Վիքիպեդիա

Գետնանուշի յուղ

բուսական յուղ, որը ստացվում է գետնանուշից

Գետնանուշի յուղ, գետնանուշից ստացված բուսական յուղ[1], որն ունի հագեցած համ ու բույր։ Հաճախ օգտագործվում է ամերիկյան, չինական խոհանոցներում, ինչպես նաև հարավային և հարավարևելյան Ասիայի խոհանոցներում[2], ինչպես անուշահոտություն ավելացնելու, այնպես էլ մթերքները տապակելու համար։ Գետնանուշի յուղից պատրաստվում է գետնանուշի կարագ։

Գետնանուշի յուղ
Ենթատեսակսերմի յուղ և չպնդացող յուղ
 Peanut oil Վիքիպահեստում

Պատմություն խմբագրել

ԱՄՆ-ում՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին այլ յուղերի պակասի պատճառով աճել է համեմատաբար մատչելի՝ գետնանուշի յուղի օգտագործումը։

Օգտագործում խմբագրել

Սնունդ խմբագրել

 
Գետնանուշ 9417

Չզտված գետնանուշի յուղի այրման կետի ջերմաստիճանը ունի 160 °C է։ Գետնանուշի այս յուղն օգտագործվում է ուտեստների անուշահոտությունն ապահովելու համար և կարող է փոխարինել քունջութի յուղին։ Զտված գետնանուշի յուղի այրման կետի ջերմաստիճանը 232 °C է։ Այն սովորաբար օգտագործվում է մեծ չափաբաժիններով սննդամթերքները տապակելու համար, ինչպիս օրինակ, կարտոֆիլի ֆրին։

Այլ կիրառություն խմբագրել

Գետնանուշի յուղն օգտագործվում է մայոնեզի, մարգարինի և բուժիչ քսուքների արտադրության մեջ։ Յուղի պահպանման ժամկետը երկարացնելու համար երբեմն նրա մեջ ավելացվում են հակաօքսիդներ[3]։

Ինչպես այլ բուսական յուղերը, այնպես էլ գետնանուշի յուղը կարելի է օգտագործել լուծման գործընթացում։ Այն անվտանգ է նաև մերսման համար։

Վառելիք խմբագրել

1900 թվականին Փարիզյան ցուցահանդեսին անգլ.՝ Otto ընկերությունը Ֆրանսիայի կառավարության խնդրանքով ցուցադրել է, որ գետնանուշի յուղը կարելի է օգտագործել որպես դիզելային շարժիչի վառելանյութ։ Դա եղել է բիոդիզելի[Ն 1] ամենավաղ ցուցադրումներից մեկը։

Բաղադրություն խմբագրել

Գետնանուշի յուղի հիմնական բաղադրիչներն են հանդիսանում օլեինաթթու (46,8%), լինոլաթթու[Ն 2] (33,4%) և պալմիտինաթթու (10,0%)։ Յուղը պարունակում է նաև ստեարինաթթու, արախիդոնաթթու, բեհենաթթու, լինոցերաթթու և այլ ճարպաթթուներ:

 
4 գալոն գետնանուշի յուղ

Հատկություններ խմբագրել

Գետնանուշի յուղը անգույն է կամ կանաչադեղնավուն, սառչում է 3 °C-ից 5 °C ջերմաստիճանում, խտությունը 0,91-0,92×10³ կգ/մ³: Այն չի չորանում և չի լուծվում ջրում։

Սննդային արժեք խմբագրել

Համաձայն ԱՄՆ գյուղդեպարտամենտի տվյալների՝ 100գ. գետնանուշի յուղը պարունակում է 17,7գ. հագեցած ճարպ, 48,3գ. մոնոչհագեցած ճարպ և 33,4գ. պոլիչհագեցած ճարպ։

