». Fox News (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 19-ին.
  40. ↑ «Maryland chicken with banana fritters and cornbread». BBC Food. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 19-ին.
  41. ↑ Waxman, Olivia B. «KFC Introduces Nashville Hot Chicken». Time. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 19-ին.
  42. ↑ «Recipe: Devin Alexander's KFC's Popcorn Chicken». ABC News. 2006 թ․ ապրիլի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
  43. ↑ Sun Y, Liu B, Snetselaar LG, Robinson JG, Wallace RB, Peterson LL, Bao W (January 2019). «Association of fried food consumption with all cause, cardiovascular, and cancer mortality: prospective cohort study». BMJ. 364: k5420. doi:10.1136/bmj.k5420. PMC 6342269. PMID 30674467.

Լրացուցիչ գրականություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Տապակած_հավ&oldid=9300506» էջից