Բուժական
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Բուժական (այլ կիրառումներ)
Բուժական, գյուղ Հայաստանի Կոտայքի մարզում, պատմական Նիգ գավառի տարածքում, մարզկենտրոնից 34 կմ հարավ-արևմուտք, Ծաղկունյաց լեռների հարավային լանջին։
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Բուժական | ||
 Թեղենյաց վանքի ավերակները Բուժականում | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Կոտայքի | |
| Գյուղապետ | Զոհրակ Հովհաննիսյան | |
| Մակերես | 39.66 կմ² | |
| ԲԾՄ | 1800 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 1701 մարդ (2012[1]) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ |  Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Տեղաբնականուն | բուժականցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| Հեռախոսային կոդ | +(374)224 | |
| Փոստային ինդեքս | 2405 | |
| ||
Բնակչություն խմբագրել
Նախնիների մի մասը 1829 թ.-ից սկսած այստեղ են գաղթել Բիթլիսից, Արծափից, Ալաշկերտից, Մուշից, Սասունից, ինչպես նաև Խոյ (քաղաք),Բասեն,Խլաթ և Սալմաստից։
Բուժականի ազգաբնակչության փոփոխությունը.[2]
| Տարի | 1831 | 1873 | 1922 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 | 2012 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 72 | 268 | 384 | 1190 | 1008 | 1298 | 1201 | 1450[3] | 1724 | 1546[4] | 1701 |
Աշխարհագրություն խմբագրել
Բուժականը տարածվել է Ծաղկունյաց լեռնաշղթայի հարավային վերջավորության պռնկին, Արա լեռան հանդիման։ Երեք կողմից անտառապատ, ծաղկափթիթ լեռներ ու բլրաշարքեր են։
Տնտեսություն խմբագրել
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, դաշտավարությամբ, այգեգործությամբ, մեղվաբուծությամբ և թռչնաբուծությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել
Բուժականից 3 կմ հյուսիս՝ անտառում գտնվում է «Թեղենյաց» վանական համալիրը (7-15 դարեր)։ 7-րդ դար «Կաթողիկե» և 10-րդ դար եկեղեցիները, արևելյան կողմում՝ «Թեղենիս» գյուղատեղին (7 դար) իր 7 դարի եկեղեցիով։
Պատմական ակնարկ խմբագրել
Սովետական կարգերից առաջ Բաբաքշին (Բուժական) թուրքաբնակ էր։ Թուրքեր էին ապրում նաև նրա շրջակա գյուղերում, որոնց անուններն են միայն հիմա մնացել որպես Բուժականի հանդամասեր՝ Քյալաշքյանդ, Յուղաբլու, Սուսլի, Քիրաշլի, Ահմադխան և այլն։ Սա Նիգ գավառի ամենածաղկուն մասն էր՝ իր հռչակավոր վանքերով։ Բուժականից երկու-երեք կիլոմետր հյուսիս, լեռնալանջի անտառում մինչև հիմա էլ մնում է Թեղենյանց հազարամյա վանքը։ Պատերն ու գմբեթը կիսաքանդ են, բայց կանգուն մնացած սյուներն ու խոյակները ցույց են տալիս նրա վաղեմի փառքը։
Բուժականում ծնված հայտնի անձինք խմբագրել
Պատկերասրահ խմբագրել
Տես նաև խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Էջը Կոտայքի մարզպետարանի կայքում Արխիվացված 2012-10-10 Wayback Machine
- Համայնքի ղեկավարի Էջը Կոտայքի մարզպետարանի կայքում(չաշխատող հղում)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Կոտայքի մարզի մարդահաշիվը (հայ.)
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 48» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Ապրիլի 12-ին.
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 604
- ↑ 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները