Live Aid

Live Aid;
Տեսակ	Երաժշտական փառատոն
Ժամանակաշրջան	1985, հուլիսի 13
Վայր	Լոնդոն (Ուեմբլի); Ֆիլադելֆիայում (Ջոն Քենեդիի անվան մարզադաշտ)
Ակտիվ	72,000 (Լոնդոն); 99,000 (Ֆիլադելֆիա)
Մասնակիցներ	Nik Kershaw?, Ֆրեդի Մերկուրի, The Hooters?, Paul Young?, Autograph? և Բրայան Ադամս
	Live Aid 1985 Վիքիպահեստում

Live Aid (ընթերցվում է «Լայվ Էյդ», անգլ.՝ Կենդանի օգնություն), միջազգային բարեգործական երաժշտական փառատոն, որը տեղի է ունեցել 1985 թվականի հուլիսի 13-ին։ Միջոցառումը կազմակերպվել է բրիտանացի երաժիշտներ Բոբ Գելդոֆի և Միջեմ Յուրի կողմից, Եթովպիայում 1984-1985 թվականների սարսափելի սովի ժամանակ տուժածներին օգնելու նպատակով։

Հիմնական հարթակներ են դարձել «Ուեմբլի» մարզադաշտը Լոնդոնում (որը 82000 մարդ է տեղավորել) և Ջոն Քենեդիի անվան մարզադաշտը Ֆիլադելֆիայում (որը 99000 մարդ է տեղավորել^[1])։ Նմանատիպ համերգներն անցկացվել են նաև Մելբուրնում և Ճապոնիայում։

Այս միջոցառման համար կազմակերպվել է ամբողջ պատմության մեջ ամենանշանավոր արբանյակային հեռարձակումը․ մոտ 1,9 միլիարդ մարդ^[2] ավելի քան 150 երկրներում նայում էր ուղիղ եթերում այդ միջոցառումը^[3]^[4]։

Գաղափար խմբագրել

Համերգը պլանավորված էր Գելդոֆի և Յուրի մի այլ նախագծին աջակցելու համար։ Համերգային ծրագիրը արագ աճում էր մի շարք երաժիշտների հետաքրքրության շնորհիվ։ Միջոցառումը չափազանց հաջող է ստացվել։ 2001 թվականին համերգի կազմակերպիչներից մեկն ասել է, որ միջոցառման պատրաստումների ընթացքում նրանք հույս ունեին հավաքել գոնե 1 միլիոն ֆունտ, սակայն վերջում հավաքվել է մոտ 150 միլիոն։

Այս նախագծի կազմակերպման համար Գելդոֆը ստացել է Բրիտանական կայսրության շքանշան։

Կազմակերպություն խմբագրել

Համերգը սկսվել է Լոնդոնում և շարունակվել Ֆիլադելֆիայում, որտեղ այն սկսվել է ժամը 13։51-ին։ Ուեմբլիում ելույթները ավարտվել են ժամը 22։00-ին, իսկ Քենեդիի անվան մարզադաշտում՝ 04։05-ին։ Այսպիսով, համերգը շարունակվել է նվազագույնը 16 ժամ, բայց քանի որ շատ արտիստներ իմպրովիզացիաներ են ավելացրել իրենց ելույթներում, տևողությունը երկարացել է։

Ոչ մի համերգ դեռ այսքան ռոք և փոփ աստղերի միասին չէր հավաքել։ Սակայն, մի շարք արտիստներ, որոնք պիտի լինեին համերգին, այդպես էլ չեն հայտնվել, օրինակ՝ Tears For Fears խումբը, Ջուլիան Լենոնը, Քեթ Սթիվենսը, Փրինսը, Deep Purple-ը։ Status Quo խումբը միավորվել է Գելդոֆի անձնական խնդրանքով համերգին հանդես գալու համար^[5]։

Պլանավորվել է Միկ Ջագերի ԱՄՆ-ում և Դեյվիդ Բոուիի Անգլիայում համատեղ ելույթը, սակայն այն ձախողվել է տեսասինխրոնիզացիայի հետ խնդիրների պատճառով։ Ջագերը ելույթ է ունեցել Թինա Թըրների հետ Ֆիլադելֆիայի համերգի ժամանակ։

Երկու համերգներն էլ ավարտվել են երկու սովի դեմ միջազգային օրհներգերի կատարմամբ՝ Band Aid խմբի «Do They Know It’s Christmas?» երգով Լոնդոնում, և USA for Africa խմբի «We Are the World» երգով՝ Ֆիլադելֆիայում^[6]։

Live Aid-ից խմբագրել

Միջոցառման հաջողությունը ստիպել է Ռոջեր Ուոթերսին գրել «The Tide Is Turning» երգը։ Այն ժամանակ «Queen» խումբը թողարկել է «One Vision» սինգլը ի պատիվ «Live Aid»-ին և Գելդոֆին։ Երգի ձայնագրման ժանանակ Բրայան Մեյը կրում էր «Live Aid»-ի պաշտոնական շապիկը։ Ֆրենսիս Ռոսին և Ռիկ Փարֆիտը վերականգնել են «Status Quo»-ն և սկսել աշխատանքները In the Army Now ալբոմի վրա։

Գումար խմբագրել

Համերգների ժամանակ բոլոր ցանկացողները հնարավորություն ունեին գումար նվիրաբերել «Live Aid»-ի համար։ BBC-ն 300 հեռախոսային գիծ է տրամադրել, այսպիսով հեռուստադիտողները կարող էին նվիրատվություններ կատարել վարկային քարտերի օգնությամբ։ Փոխանցումների համար հեռախոսային համարը և հասցեն ցուցադրվում էին էկրանի վրա ամեն 20 րոպե։

Լոնդոնի համերգի սկզբից յոթ ժամ անց Գելդոֆը ստուգել է հավաքված գումարի մասին տեղեկությունները։ Նրան հայտնել են, որ 1,2 միլիոն ֆունտ է հավաքվել։ Գելդոֆը իր խոր հիասթափությունն է հայտնել և մոտեցել BBC-ի ներկայացուցիչներին։ Նա հարցազրույց է տվել, որի մեջ բողոքել է հեռուստադիտողներից, օգտագործելով «fuck» բառը։ BBC-ի ներկայացուցիչ Դևիդ Հիփվորթը, ով հարցազրույց էր վերցնում, սկսել էր կարդալ հասցեները, որոնց վրա պետք է փոխանցումներ անել, սակայն Գելդոֆը ընդհատել է նրան և ասել․ «Գրողի ծոցը հասցեները, մեզ թվեր են պետք» (անգլ.՝ Fuck the address let’s get the numbers!)։ Դրանից հետո փողային փոխանցումների քանակը ավելավել է մինչև 300 ֆունտ վայրկյանում^[7]։

Ինչպես նկատել է Գելդոֆը համերգների ժամանակ, փոխանցումների մեծամասնությունը կատարվել է Իռլանդիայից, չնայած նրան, որ այդ ժամանակ երկիրը խոր ճգնաժամի մեջ էր գտնվում։ Ամենախոշոր նվիրատվությունը կատարել է մի ընտանիք Դուբայից, որը մեկ միլիոն ֆունտ է փոխանցել Գելդոֆի հետ հեռախոսային զանգից հետո։

«Live Aid»-ի հաջորդ օրը տեղեկատվական գործակալությունները հայտնել են, որ միջոցառման ընթացքում հավաքվել է 40-50 միլիոն ֆունտ։ Ներկա պահին փառատոնի կազմակերպումը թույլ է տվել հավաքել մոտ 150 միլիոն ֆունտ։

Ելույթներ և սեթլիստ խմբագրել

Ուեմբլի՝ Լոնդոն խմբագրել

Ժամը	Կատարողներ	Երգեր
12:00	Coldstream Guards	Royal Salute God Save the Queen
12:01	Status Quo	Rockin' All Over the World Caroline Don't Waste My Time
12:19	The Style Council	You're the Best Thing Big Boss Groove Internationalists Walls Come Tumbling Down!
12:44	The Boomtown Rats	I Don't Like Mondays Drag Me Down Rat Trap
13:01	Ադամ Էնթ	Vive Le Rock
13:17	Ultravox	Reap the Wild Wind Dancing with Tears in My Eyes One Small Day Vienna
13:46	Spandau Ballet	Only When You Leave Virgin True
14:07	Էլվիս Քոստելլո	All You Need Is Love
14:22	Նիկ Քերշոու	Wide Boy Don Quixote The Riddle Wouldn't It Be Good
14:53	Sade	Why Can't We Live Together Your Love Is King Is It a Crime
15:18	Սթինգ Ֆիլ Քոլինզ	Roxanne (Սթինգ) Driven to Tears (Սթինգ) Against All Odds (Take a Look at Me Now) (Ֆիլ Քոլինզ) Message in a Bottle (Սթինգ) In the Air Tonight (Ֆիլ Քոլինզ) Long Long Way to Go Every Breath You Take
15:49	Հովարդ Ջոնս	Hide and Seek
16:08	Բրայան Ֆերի	Sensation Boys And Girls Slave to Love Jealous Guy
16:40	Փոլ Յանգ	Do They Know It's Christmas? Come Back and Stay That's the Way Love Is Every Time You Go Away
17:19	U2	Sunday Bloody Sunday Bad
18:00	Dire Straits	Money for Nothing Sultans of Swing
18:41	Queen	Bohemian Rhapsody Radio Ga Ga Hammer to Fall Crazy Little Thing Called Love We Will Rock You We Are the Champions
19:23	Դեյվիդ Բոուի	TVC 15 Rebel Rebel Modern Love Heroes
19:59	The Who	My Generation Pinball Wizard Love, Reign o'er Me Won't Get Fooled Again
20:50	Էլթոն Ջոն	I'm Still Standing Bennie and the Jets Rocket Man Don't Go Breaking My Heart Don't Let the Sun Go Down on Me (Wham!–ի հետ) Can I Get a Witness
21:48	Ֆրեդի Մերկուրի Բրայան Մեյ	Is This the World We Created...?
21:51	Փոլ ՄաքՔարթնի	Let It Be
21:57	Band Aid	Do They Know It's Christmas?

Ջոն Ֆ. Քենեդիի անվան մարզադաշտ՝ Ֆիլադելֆիա խմբագրել

Ժամը	Կատարողներ	Երգեր
8:51	Բերնարդ Ուոթսոն	All I Really Want to Do Interview
9:01	Ջոան Բաեզ	Amazing Grace We Are the World
9:10	The Hooters	And We Danced All You Zombies
9:32	Four Tops	Shake Me, Wake Me (When It's Over) Bernadette It's the Same Old Song Reach Out I'll Be There I Can't Help Myself (Sugar Pie, Honey Bunch)
9:45	Բիլի Օուշեն	Caribbean Queen Loverboy
9:55	Black Sabbath	Children of the Grave Iron Man Paranoid
10:12	Run–D.M.C.	Jam Master Jay King of Rock
10:27	Ռիք Սփրինգֆիլդ	Love Somebody State of the Heart Human Touch
10:47	REO Speedwagon	Can't Fight This Feeling Roll with the Changes
11:12	Crosby, Stills and Nash	Southern Cross Teach Your Children Suite: Judy Blue Eyes
11:29	Judas Priest	Living After Midnight The Green Manalishi (With the Two-Pronged Crown) You've Got Another Thing Comin'
12:01	Բրայան Ադամս	Kids Wanna Rock Summer of '69 Tears Are Not Enough Cuts Like a Knife
12:39	The Beach Boys	California Girls Help Me, Rhonda Wouldn't It Be Nice Good Vibrations Surfin' U.S.A.
13:26	George Thorogood and the Destroyers	Who Do You Love? The Sky Is Crying Madison Blues
14:05	Simple Minds	Ghost Dancing Don't You (Forget About Me) Promised You a Miracle
14:41	Pretenders	Time the Avenger Message of Love Stop Your Sobbing Back on the Chain Gang Middle of the Road
15:21	Santana	Brotherhood Primera Invasion Open Invitation By the Pool Right Now
15:57	Ashford & Simpson	Solid Reach Out and Touch (Somebody's Hand)
16:27	Մադոննա	Holiday Into the Groove Love Makes the World Go Round
17:02	Տոմ Փեթի և the Heartbreakers	American Girl The Waiting Rebels Refugee
17:30	Կենի Լոգինս	Footloose
17:39	The Cars	You Might Think Drive Just What I Needed Heartbeat City
18:06	Նիլ Յանգ	Sugar Mountain The Needle and the Damage Done Helpless Nothing Is Perfect (In God's Perfect Plan) Powderfinger
18:42	The Power Station	Murderess Get It On
19:21	Thompson Twins	Hold Me Now Revolution
19:38	Էրիկ Քլեպտոն	White Room She's Waiting Layla
20:00	Ֆիլ Քոլինզ	Against All Odds (Take a Look at Me Now) In the Air Tonight
20:10	Led Zeppelin	Rock and Roll Whole Lotta Love Stairway to Heaven
20:39	Crosby, Stills, Nash & Young	Only Love Can Break Your Heart Daylight Again/Find the Cost of Freedom
20:46	Duran Duran	A View to a Kill Union of the Snake Save a Prayer The Reflex
21:20	Patti LaBelle	New Attitude Imagine Forever Young Stir It Up Over the Rainbow Why Can't I Get It Over
21:50	Hall & Oates	Out of Touch Maneater Get Ready Ain't Too Proud to Beg The Way You Do the Things You Do My Girl
22:15	Միք Ջագեր Hall & Oates Էդի Քենդրիքս Դևիդ Ռաֆի Թինա Թըրներ	Lonely at the Top Just Another Night Miss You State of Shock It's Only Rock 'n Roll (But I Like It)
22:39	Բոբ Դիլան Քիտ Ռիչարդս Ռունի Վուդ	Ballad of Hollis Brown When the Ship Comes In Blowin' in the Wind
22:55	USA for Africa	We Are the World

Ուրիշներ խմբագրել

Ժամը	Տարածք	Կատարողներ	Երգեր
13:05	Սիդնեյ, Ավտսրալիա	Oz for Africa	տարբեր
13:34	ստուդիական (կատարողներ Ճապոնիայից)	Loudness	Gotta Fight
		Off Course	Endless Night
		Էիկիչի Յազավա	Take It Time
		Մոտոհարու Սանո	Shame
		Մեիկո Նակահարա	Ro-Ro-Ro-Russian Roulette
14:12	Վիեննա, Ավստրիա	Austria für Afrika^[de]	Warum?
14:40	Նիդեռլանդներ	B.B. King	When It All Comes Down Why I Sing the Blues Don't Answer the Door Rock Me Baby
15:10	Բելգրադ	YU Rock Misija	Za milion godina
15:55	Մոսկվա, ԽՍՀՄ	Autograph	Golovokruzhenie Nam nuzhen mir
16:27	Արևմտյան Գերմանիա	Band für Afrika^[de]	Nackt Im Wind Ein Jahr (Es geht voran)
21:19	ստուդիական	Kool & the Gang	Stand Up and Sing Cherish
2:11	Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն	Քլիֆ Ռիչարդ	A World of Difference

Հիշարժան պահեր համերգներից խմբագրել

«Queen» խումբը սկսել է ելույթը «Bohemian Rhapsody» երգով, հետո Ֆրեդի Մերկուրին երգել է «Radio Ga Ga», «Hammer to Fall», «Crazy Little Thing Called Love», «We Will Rock You» և «We Are the Champions» երգերը^[8]^[9]։ «Live Aid»-ի ավարտից հետո մի շարք խմբեր հարցումներ են կազմակերպել, որոնք արդյունքում «Queen»–ի ելույթը ճանաչվել է փառատոնի^[10]^[11] և ընդհանրապես երաժշտության մեջ լավագույնը։ Բրիտանիայում անգամ թողարկվել է հատուկ նամականիշ Ֆրեդի Մերկուրիի պատկերով։ Խմբի մասին կենսագրական ֆիլմը՝ Բոհեմյան Ռապսոդիան, ներառում է խմբի գրեթե ամբողջ ելույթը Ուեմբլիում, ինչի համար ստեղծվել է բեմի պատճենը^[12]^[13]։

Երբ Մադոննան բարձրացել է բեմ 30 աստիճան շոգի ժամանակ, նա ասել է, որ «չի պատրաստվում ոչինչ հանել, քանի որ մի քանի տարի հետո դա իր դեմ են օգտագործելու», ակնարկելով նրա 1978–1979 թվականի ֆոտոսեսիաներին, որոնց նկարները վաճառվել են «Playboy» և «Penthouse» ամսագրերին։

Չորս կոմպոզիցիաներ է կատարել «Duran Duran» խումբը, հաջորդ անգամ այս հնգյակը ելույթ է ունենում միասին միայն 2003 թվականին։

Ֆիլ Քոլինզը երգել է նաև Էրիկ Կլեպտոնի և վերամիավորված «Led Zeppelin» խմբի հետ։ Ֆիլի և վերջիններիս մեջ մեծ վեճ է առաջացել՝ ընդհանուր կարծիքով ելույթը շատ վատն էր^[14], դրա մեջ երկու կողմերը միմյանց են մեղադրում^[15]^[16]։ Այդ պատճառով Led Zeppelin-ը թույլ չեն տվել ավելացնել այդ ելույթը նրանց պաշտոնական DVD-ի մեջ։