Վտանգ խմբագրել

Թունավոր նյութեր խմբագրել

Գետնանուշի յուղը բարձր կարգի մաքրման դեպքում կարող է պարունակել հեքսանի հետքեր, նավթամշակման պրոդուկտ, որն օգտագործվում է պինդ գետնանուշի մասնիկներից յուղն առանձնացնելու համար։ Առնետների վրա կատարված ուսումնասիրություններից հետո «ԱՄՆ շրջակա միջավայրի պաշտպանության գործակալությունը» (անգլ.՝ EPA) հեքսանը ճանաչել է որպես նեյրոտոքսին։ Սննդամթերքների անվտանգության պահանջներում խոհարարական յուղերում հեքսանի օգտագործման սահմանների վերաբերյալ որևէ սահմանափակում նախատեսված չէ։

Որակի վերահսկողությունն անտեսելու դեպքում, գետնանուշը, եթե պարունակում է բորբոս, ապա արտադրում է խիստ թունավոր աֆլատոքսին[4], և այն կարող է առաջացնել դրանից ստացված յուղի աղտոտում։

Ալերգեններ խմբագրել

Գետնանուշից ալերգիա ունեցող մարդիկ կարող են օգտագործել գետնանուշի բարձր կարգի մաքրման զտված յուղ միայն[5]։ Ռաֆինացված գետնանուշի յուղերի մեծ մասը չեն պարունակում գետնանուշի ալերգեններ։ Գիտնականներն ապացուցել են, որ այդպիսի յուղերը անվտանգ են գետնանուշից ալերգիա ունեցող մարդկանց մեծամասնության համար։

Խնդիր է նաև այն, որ մթերքի վերամշակման աստիճանը հաճախ պարզ չի լինում։

Յուղերի հատկություններ և այրման կետ խմբագրել

Ստորև ներկայացված աղյուսակները հնարավորություն են տալիս տեսնել ավոկադոյի յուղի կազմությունը, հատկությունները և համեմատել այլ յուղերի հետ։

Բուսական յուղի հատկություններ[6][7]
Տեսակ Վերամշակում[8] Հագեցած
ճարպային

թթուներ

Մոնոչհագեցած
ճարպաթթուներ		 Պոլիչհագեցած
ճարպաթթուներ		 Այրման կետ
Ընդ․[6] Օլեին
թթու
(ω-9)		 Ընդ․[6] α-լինոլեն․

(ω-3)		 Լինոլեն․

(ω-6)		 ω-6:3
հար․
Նուշ
Ավոկադո[9] 11.6 70.6 52-66[10] 13.5 1 12.5 12.5:1 250 °C (482 °F)[11]
Բրազիլական ընկույզ[12] 24.8 32.7 31.3 42.0 0.1 41.9 419:1 208 °C (406 °F)[13]
Կանոլա[14] 7.4 63.3 61.8 28.1 9.1 18.6 2:1 238 °C (460 °F)[13]
Հնդկական ընկույզ
Իսպանական եղեսպակի սերմեր
Կակաոյի յուղ
Կոկոս[15] 82.5 6.3 6 1.7 175 °C (347 °F)[13]
Եգիպտացորեն[16] 12.9 27.6 27.3 54.7 1 58 58:1 232 °C (450 °F)[17]
Բամբակի սերմեր[18] 25.9 17.8 19 51.9 1 54 54:1 216 °C (420 °F)[17]
Կտավատ[19] 9.0 18.4 18 67.8 53 13 0.2:1 107 °C (225 °F)
Խաղողի կորիզ   10.5 14.3 14.3   74.7 - 74.7 very high 216 °C (421 °F)[20]
Կանեփի սերմ[21] 7.0 9.0 9.0 82.0 22.0 54.0 2.5:1 166 °C (330 °F)[22]
Vigna mungo
Մանանեխի յուղ
Ձիթապտուղ[23] 13.8 73.0 71.3 10.5 0.7 9.8 14:1 193 °C (380 °F)[13]
Արմավենի[24] 49.3 37.0 40 9.3 0.2 9.1 45.5:1 235 °C (455 °F)
Գետնանուշ[25] 20.3 48.1 46.5 31.5 0 31.4 շատ բարձր 232 °C (450 °F)[17]
Պեկանի յուղ (պեկան)
Պերիլայի յուղ
Բրնձի թեփի յուղ
Կանճրակի յուղ (Կանճրակ)[26] 7.5 75.2 75.2 12.8 0 12.8 very high 212 °C (414 °F)[13]
Քունջութ[27] ? 14.2 39.7 39.3 41.7 0.3 41.3 138:1
Սոյա[28] Մասամբ հիդր․ 14.9 43.0 42.5 37.6 2.6 34.9 13.4:1
Սոյա[29] 15.6 22.8 22.6 57.7 7 51 7.3:1 238 °C (460 °F)[17]
Ընկույզի յուղ
Արևածաղիկ (ստանդարտ)[30] 10.3 19.5 19.5 65.7 0 65.7 very high 227 °C (440 °F)[17]
Արևածաղիկ (< 60% լինոլեային)[31] 10.1 45.4 45.3 40.1 0.2 39.8 199:1
Արևածաղիկ (> 70% օլենային)[32] 9.9 83.7 82.6 3.8 0.2 3.6 18:1 232 °C (450 °F)[33]
Բամբակենի[34] Հիդրոգ․ 93.6 1.5 0.6 0.2 0.3 1.5:1
Արմավ[35] Հիդրոգ․ 88.2 5.7 0
Սննդառական արժեքն արտահայտված է տոկոսներով (%) ըստ ընդհանուր ճարպի կշռի


Յուղերի այրման կետեր
Նկար Յուղ Որակ Այրման կետ[Ն 3]
  Նուշ - Նուշի յուղ 221°C 430°F[36]
  Ավոկադո - Ավոկադոյի յուղ ռաֆինացված 270°C 520°F[37][33]
  Մանանեխ - Մանանեխի յուղ 250°C 480°F[38]
  Կենդանական ճարպ - Ճրագու/Tallow 250°C 480°F
  Կարագ 150°C 302°F[39]
  Հալած յուղ - Կարագ զտած 250°C 482°F[40]
  Կանոլայի յուղ (կանոլա) 220-230°C[41] 428–446°F
  Կանոլայի յուղ (Սևուկ) մամլած-մեխանիկական ճզմած 190-232°C 375-450°F[42]
  Կանոլայի յուղ (կանոլա) ռաֆինացված 204°C 400°F
  Կանոլայի յուղ (կանոլա) չռաֆինացված 107°C 225°F
  Գերչակ - Գերչակի ձեթ ռաֆինացված 200°C[43] 392°F
  Կոկոս - Կոկոսի յուղ ռաֆինացված, չոր 232°C 450°F[44]
  Կոկոս - Կոկոսի յուղ չռաֆինացված, չոր մեխ․ առաջնային ճզմամբ զտում 177°C 350°F[44]
  Եգիպտացորեն - Եգիպտացորենի յուղ 230-238°C[45] 446-460°F
  Եգիպտացորեն - Եգիպտացորենի յուղ չռաֆինացված 178°C[43] 352°F
  Բամբակենի - Բամբակենու յուղ ռաֆինացված, սպիտակեցրած, հոտազրկված 220-230°C[46] 428–446 °F
  Կտավատ - Կտավատի յուղ չռաֆինացված 107°C 225°F[33]
  Խոզաճարպ - հալած խոզի յուղ 190°C 374°F[39]
  Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ ռաֆինացված 199-243°C 390-470°F[47]
Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ առաջնային զտմամբ 210°C[43] 410°F
Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ լրացուցիչ մաքրմամբ, ցածր թթվայնությամբ, բարձրորակ 207°C 405°F[33][48]
Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ լրացուցիչ զտմամբ 190°C 374°F[48]
Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ լրացուցիչ զտմամբ 160°C 320°F[33]
  Արմավենազգիներ Արմավի յուղ կոտրարտած 235°C[49] 455°F
  Գետնանուշ - Գետնանուշի յուղ ռաֆինացված 232°C[33] 450°F
Գետնանուշ - Գետնանուշի յուղ 227-229°C[33][50] 441-445°F
Գետնանուշ - Գետնանուշի յուղ չռաֆինացված 160°C[33] 320°F
  Բրինձ - Բրնձի թեփի յուղ ռաֆինացված 232°C[51] 450°F
  Safflower oil չռաֆինացված 107°C 225°F[33]
Safflower oil կիսառաֆինացված 160°C 320°F[33]
Safflower oil ռաֆինացված 266°C 510°F[33]
  Քունջութ - Քունջութի ձեթ չռաֆինացված 177°C 350°F[33]
Քունջութ - Քունջութի ձեթ կիսառաֆինացված 232°C 450°F[33]
  Սոյա - Սոյայի յուղ 234°C[52] 453°F
  Արևածաղիկ Արևածաղկի յուղ չեզոք, մոմազերծ, գունաթափ & հոտազրկված 252-254°C[53] 486–489°F
Արևածաղիկ Արևածաղկի յուղ կիսառաֆինացված 232°C[33] 450°F
Արևածաղիկ Արևածաղկի յուղ 227°C[33] 441°F
Արևածաղիկ Արևածաղկի յուղ չռաֆինացված, առաջնային զտում սառը մամլմամբ, հում 107°C[54] 225°F
Բարձր յուղայնությամբ արևածաղկի յուղ ռաֆինացված 232°C 450°F[33]
Բարձր յուղայնությամբ արևածաղկի յուղ չռաֆինացված 160°C 320°F[33]
  Խաղող - Խաղողի կորիզների յուղ 216°C 421°F
Բուսական յուղի խառնուրդ ռաֆինացված 220°C[48] 428°F


Յուղերի հատկությունները
Յուղի տեսակ Ընդհանուր ճարպ (գ) Հագեցած ճարպ (գ) Մոնոֆորացված ճարպ (գ) Պոլիոհամակարգային յուղ (գ) Ծխի ջերմաստիճանը
Սևուկի յուղ 100 7 63 28 205 °C (401 °F)[55][56]
Կոկոսի յուղ 100 86 6 2 177 °C (351 °F)
Եգիպտացորենի յուղ 100 15 30 55 230 °C (446 °F)[57]
Ձիթայուղ 100 14 73 11 190 °C (374 °F)[57]
Գետնանուշի յուղ 100 17 46 32 225 °C (437 °F)[57]
Բրնձի յուղ[58] 100 25 38 37 250 °C (482 °F)[59]
Սոյայի յուղ 100 16 23 58 257 °C (495 °F)[57]
Արևածաղկի ձեթ 100 11 20 69 225 °C (437 °F)[57]
Արևածաղկի ձեթ (բարձր որակի) 100 12 84[55] 4[55]
Բուսական յուղ (հիդրոգենացված) 71 23 8 37 165 °C (329 °F)[57]
Կարագ 81 51 21 3 150 °C (302 °F)[57]
Ճարպ / կենդանական յուղ 100 39 45 11 190 °C (374 °F)[57]

Նշումներ խմբագրել

  1. ↑ Բիոդիզելը հեղուկ շարժիչային կենսավառելիք է, որը ճարպաթթուների մոնոալկիլային էթերների խառնուրդ է։
  2. ↑ Լինոլաթթու՝ կարբոնաթթու՝ երկու մեկուսացված կրկնակի կապերով։ Պատկանում է օմեգա 6 չհագեցած ճարպաթթուներին։
  3. ↑ Աղյուսակում նշաված յուղերի այրման կետը ամբողջովին կախված է ազատ ճարպաթթուների պարունակությունից, որոնք աճում են պահպանելու ընթացքում։ Այրման կետի ջերմաստիճանը ընկնում է, երբ դրանք թեկուզ մասամբ քայքայվում են ազատ ճարպաթթուների և գլիցերինի։ Գլիցերինի մի մասը քայքայվում է առաջացնելով ակրոլեին, որը տաքացրած յուղի կամ ձեթի ծխի առաջացման հիմնական աղբյուրն է։ Այսպիսով, ի տարբերություն չհիդրոլիզացված յուղի, հիդրոլիզացված յուղը ծխում է ավելի ցածր ջերմաստիճանում (Gunstone, Frank, ed. Vegetable oils in food technology: composition, properties and uses. John Wiley & Sons, 2011.)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ «Растительные масла: полезные и вредные свойства, производство, хранение». OUM.RU (ռուսերեն). 2017 թ․ հուլիսի 1. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  2. ↑ «Азиатская кухня, рецепты с фото на RussianFood.com: 7314 рецепта». www.russianfood.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  3. ↑ «АНТИОКСИДАНТЫ И ИХ ПОЛЕЗНЫЕ СВОЙСТВА». Яндекс Дзен (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 27-ին. {{cite web}}: Text "Платформа для авторов, издателей и брендов" ignored (օգնություն)
  4. ↑ «Афлатоксины в орехах. Плесень в орехах, зерновых и сухофруктах – очень опасна». Яндекс.Здоровье (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  5. ↑ «Рафинированное масло: вред и польза. Как рафинируют масло». OUM.RU (ռուսերեն). 2018 թ․ ապրիլի 19. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 «US National Nutrient Database, Release 28». United States Department of Agriculture. May 2016.Այս աղյուսակի բոլոր արժեքները այս տվյալների բազայից են, եթե այլ բան նշված չէ։
  7. ↑ «Fats and fatty acids contents per 100 g (click for "more details"). Example: Avocado oil (user can search for other oils)». Nutritiondata.com, Conde Nast for the USDA National Nutrient Database, Standard Release 21. 2014. Վերցված է 7 September 2017-ին. Values from Nutritiondata.com (SR 21) may need to be reconciled with most recent release from the USDA SR 28 as of Sept 2017.
  8. ↑ «USDA Specifications for Vegetable Oil Margarine Effective August 28, 1996» (PDF).
  9. ↑ «Avocado oil, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  10. ↑ Feramuz Ozdemir; Ayhan Topuz (May 2003). «Changes in dry matter, oil content and fatty acids composition of avocado during harvesting time and post-harvesting ripening period» (PDF). Elsevier. Վերցված է 15 January 2020-ին.
  11. ↑ Marie Wong; Cecilia Requejo-Jackman; Allan Woolf (April 2010). «What is unrefined, extra virgin cold-pressed avocado oil?». Aocs.org. The American Oil Chemists’ Society. Վերցված է 26 December 2019-ին.
  12. ↑ «Brazil nut oil, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Katragadda, H. R.; Fullana, A. S.; Sidhu, S.; Carbonell-Barrachina, Á. A. (2010). «Emissions of volatile aldehydes from heated cooking oils». Food Chemistry. 120: 59–65. doi:10.1016/j.foodchem.2009.09.070.
  14. ↑ «Canola oil, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  15. ↑ «Coconut oil, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  16. ↑ «Corn oil, industrial and retail, all purpose salad or cooking, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 Wolke, Robert L. (May 16, 2007). «Where There's Smoke, There's a Fryer». The Washington Post. Վերցված է March 5, 2011-ին.
  18. ↑ «Cottonseed oil, salad or cooking, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  19. ↑ «Linseed/Flaxseed oil, cold pressed, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  20. ↑ Garavaglia J, Markoski MM, Oliveira A, Marcadenti A (2016). «Grape Seed Oil Compounds: Biological and Chemical Actions for Health». Nutrition and Metabolic Insights. 9: 59–64. doi:10.4137/NMI.S32910. PMC 4988453. PMID 27559299.
  21. ↑ Callaway J, Schwab U, Harvima I, Halonen P, Mykkänen O, Hyvönen P, Järvinen T (April 2005). «Efficacy of dietary hempseed oil in patients with atopic dermatitis». The Journal of Dermatological Treatment. 16 (2): 87–94. doi:10.1080/09546630510035832. PMID 16019622. S2CID 18445488.
  22. ↑ «Smoke points of oils» (PDF).
  23. ↑ «Olive oil, salad or cooking, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  24. ↑ «Palm oil, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  25. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 61.
  26. ↑ «Safflower oil, salad or cooking, high oleic, primary commerce, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  27. ↑ «Soybean oil». FoodData Central. fdc.nal.usda.gov.
  28. ↑ «Soybean oil, salad or cooking, (partially hydrogenated), fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  29. ↑ «Soybean oil, salad or cooking, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  30. ↑ «Sunflower oil, 65% linoleic, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 15 November 2018-ին.
  31. ↑ «Sunflower oil, less than 60% of total fats as linoleic acid, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  32. ↑ «Sunflower oil, high oleic - 70% or more as oleic acid, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  33. ↑ 33,00 33,01 33,02 33,03 33,04 33,05 33,06 33,07 33,08 33,09 33,10 33,11 33,12 33,13 33,14 33,15 33,16 «Smoke Point of Oils». Baseline of Health. Jonbarron.org. 2012-04-17. Վերցված է 2019-12-26-ին.
  34. ↑ «Cottonseed oil, industrial, fully hydrogenated, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  35. ↑ «Palm oil, industrial, fully hydrogenated, filling fat, fat composition, 100 g». US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture. May 2016. Վերցված է 6 September 2017-ին.
  36. ↑ Jacqueline B. Marcus (2013). Culinary Nutrition: The Science and Practice of Healthy Cooking. Academic Press. էջ 61. ISBN 978-012-391882-6. «Table 2-3 Smoke Points of Common Fats and Oils»
  37. ↑ "Smoking Points of Fats and Oils." http://whatscookingamerica.net/Information/CookingOilTypes.htm
  38. ↑ "Mustard Oil" http://www.clovegarden.com/ingred/oi_mustz.html
  39. ↑ 39,0 39,1 The Culinary Institute of America (2011). The Professional Chef (9th ed.). Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons. 978-0-470-42135-2. OCLC 707248142.
  40. ↑ "Charts Bin" http://chartsbin.com/view/1962
  41. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 121.
  42. ↑ «What is the "truth" about canola oil?». Spectrum Organics, Canola Oil Manufacturer. Արխիվացված է օրիգինալից July 24, 2011-ին.
  43. ↑ 43,0 43,1 43,2 Detwiler, S. B.; Markley, K. S. (1940). «Smoke, flash, and fire points of soybean and other vegetable oils». Oil & Soap. 17 (2): 39–40. doi:10.1007/BF02543003.
  44. ↑ 44,0 44,1 Nutiva, Coconut Oil Manufacturer, http://nutiva.com/introducing-nutiva-refined-coconut-oil/
  45. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 284.
  46. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 214.
  47. ↑ «Olive Oil Smoke Point». Վերցված է 2016-08-25-ին.
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 Gray, S (June 2015). «Cooking with extra virgin olive oil» (PDF). ACNEM Journal. 34 (2): 8–12.
  49. ↑ Scheda tecnica dell'olio di palma bifrazionato PO 64. (իտալ.)
  50. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 234.
  51. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 303.
  52. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 92.
  53. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 153.
  54. ↑ «Organic unrefined sunflower oil». Վերցված է 18 December 2016-ին.
  55. ↑ 55,0 55,1 55,2 «Nutrient database, Release 25». United States Department of Agriculture. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 30-ին.
  56. ↑ Katragadda, H. R.; Fullana, A. S.; Sidhu, S.; Carbonell-Barrachina, Á. A. Emissions of volatile aldehydes from heated cooking oils(անգլ.) // Food Chemistry : journal. — 2010. — Т. 120. — С. 59. — doi:10.1016/j.foodchem.2009.09.070
  57. ↑ 57,0 57,1 57,2 57,3 57,4 57,5 57,6 57,7 The Culinary Institute of America The Professional Chef. — 9th. — Хобокен․ Нью-Джерси]]: John Wiley & Sons, 2011. — ISBN 978-0-470-42135-2
  58. ↑ «Турбо-страница». yandex.ru. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 30-ին.
  59. ↑ «Rice Bran Oil FAQ's». AlfaOne.ca. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. {{cite web}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գետնանուշի յուղ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գետնանուշի_յուղ&oldid=9739116» էջից