Հակոբ Մովսես

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Հակոբյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Հակոբ Մովսես (Հակոբ Մովսեսի Հակոբյան) (սեպտեմբերի 3, 1952, Աշոցքի շրջան, գյուղ Սիզավետ), հայ բանաստեղծ, թարգմանիչ։

Հակոբ Մովսես
Ծնվել է	սեպտեմբերի 3, 1952(1952-09-03) (71 տարեկան)
Ծննդավայր	Ղուկասյանի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ և թարգմանիչ
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Կրթություն	Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
Պարգևներ
Հակոբ Մովսես Վիքիքաղվածքում
Հակոբ Մովսես Վիքիդարանում

Կենսագրություն

Հակոբ Մովսեսը ծնվել է 1952 թվականին, Աշոցքի շրջանի Սիզավետ գյուղում։ 1969 թվականին ավարտել է Արմավիր քաղաքի համար 1-ին միջնակարգ դպրոցը, իսկ 1973 թվականին՝ Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան պետական մանկավարժական ինստիտուտի բանասիրական ֆակուլտետը, որից հետո դասավանդել է Ապարանի շրջանի Բուժական գյուղում։ 1979 թվականին աշխատանքի է անցել «Ապագա բժիշկ» թերթում, ապա «Գարուն» ամսագրում։ 1991-1996 թթ. եղել է Հայաստանի մշակույթի նախարարը։ Հակոբ Մովսեսի բանաստեղծությունները թարգմանված են ռուսերեն, անգլերեն, գերմաներեն, ֆրանսերեն, իսպաներեն, սլովակերեն, ուկրաիներեն, պարսկերեն։ Հակոբ Մովսեսը 2015 թ. «Յոթներորդ որսորդություն» ժողովածուի համար արժանացել է ՀՀ Պետական մրցանակի։ 2016 թ․ ընտրվել է Հայաստանի Պետական մրցանակներ շնորհող հանձնաժողովի նախագահ, իսկ 2022 թվականից՝ Հայաստանի հեռուստատեսության և ռադիոյի հանձնաժողովի անդամ է։

Քննադատություն

Հակոբ Մովսեսի գրական հավակնությունների քննադատությամբ են հանդես եկել գրականագետ Դավիթ Գյուլզադյանը և բանաստեղծ Խաչիկ Մանուկյանը։ Բանաստեղծուհի Սիլվա Կապուտիկյանը քննադատել է Մովսեսին՝ Հայաստանի գրողների միության նախագահի պաշտոնում ընտրված Վահագն Դավթյանին հետապնդումների և քաշքշուկների ենթարկելու համար։

Երկերի մատենագիտություն

• Թռիչքների երկինք, Երևան, 1981, 40 էջ։
• Ցնծության պահեր, Երևան, 1984, 96 էջ։
• Երգասացություն, Երևան, 1988, 188 էջ։
• Գիրք ծաղկման, Երևան, 1992, 196 էջ։
• Բանաստեղծություններ, Երևան, 2005, 532 էջ։
• Լույս զվարթ, Երևան, 2009, 432 էջ։
• Յոթերորդ որսորդություն, Երևան, 2013, 340 էջ։
• Գրառումներ, Երևան, 2015, 260 էջ։
• Շարական, Երևան, 2017, 235 էջ։
• Գրառումներ – 2, Երևան, 2017, 360 էջ։
• Գրառումներ - 3․ Երևան, 2018, 345 էջ։
• Գործք, Երևան, 2023, 293 էջ։

Թարգմանություններ

Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում

• 1980 - Յոհաննես Բոբրովսկի, Ժամանակը ցանկապատի վրա, 72 էջ, «Սովետական գրող»
• 1982 - Ռայներ Մարիա Ռիլկե, Բանաստեղծություններ, 168 էջ, «Սովետական գրող»
• 1986 - Թոմաս Ման, Բուդենդրոոկներ, 700 էջ, «Սովետական գրող»
• 1992 - Ֆրիդրիխ Նիցշե, Չարից և բարուց անդին, Չաստվածների մթնշաղ, 272 էջ, «Ապոլլոն»
• 2002 - Ֆրիդրիխ Հյոլդեռլին Բանաստեղծություններ, 510 էջ, «Նաիրի»
• 2005 - Ֆրիդրիխ Նիցշե, Զվարթ գիտությունը, 516 էջ, «Վան Արյան»
• 2007 - Գեորգ Թրակլ, Բանաստեղծություններ, 322 էջ, «Նաիրի»,
• 2008 - Ֆրիդրիխ Նիցշե, Այսպես խոսեց Զրադաշտը (երրորդ վերամշակված հրատարակություն), 560 էջ, Իիկ-Երևան
• 2013 - Ֆրիդրիխ Նիցշե, Ողբերգության ծնունդը, Վագներ դեպքը, Չաստվածների մթնշաղ, Ecce homo, 631 էջ, «Գրիգոր Տաթևացի», Երևան։
• Ֆրիդրիխ Նիցշե, Երկեր 5 հատորով (6 գրքով), «Անտարես», 2018-2021 թթ.:

Անդրադարձներ

• Արտեմ Հարությունյան, «Բանաստեղծական ցնծության պահեր», «Գրական թերթ», 1984, 38։
• Թադևոս Խաչատրյան, «Եվ որտեղի՞ց են բառերը գալիս», «Գարուն», 1993 թ., 3։
• Զավեն Բեկյան, «Բանաստեղծի նոր գիրքը», «Նորք», 1994 թ., 1։
• Դավիթ Գասպարյան, «Ինքնաճանաչում հավիտենության անդրադարձների մեջ», «Գարուն», 2006 թ., 5-6։
• Զավեն Ավետիսյան, «Բանաստեղծության անտեսանելի կառուցվածքները», «Նորք», 2007 թ., 1։
• Մանասե, «Եռամիասնության տարրերը որպես հայեցակարգային նախահիմք (Հակոբ Մովսես)», «Գարուն», 7007 թ., 5-6։
• Արքմենիկ Նիկողոսյան, «Լռություն, որ ձայնն է բառի», «Գրառումներ ընթացքից» գրքում, Երևան, «Վան Արյան», 2007 թ.։
• Թադևոս Խաչատրյան, «Բանաստեղծության կեցության և գոյության սահմանագծին», «Գարուն», 2008 թ., 7-8։
• Նորայր Ղազարյան, «Հավատի բանաստեղծությունը», «Գրական թերթ», 2008 թ., 20 հունիսի։
• Նորայր Ղազարյան, «Կեցության խոսքը. կառուցվածք և բառոլորտ», Համատեքստ – 2008 թ., Երևան, «Ասողիկ» հրատարակչություն, 2009 թ.։
• Նորայր Ղազարյան, «Էջմիածին», 2008 թ., 3։
• Վարուժան Այվազյան, «Լույսը անմեկնելի», «Գրական թերթ», 2009 թ., 20 նոյեմբերի։
• Նաիրա Համբարձումյան, «Լույս-ա-պտույտ». «Գրական թերթ», 2010 թ., 21 մայիսի։
• Նորայր Ղազարյան, «Լույսի «զվարթ գիտությունը»», «Ազգ» օրաթերթ, 2010 թ., 22 մայիսի։
• Հրաչյա Թամրազյան, «Հաղորդություն», «Բանաստեղծություններ, Էսսեներ, գրական դիմանկարներ, հոդվածներ», էջ 304-308, Երևան, Նաիրի, 2010 թ.
• [1] Արխիվացված 2020-08-06 Wayback Machine
• Ժենյա Քալանթարյան, Աշխարհընկալո՞ւմ, թե՞ ոճավորում, «Գրական թերթ», 2011 թ., 17 հունիսի։
• Արքմենիկ Նիկողոսյան, Բանաստեղծության ընդդիմությունը, «Գրանիշ», 2011, 2։
• Կարեն Սվասյան, Հիշողությունների փոքրիկ մի էջ, «Գրական թերթ», 2012, 7 սեպտեմբերի։
• Ֆելիքս Բախչինյան, Հակոբ Մովսեսի «Լույս Զվարթ»-ը, «Գրական թերթ», 2013, 31 մայիսի։
• Զավեկ Բեկյան, «Որսորդության բերկրանքն ու թախիծը», «Գրական թերթ», 2014, 21 փետրվարի։
• Կարինե Ռաֆայելյան, «Դուք նրան այստեղ այլևս չեք պահի», «Իրատես de facto», 2014, 6-9 հունիսի։
• Վահրամ Մարտիրոսյան, «Ներքին կյանք», Lragir.am 14.09.14
• Երվանդ Տեր-Խաչատրյան, «Հակոբ Մովսես. ցնծության և տրտմության երգեր», «Ազգ», 2015 27 նոյեմբերի
• Հակոբ Հարությունյան, «Հակոբ Մովսեսի «Գրառումները»», «Գրական թերթ», 2015, 4 դեկտեմբերի
• Նորայր Ղազարյան, «Ժամադրություն լեզվի դրախտներում», Գրական թերթ, 2017, 3 մարտի
• Սուրեն Աբրահամյան, «Հակոբ Մովսեսի «Շարական» ժողովածուն», «Գրական թերթ», 2017, 11 նոյեմբերի
• Մանասե․ «Հակոբ Մովսեսի «Օսիպ Մանդելշտամը»», ԳեղArm, 2018, 62։
• Զավեն Բեկյան․ «Հակոբ Մովսեսի բանաստեղծությունների «Շարական» ժողովածուն, «Գրական թերթ», 2019, 26 ապրիլի
• Սուրեն Աբրահամյան․ «Հակոբ Մովսես․ «Գիրքը գրված է, պարտքը՝ կատարված»»․ Գրականագիտական հանդես, ԺԸ, 2019
• Վահրամ Մարտիրոսյան․ «Ինչ է որոնածը բանաստեղծի - բազում բառերի մեջ ընդամենը մի բառ», Lragir am 1919
• Հենրիկ Էդոյան, «Անվան լռությունը», «Պոեզիայի երկակի տեսողությունը», 2020, էջ 330-347
• Թադևոս Խաչատրյան, «Գաղտնիքները երկնքում են, բայց դրանց լուծումները երկրի վրա են», «Հայաստանի հանրապետություն», 2022, 19 հունվարի
• Սուրեն Աբրահամյան, «Հակոբ Մովսես․ Գրական և հասարակական հայացքներ», Գրական թերթ, 2023, 10 նոյեմբերի
• Սուրեն Աբրահամյան, «Հակոբ Մովսեսի «Գրառումները», Գրականագիտական հանդես, 2023, 2
• Արտաշես Արամ, «Բանաստեղծի «Գործքը» կամ․․․», Գրական թերթ, 2024, 23, 02
• Սուրեն Աբրահամյան, «Հակոբ Մովսես․ «Բանաստեղծությունը՝ Որդին Մարդու», Վեմ, 2023, 4

Պարգևներ

• Հայաստանի Գրողների միության և Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Կանթեղ» մրցանակ
• Ֆրիտյոֆ Նանսեն ոսկե մեդալ
• Մովսես Խորենացու մեդալ (2012)
• ՀՀ պետական մրցանակ «Յոթներորդ որսորդություն» բանաստեղծական ժողավածուի համար, 2015

Արտաքին հղումներ

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Հակոբ Մովսես հոդվածին

• Հակոբ Մովսեսի «Լույս զվարթ» բանաստեղծությունների գիրքը։
• Թադևոս Խաչատրյան. Հակոբ Մովսես. ես-ի զոհաբերման բանաստեղծական կերպը
• Հակոբ Մովսես. երկրում ստեղծվում է մտավորականների օլիգարխիա
• Հակոբ Մովսեսը դասարան․ամ կայքում Արխիվացված 2016-09-04 Wayback Machine