Ուեմբլիի համերգի եզրափակիչ մասում, Գելդոֆին, որպես հերոսի, ձեռքերի վրա են բարձրացրել «The Who» խմբի կիթառահար Պիտ Թաունսենդը և Փոլ ՄաքՔարթնին^[17]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Live Aid on Bob Geldof's official site Արխիվացված 5 Փետրվար 2011 Wayback Machine
↑ World Population Prospects: The 2017 Revision. United Nations, Department of Economic and Social Affairs. Retrieved 7 June 2018.
↑ Live Aid 1985: A day of magic // CNN(անգլ.)
↑ Kelly, Ben (2016 թ․ սեպտեմբերի 5). «Queen at Live Aid: Remembering Freddie's finest moment». Attitude (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 16-ին.
↑ «Status Quo»(ռուս.) // Classic Rock. — Арс Лонга, 2002. — В. 9. — № 9. — С. 58—65. — ISSN 1997-7646. Архивировано из первоисточника 14 հունվարի 2018.
↑ "Detailed list of all the artist having performed at the Live Aid concert". Live Aid. Retrieved 4 April 2013.
↑ Fred Krüger (2015). "Cultures and Disasters: Understanding Cultural Framings in Disaster Risk Reduction". p. 190. Routledge
↑ "Flashback: Queen Steal the Show at Live Aid" Արխիվացված 2017-10-29 Wayback Machine. Rolling Stone. Retrieved 4 April 2013.
↑ Queen: Live Aid Ultimate Queen. Retrieved 21 May 2011
↑ Greene, Andy (2013 թ․ փետրվարի 5). «Flashback: Queen Steal the Show at Live Aid». Rolling Stone (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
↑ Classic Rock № 8 (январь-февраль 2002)
↑ ‘Mr. Robot’ Star Rami Malek to Play Freddie Mercury in Queen Biopic
↑ Звёзды «Богемской рапсодии» — о Фредди Меркьюри и Queen
↑ Phil Collins: Why I’m Not to Blame for Led Zeppelin’s Live Aid Reunion Show
↑ «PHIL COLLINS назвал реюнион LED ZEPPELIN «катастрофой»». Darkside.ru (ռուսերեն). 2014 թ․ նոյեմբերի 5.
↑ «PHIL COLLINS: "Я хотел уйти со сцены во время концерта LED ZEPPELIN Live Aid"». Darkside.ru (ռուսերեն). 2010 թ․ օգոստոսի 24. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
↑ Geldof, Townshend and McCartney The Guardian (London). Retrieved 22 May 2011

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Live Aid-ի ոչ պաշտոնական կայք ԱՄՆ-ում(անգլ.)
Live Aid-ի ոչ պաշտոնական ֆան կայք(անգլ.)
Live Aid BBC-ում(անգլ.)
Live Aid ԶԼՄ-ներում(անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Live Aid» հոդվածին։

[1] Live Aid on Bob Geldof's official site Արխիվացված 5 Փետրվար 2011 Wayback Machine

[2] World Population Prospects: The 2017 Revision. United Nations, Department of Economic and Social Affairs. Retrieved 7 June 2018.

[CNN-3] Live Aid 1985: A day of magic // CNN(անգլ.)

[attitude-4] Kelly, Ben (2016 թ․ սեպտեմբերի 5). «Queen at Live Aid: Remembering Freddie's finest moment». Attitude (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 16-ին.

[classic9-5] «Status Quo»(ռուս.) // Classic Rock. — Арс Лонга, 2002. — В. 9. — № 9. — С. 58—65. — ISSN 1997-7646. Архивировано из первоисточника 14 հունվարի 2018.

[6] "Detailed list of all the artist having performed at the Live Aid concert". Live Aid. Retrieved 4 April 2013.

[7] Fred Krüger (2015). "Cultures and Disasters: Understanding Cultural Framings in Disaster Risk Reduction". p. 190. Routledge

[8] "Flashback: Queen Steal the Show at Live Aid" Արխիվացված 2017-10-29 Wayback Machine. Rolling Stone. Retrieved 4 April 2013.

[songlist-9] Queen: Live Aid Ultimate Queen. Retrieved 21 May 2011

[10] Greene, Andy (2013 թ․ փետրվարի 5). «Flashback: Queen Steal the Show at Live Aid». Rolling Stone (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.

[classic8-11] Classic Rock № 8 (январь-февраль 2002)

[12] ‘Mr. Robot’ Star Rami Malek to Play Freddie Mercury in Queen Biopic

[13] Звёзды «Богемской рапсодии» — о Фредди Меркьюри и Queen

[14] Phil Collins: Why I’m Not to Blame for Led Zeppelin’s Live Aid Reunion Show

[15] «PHIL COLLINS назвал реюнион LED ZEPPELIN «катастрофой»». Darkside.ru (ռուսերեն). 2014 թ․ նոյեմբերի 5.

[16] «PHIL COLLINS: "Я хотел уйти со сцены во время концерта LED ZEPPELIN Live Aid"». Darkside.ru (ռուսերեն). 2010 թ․ օգոստոսի 24. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.

[17] Geldof, Townshend and McCartney The Guardian (London). Retrieved 22 May 2011

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]